12
Ha:le Tesene Ikilawa Mouwa Yesuyewi Seyawa Wekeye
Make 2:23-28; Luki 6:1-5
1 Ha:le tesene ikila semetei nowemi witi alekenawemi Yesuwala, Ene sena ilipe hanosewana hapakeye. Hanose sena ilipe hanosewa menipita:, witi fo kenawa su tiye menakeye.
2 Napita: Felesi senayewi potapola:, Yesuma selese, “Ke sena kilipe hanoseyewi tima:na: epe tiseya pota:pa:. Iyawa tima:na: tisekiwa, ha:le tesene ikilawa ala:pewa hotoyetiyatakeye.”
3-4 Aputa: Yesuyewi selese, “Puwano fa:nemi Tepitiwala eyewi ene sena ilipe hanosewana sosolo menipita:, Tepitiwa Kote koane musuluyetiye Kotepela: falawa tiye tiwa tiyapola: menakeye. Aputa: Kotepela: falawa tiye tiwa Tepitiyawala, ene sena ilipe hanoseyawana ma:pekise ala:pekeye. Alake pilisiti senayewi iwamo semeteiyewi nasewa eta: ala:pemakeye. Alawamona Tepiti ewa pilisiti senama tela kamoke falawa ala:pewa menakeye. Aluse Kote pukawemi momateyalakeye. Momateyawa kiyawa aketiye mouwa matanepa? Alamakeye. Kiyawa mamataneselakeye.
5 Aputa: ha:le tesene okemi Kote koawemi pilisiti senayewi Kotema nano ketea hopola sanapola: satapola: kinapola:, aluse iyawa tima:na: timinisekeye. Aluse timinipita:, Koteyewi iwa eta: kotosemakeye. Aluse Kote pukawemi solo ele momateyawa kiyawa aketiye mouwa mamataneselakeye.
6 Ta:ta:pa:. Kiyawa matanepela:, ‘Koteyewi koawa puwanonakeye.’ Aluse matana kamona, Koteyewi koawa sikapetapo elakeye. Newa weyemi elakamowa putupela: elakeye.
7 Alake Ne sena ninipe hanoseyewi olokeyatela eta: timiyama kamona, kiyewi iwa kotolakeye. Alake Koteyewi pukawemi momateyawa wekeye. Koteyewi selese, ‘Ne solo ele sepapowa kiyewi tomayewi kulu hanose, Nema nano ketea mokopo kinapita: Neyawa ma epelekeye. Alake sena kesale noka kiyewi hauwekilise sesepa:.’ Aluse Koteyewi selapita: momateyawa mouwa kiyawa mamataneselakeye. Kiyawa matanakiwa amowa, kiyawa Ne sena ninipe hanosewa makotomapetakeye.
8 Sena Sa:wa Nekeye. Ikila ha:le tesene okemi ketea aupa: aluse apolosewa, Neyewi Piseikipela: pote elakeye.” Aluse Yesuyewi seyakeye.
Sena Tiya: Pa:mo Ti Yesuyewi Fala:pewa Wekeye
Make 3:1-6; Luki 6:6-11
9 Yesuyewi selese kotetise, Ewa hanapola: Yu senayewi kekenesene koane musuluyetiye potakamake
10 sena tiya: pa:mo ti elapita: papokeye. Yesuyewi hele selapele esa: kotoma:na:pela:, Felesi senayewi selese, “Ha:le tesene ikila emiwa sena kesale nakola towayawa, sena nowamoke fala:tesaleke, sena amokiwa Koteyewi solo elewa hotiyetiyapa?”
11 Au selapita: ima Yesuyewi selese, “Ha:le tesene ikila emiwa kiyawa kilipe sena nowamoke a:pele sipi peleya: uwalokemi sutesinapitekiwa, a:pele sipiwa keyawa talo tiye tilipa:na:na? Henekeye, tilipa:na:keye.
12 Alake, a:pele sipiwa senayewi semetei kolotea esa: matanesekeye. Alawamona, sena kesale amowa Koteyewi hele heneye sosolo matanepela: seselesekeye. Alake ha:le tesene okemi sena kesale seselesene amo, Koteyewi solo elewa mahotolakeye.”
13 Aluse Yesuyewi Felesi senama selese kotetise, sena tiya: pa:mo tima selese, “Ke tiya:wa salo hekema.” Au selapita: e tiya:le amowa salo hekeyakeye. Salo hekelese tiya:le nono nowa napolo ela epapuluse, tiya: pa:mo tiwala itapa tese seli enekeye.
