3
Yudasahanda wai maru bialu bo podahana haga binigo ogo
(2 Magabi 8.1-7)
Yudasa Magabeusuhanda ibu aba Madadiasanaga henge mialu ibu aba henedagoria ho aribia hene. Ani heagola ibu hamene bu hearumebi wali agali ibu aba heba mandagi haga bu hearumebi bibahende mo mogo bu howa ibu biamogo bialu hene. Ani bu howa tigua Isaraelenaga wai bu winigo tigua bu gilila mialu wai bule manda bini.
Yudasa ibugua bialu heagome ibunaga wali agali bibahende mini lene hene. Ibunaga yari wai pole karulaga wiaru mo karulowa agali timbuniore haradagua hene. Ibugua danda timu yandarerume waitigi bu karu bo wahaiore haga hene. Ibugua ayu tibu wai biaga ngago giha yu howa ibu damene bu karunaga dindi anda bu kago mamage ibuni haga hene.
Ibu laiono gabua hongohe hagadagua howa nogo meme sibiru balu nole hame lalu haabo hagagobi hene.
Ibugua wali agali Ngode Datagaliwabenaga mana mo wahalu pene karu taya bima ibaga bialu haabo haga hene. Ani bialu wali agali marume ibu aria heneru balu iraha bo heda haga hearu baya hangu taya bialu haga hene.
Agali ko bu hearume ibu hondowa gi halu tini mbirani mo mogo bu biruwa duru lalu haga wini. Anigo ainde agali ko biaga uruni mbira ibida palene henge nawioreni hene. Ainde Yudasahanda wali agali golope hene bayale helonaga biabe bayale ogonidagua bialu hene.
Ibugua kini dewaorenaga miniha mo tandaga halu haga hene. Anigo ibugua Isaraele wali agali mo turu halu haga heagome Isaraele tigua ibu mo turu halu ibunaga mini yaraga halu haga hene.
Ibugua Yuda dindiha tano wiaru bibahendeha ibaga biai halu wali agali ko biaga bu hearu bo wahai hene. Isaraele dindini genda timbuni bu wiaru bibahende mo wahaiore hene.
Ibunaga mini timbuni mo yaraga hene dindi wiaru bibahendeha wali agali bu hearume hale hai hene howa ibugua wali agali pu ereba holene hearu haru dai bialu hene.
10 Ani bialu heagola Aboloniusuhanda ami agali dewaore Ngode Datagaliwabe mitangi nahaga bu hearubi Samaria agali bu hearubi bibahendeore haru halu Isaraele baba wai bule ibini. 11 Ani ibira layago Yudasa ibu hale halu ibugua Aboloniusula wai bule abale puwa ibugua ti bogo hana hai halu Aboloniusubi homelo bo wahalu bini. Waitigi agali uruni aria maru homai haya handala maru ti ibida piai hene. 12 Tigua wai biai halu waitigi bo wahene wiarunaga mbirale wiaru mo ngoai halu howa Aboloniusunaga ayu tibu wai biaga wiago Yudasa ibu mo yini. Ani mo yuwa ibu yu haabo halu homalu wahene.
13 Ai Yudasahanda ami agali dewaore haru ka layago Sirianaga ami agali haguane mbira mini Serono heago ibu hale hene. Ti Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore hongohewi howa ti wai baya hangu hongo howa biaga agali hongoheore ka layane hale hene. 14 Ani layago hale howa Serono ibugua mitangi bialu agali kininaga bi mo wahaga Yudasanaga ami uruni baba wai bialu bo wahai holiya. Ani buwa dindi bibahende kini ibugua hendene ngaruha i̱ mini yaraga hene timbuniore holiya lo mitangi bini. 15 Ani bialu ibugua Yudasala wai bule piyagola Yuda agali ko bu hearume ami agali Isaraele baba wai bule ibiyaru biamogo bialu wai Isaraele baba bule pene. 16 Ani puwa ti hariga Bedehorononaga hari bare wiago iralu daulene hari bare wiagoria ibalu heaore Yudasa halu ibunaga ami agali emene dege daga lene hearume abale Serono halu ibunaga ami agalidaruni ngola hole pene. 17 Ani puwa handalu hemiria ami agali dagalabe naheore ibiyago hondowa tigua Yudasahondo lalu, Ainde inanaga ami agali emene dege kemagonime ami agali dewaore ibirago bope agua holedabe. Ani bialubi ina horo ayu hina tomo nane kemagome ina hongo nahe kemagoni ndobe, lene.
