Hosea
Hay Aat Ten Liblu
Hay Nangitudo' eten Liblu: hi Hosea (unu hi Hoshea).
Hay Nangitud'an Hosea eten Liblu: nan Hudyud Israel.
Hay Pohdon nan Ngadan ten Liblun Ibaga: nan abaliwan.
Hay Gutud hi Nangitud'anan ten Liblu: hidin numbattanan di 755 B.C. hi engganah din 722 B.C.
Hay Teman ten Liblu: hay aton Apo Dios an mangitultuluy an mamhod hinan Hudyun ay paddungnay ahawana an ta"on hi unda gun aton di nappuhi.
Hay Outline ten Liblu:
Hay INTESTIMONYN Hosea (1:1—3:5)
Hay intestimonyna ya inahawanah Gomer (1:1-3a)
Hay intestimonyna ya nunholagda (1:3b—2:1)
Hay ohan holagda ya hi Jezreel (1:3b-5)
Hay ohan holagda ya hi Lo-Ruhamah (1:6-7)
Hay ohan holagda ya hi Lo-Ammi (1:8—2:1)
Hay intestimonyna ya inlugtalugtap Gomer hiya (2:2-23)
Hay intestimonyna ya inaliwanay bahol Gomer (3:1-5)
Hay IMPA"EL Hosea (4:1—14:9)
Hay impa"elna ya paddungnay immilugtap nan Hudyuh nan ay paddungnay ahawadan hi Apo Dios ti numbaholdan Hiya (4:1—12:14)
Hay impa"elna ya bimmungot hi Apo Dios hinan Hudyu an ay paddungnay ahawana (13:1-16)
Hay impa"elna ya mahapul an itutuyun nan Hudyuy baholdah nan ay paddungnay ahawadan hi Apo Dios ta mumbangngaddan Hiya (6:1-3)
Hay impa"elna ya waday pamhod Apo Dios hinan Hudyu an ay paddungnay ahawana an ta"on hi paddungnay inlugtalugtapanda Hiya (11:1)
Hay impa"elna ya mabalin an aliwan Apo Dios nan bahol di Hudyu an ay paddungnay ahawana (14:1-9).
1
Hiyah te impa'innilan Apo Dios ay ha"in an hi Hosea* an hina' Beeri hidin numpapto'an da Uzziah, ya un hi Jotham, ya un hi Ahaz,§ ya un hi Hezekiah* hi ad Judah, ya hidin numpapto'an Jeroboam an hina' Joash hi ad Israel.
Nan Pamilyan Hosea
Hay nahhun hi inalin Apo Dios ay ha"in ya inalinay, “Malhin'a, mu nan babain iyahawam ya mahapul an adina iyohhan he"ay namenhodna. At hiyanan nan udum an imbabaluyna ya imbabaluy di udum an linala'i. At hiyah te nipaddungan di aatyun tatagu' an holag Israel an agguyyu innaynayun di namhodyun Ha"in ti nan udum an madayaw di dinaydayawyu.”
At inyahawa' hi Gomer an hina' Diblaim. At hidin nunhabi ta nuntungaw, ya lala'i.
Ya inalin Apo Dios ay ha"in di, “Ngadnam hi Jezreel nan imbaluyyu ti ag'aga ya moltao' nan alid Israel ta iballoh'u din pinatopatoy din hi apunan hi Jehu§ ad Jezreel.* Ya pogpogo' goh nan pumpapto'an ad Israel. Ya henen algaw ya ubaho' nan mun'abi'ah an tindalun di i'Israel hinan Nundotal an Jezreel.”
Ya palpaliwan goh ya intungaw Gomer han babai. Ya inalin goh Apo Dios ay ha"in di, “Ngadnam hi Lo-Ruhamah ti adi' mahkay hom'on ya aliwan di bahol nan i'Israel. Mu da'yu ay an iJudah ya hom'o' da'yu. Mu adia' mun'usal hi pana ya hanggap, ya adi' goh baalon nan tindalun numpuntakay hi kabayu ta umuyda gubaton nan buhulyu, mu dumalat nan ongol an abalina' ya baliwa' da'yu.”§
Ya hidin naphuh Lo-Ruhamah ya nawada'an goh hi Gomer, ya nuntungaw goh, ya lala'i. Ya inalin goh Apo Dios ay ha"in di, “Ngadnam hi Lo-Ami.* Ti adi' mahkay ibilang nan i'Israel hi tatagu', ya bo'on mahkay Ha"in di Diosda!”
Hay Na'ohhaan nan iJudah ya nan i'Israel
10 Ya inalin Apo Dios ay ha"in di, “Nan i'Israel ya gunda dumo'ol an umatdah nan panag hinan pingit di baybay an mi'id di bilangna. Ya manu ti inali' an adi' ibilang didah tatagu' mu awniat madatngan di pangalya' ay didan Ha"in an Dios an wagwadah enggana di ad imbabaluy ay dida. 11 At ma'ohha ayu mahkay an i'Israel ya iJudah ya unyu pot'on di ohah mun'ap'apun da'yu. Ya taynanyu nan babluy an immayanyu ta mumbangngad ayu mahkay hinan babluyyu, ya mun'am'amlong ayu ti ipaphod'uy nitaguanyu. At hiyah ne ma"aphod hi ma'at hinan babluy ad Jezreel.”
* 1:1 Hay pohdonan ibaga ya nan abaliwan. Ya hay udumnan propetan mataguh din amataguna ya da Isaiah ay Amos, ya hi Micah goh. 1:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 792-740 B.C. 1:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 750-732 B.C. § 1:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 735-715 B.C. * 1:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 729-686 B.C. 1:1 Hiya ya nan Alin hi Jeroboam II an bo'on I, ya hay nun'alianad Israel ya hidin 793-753 B.C. 1:4 Duway pohdonan ibaga ti (1) nan oha ya nan ipahangaw Apo Dios (Hos. 2:22-23), ya (2) hay numpangiwa'atan Apo Dios hinan tatagu. § 1:4 Hay nun'alianad Israel ya hidin 841-814 B.C. Nan Alin hi Jeroboam II an numpapto' ad Israel eden timpu ya holagna. * 1:4 Nete"ah nan numpapto'an Jehu hi ad Jezreel (II Ki. 9:14-37). 1:4 Na'at hidin 753 B.C. (II Ki. 15:8-10). 1:6 Hay pohdonan ibaga ya mid mammo'. § 1:7 Binaliwan Apo Dios nan iJudah hinan titindalun di i'Assyria hidin 722-721 B.C., ya impidwana goh an namaliw ay didah din 701 B.C. (II Ki. 19:32-36). * 1:9 Hay pohdonan ibaga ya bo'on diday tatagu'. 1:10 Rom. 9:26. 1:11 Heten hapit ya nibalin hinan hapit an Jezreel an hay ohan pohdonan ibaga ya hay numpangiwa'atan Apo Dios hinan tatagu.