14 Napolo elapita: potapola: Felesi senawa hanapola: i kene sopolo selese se tise, “Yesuwa kumita: niyewi ikomoma:na:keye. Alake noko:lu ikomoma:na:ne?” Aluse Felesi senayewi selese se tikeye.
Koteyewi Tima:na: Tisene Sena Ta:peya Sena, Yesuwa Wekeye
15 Felesi senayewi matanawa Yesuyewi potose, taune amowa iya:pela: hapakeye. Hanose sena kesale muta Ewalapulu ilipe hapakeye. Hanapola: sena kesale nakola towaya sopoke Yesuyewi fala:wayakeye.
16 Fala: tesele ima selese, “Newa sena kesale sopoma selapa,” au seyakeye.
17 Au seyawa seta: seyamake Kote solo se tiye kinisene sepatosene sena Aisaiayewi Kote pukawemi Yesuwa momateyakeye. Momateyawa wekeye. Koteyewi ewa selese,
18 “Ne sena tima:na: tisewa ekeye. Ewa Neyewi ta:peyakeye.
Ta:pele tiyapola: Neyewi Ema matana iliyewi sosolo matanepela: epelekeye.
Ema Neyewi Ho Napowa apoma:na:keye.
Apolapita:, Ne hekeya hekelesewa Yu sena telama Eyewi selaposakeye.
19 Eyewi matafapesakeye.
Eyawa sosolo sowa masele hanaposakeye. Isu sosolo emiwa sena kesale sopoyewi ta:pita:, Eyawa unuwapo mahopesakeye.
20 Mawa koakena semeteiwala, Eyewi manaiye tiyaposakeye.
Nafa tupa:tapola: yemeni tese sekakoma:na:pela: mapatopita:, Eyewi masekakoye tiyaposakeye.
Sena kesale sopoke Eyewi seselese tima:na: tiye hanapola:, aluse hekeya hekelesewa Eyewi puwano putupesakeye.
21 Puwano putuma:na:nase Ema Yu senama telayewi matanepesakeye.
Matanepela: Koteyewi auma:na: seyawa popa:na:pela:, yesi sitalakeye.”
Aluse, Koteyewi selapita: Aisaiayewi momateyakeye.
“Yesu Setene Elipe Semetei Kamunanakeye.” Aluse Felesi Senayewi Seyawa Wekeye
Make 3:20-30; Luki 11:14-23
22 Ikila emiwa sena nowa ho olokeyatelayewi ho tise, siwa kolose, sowa itapa telawa sena nokamoke Yesu elakemi siliye minakeye. Siliye minawa Yesuyewi senawa fala:walopita:, ene sowa itapa telawa iya:pela: napolo selese, apula: ene si kolawala itapa tese napolo pote aulakeye.
23 Aputa: sena kesale sopoke potapola: howa hanose selese, “Itapa tesene sena amowa Tepitiyewi sena i ma:ta: tiye mina sena nowa hetetima:na: e seyawa, ewamonikeye.”
24 Aluse seyawa Felesi senayewi ta:tapola: selese, “Ho olokeyatela piseiki unuwa Piaosipu ewa Yesuwalapulu elakeye. Elanase Piaosipuyewi penaiyawamoke ho olokeyatelawa hamonapita: hanatakeye.”
25 Aluse selapita: ili matanawa Yesuyewi potapola: pale selese, “Sena ilipe peleya: semetei sita:ne kamoke takalese tetese, sena amowa pula tiye iya: tese, kalikalise sita:la:, peleya:wa senanama tepesakeye. Aputa: sena koamesa: semetei i kene takalese tetese keneye tiyaposakeye. Aputa: sena i semetei i kenewana takalese tetese keneye tiyaposakeye.
26 Alusene amunuse Seteneyewi ho olokeyatelama hamona e seyakiwa, amowa ene a:kene elipe tetesene epapuluse tepapekeye. Seteneyewi ene sena manama takalese tetesene telakiwa iwa keniyetimapekeye.
27 Alake kiyewi selese, ‘Piaosipu Newanapulu enenase Eye penaiyayewi ho olokeyatelama hamonapita: hapakeye,’ aluse kiyewi selakeye. Aputa: kiyawa kilipe sena nokamoke ho olokeyatelama hamonama:na:pela:, ikamo iwalapulu papela: enena? A:me penaiyayewi ho olokeyatelama hamona seyala? Kiyewi selese, ‘Piaosipuyewi penaiyayewi aulakeye.’ Aluse kiyawa sowa mamene selaposakeye. ‘Koteyewi penaiyayewi aulakeye.’ Aluse kiyawa selaposakeye. Alake Neyewi timita: penaiyawamoke mouwa matanepa:se, kiyawa kilipe senayewi alusewa matanepa:.