18 Ani hale hayagola Yudasahanda tihondo ladai bialu lalu, Emene hangume ami agali dewaore kago bope holene erekuibi ndo nga. Ami agali dewaore heaguabi emene hangu heaguabi Ngode Datagaliwabenaga deni ogobi degedege holebira. 19 Wai beremagola ami agali dewaore kagome ndo wayali holene nga. Ani ndo ami agali Ngode Datagaliwabenaga minini hongo ho howa birago ibu wayali holene nga. 20 Waitigi uruni ti mine haga howa mana ko dewa bialu hagabi howa ai ina baba wai bule ibira. Tigua inanaga wali waneigini biru karu bo wahai halu inanaga dabudabu tara tara bayale ngemaru mo yu polenaga ibulebira. 21 Ani biragola iname nde inanaga dindi ngagonagabi inanaga yutiga bu haga mana ngagonagabi wai buleberema. 22 Anidagua beremagola Ngode Datagaliwabehanda inanaga waitigi bu karu bo wahaiore holebirago iname gi nahe wai hongo howa bimi̱ya.
23 Ai Yudasahanda bi ogoni lai halu abale pora bialu Serono halu ibunaga ami agaliru baba wai bule pene. 24 Ani puwa Isaraele tigua waitigi biaru Bedehorono hari bare wiagoria howa bama talima pialu dindi ulini tigabi wiagoria talima tagira pene. Anidagua bialu tigua waitigi uruni handari halira (800) bibahende bo wahai hayagola maru pora bialu Pilidia dindiha piai hene. 25 Anidagua biya layago hale howa Ngode Datagaliwabe manda nabiaga bu hearu bibahendeme Yudasa halu ibu hameneru gi timbuni ho hene. 26 Yudasahanda galone timbuni uruni bialu ka layago kinimebi hale hene. Wali agali dindi tara tara wiaruha bi tara tara laga bu hearumebi Yudasahanda waitigi karu bo podahana halu wayali haga lalu te layago lai hene.
Kini ibugua Lisiasa gabumane agali haguane helo dabo helenego ogo
27 Ai Kini Andiogusu ibugua mbirale Yudasahanda bialu ka layago te hale howa ibu tandaga timbuni hene. Ani howa dindi ibugua haru howa handaya ho hene wiaruha ami agali hearu bibahende olomogo biai howa ami agali dewa daga labe naheore hene. 28 Ani heagola kini ibunaga muni anda heago panga duguwa ami agali biaru bibahende mali mbiranaga karulape yolo miai hene. Ani mialu ibugua tihondo lalu, Wai bule manda manda bu haabo halimu, lalu lamini. 29 Anidagua buwa handalu hearia ibunaga muni bibahende biba holene tiga bialu dagisi munibi tubagi hene. Anidagua binidagoni irane ibunaga mana abale wiagadago mo iriari bialu mana wabu aribia hayagome genda timbuni ogoni dindi bibahendeni tagira ibai hene. 30 Anidagua biyagola abale bini ngadagua ibunaga muni biba holilo manda bini. Ani tubagi haragola ibugua mbirale gahenge munime yolo bulenebi mbirale tara tara bayale muni dewaoreme miaga ngaru wali agali mo turu halu migi biagadagua nabulubada lo manda bu hene. Ibugua wali agalinaga gubalini ba mialu ibuha hatago helo mbirale bame ta hagadagome kini maru karubi ndo ibu daliga bolangua hene mbira hene. 31 Ibunaga bu miniha genda wiagome mo heya hayagola mini burugu timbuni lo howa ainde ibugua agali dewa lone mo mogo bulene manda buwa ai Pesia dindiha dagisi muni mo palene manda bini.
