24
Áyizaku yẹle Ribéka
1 Nta-a bẹ Ébirihamu kahụwaru ọhuma; Ojejoje agọwaru iya ọnu l'iphemiphe ọbule.
2 Yọ bya ekua onye ọphu kage ọbu ọgurenya lẹ ndu ejeru iya ozi; mbụ onye ọphu elekotaru iya ẹnya l'iphemiphe ọbule, o nweru enweru; sụ iya: “Gude iya ẹka l'ụtakfu;
3 gude ẹpha Ojejoje, bụ Nchileke k'imigwe; bụru Nchileke k'eliphe riaru iya angụ l'ẹ tịi lụduru nwatibe iya Áyizaku nwanyi lẹ Kénanu-a, ẹphe bu-a;
4 mbụ l'ii-jechia l'alị yẹbe Ébirihamu; mbụ lẹ kẹ ndu abụbu iya gẹdegede je alụtaru nwatibe iya Áyizaku nwanyi.”
5 Nwozi iya ono ajị iya: “Ọ -bụkwanuru lẹ nwanyi ọbu te kwedu l'oo-tsoru iya lata ẹke-a; ?ya e-duta Áyizaku gude lashia l'alị ono, i shi ono tọo?”
6 Ébirihamu asụ iya t'ẹ b'o dutakwa nwatibe iya laa ẹke ono ọdo!
7 “Lẹ Ojejoje, bụ Nchileke k'igwe, bụ onye dufutaru iya l'ufu nna iya; mẹ l'alị ẹke, a mụru iya; mbụ onye kfuru nụ iya; bya ekwee ya ụkwa; riru angụ yeru iya ẹya: ‘Lẹ awa iya bẹ ya a-nụ alị-a;’ Nchileke e-zi-a ojozi iya t'unu l'iya yịru; k'ọphu ịi-lụ-ghe nwanyi l'ẹke ono dulataru Áyizaku l'ẹke-a.
8 Ọ -bụru lẹ nwanyi ọbu te ekwedu tsoru ngu; ẹvu ngu ẹvu ogu. Ọ bụphu t'ẹ b'i dukwa Áyizaku laa ẹke ono.”
9 Tọ dụ iya bụ; nwozi ono abya egude nnajiufu iya ono mbụ Ébirihamu ẹka l'ụtakfu; riaru iya angụ l'okfu ono.
10 Ya ndono; nwozi iya ono abya akpụta ịnya-ivu nnajiufu iya ono iri gude tụgbua; bya egwokwaaphu iphe ọdo, dụtsua mma, nnajiufu iya ono nụtsuaru iya gude; yọ bụru iya oje Mesopotémiya. Yo jerua bya abahụ lẹ ẹke Nahọ bu.
11 Yo rua; bya eruta ịnya-ivu ono jeshia l'iku wẹlu, nọ l'azụ mkpụkpu ono. Yo rua iku wẹlu ono; bya emee ya; yo byishikota ikpere; k'ọphu ọo-dụ ike nyizita. Teke ono bẹ bụwa urẹnyashi teke ụnwanyi awụfuje je oseta mini.
12 Onye ozi Ébirihamu ono abya ekfuru nụ Nchileke; sụ iya: “Ojejoje, bụ Nchileke kẹ nnajiufu iya Ébirihamu. Mekwaa t'ije iya-a nweru ishi ntanụ! Koshinu l'i yeru nnajiufu iya, bụ Ébirihamu obu!
13 Mbụ; ọ kwa l'iku wẹlu-a bẹ ya nọ ẹge-a; ụnwu-mgbọko mkpụkpu-a awụ abya oseta mini.
14 Menua t'ụnwu-mgbọko ono onye ọphu ya sụru: ‘Byiko t'o zinua ite iya tẹ ya ngụta mini’; teke nwamgbọko ọbu kweru chebe iya mini ono; bya asụ lẹ ya e-chebefua ịnya-ivu iya mini; ya amaru l'ọo onye onanu b'ị fọtaru nwozi ngu, bụ Áyizaku. Ọ bụ iya e-me tẹ ya maru l'i yeruphu nnajiufu iya, bụ Ébirihamu obu.”
15 Yo gudekwadua ẹge ono ekfu anụ Nchileke; ọwaa bụ-wa Ribéka yẹle ite, o tukoberu l'ukuvu. Ribéka ono bụ nwatibe Bétuwẹlu. Betuwẹlu bụkwanu nwatibe Milika. Milika bụ nyee Nahọ. Nahọ abụru nwunne Ébirihamu.
