Micah
Hay Aat Ten Liblu
Hay Nangitudo' eten Liblu: hi Micah.
Hay Nangitud'an Micah eten Liblu: nan Hudyun numpunhitud Israel unu ad Judah.
Hay Pohdon nan Ngadan ten Liblun Ibaga: ngadan nen tagun umat ay Apo Dios?
Hay Gutud hi Nangitud'anan ten Liblu: hidin numbattanan di 742 B.C. hi engganah din 687 B.C.
Hay Teman ten Liblu: nan tagun way pangulugnan Apo Dios ya atonay maphod hinan i'ibbana ti kulugonay anahamad Apo Dios an mumpapto' ay hiya.
Hay Outline ten Liblu:
Hay aton Apo Dios an MUMMOLTAH nan Hudyu (1:1—2:11; 3:1-12; 4:9-12; 6:1—7:13)
Hay moltaon Apo Dios ay dida ya nan tataguh di (1:1-7; 6:1—7:13)
Hay moltaon Apo Dios ay dida ya nan asiudasiudad (1:8—2:5)
Hay moltaon Apo Dios ay dida ya nan agguy immannung an propeta (2:6-11)
Hay moltaon Apo Dios ay dida ya nan iJerusalem (4:9-12)
Hay aton Apo Dios an BUMALIW hinan Hudyu (2:1-13; 4:1-8, 12-13; 5:1-15; 7:14-20)
Baliwan Apo Dios didah nan hopap di umalian Kristu (5:1b-2)
Baliwan Apo Dios didah nan pidwan di umalian Kristu
An nan Punligatan di Tatagu (5:3, 5b-15)
An nan Hinlibuy Tawon (2:12-13; 4:1-8, 12-13; 5:1a, 4-5a; 7:14-20).
1
Ha"in an hi Micah* an iMoresheth hidin nahayhaynod hi nun'alian da Jotham, ya hi Ahaz,§ ya hi Hezekiah* hidid Judah ya umat hituy hinapit Apo Dios ay ha"in hi aat di ma'at ad Samaria ya ad Jerusalem. At inali' di,
“Donglonyun amin an tatagu,
ya ihamadyun ingaon
ti nan nidugah di abalinanan Dios an wah nan me'gonan an Timplunay mangihtiguh nan baholyu.”
Hay Amoltaan ad Samaria ya ad Jerusalem
Ya inali' goh di,
“Tigonyu an umalih Apo Dios an taynana nan me'gonan an awadanad abuniyan
ta mundadyu an e'wanah nan tulid di atata'nang an duntug.
Ya paddungnay mun'a'anang nan aduntuduntug an umat hinan lilin hi un meheggon hinan apuy,
ya numpanga'ayuhda an umat hinan danum an nihiit hinan daplah,
ya nan nundodottal ya munhiyan ta munduwa.
Ya ma'at hanan amin ti dumalat nan numbaholan nan holag Israel ya nan nan'ugandan Apo Dios.
At hay ma'amuyuan hinan numbaholan nan holag Israel?
Undan bo'on nan tatagud Samaria an kapitulyuda?
Ya hay awadan nan nabagtun nundayawan nan tatagud Judah hinan bululda?
Undan bo'on ad Jerusalem an kapitulyuda?
 
At hiyanan inalin Apo Dios di,
Ha"in an Dios ya pa"io' ad Samaria ta mumbalin hi galden an puntamman hi greyp,
ya pumpulig'u nan batuh nan nundotal ta mun'abunhiyan nan nipabunana.
Ya an amin nan bululda ya mun'agimu',
ya an amin di nipa'daw hinan timpluda ya mun'apuulan.
Ti hanan adawda an innalda ya un hay nalpuh bayad di puta,
ya hana goh an bayad nan puta ya hiya goh di ma'usal.Ӥ
 
Ya inali' goh an hi Micah di,
“Hiyanay dumalat ya numanomnoma'
ya dumanaldallanana' an mi'id di hapatus'u* ya numbobollada'.
Ya kumilaa' an umata' hinan animal an jakal,
ya mumpala'a' an umata' hinan kuup.
Ti paddungnay himmalom nan hugat di tatagud Samaria an adi ahan ma'agahan,
ya umat goh hinay ma'at ad Judah,
ya ta"on goh ad Jerusalem an kapitulyu an numpunhituwan nan tatagu'.
10 Ya adiyu ibabbaag hinan buhulyun tatagud Gath§ nan na'abakan tu'u,
ya adiyu ipattig di kumilaanyuh nan i'Acco,*
mu mumpulligan ayuh nan hupu' an tatagud Beth Ophrah ta ipattigyuy punlungdayaanyu.
11 Ya da'yun tatagud Shaphir ya maluh ayu an numbobollad ya ababain di aatyu,
ya mi'id ah pumitaw hinan himpangilih nan babluy ad Zaanan.§
Ya awniat donglonyu nan ahi'e'ebel ad Beth Ezel* ti nan bumaliw ya nekak ay da'yu.
12 Ya nan tatagud Maroth ya hehemmonday abaliwandah nan aton di buhulda,
mu umod'o'od'odda ti mi'id bumadang ay dida
ti inyabulut Apo Dios nan apa"ianda an magadyuh hinan babluy ad Jerusalem.
13 Ya da'yun tatagun numpunhitud Lachish ya punnaudonyun pun'ipaku nan kabayuyuh
nan kalesan di punluganan di mi'gubat ta lumayaw ayu.
Ti da'yuy nahhun an nangitudtuduh nan numbaholan nan tatagud Zion,
ya inyunnudyuh nan inat di tatagud Israel an gunda numbahol ti gunda nundayaw hi bulul.
14 At hiyanan da'yun tatagud Jerusalem ya idatyuy adawyun da'min iMoresheth Gath§ hinan ay tu'u punhihiyanan
ti abakon da'mi mahkay hi buhul,
ya inyuy da'mih udum an babluy.
Ti mi'id di hohoddon nan ali tu'un holag Israel hi badang nan i'Aczib* ti ilayahanda hiya.”
 