32 Andiogusu ibugua agali mbira ibuni damene dege agali haguane mini Lisiasa heago dindi bibahende iba Yuberedisi poragola Iyibi dindila hengeneha wiaru handame ho howa gabumane haguane helo dabo helene. 33 Ai kini ibu Pesia dindiha pole howa ibugua Lisiasahanda kini igini Andiogusu bayale halu dai bilo handaya ho habe lalu dabo helene. 34 Ibugua Lisiasahanda ibunaga ami agali nogo elepana heba kagohayagi haru howa handaya ho helo dabo helene. Mbirale ogoale bibe lalu bi baya hanguore lamiai hene. 35 Ani bialu Yudia dindihabi Yarusalemebi pialu wai buwa dindi anda bo heda hai halu bo gialo wahai habe lalu Lisiasa lamini. Wali agali dindi bibahendeha bu karume Isaraele wali agali Yarusaleme wali agalibi mbira hene lo manda nabi embeda ho wahai helo bo hilo wahaiore habe lene. 36 Ani lowa tinaga dindi ngagoria wali agali tara tara bu karu haru puwa dindi ogoriani ho aribia helo tuwia ta hai habe lalu kini ibugua Lisiasa lamini. 37 Ani lalu kini ibugua ami agali halu mende hearu haru halu dindi dunini timbuni Andiogo tano wiagoria howa pene. Mali ogoni handari mbira pira mariani karia (147) layagola tagira pene. Iba Yuberedisi peago domalu Pesia dindiha pole pene.
Yudasahanda wai bialu wayali haga binigo ogo
(2 Magabi 8.8-29, 8.34-36)
38 Lisiasa ibugua agali maru ami agali haru helonaga Dorimenese igini Tolemibi Niganobi Gogiasabi tigua haru helo dabene. Agali tebirali ami agali wai biaga pari wayaliru howa ti mini Kininaga Nenege laga hene. 39 Ti mbira mbirame ami agali daosini dege pira maria (40,000) geni ibaga bialu wai biaga daosini karia (7,000) nogo hosi erekunini biruwa wai biagaru haru haga haga biaga hene. Ani mo taho helowa Lisiasa ibugua ami agali urunihondo lamialu Yudia dindi bibahendehabi Yarusaleme tano ngagoriabi anda pugu bialu kinihanda bilimu lalu langiyadagua bibahendeore bo hilo wahai hole pudaba lalu lamini. 40 Ani laya handala tigua abale pialu dindi tigabi bayale Emaiasa tano kaware dindi wiagoria balai anda bini. 41 Ani bialu ami agali tidi mbira Idumia howa tidi mende Pilidia howala ibalu hatago hene. Agali biyinaya biaga tano kaware haparapara hearu tigua hale halu hearia ami agali wai biaga hongo gibihe ogoni ibira layago hale howa tigua lo manda bialu ami agali hongohe urunime ibalu Isaraele bo podahana halu maru garabaya biabe ale biaga helo muni taguirangi tigua maru yolo bule manda bu hai hene. Ani howa tigua muni siliba ngolobi dewaore hanalu wali agali hendeho yalu polenenaga senipubi yalu ami agali balai anda bu heagoria íbu dege bini.
42 Ai Yudasa halu ibu damene bu hearu tigua handalu hemiria balai anda ti daluha biyagola ai tiha mo ko holene waitigi abale anda ibiyadalo manda biai hene. Ani bialu kinihanda lalu, Isaraele wali agali bibahendeore bo hilo wahai halimu, lalu ibunaga ami agali hearu lamiya layago ti hale ho dege hene. 43 Ani hale ho howa ai Isaraele wali agalinaga mini mo hongo halu tinaga dindibi Anduane Homogonaga anda kagobi wai hongo howa bimi̱ya lalu hongo ho hai hene. 44 Ai wali agali bibahende íbu ngoai ho howa wai bule manda manda bialu Ngode Datagaliwabehondo ti dara howa biamogo bibe lalu ibuhondo bi lalu hene.
45 Yarusaleme tanoha bame dindi hangu wini. Wali agali mbira hamani puíbu nabiore wini. Agali Ngode Datagaliwabe mitangi nahaga hearume anda hongohe hearu ti mo wialu tigua ta nabi Anduane Homogonaga anda hamelo howa anda mebia halu biya. Isaraele wali agalinaga lone turu ho holene nawini. Ani bialu ngidaru balu iba gana baya laga winiru ereba hene.