16 Nwamgbọko ono ama mma nshinu; bụru onye doberu onwiya ọ̀gà; kẹle ẹ to nwedu nwoke, chịkahujewaru iya ọkpa. Yọ bya eje lẹ wẹlu ono sejia mini l'ite iya gude lụfuta.
17 Onye ozi ono abya agbakfukebe iya; sụ iya: “Byiko t'o kenua ya nwa mini l'ite iya ono tẹ ya ngụa.”
18 Ribéka asụ iya: “Onye nwe mu nụ; ngụta nụ iya!” Teke ono phụ; yọ pazitawaphu ite ono; paru iya l'ẹka; yọ ngụta iya.
19 Yo chebetsua ya mini ono; sụ iya: “Tẹ ya setafukwaaruphu ịnya-ivu iya t'ọ ngụa; k'ọphu oo-dzuru iya.”
20 Yọ bya awụfu-kebe mini l'ite iya ono ye l'ochi-eswi, nọ l'ẹke ono; bya agbaphu azụ lẹ wẹlu ono je esetafua mini ọdo. Yo see mini; jeye yo setakotaru ịnya-ivu ono mini, dzuru iya nụ.
21 Onye ozi ono anọdukpelephu nwandoo l'ege iya t'ọ maru: ?Bụ-a ya bẹ Ojejoje fọtaru iya ọbu?
22 Ịnya-kamẹlu ono angụtsua mini ono; nwoke ono abya achịfuta echi-imi, e gude mkpọla-ododo, ere ire mee; mẹ mgbalẹka labụ, e gude mkpọla-ododo iri mee gbabẹ iya.
23 Yọ bya ajị Ribéka onye mụru iya nụ. Jị iya; ?m'o nweru ẹke ẹphe a-zẹ lẹ kẹ nna iya t'ẹphe je aradu l'ẹnyashi-a?
24 Ribéka asụ iya lẹ ya kwa nwatibe Bétuwẹlu ọphu Milika mụtaru Nahọ;
25 sụkwa iya phụ l'ẹphe nwekwaru ẹwu onyingu; mẹ k'ọkponku nshinu; nwekwaruphu ụlo, ẹphe a-zẹ l'ẹnyashi-a.
26 Nwoke ono abya efozeta; baaru Ojejoje ẹja; sụ iya:
27 “T'ajaja bụru kẹ Ojejoje, bụ Nchileke nnajiufu mu Ébirihamu; mbụ Ojejoje ono, n-yemobu iya ẹ-ta agvụdu agvụgvu l'ẹke nnajiufu mu bụ Ébirihamu nọ. O koshiwaru l'ọ gbaru tẹ nnajiufu mu ono gude ire iya ẹka. A bya lẹ mbẹdua; Ojejoje duwaru mu; mu eruta lẹ k'abụbu nnajiufu mu.”
28 Nwamgbọko ono agbaru lashia l'ụlo nne iya je atụko iphe ono l'ọ ha kọoru ẹphe.
29 Ribéka nweru nwunne iya kẹ nwoke, aza Lébanu. Lébanu agbachịwaphu jeshia nwoke ono ndzuta lẹ wẹlu ono;
30 kẹ l'ọ phụru echi-imi phụ; mẹ mgbalẹka ono, Ribéka gba ono; bya anụkwaaphu iphe ono, ọ sụru lẹ nwoke ono kfuru iya ono. Yọ tụgbua jekfushia nwoke ono; rua; yo vudonyabewa ịnya-ivu iya l'iku wẹlu ono.
31 Lébanu asụ iya: “Bata abata; nggụbe onye Ojejoje gọru ọnu-ọma nụ! ?Nanụ ẹge ọ dụ b'i vudo ẹke-a? Ya doziakwaru ngu ụlo ẹke ịi-zẹ; dozikwaaphu ẹke ịnya-ivu ngu a-dọru.”
32 Tọ dụ iya bụ; nwoke ono abya abahụ l'ụlo ọbu. Lébanu abya atọshia ịnya-ivu iya ono iphe, o vu; bya achịtaru ịnya-ivu ono l'ẹphe ha ẹwu onyingu; mẹ k'ọkponku; bya apataru yẹbedua; mẹ unwoke, yẹle iya yị mini t'ẹphe gude kwọo ọkpa.
33 E mebetsua; a bya egwota nri doberu nwoke ono. Yọ sụ lẹ ya te erikwa nri jeye teke ya kfuodoru iphe, ya byaru.
Lébanu asụ iya t'o kfuedu iphe ọbu!
