41
Jósẹfu ekfu iphe Nrọ Fero bụ
1 A nọlephu afa ẹbo; Fero abya arọo nrọ; phụ ẹke o vudo l'iku Ẹnyimu Náyịlu.
2 A bya ele ẹnya; eswi ẹsaa, bukotaru ẹji tayịngu; dụkota bẹmubemu eshi lẹ Ẹnyimu Náyịlu ono rufuta; bya awụshiru l'iku ẹke ono l'akpa nri.
3 A nọnyaa; eswi ẹsaa ọdo, dụtsua ẹjo adụdu; dụkota nyagọ-nyagọ-nyagọ eshikwaphu l'ẹnyimu ono rufuta bya anọnyabe ndu ọphu l'iku ẹnyimu ono.
4 Eswi ẹsaa ono, dụtsua ẹjo adụdu; bya adụkota nyagọ-nyagọ-nyagọ ono abya ajịko eswi ẹsaa ọphu, bukotaru ẹji tayịngu phụ; dụkota bẹmubemu phụ takọta. E megee; Fero abya elutehu.
5 A nọnyakwaa; mgbẹnya abya eziru iya ọdo. Yọ rọo nrọ k'ẹbo. L'onanu b'ọ rọru nrọ; oke-akpe ẹsaa, hakọta ọkporokpo; dụ mma fọkotaru l'ishi akpe lanụ.
6 A nọnyaa; oke akpe ẹsaa ọdo, bụkota mgbapya akpe, phẹrephere ụzo ẹnyanwu-ahata mebyishiru emebyishi afọshikwaaphu;
7 oke akpe ẹsaa ono, bụgbaa mgbapya akpe ono abya ajịko oke akpe ẹsaa ọphu dụ ọkporokpo; fọo afọfo phụ lekota. Fero elutehu; bya amaru l'ọ bụ nrọ.
8 Yo be l'ụtsu; nrọ ono akwata tsụlahaa ya l'ẹhu nshinu. Yo zia t'e je ekuaru iya ndu njibya; mẹ ndu Íjiputu, maru mmamiphe. Fero abya ezeeru ẹphe nrọ ono. Tọ dụ ẹphe onye dụru ike kọoru iya iphe, nrọ ono bụ.
9 Tọ dụ iya bụ; onye ishi ndu agbajẹru Fero mẹe asụ iya: “L'ọ kwa ntanụ-a bẹ ya nyataru iphe, ya meru, ẹ ta dụdu mma.
10 Teke ono, ẹhu ghujeru nggụbe Fero eghughu l'ẹke yẹbe nwozi ngu nọ, a gbajẹru ngu mẹe; mẹ onye ọphu eghejeru ngu buredi. Iphe eghutabe ngu eghughu; k'ọphu ị chịtaru ẹphe je atuchia l'ufu onye ishi ndu sọja, echeje ngu nche.
11 Yo be ẹnyashi ujiku lanụ; ẹphe ẹbo arọo nrọ; nrọ ono enwekotaru iphe, ọ bụ.
12 Yo nweru nwokorọbya, bụ onye Híburu, ejeru onye ishi ndu sọja, echeje ngu nche ozi, ayi l'iya tụko nọdu l'ẹke ono. Ayi ezeeru iya nrọ ono; yọ kọoru ayi iphe, ọ bụ. Onyenọnu b'ọ kọru iphe, nrọ nk'iya bụ.
13 Yọ bụleruphu ẹge ono, o kọru iya ono b'ọ vụkotaru. Mbẹdua, agbajẹru ngu mẹe-a b'ị nụ-phuru ọkwa mu azụ; bya eworu onye ọphu kfụ-gbua.”
14 Tọ dụ iya bụ; Fero abya ezia t'e je ekua Jósẹfu. Nta-a nta-a b'a tọfuwaru iya lẹ mkpọro ono. Yọ bya akpụa ishi; chịta uwe ọdo yee; yọ bụru iya oje l'ifu Fero.