46 Ai Yudasa halu ibunaga ami agali biaru tigua Yarusaleme abene be tagiraha bamba tinaga mamali Isaraelerume lotu laga dindi mini Misiba wiagoria mo ngoai ho hene. 47 Tigua horo mbira tomo nane hai halu dara ho howa karulagane aga ko wiago mo karulalu be abalu tinaga emboneni dugu wialu tininaga aga bayale biaru lerelo wahai halu bini. 48 Ainde wali agali Anduane Homogo mitangi nahaga bu karu tigua mbirale mbira bule howa tinaga bi pupu wule gime wabini wiagohondo hale haga wini. Anigo Isaraele wali agali tigua bi mana gilibuwi mbuga ngago anga lowa Ngode Datagaliwabenaga hame ngago hale haga nga.* 49 Tigua agali loma binigo mo miaga bu karunaga aga karulaga ngaru yalu ibalu widi lomabi yu ibalu mbirale ngarunaga pini lomabu mulenebi yalu ibugu biaga nga. Ani bialu agali maru tinaga bule lalu bi lo winigo biaiore hene mini Nasa laga kago íbu lalu biaga hene. 50 Ani buwa tigua Anduane Homogohondo bi lalu, Ngode Datagaliwabe-o iname Nasa o karuhondo agua beremabe. Ani bialu mbirale o ngelo kemaru agua beremabe. 51 Agali bu hearume í̠naga anda mo ko halu mebia hayagola ayu mebia hene ko dodohe kagoni ndobe. Ani bialu í̠naga agali loma binigo mo miaga biaru ti dara timbuni howa tinaga nawiore bame bu kagoni ndobe. 52 Agali tara Anduane Homogo mitangi nahaga bu hearume ina balu bo bibaore holenaga ina baba wai bule ibira. Inaha ogoale bule ibira lalu í̠ni manda bide. 53 Ainde í̠nime ina biamogo nabiriyagua nde inanenaga hongome heyu holene karulape kemabe, lene. 54 Ani lalu tigua pilipe hongo howa pulalu wai huaro hongo howa ladagadaga bini.
55 Ani bialu maha Yudasa ibugua ami agali biaru mo tale bigi buwa tidiyu haga haga bilene tidi yu haga haga biyadagua maru pirali (10) halu maru pira duria (50) halu maru handari mbira (100) halu maru daosini mbira (1,000) halu buwa ona tidiyu haga haga bilene. Ani buwa ti haru bamba holene agali maru tidi mbira mbira headagua mo taho helene. 56 Ani helowa ai mana mbuga wiagoha howa bi leadagua bialu agali anda gahenge bu dangila halu ibiyarubi wali aidege daubu berelalu ibiyarubi pu mbira lini daga mini gerebi mabu aidege hangalu ibiyarubi maru wai pole gi hayarubi bibahende dai bidaba lene. 57 Ani bialu ibunaga ami agali uruni Emaiasa tano wiagonaga gibuni mbira unurahayagi balai anda bialu hene. 58 Ani bialu Yudasa ibugua ibunaga ami agali biaruhondo lamialu lalu, Aiore tígua agali Anduane Homogo mitangi nahaga bu karu baba wai bule manda manda bu halimu. Tigua Anduane Homogonaga anda bo gialo wahai halu inanebi mbira wanahe bibahende bo wahaiore hole íbu ka. 59 Ina bame howa ti birago de handaga bu kemaria inanaga dindibi Anduane Homogonaga anda kagobi bo gialo haealabagabu wahai holigo wai beremagola ina waiha homolene karulape nga. 60 Anigo ainde Ngode Datagaliwabehanda ibunime hame ledadagua bulebira, lene.
* 3:48 Ai Isaraele wali agali horo ogoningi henedaru tigua Anduane Homogonaga hame ngago hale holenaga tigua mbuga anga lowa bi gilibu ngago daga laga hene. 3:56 Man 20.5-8, Hgn 7.3