EBBALUWA ESOOKA
OPEETERO
EGIYAWANDIIKIRE
Enyanjula
Ebbaluwa ya Peetero esooka, omutume oPeetero niiye eyagiwandiikire. Era yagiwandikiire baikirirya bonabona abaayeta ati “balondemu ba Kibbumba” era “abageni oku kyalo kunu” (1:1,17; 2:11). Yabeetere atyo olwakubba babbaire basalaanikiire omu byalo ebyʼenjabulo egibabbaire abageni. OPeetero yawandikiire ebbaluwa eenu mu Looma ekiyayetere ati Bbabbulooni (5:13). Kyezyeka okubba kiti, ebbaluwa eenu bagiwandiikire omu mwanka gwa 65 nga bamalire okubyala oKurisito.
OPeetero yawandiikire ebbaluwa eenu nʼekigendererwa kyʼokwiryamu Bakurisitaayo maani, olwakubba abantu babbaire bali kubayiigaania olwʼokwikirirya kwabwe. Kwekyo yagaitireku nʼokubakubiriza okwebitya omu mpisa egiraga giti baikirirya ba Kurisito (5:12).
Engeri egibyecaanamu
1. Okweyanjula era nʼobusugirye 1:1-2.
2. Okwebalya oKibbumba olwʼobulokole 1:3–2:10.
3. Ekiiririraku asisiitira abaikirirya okwebitya kusani 2:11–4:11.
4. OPeetero agumya abasomibe 4:12–5:11.
5. Ebibono ebisembayo 5:12-14.
1
Obusugirye
Ninze oPeetero omutume wa Yesu Kurisito. Mpandiikira niinywe abalondemu ba Kibbumba, nago abageni oku kyalo kunu era abasalaanikiire omu Ponto, nʼomu Galatiya, nʼomu Kapadookiya, nʼomwAsiya, nʼomu Bbisiiniya. Inywe oKibbumba oItewaiswe abeyalondere okusinzirira oku kusalawokwe iye onyere okuyabbaire nakwo eira. Era mpandiikira niinywe oMwoyowe abeyaabwire kaisi mwezye okugondera oYesu Kurisito, nʼeisaayerye okubatukulya. OKibbumba abakwatire ino ekisa, era abawe ino eidembe.
Eisuubi lyʼobwomi obutawaawo
Kale oKibbumba oIteeye wa Musengwa waiswe oYesu Kurisito bamuwuujenge! Olwʼekisaakye ekinene, atuwaire obubyale obuyaaka omu bwomi obutawaawo, okubita omu kuzuukiza oYesu Kurisito. Atyo era nʼatuwa obusika obutajigirika, ooba obutabebenyeka, ooba obutacucuka, ekikoba kiti, nga babutubisiire omwigulu. Enkabi egyʼamaani egyo gyanywe. Era olwʼokwikirirya kwanywe, amaani ga Kibbumba gabakuuma kusani okubatuuca oku kununula kwʼebintu byonabyona, ikwo okutegeke okweragira nakimo oku lunaku oKibbumba oluyalisaliraku abantu emisango. Ikyo ekyo kibasangaalyenge ino, newankubbaire ngʼamo esaawa eenu mubbaire nʼokubba nʼenima olwʼokubagezesya okwʼengeri gyonagyona okumalaku akaseera.
Okubagezya okwo, kwizire kaisi oolwo okwikirirya kwanywe kubbe kwa mazima, era kaisi oomwo muzwemu inywe okusuna okubawuuja, nʼokubagulumalya nʼekitiisya, oYesu Kurisito ngʼabonekere. Ekikoba kiti, okwikirirya kwanywe nago ikwo kwʼebbeeyi eyʼamaani okukiraku eyo eya zaabbu iyo ejigirika, waire nga bagisaanucirye nʼomusyo kaisi bagikenena. Waire oYesu Kurisito nago timumubonangaku neye mumutaka; era waire wona timuli kumubonaku omu kiseera kinu, mumwikiririryamu era mwizwire eisangaalo eribitiriri era eritakobeka. Ekyo kityo olwakubba muli kusunanga ekigendererwa kyʼokwikirirya kwanywe, nga niikyo obulokole bwʼobwomi bwanywe.