28 Aputa: ho olokeyatelawa hamonite Koteyewi Ho Napowa Newanapulu enenase, E penaiyayewi hamonasekeye. Ho olokeyatela hanapita: potapola:, kiyawa weyamu matanepa:. ‘Koteyewi Piseikipela: pote epesene oka hetetikeye.’ Aluse matanepa:.
29 Aputa: sena nowamoke sena komono nano keteawa atu tima:na:pela:, puwano sena komowa meiyewi ta tiye tuwapola: apola:, e koane musuluyetiye ketea atu tisekeye. Sena komowa seta: tapoyama ela:, ewa kao komowa sela:sela: elapita: potapola:, e koane suwemiwa atu tima:na:pela: eta: musulusemakeye.
30 Alanase, Newamo eta: kulu hanosema sita:ne sena kesaleyewi, Nema kisi tepela: elakeye. Aputa: Newemi pala sena kesale kiyawa, sena kesale noka masilisaleke, sena kesale amowa kiyawa alukepilakeye.
31 Alake Neyawa kima heneye selakeye. Sena kesaleyewi olokeyatela tisewana, Kote kolotea meapolose selesewana, Koteyewi ili iya:pa:na: telalakeye. Alawamona, Ho Napowa sena kesale nowamoke kolotea meapolosaleke, Koteyewi maiya:taposakeye.
32 Aputa: Sena Sa:wa Nekeye. Nema sena kesale nowamoke tikili tese kolotea meapolose selapitekiwa, Koteyewi ewa iya:pa:na: telalakeye. Alawamona, Ho Napoyewi penaiyawa nowamoke potose selese, ‘Amowa Seteneyewi penaiyakeye.’ Aluse Ho Napowa kolotea meapolosaleke, sena kesale amowa, yemiwa peleya: weyemi a elakamokiwala, sikape mene teisa:pa:na: ikila emiwana, Koteyewi maiya:taposakeye.” Aluse Yesuyewi seyakeye.
I Fowa Yesuyewi Pale Selese Seyawa Wekeye
Luki 6:43-45
33 Yesuyewi selese, “I napoyawa i fowa napolo watosekeye. Aputa: i olokeyatelayewi i fowa olokeyatela watosekeye. I fowa potose i henewa matanesekeye.
34 Alake kiwa heseke amunanakeye. Kiwa olokeyatela sita:la: kiyewi noko:lu seli sema:na:ne? Sena kesaleyewi himu matanawemi selawapowa meakemi tese selesekeye.
35 Himu hapa keteawa himuyewi matanesekeye. Sena napoyawa matanayewi napolo matanepela: meatawa kulu hanose napolo selesekeye. Sena olokeyatelayewi matanayewi olokeyatela matanepela:, meatawa kulu hanose olokeyatela selesekeye.
36 Alake kotopela: tipipilise takalema:na: opo emiwa, sena kesaleyewi mokopo seya amopela: Koteyewi sena kesalema ta:taposakeye. Ta:tapola: iwa takalepesakeye.
37 Takalepita: sena kesale nokamoke ene sela epa kamoke, ema falasima:na: peleya: emi hamonapesakeye. Aputa: sena kesale nokamokiwala ene meatewi sela epa kamoke, kewa Kote sikapowemiwa hekeya sena selaposakeye.” Aluse Yesuyewi seyakeye.
“Kote Penaiyayewi Matanepela: Tisewa Nima Walopa:.” Au Seyawa Wekeye
Make 8:11-12; Luki 11:29-32
38 Kote solo elewa walosene senayawala, Felesi senayawala, Yesuma selese, “Walosene sena, Kewa Kotewemi tese minanone esa: niyawa matanepa:se, Kote penaiyayewi matanepela: timinisewa Keyawa timinipa:. Timinipitekiwa niyawa popa:na:keye.”
39 Aputa: Yesuyewi selese, “Opo weyemiwa sena kesale olokeyatela sita:la: Kotema himu semetei eta: matanamake nowama mokopo matanese selese, ‘Niyawa popa:na:pela: Kote penaiyayewi matanepela: timinisewa Keyawa matiminima:.’ Au selapita: kili sowa Neyawa ta: tiyapola: eta: timinima:na:makeye. Yonama ketea waiyawa semetei kima waloma:na:keye.
