13
Hay Numbino'ob'on an Nipa"el an Intudun Jesus*
Unat goh nalpah hanan na'at eden algaw an dimmatngan inana ya tinaynan da Jesus heden abung, ya immuydah nan pingit di Lobong an Galilee, ya inumbun hi Jesus ta muntudtudu. Ya do"ol ahan di tatagun na'amung an mangngol ay Hiya, at immuy nunlugan hinan bangka ta inumbun hidi. Ya din tatagu ya wadadah nan pingit di baybay. Ya do'ol di inulgudnan nipa"el an waday ibalinana.
Hay Nipa"el an Hay Aat di Nunhabuag hi Oho'
(Mk. 4:1-9; Lk. 8:4-8)
Ya inalinay, “Wa han immuy hi umanan munhabuag hi oho'. Ya unat goh inhabuagna ya waday nagah hinan dalan, at immali nan hamuti, ya nunhobatda. Ya din udum ya nagah hinan way lutan nipa'pa' hi batu, ya ag'aga ya himmangaw ti mayapit nan luta. Mu unat goh naptangan ya nalyaw, at nalangu ti mid aton di lamutnan lumhod. Ya din udumna ya nagah hinan way lamut, at ni'hangawdah nan holo', ya na'ipit, at agguy pinumhod. Mu din udumnan oho' ya nagah hinan way lo'eh an luta, at himmangawda, ya do'ol di bungada. At waday hinggahut hi bungan di udum, ya nanom di bungan di udum, ya tulumpuluy bungan di udum.”
Ya inyangunuh Jesus an nangaliy, “Da'yun nangngol eten inulgud'u ya ihamadyun innilaon di pohdonan ibaga!”
Hay Dumalat ta nan Nipa"el di Inulgudna
(Mk. 4:10-12; Lk. 8:9-10)
10 Immuy ay Jesus nan intudtuduwana, ya inalidan Hiyay, “Anaad ta hay nipa"el di ulgudom ay dida?”
11 Ya inalin Jesus di, “Manu ay hay nipa"el di ulgudo' ya ta da'yun mangunud ya anggay di manginnilah aat di Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan an agguy nipa'innilah din penghana ta nan udum an tatagu ya adi mipa'innilan dida. 12 Ti nan tagun mangunud hi mitudun dida ya ma'udman di mitudun dida, at do'do"ol di inilada. Mu nan tagun adi mangunud hi mitudun didan ta"on hi un way itang hi mitudu ya henen nitudun dida ya mipa'aliw, at mid iniladah aat di mitudu. 13 Manu ay ulgudo' di nipa"el ti nan itudu' ay dida ya adida damdama innilaon. Ya ta"on unda donglon mu paddungnay agguyda dengngol ti mid iniladah aatna. 14 Ya heten aatday ipa'annungan din inalin nan propetan hi Isaiah hidin penghana an inalinay,
Donglodonglonyu, mu adiyu ma'awatan,
ya tigotigonyu, mu adiyu immatunan.
15 Ya umatdah na danen tatagu ti immodhol di nomnomda,
at adida hukatan di nomnomda.
Adida dongdonglon di mitugun
an paddungnay unda empop di ingada ta omod unda adi donglon.
Ya paddungnay imi'imitonday matadah nan makulug an ma'ma'at
ta omod unda adi immatunan di anahamad di ma'ma'at.
Ti gulat ta adida umat hina danen tatagu
ta innilaonday immannung hi aatna at baliwa' dida.”
16 Ya inaynayun Jesus an himmapit, ya inalinah din intudtuduwanay, “Odolnan da'yu ti inilayuy aat di tigotigonyu ya nan donglodonglonyu! 17 Adiyu al'alliwan heten alyo' ti do'ol di propeta ya nan udumnan tatagun nahamad di ugalidan mamhod an mannig eten tigotigonyu, mu agguyda tinnig, ya penhodda goh an donglon nan donglodonglonyu, mu agguyda dengngol.”
Hay Ibalinan nan Nipa"el hi Aat di Munhabuag hi Oho'
(Mk. 4:13-20; Lk. 8:11-15)
18 Ya inalina goh di, “Hiyah te ibalinan nan ulgud an hay aat di munhabuag hi oho': 19 nan oho' an nagah hinan dalan ya hiyah ne nan Tugun Apo Dios. Ya nan dalan an natoptop ya umat hi nomnom di tagun mangngol hi ulgud hi aat di Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan, mu adida ma'awatan. Ya nan hamutin nambat hinan oho' ya umat hinan na"appuhiy atonan hi Satanas ti ipa'aliwnay Tugun Apo Dios ay dida. 20 Ya nan nihabuag hinan mabatun luta ya ay ihunay un nomnom di tagun nangabulut hinan Tugun Apo Dios, ti unat goh dengngolna ya mun'am'amlong, 21 mu agguy himmalatom ti un na'amtang di nangunudana, ti unat goh naligatan unu nipadildilah ya idinongnan umunud. 22 Ya nan holo' an ni'hangawan nan oho' ya umat hi ligat ya amnaw di tagun umadangyan ti amehonay Tugun Apo Dios, at adi pumhod nan tagu. 23 Ya nan lo'eh an luta ya ay ihunay un nomnom di tagun mangngol hinan Tugun Apo Dios ya ma'awatana. At maphod di gunna aton an paddungnay un bungan den neho' ti nan udum ya hinggahut di bungana, ya nan udum ya nanom di bungana, ya nan udum ya tulumpulu.”