15 Ya inalin goh Apo Dios di,
“Ipa'abak da'yun iMareshah hinan buhulyu ta hakuponday babluyyu,
at nan a'ap'apuyun holag Israel ya umuyda mun'ipo"oy hinan lingab hi ad Adullam.
16 At da'yun Hudyu ya mumpamukmuk ayu ta hiyay mangipa'innilah nan punlungdayaanyu
ti iyuyda nan imbabaluyuh udum an babluy.
At mi'id mahkay tigonyun dida.”
* 1:1 Hay pohdonan ibaga ya ngadan nen tagun umat ay Apo Dios? (Bahaom nan footnote di Mic. 7:18). 1:1 Ohan babluy hi ad Judah. Hay ohan ngadana ya Moresheth Gath (verse 14), ya hay pohdonan ibaga ya adaw ad Gath (bahaom nan footnote di verse 14). 1:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 750-735 B.C. (II Ki. 15:32-38; II Chron. 27:1-4, 7-9). § 1:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 735-715 B.C. (II Ki. 16:1-20; II Chron. 28:1-27). * 1:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 715-686 B.C. (II Ki. 18:1-20:21; II Chron. 29:1-2; 31:1, 20-21; 32:9-33; Isa. 36:1-39:8). 1:1 Ad Samaria di kapitulyud Israel, ya ad Jerusalem di kapitulyud Judah. 1:7 Hay ugalidan mundayaw hinan udum an bululdah nan timpluda ya elo'day putan di bulul, ya nan bayadna ya umuy hinan timplu. § 1:7 Heten impa'innilan Micah ya na'at hidin 722-721 B.C. hidin nama"ian nan i'Assyria ad Samaria (II Ki. 17:6), ya matagu ni' hi Micah hidin na'atana. Ti nan bayad di putah nan timpludad Samaria ya innal goh nan i'Assyria, ya inyanamutda ta usalondah nan pundayawandah nan do'ol an bululda. * 1:8 Hay pohdonan hapiton nan adi munhapatus ya ipattignay punlungdayaana. 1:8 Ta"on un hi Isaiah an propeta ya nunle'le'od ad Jerusalem an numbobollad ta ipattignay a'aanan di lubung nan nakaphul an Hudyuh awni (Isa. 20:2). Mu alyon di udum an ma'ahhapul di wanoh da Micah ay Isaiah, mu mid mapto'. 1:8 Hiya ya umat hinan atata'ot an ahuh nan inalahan. § 1:10 Hay pohdonan ibaga ya ibabbaag. Hiyah ne ohan kalahin di hanul an ma'alih pun ti ma'alah nan pohdon an hapiton di ohan hapit ta ma'usal hinan tudtudu. * 1:10 Hay pohdon ten ngadan an ad Philistia an ibaga ya kumila. Hay ngadan ten babluy ad ugwan ya Acre. 1:10 Hay pohdonan ibaga ya abung hi awadan di hupu'. 1:11 Hay pohdonan ibaga ya maphod. Hiyah ne oha goh an kalahin di hanul ti na'alah nan ballin nan pohdon an hapiton di ohan hapit ta ma'usal hinan tudtudu. Ya hay ituduna ya mumbobollad nan Hudyun matiliw hi pidwa ti impapilit nan mangabak hinan ma'abak ta mumboladda ta mabainanda. § 1:11 Hay pohdonan ibaga ya pumitaw. * 1:11 Hay pohdonan ibaga ya nan nedelloh an abung. At ta"on hi un way bumaliw ay didah nan denellohda mu adida baliwan dida ti mapakakda. 1:12 Hay pohdonan ibaga ya mun'aklit. At hanan umipaligat an ma'at hinan iMaroth ya umat hinan mun'aklit ay dida. 1:13 Hay pohdonan ibaga ya duwa (unu nahuluk hi duwa) an kabayun mundehhan an manguyud hi aladyu unu kalesa. § 1:14 Hay pohdonan ibaga ya adaw ad Gath (bahaom nan footnote di verse 1). Hiyah ne babluy hi nalpuwan Micah an himmapit. Ya hay itudun ten hanul ya hakupon nan i'Assyria nan babluy ad Moresheth Gath. * 1:14 Hay pohdonan ibaga ya ilayahan. 1:15 Hay pohdonan ibaga ya nan mangab'abbak (bahaom nan footnote di Mic. 1:11 an mangituduh aat ad Shaphir ta innilaom di aat ten kalahin di hanul.) 1:16 Inabak ya impihbut nan i'Assyria nan Hudyuh appit hi iggid hi un hagangon di buhu'an di algaw hidin 722-721 B.C., ya hidin 586 B.C. ya inabak ya impihbut nan iBabylon nan Hudyuh appit hi agwan hi un hagangon di buhu'an di algaw.