15 Fero asụ Jósẹfu: “Lẹ ya rọru nrọ; tọ dụ onye dụru ike kọoru iya iphe ọ bụ. Obenu lẹ ya nụwaru l'ọobuje; e zeeru ngu nrọ; nggu akọoru onye ọphu iphe nrọ ọphu bụ.”
16 Jósẹfu asụ Fero: “L'ẹ tọ kwa yẹbedua akọje iya. L'ọ kwa Nchileke bẹ a-kọru nggụbe Fero iphe nrọ ono bụ ẹge oo-ji ngu ẹpho.”
17 Fero asụ Jósẹfu: “Lẹ ya rọru nrọ; vudo l'iku Ẹnyimu Náyịlu;
18 phụa eswi ẹsaa, bukotaru ẹji tayịngu, dụkota bẹmubemu ẹke ẹphe shi lẹ mini ono rufuta bya anọdu l'iku mini ono l'akpa nri.
19 Eswi ẹsaa ọdo, dụtsulephu ẹjo adụdu; dụkota nyagọ-nyagọ-nyagọ erufutakwaphu. Ya ta aphụbudua eswi, dụjeru ẹji ẹge ono lẹ Íjiputu!
20 Eswi ẹsaa onanu, dụtsua ẹjo adụdu; dụkwaphu nyagọ-nyagọ-nyagọ ono; abya ajịko eswi ẹsaa k'ivuzọ phụ takọta.
21 Yọ tatsụa ya; dụkwaphu ẹjo adụdu ẹge ọ dụhawa; k'ọphu bụ l'ẹ tọ dụdu onye e-kweta l'ọo ya taru eswi ndu ọphu. Ya ndono; ya elutehu.
22 “Ya abyakwa bya ekuru mgbẹnya ọdo; watakwa ọro nrọ ọdo. Lẹ k'ugbiya-a bẹ ya phụru oke-akpe ẹsaa, fọru afọfo; dụ mma; l'ẹke ọ bya apakọta l'ukfu akpe lanụ.
23 A nọnyaa; ya abya aphụkwaaphu oke-akpe ẹsaa ọdo, dụtsua mgbapya mgbapya; bụkotaru mkpegbafu akpe; phẹrephere ụzo ẹnyanwu-ahata ephenwushia ya ephenwushi l'ẹke ọ patakọtakwaruphu.
24 Oke-akpe ẹsaa ono, dụkota mgbapya mgbapya ono abya ajịko ndu ọphunanu, dụ mma phụ lekota. Ya ezekotaru ndu njibya nrọ ono; tọ dụ onye dụru ike kọo iphe ọ bụ.”
25 Tọ dụ iya bụ; Jósẹfu asụ Fero: “Lẹ nrọ ẹbo ono, nggụbe Fero rọru ono bụkwa iphe lanụ b'ọ bụ. L'ọ kwa Nchileke eme tẹ ya koshi nggụbe Fero iphe, ya abya ememe.
26 Eswi ẹsaa phụ, dụkota mma phụ bụ afa ẹsaa. Ẹge ono kwaphu bẹ oke-akpe ẹsaa phụ, dụkota mma phụ bụkwaphu afa ẹsaa. Ọo ya bụ lẹ nrọ ono jịko bụru nrọ lanụ.
27 Eswi ẹsaa phụ, dụtsua nyagọ-nyagọ-nyagọ; bya adụ ẹjo adụdu, wụfutaru nụ lẹ ndu ọphu wụfutatsuaru phụ; mẹ l'oke-akpe ẹsaa phu, dụtsua mgbapya mgbapya; phẹrephere, shi ụzo ẹnyanwu-ahata phepyashiru ephepyashi phụ bụ afa ẹsaa, ẹjo-ẹgu e-me.