Hay Nipa"el an Hay Aat di Holo'
24 Inulgud Jesus di oha goh an nipa"el an inalinay, “Hay aat di Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan ya umat hi punhabalan di ohan tagun natamman hi maphod an oho'. 25 Mu unat goh nahdom ta nun'olo'dan amin di tatagu ya immuy han buhulna ta hinabuaganah bugwan di holo' ta niddum hinan nitanom an paguy, ya nakak. 26 At unat goh himmangaw din paguy ta mumbuhug ya ni'hangaw din holo'.
27 Ya immuyda din baal den ad uma, ya inalidan hiyay, Apu, maphod din eneho'muh nan umam, mu hay nalpuwan nan do'ol an holo' an ni'hangaw?
28 Ya inalinan diday, Inila' an un nan mi'bohhol ay ha"in di immuy an nangihabuag hinan bugwan di holo'!
Ya inalin din baalnay, Pohdom ay ya umuymi gabutan nan holo'.
29 Mu inalinay, Adiyu ti ini ya pi'gabutyuy udumnah nan paguy! 30 At ta"on un mi'yongol nan holo' ta nangamung un ma'ala, ya ibaga' hinan mun'ala ta hunnondan anon nan holo', ya bento'da ta ipa'wahdah nan apuy ya unda alan nan paguy, ya inamungdah nan alang'u.”
Hay Nipa"el an Hay Aat di Oho' an Pa"it'ittang
(Mk. 4:30-34; Lk. 13:18-19)
31 Inulgud Jesus goh di ohah nipa"el an inalinay, “Hay aat di Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan ya umat hinan oho' an ma'alih mustard an inyuy han lala'ih nan galdenan eneho'. 32 Ya ta"on un hiyay pa"it'itang hi an amin hinan a'oho'oho' hitud Israel mu unat goh himmangaw ya nidugah an ongol ya un nan udum an nitanom hinan galdena. Ya immuy nan hamuti, ya nun'agabandah nan hapangna.”
Hay Nipa"el an Hay Aat di Bino'bo'
(Lk. 13:20)
33 Inulgud Jesus goh di ohah nipa"el an inalinay, “Hay aat goh di Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan ya umat hinan bino'bo'. Ya innal han babai, ya inlamutnah nan tuluy halub an alena ta mun'ammah tinapay ta hiyay nangipa'ongol hinan tinapay.”
Hay Dumalat hi Nangulgudan Jesus hi Nipa"el
34 Hay nanudtudun Jesus hinan tatagu ya hay nipa"el an ulgud, ya agguy nun'ulgud ay didah un bo'on hay nipa"el. 35 Ya hanan inatnay nangipa'annung hidin inalin din ohan propetah din penghanan inalinay,
“Hay nipa"el an ulgud di panudtudu' ay dida,
ya din agguy na'innilah nete"ah nalmuwan tun luta ta nangamung ad ugwan
ya ibaag'un dida.Ӥ
Hay Ibalinan nan Nipa"el hi Aat di Holo'
36 Tinaynan Jesus nan do'ol an tatagun na'amung, ya immuy himmigup hinan ohan abung. Ya nitnud nan intudtuduwana, ya inalidan Hiyay, “Itudum ni' di ibalinan ne han aat di holo' hinan uma an inulgudmu.”
37 Ya inalin Jesus di, “Henen lala'in nun'oho' hi maphod an oho' ya Ha"in an Imbaluy di Tagu. 38 Ya nan punhabalan ya hiyah ten luta, ya nan maphod an oho' an paguy ya didanay middum hinan Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan. Ya nan holo' ya didanay tatagun middum ay Satanas. 39 Ya nan ni'bohhol ay Ha"in an nangihabuag hi holo' ya hiyah neh Satanas. Ya henen gutudnah pumbot'andah nan paguy ya hiyah ne pogpog tun ma'ama'at ad ugwan. Ya nan mumboto' hi paguy ya didanay a'anghel. 40 Ya din nabu'nut an holo' ta na'uyun ya ma'apuyan ya hiyah ne goh di ma'at hinan nun'appuhiy ugalidan tataguh din pogpog tun ma'ama'at ad ugwan. 41 Ti Ha"in an Imbaluy di Tagu ya honogo' nan a'anghel'u ta umuydan amin hinan lutan Pumpapto'a' ta amungondan amin nan tatagun immitudul hi ibbadan mangat hi nappuhi ya nan udumna goh an nappuhiy pangatda 42 ta ipa'wahda didah nan ongol an apuy an awadan di ahikikila ya ahi'itti'ittib di babada an dumalat hi punholholtapanda. 43 Ya hanan tatagun nahamad di ugalida ya ma'amungdah nan Pumpapto'an Ama tu'u, ya umatdah nan algaw an humili. At pa'annomnomonyuh ten inulgud'u!”