40 Alake Kote solo se tiye kinisene sepatosene sena Yonawa ewalo sosolo suwemi, ikila usulupewala, yopolotela usulupewala, enekeye. Yonawa ewalo suwemi enene epapuluse Sena Sa: Newa peleya: kolemi ikila usulupewala, yopolotela usulupewala, aluse elaposakeye.
41 Aputa: Yonayewi Kote sowa se tiye kinapita:, Ninefa sena kesaleyawa ili olokeyatelawa iya:pela: sita:pesena:pela: ke iya:peyakeye. Alawemi ela: Koteyewi kotoma:na: okemi, Ninefa sena kesale amokiwa, sena kesale ikila weyemiwa olokeyatela sita:nenase ili olokeyatelawa walose selaposakeye. Alake kiyawa mane olokeyatelawa eta: iya:peyamanase, iyawa kiwa kotopesakeye. Aputa: Yonawa epamo fo:su puwano telawa Nekeye. Newa inapola: se tiye kinapita:, ikila weyemiwa sena kesaleyawa mane olokeyatelawa maiya:tatakeye.
42 Aputa: Solomoneyewi napolo matanepela: seyawa ta:tapose, fapo helele nokemi peleya: pama koma tapo kesale kuini amowa minakeye. Alawemi ela: Koteyewi kotoma:na: ikila emiwa, sena kesale ikila weyemi sita:neyawa Ne sowa eta: ta: tima ama, kesale kuiniyewi iwa kotopesakeye. Aputa: Solomone epamo fo:su puwano telawa Nekeye. Newa ikila yemiwa sena kesalewalapulu ninipe ela:, Kote sowa se tiye kinapitekiwa kiyawa mata:teselakeye.” Aluse Yesuyewi seyakeye.
Ho Olokeyatela Mene Inisewa Wekeye
Luki 11:24-26
43 Yesuyewi selese, “Ho olokeyatela sena ho tiwa iya:pela: hanapola: peleya: seleyawemi fa:nano sita: tesekeye. Sila:sela: ela: ewa koane enima:na:wana, ewa ha:le hepesena:wana, kelekamakewa itapalapita:
44 ene matanese, ‘Sena suwemi koane epapula eniya:newa iya:pela: hapanase, emi epesena:pela: mene hanakeye.’ Aluse mene inapola: potakamake sena suwemi koane epapula sapela hokato nano ketea sopoke napolapita: potosekeye.
45 Potapola: ene ho olokeyatelawa e mana tomoipewa siliyapanosekeye. Ho olokeyatela tomoipewa mene sili amoke, ho olokeyatelawa puwano elakamoke olokeyatelawa sitiyetiye, iyewi hele heneye sosolo olokeyatela timinisekeye. Iwa siliyapola: inapola:, sena amo suwemi koane musulusene epapuluse musuluyetiye sita:tesekeye. Sitalapita: sena amowa hele heneye olokeyatela tesekeye. Puwano ho olokeyatelawa semetei enene ikila emiwa, sena amo olokeyatelawa koloteasukeye. Aputa: oloipewa inapola: sitalapita:, sena amo olokeyatelawa sosolo tesekeye. Alusene amunuse ikila weyemi sena kesale sitalakamokiwa olokeyatela timinipita: ima aupesakeye.” Aluse Yesuyewi seyakeye.
Yesuyewi Ene E Amawana Ene E Ma:ewana Minawa Wekeye
Make 3:31-35; Luki 8:19-21
46 Yesuyewi sena kesale sopoma se tiye kinise enene ikila emi, Ene E amawana, Ene E ma:ewana minakeye. Inapola: peleya: pakia sita:la: iyewi selese, “Niyawa Yesuma nano nowa sema:na:keye.”
47 Aluse selapita: sena nowamoke ta:tapola: Yesu koane suwemi enewemi Ema selese, “Keyewi kine ki amawana, kine ke ma:eyawana, Kema nano ketea selapose inapola:, peleya: pakia kolemi sitalakeye.”
48 Au selapita: Yesuyewi ema selese, “Ni amawa ipa:? Ne ma:ewa ipa:?”
49 Aluse Yesu Ewemi pala sena kesale kekenama tiya:yawa walose selese, “Ni amawana, Ne ma:ewana, kili ka:la:ya epakeye.
50 Alake sena kesaleyewi Ni Ata hepene falemi elakamoke matanawa kulu hanose timinisaleke, sena kesale amowa Ne ma:e, Ne ate, Ni amawa akeye.” Aluse Yesuyewi seyakeye.