28 “Ọ dụa l'ọ bụ ẹge ono, ya kfuhawaru ngu ono: L'ọ kwa Nchileke koshiru nggụbe Fero iphe, ya abya ememe.
29 Afa ẹsaa bẹ nri a-ha nshinu lẹ Íjiputu gbaa mgburumgburu.
30 Obenu l'afa ẹsaa ọphu tso iya nụ bẹ ẹjo-ẹgu e-me. Afa ẹsaa phụ, nri a-ha nshinu lẹ Íjiputu phụ bẹ aa-zahakọta; ẹgu emee madzụ ẹge ono jaa ya eze.
31 Ẹjo-ẹgu, a-byanụ e-me to nwedu onye a-nyatakwadu teke ono, nri shi ha nshinu ono.
32 Iphe kparu iphe e meru tẹ Fero rọo nrọ ono uzi labụ ẹge ono bụ tẹ Fero maru lẹ Nchileke ribuwaru ẹtomu iya; mbụ l'ẹ tọ dụdu ẹge aa-nọ-be; Nchileke emee ya.
33 “Nta-a bụkwa tẹ nggụbe Fero lee ẹnya; fọta onye iphe edoje ẹnya; bụru onye maru iphe; mee ya t'ọ bụru onye ishi l'alị Íjiputu mgburumgburu.
34 Nggu afọtakwaphu ndu a-nọ-tsota onye ishi Íjiputu ono; t'ẹphe keje iphe bụ iphe, ndu Íjiputu kpataru l'okfu ẹphe ụzo ise wota ụzo lanụ l'ime afa ẹsaa phụ, nri a-ha nshinu phu.
35 T'ẹphe nakọo nri ono l'afa ono, nri a-ha nshinu ono. Teke ẹphe nakọtsuaru iya; t'ẹphe gude ikike kẹ nggụbe Fero jee l'edukfu l'edufu l'alị-a gbaa mgburumgburu je akwakọbetsua ya.
36 Nri ono bẹ ee-doberu ndu alị-a kwabẹru afa ẹsaa ono, ẹjo-ẹgu e-me lẹ Íjiputu ono; k'ọphu ẹgu te eyechidu alị-a.”
37 Iphe ono, Jósẹfu kfuru ono adụ Fero yẹle ndu ozi iya l'ẹphe ha mma.
38 Fero ajị ẹphe; sụ: “?O nweru onye ọdo, ẹphe a-phụ ọdo, e-gbe ka nwoke ọwaa, bụ onye Ume Nchileke nọ l'ẹhu ẹge-a?”
39 Tọ dụ iya bụ; Fero asụ Jósẹfu: “Keshinu ọphu Nchileke meru t'ị makọtaru iphemiphe ọbule-a l'ọ ha b'ẹ to nwehekwa onye ọdo gbe ka ngu nụ lẹ k'iphe-odo-ẹnya; to nwe onye ọdo, ka ngu ọmaru iphe.
40 Ọo nggụbedua l'a-bụru ishi l'ufu iya. Onyemonye ọbule, nọ l'alị-eze yẹbe Fero a-nọdu anụru ngu okfu. Iphe yẹbe Fero e-gude ka ngu nwẹnkinyi bụwa kẹ l'ọo ya bụ eze.”
Ndu Íjiputu l'ophu nọ Jósẹfu l'ẹka
41 Ya ndono; Fero asụ Jósẹfu: “Alị Íjiputu l'ọ ha; bẹ ya yeekwaru ngu l'ẹka.”
42 Fero agbata echi mkpụshi-ẹka iya gbabẹ Jósẹfu; bya eyee ya akpawuru uwe; bya anyabẹ iya iphe-olu mkpọla-ododo.
43 Yọ bya ewota ụgbo-ịnya k'ẹbo nụ Jósẹfu t'ọogbaje. Ndu madzụ awata ọra t'e fooru Jósẹfu ifu l'alị. Yọ bụru iya bụ l'o woru alị Íjiputu l'ọ ha ye Jósẹfu l'ẹka.