10 Oku byʼobulokole obwo, ibo abanaabbi omu kiseera ekyo abalagwire oku kisa ekyo ekimwabbaire mwaba okusuna, bakinonenkereirye ino nʼokwekeenenya okwʼamaani. 11 Babbaire bali kugezyangaku okuvumbula ebiseera nʼembeera, ibyo oMwoyo wa Kurisito eyababbairemu, ebiyabbaire ali kudoodanga oweyalaguliire oku kugada kwa Kurisito oYesu, nʼokumugulumalya okwabbaire kuli nʼokusenjaaku. 12 Cooka oKibbumba yababiikuliire ati, ebintu ebyo byabbaire tibyakubbaawo mu mulembe gwabwe neye mu gwanywe. Ekyo kyabbairewo owebatumwire oku bintu ebyo abalaabbi bʼaMawuliro aMasa ebibabakobeire omu biseera binu, nga bakolesya oMwoyo oMweru oyo ogubatumire okuzwa omwigulu. Era okubbaawo kwʼebintu ebyo nʼabamalaika bona bajunjumiriire okubibonaku.
Mubbe beeru
13 Kale mubbenge nʼebiseego ebitegeke olwʼokubbaaku nʼekimukola. Era mubbenge bantu abeegendereza, nʼokuteeka eisuubi lyanywe lyonalyona ku kisa ekibalibakwatira inywe ngʼoYesu Kurisito abonekere. 14 Inywe ngʼabaana abagondi, timwafaananianga empisa gyanywe nʼokwegomba ebikole ebibbibibbi ebimwabbaire nabyo owemwabbaire nga muli omu butamanya. 15 Neye ngʼoyo eyabeetere owaali oMweru, nywena mubbenge beeru mwebyo ebimukola byonabyona, 16 olwakubba bakiwandiikire bati, “Mubbenge beeru, olwakubba nze ndi Mweru.”+
17 Era ooba ngʼoKibbumba mumweta Itewaanywe iye etiyekubbira ngʼasalira abantu emisango, neye iye ngʼowaasinzirira ku mirimo egibakola, aale mumutyenge nga niiye owemuli aanu oku kyalo ngʼabageni. 18 Ekyo kityo olwakubba mukimaite muti, ikwo okubanunula okuzwa omu bwomi obunambulamu obwo, ibwo obumwasunire okuzwa oku bazeiza baanywe, tikwabbaire nʼebintu ebijigirika ooti feeza ooba zaabbu. 19 Neye babanunwire nʼeisaaye eryʼebbeeyi eino eeryo erya Kurisito Yesu, iye aali ooti ntaama omutomuto abulaku ekyokumunenya waire kamogo. 20 Era iye babbaire bamulondere ira nga bakaali nʼokubbumba ekyalo, neye yamanyikanire kulwanywe, omunaku ginu egisembayo. 21 Okubita mwiye nago, inywe mwikiririrya omu Kibbumba, iye oyo eyazuukizire oYesu kaisi oKibbumba nago nʼamugulumalya, era ekyo ni kibazweramu inywe okubba nʼokwikiririrya omu Kibbumba era nʼokumusuubiriramu.
22 Aale atyanu ngʼowemumalire okutukulya obwomi bwanywe olwʼokugondera amazima kaisi mubbe nʼokutaka aboluganda okwʼamazima, kale mutakanganenge ino nʼomwoyo gumo. 23 Ekyo kityo olwakubba, okubita omu kibono kya Kibbumba ekyomi era ekyʼemirembe nʼemirembe, mumalire okubba babyale omulundi gwokubiri, nga timuzwa munsigo avunda, neye nga muzwa munsigo oodi iye atavunda. 24 Era ekyo kityo olwakubba eKiwandiike kikoba kiti:
“Abantu bonabona bali ooti isubi,
nʼekitiisya kyabwe kiri ooti bimuli byʼomwigona.
Eisubi likala era ebimuli bikunkumuka.
25 Neye ekibono kya Musengwa oKibbumba kibbeererawo emirembe nʼemirembe.”+
Era ekibono ekyo nago ekyʼaMawuliro aMasa niikyo ekyo e nyumaku ekibalaabbire egimuli.
+ 1:16 1:16 Lee 11:44-45; 19:2 + 1:25 1:24-25 Isa 40:6-8