Hay Nipa"el an Hay Aat di Nanginan Gina'u
44 Ya inalina goh di, “Hay aat di Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan ya umat hinan nabalul an gina'un nilubu' hinan uma an mi'id nanginnila. Ya wada han lala'in munggabut, ya otog di punggabutana ya inah'upanah den nilubu', ya imbangngadnan ginabunan goh. Ya mun'am'amlong, at immanamut ta inla'unan amin din gina'una ta penla'na din lutan awadan di balitu'.”
Hay Nipa"el an Hay Aat di Buung
45 Ya inalina goh di, “Hay aat goh di Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan ya umat hinan buung an mapla'an. Ya wada han mungkumildu, ya immuy nunle'le'od ta manama' hi mapla'an an buung. 46 Ya unat goh inah'upana nan na'angnginan buung ya immanamut ta inla'unan amin di gina'una ta penla'na din buung an tinnigna.”
Hay Nipa"el an Hay Aat di Hidu'
47 Ya inalina goh di, “Hay aat goh di Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan ya umat hinan hidu' an nitamol hinan baybay, ya numbino'ob'on di mahidu'. 48 Ya unat goh napnuh den hidu' ya daden manidu' ya ginuyudda ta inda'aldah nan pingit di baybay. Ya inumbunda ta pinilida din nahidu' an mihda. Ya nan maphod ya hiyay inittudah nan bahkitda, ya nan nappuhi ya intapalda. 49 Ya umat hinay ma'at hi apogpogan tun ma'ama'at ad ugwan ti nan a'anghel ya umuyda amungon di tatagu ta ilahhinda nan tatagun nappuhiy ugalidah nan tatagun nahamad di ugalida. 50 Ti nan nun'appuhiy ugalida ya mipa'wahdah nan apuy an awadan di ahikikila ya ahi'itti'ittib di babada an dumalat di punholholtapanda.”
Hay Aat di Nituduh din Penghana ya Hay Pa'ituddun Jesus
51 Inalin Jesus hinan intudtuduwanay, “Dan inilayuy aat hatu tun intudu'?”
Ya tembaldan inaliday, “Oo, inilami.”
52 Ya inalin goh Jesus ay diday, “Nan udumnan muntudtuduh Uldin di Hudyu an nitudtuduwan hi aat di Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan ya nipaddungdah nan tagun ap'apuh nan ohan abung an mumpangibuhu' hinan nun'italepona an gina'un pa'angnginana ya nan dadan.”
Hay Agguy Nangunudan nan iNazareth ay Jesus
(Mk. 6:1-6)
53 Unat goh lempah Jesus an nangulgud hinan nipa"el di aatna ya tinaynanah den babluy 54 ta numbangngad hinan ni'babluyanad Nazareth. Ya immuy nuntudtuduh nan himba'an nan Hudyu. Ya nan mangngol hinan hapitna ya manoh'adah din nanudtuduna, ya inaliday, “Hay nangadalanah nan anala'engna nin ya nan umipanoh'an gunna aton? 55 Undan bo'on Hiyay imbaluy din mun'am'ammah abung? Ya undan bo'on hi Mary hi inana? Ya undan bo'on goh da Jacob* ay Joseph, ya hi Simon, ya hi Judas di a'agina? 56 Ya undan bo'on hituy ni'hituwan nan a'aginan binabai? Ya hay nangadalanah an amin ay dane?” 57 At binohol nan ni'babluyana, ya agguyda penhod Hiyan unudon.
Mu inalin Jesus ay diday, “An amin di ayan nan propetan munle'le'od ya e'gonan nan tatagu hiya, mu anggay nan ni'babluyana ya didan hina"amay adi mange'gon ay hiya.” 58 Ya adi do'ol di inatnah umipanoh'ah di ti mi'id pangulug nan tatagun Hiya.
* 13: Mid mapto' ya na'at hidin 28 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nundongolan Jesus. 13:2 Hiyah ne aat di Hudyun muntudtudu ti inumbunda. 13:15 Isa. 6:9-10. § 13:35 Psa. 78:2. * 13:55 Bahaom nan footnote di Mat. 4:21 ta innilaom di aat ten ngadan. 13:55 Hiya ya hi Joseph Junior.