44 Ya ndono; Fero asụ Jósẹfu: “L'ọo yẹbe Fero bụ eze. Obenu l'ẹ to nwedu onye ha k'ome iphe l'alị Íjiputu gbaa mgburumgburu; a -gụfu l'ị sụru t'e mee iphe ọbu.”
45 Fero abya agụ-kwazi Jósẹfu ẹpha; kulahaa ya Zafunatu-Paniya; byakwaphu bya eduta Asenatu, bụ nwatibe Pọtifera, agwajẹru ndu Ọnu iphe dee ya t'ọ lụru. Jósẹfu abya atụko alị Íjiputu l'ọ ha jegbakota.
46 Jósẹfu nọwaru ụkporo afa l'afa iri teke ọ wataru ojeru Fero, bụ eze ndu Íjiputu ozi. Jósẹfu eshi lẹ kẹ Fero jegbakota alị Íjiputu mgburumgburu.
47 L'afa ẹsaa ono, nri nọ ono bẹ alị mehukotaru iphe ntụmatu.
48 Jósẹfu ajịko nri, a kọtaru lẹ Íjiputu l'afa ẹsaa ono, nri nọ ono kwakọkota; doo ya l'ụlo ẹke, eedobeje nri l'edukfu l'edukfu. Yọo bụje; ọ -bya l'edukfu; yọ tụko iphe, bụ nri, a kọtaru l'ẹgu, nọ l'ụzo ibyiya onanu kwakọbe.
49 Jósẹfu wụleruphu akpe, e gbutaru egbuta jeye yọ kụru l'ikpo, ha l'ọ bụ eveve mgbogidi ẹnyimu. Nri ono hatabe nshinu; k'ọphu a nọnyaaru; e debuhu iya l'ẹkwo; kẹ l'ọ kpọwaru ẹka ẹge ee-me gụta iya agụta.
50 T'afa ẹjo-ẹgu ono kwaa bya bẹ Asenatu, bụ nwatibe Pọtifera, agwajẹru ndu Ọnu iphe mụtawaru Jósẹfu ụnwegirima unwoke labụ.
51 Jósẹfu gụru ọkpara iya Manásẹ; sụ: “Lẹ Nchileke mewaru tẹ ya zahaa iphe-ẹhuka, byaru iya nụ; zahaakwaphu ufu nna iya.”
52 Onye k'ẹbo b'ọ gụru Ífuremu; sụ: “Ọo Nchileke bẹ meru tẹ ya barahụ l'alị-a, ya shi eje ntakfuru-wa.”
53 Afa ẹsaa ono, nri nọ lẹ Íjiputu ono abya agvụ.
54 Afa ẹsaa k'ẹjo-ẹgu phụ abya abya. Yọ bụleruphu ẹge ono, Jósẹfu kfuru ono b'o meru. Ẹjo ẹgu ono emekota ndu mkpụkpu ọdo; yọ bụru Íjiputu nwẹnkinyi bụ ẹke nri nọ.
55 Ẹjo ẹgu ono emedelephu ndu Íjiputu; ẹphe eje aralahaaru Fero ẹkwa nri. Fero asụ ndu Íjiputu kpamukpamu: “Unu jekfuje Jósẹfu. Iphe ọ sụjeru t'unu mee; unu emee ya!”
56 Ẹjo ẹgu ono edzuleruphu alị ono; Jósẹfu eworu ụlo ono, e doru nri ono tụhashia; reshilahaa ndu Íjiputu nri; kẹ l'ẹjo-ẹgu ono ajawa madzụ eze l'alị Íjiputu gbaa mgburumgburu.
57 Iphe bụ mbakeshi abyajẹ Íjiputu ọkpata Jósẹfu nri; kẹ l'ẹjo-ẹgu ono ajawa madzụ eze l'iphe bụ mgboko mgburumgburu.