34 Yọ sụ Lébanu lẹ ya bụkwa nwozi Ébirihamu.
35 Lẹ Ojejoje mewaru nnajiufu iya ono iphe-ọma, dụ biribiri. Ọ bụwa onye nweru iphe nweshia ya ike. Ojejoje mewaru; yo nweru atụru; nweru eswi; nweru mkpọla-ọcha; mẹ mkpọla-ododo. Ọ nụkwaru iya phụ ndu ejeru iya ozi: unwoke l'ụnwanyi; b'ọ byakwarụphu bya anụshia ya ịnya-ivu; mẹ nkakfụ-ịgara.
36 Séra, bụ nyee nnajiufu mu; bẹ mụtaru iya nwata nwoke l'ishi ẹwo. Ébirihamu ewowaru iphemiphe ọbule, o nweru enweru nụkota nwata ọbu.
37 Nnajiufu mu ono bẹ meru; mu eriaru iya angụ; lẹ mu ta alụduru nwatibe iya ono nwanyi Kénanu.
38 L'ọbu ndu ufu nna iya; mbụ l'ẹnya ufu ẹphe gẹdegede bẹ mu e-je alụaru nwatibe iya ono nwanyi.
39 “Mu ajị nnajiufu mu ono; sụ iya: ‘?Ọ -bụkwanuru lẹ nwanyi ọbu te ekwedu l'oo-tsoru mụbe nwozi ngu-a ala ẹke ono eghe?’
40 “Yọ sụ mu lẹ Ojejoje ono, bụ onye, ya abaru ẹja ono e-duru-a ojozi iya ye tẹ mu l'iya yịru; k'ọphu oo-me t'ije mu nweru ishi; k'ọphu mu a-lụkwanuru nwatibe iya nwanyi l'abụbu ẹphe; mbụ l'ẹnya ufu ẹphe gẹdegede.
41 Lẹ mu -jekpowaa l'ufu ẹphe; ndibe ẹphe te kwe bẹ ẹvu mu; bụakwa ẹvu ogu.
42 “Ya ndono; mu abya abyaruta lẹ wẹlu-a ntanụ; bya ekfuru Nchileke; sụ iya: ‘Nggụbe Ojejoje, bụ Nchileke nnajiufu mu Ébirihamu; ọ -bụru l'ọ dụ ngu mma; byiko menua tẹ ije-a, mu byaru-a nweru ishi.
43 Nta-a bẹ mu vudowa l'iku wẹlu-wa; ọ -bụru l'o nweru nwamgbọko, byaru oseta mini; mu -sụ iya: “Byiko tẹ mu ngụtanu mini l'ite ngu ono;”
44 ọ -bụru l'o kwetaru chebe mu iya; bya asụ lẹ yẹbe nwamgbọko ono e-jekwa echebefua ịnya-ivu mu; t'onye ono bụkwaru onye nggụbe Ojejoje fọtaru nwatibe nnajiufu mu.’
45 “Mu egudekwadua ẹge ono ekfu anụ Nchileke l'ime obu; Ribéka l'abyawaphu yẹle ite, ọ dẹru l'ukuvu. Yọ bya ejeshia lẹ wẹlu ono je eseta mini. Mu asụ iya: ‘Byiko t'o chebe mu nụ mini.’
46 “Yọ pazitakebewaphu ite ono, ọ pa l'ukuvu ono; sụ mu tẹ mu ngụta iya; ẹge ya e-je esetakwaruphu ịnya-ivu mu t'ẹphe ngụa.”
47 “Mu ajị iya nwatibe onye ọ bụ.
“Yọ sụ mu lẹ ya bụ nwatibe Bétuwẹlu Nahọ; onye ọphu Milika mụtaru iya.”
“Mu abya eworu echi-imi ye iya l'imi; bya agbabẹ iya mgbalẹka.
48 Mu abya efozeta; baaru Ojejoje ẹja; jaa Ojejoje, bụ Nchileke nnajiufu mu Ébirihamu ajaja; mbụ Ojejoje, bụ onye duru mu; mu eshia ụzo, dụ mma byaruta ẹke-a; bya aphụa nwata, bụ nwanwa nwunne nnajiufu mu, mu a-lụru nwatibe nnajiufu mu ono.
49 Nta-a bụ: ọ -bụru l'unu e-koshi l'unu yeru nnajiufu mu obu; mbụ l'ọ gbaru t'e gude ire unu ẹka; unu kfua tẹ mu maru. Teke ẹ tọ dụdu; unu kfukwaa ya phụ tẹ mu maru ụzo ọphu mu e-shi iya.”
50 Lébanu yẹle Bétuwẹlu asụ: “Ọ kwa Ojejoje bẹ iphe ọwaa shi l'ẹka; ?bụkwadu ngụnu ọdo bẹ ẹphe e-kfu?
51 Ọwaa Ribéka ndọ-ọ; duta iya lashia t'o je alụru nwatibe nnajiufu ngu ọbu; keshinu ọphu ọ bụ ẹge Ojejoje sụru l'ọo-dụ ndono.”
52 Onye ozi Ébirihamu ono anụlephu ọnu, ẹphe yeru; byishi ikpere l'alị; baaru Ojejoje ẹja.
53 Yọ bya egwota ngwa, e gude mkpọla-ododo; mẹ mkpọla-ọcha mee chẹe Ribéka; chẹkwa ya phụ ẹkwa. Ọ nụtsukwaaruphu nwunne Ribéka kẹ nwoke; mẹ nne iya iphe, eretsua ire nshinu.
54 Ọ bụ teke ono bẹ yẹle ndu ẹphe l'iya yị tụkoru bya eria nri; ngụa iphe. E metsua; ẹphe aradu l'ẹke ono mbọku ono.
Yo be l'ụtsu; nwozi ono asụ t'ẹphe ha ya rụ tẹ ya laa lakfu nnajiufu iya.
55 Nwunne Ribéka ono yẹle nne iya arọo ya t'ọ haa t'ẹphe lẹ Ribéka nọfukpoonu m'ọ bụ abalị iri; tẹmanu ẹphe ayịwaruru lashia.
56 Yọ sụ ẹphe t'ẹphe be esedeshi iya; l'ẹke Ojejoje meekwaru ije iya; yo nweru ishi? Wo ẹphe t'ẹphe hanụa ya tẹ ya lakfu nnajiufu iya.
57 Ẹphe asụ iya t'ẹphe kukpooduanu nwata jịedu iya; t'a maru iphe, oo-kfu.
58 Ẹphe abya ekua Ribéka; jị iya: “?M'oo-tsoru nwoke-a tọo?”
Yọ sụ ẹphe lẹ ya e-tsoru iya-a.
59 Tọ dụ iya bụ; ẹphe abya eduru Ribéka nụ iya; mẹkwaphu nwanyi, bụ iya heru Ribéka teke ọ ha nwanshị. Onye ozi Ébirihamu ono; mẹ ndu yẹle iya yị eduta ẹphe lashia.
60 Ẹphe abyadẹ alala; ndu nwe Ribéka agọoru iya ọnu; sụ iya:
“Nwunne ayi nwanyi;
zụkwaa azụzu bụru nne ụnukurunu!
T'awa ngu lụjeekwa ọgu
lụta mkpụkpu ndu ọhogu ẹphe!”
61 Ya ndono; Ribéka yẹle ndu ozi iya akwakọbe bya enyihu ịnya-ivu ẹphe; tsoru nwozi Ébirihamu ono. Yo duta ẹphe; yọ bụru ẹphe alala.
62 Teke ono bẹ Áyizaku shiwa l'ụzo wẹlu Byiye-Lahayi-Rọyi bya; kẹ l'ẹke o bu ebubu bụ l'echi-ẹgu ụzo ọhuda.
63 Yo be l'urẹnyashi ujiku lanụ; Áyizaku ejeshia oghe-ẹgu tẹ ya je amachịa ukfu. Yọ bya ele ẹnya phụa ịnya-ivu, liberu l'abya.
64 Ribéka apalikwaaphụ ẹnya; phụ Áyizaku; bya eshi l'eli ịnya-ivu ono nyizita;
65 jị nwozi ono: “Nwoke ono, shi l'ẹgu eje abya ono; ?bụ onye b'ọ bụ?”
Onye ozi ono asụ iya l'ọ kwa nnajiufu iya. Ribéka achịtawaphu ụlari-ifu iya phụ-kpua onwiya ifu.
66 Onye ozi ono abya akọkotaru Áyizaku ẹge ya jeru iya.
67 Áyizaku eduta Ribéka duba l'ụlo-ẹ́kwà nne iya; mbụ Séra; yọ ghọwaphu nyee ya. Yo yeeru Ribéka obu nshinu. Yọ bụru iya bụ l'obu agọ-zita Áyizaku lẹ kẹ nne iya ono, nwụhuru nụ ono.