31
Yakobo mana bodao sisiyasiya tetelina
E Yakobo vala inove bego Lebani natunao koroto sikúluwo sidigo kadi,
‘Tamada konana madabokidi Yakobo isonanedi. Yakobo ina esaesa madabokina moe tamada ina esaesa isonane.’
Aiyuwoina Yakobo igite Lebani maisina, e bogina iyagoi Lebaniyana ina sinapu ituli. Boi Yakobo ikabivekovekoe go, ame tutayana geya.
E Yauwe Yakobo ilatuwoko, idigo kana,
‘Yakobo, kwaluvīla kūna tamam be nakae osemowo idi kasa goi. Yau bei avakitaum.’
E tuwo Yakobo yoguyogu imatakaavatedi, e livala ietune ina Reitiyeli be Reya yaidi idigo kana,
‘Ame tutayana yoguyogu amatakaavatedi go, ami taiyuwo kōma alatuwokoimi.’
Tuwo sima Yakobo ilatuwokoidi idigo kana,
‘Bogina agite tamami ina kabivekoveko yau yaigu geya nakae boi mainao. Go tuwo tamagu ina Yaubada ivakiitaugu. Komi bogina koyagoi bego magu salau apaaisewa tamami manuna. E kina go tamamiyana ivaobugu nakae tuta tuta guna maisa ikaisobuye go, Yaubada geya itagoneyeta bego iyogedegedegu. Neta tamami idigo kana, “Sipi kaupolapolaidi moe kom im yoguyoguyao”, e sivenátuna natudiyao madabokidi kaupolapolaidi. Go neta kana, “Sipi sabasabaidi moe kom im yoguyoguyao”, e sivenátuna, natudiyao liliudi sabasabaidi. Tuwo tamami ina yoguyoguyao madabokidi Yaubada inebo go, ivinigu.
10 Boi yoguyogu idi váunuwo ana tuta goi sabamgo tayamo akanamimi. Guna kanamimiyana goi akandolaga goti bolamo agitedi liliudi sabasabaidi o kaupolapolaidi siiváunuwo bovavina taiyao. 11 E Yaubada ina anerose ilatuwokoigu idigo kana,
“Yakobo!”
“U, amegu”, kaegu.
12 Aneroseyana idigo kana,
“Kwandolāga goti bolamo liliudi kugitēdi sabasabaidi o kaupolapolaidi bovavina taiyao yau guna lovina goi siváunuwo. Lebani ina guinuwa liliuna yaim goi bogina agite. 13 Yau Yaubada boi asa Beteli goi toinigu asowóduwo yaim. Amoko goi boi dídiya tayamo kwabi, kuvatáoe. Ikavava oribe putumina kwabi didiyayana goi kusiwoi. Moeko goi didiyayana bogina kiinavaina Yau umagu. Ikavava, kukatótula yaigu. Tauna ame tutayana kutāoya, ame poyapoyayana kwalāve go, kwaluvīla kūna im kasa toina.” ’
14 Tuwo Reitiyeli be Reya sidigo kadi,
‘Tamama konana liliudi sikavava, tauna geya tayaamo kaga ikaaiyaka ima dalowo manuna. 15 Aiyuwoina ina guinuwa yaima nakae neta kai ituli ta boda. Moitamo. Tauyana ikaigimonema konana ikabi go, bogina isikolakolave. 16 Tamama ina esaesa Yaubada ikabi, kom ivinim moe kai be nakae natumao ima esaesa nakae. Tauna kuguinūwe nakae Yaubada bogina ilatuwokoim.’
17-20 E tuwo tuta tayamo Lebani guma Aram ina ina sipi unuunudi ikupoidi. Iikupoidi go, kina Yakobo konana liliudi Padani Aram goi iikabidi ikatubayasidi bego ina bodao taiyao sisiya. Ego Lebani isalupapaiye, geya ilatuwokoeta bei sina. Yakobo ikatuubayasi go, kina Reitiyeli ina tamana ina vada goi isiu ina tamana ina tokwalu ivainaoidi. E Yakobo ikatubayasi ikavava, ina kameri ikabidi, natunao be monenao toludi goi ikailagasidi. Ago ina yoguyoguyao sivakumgo, ilobutudi silokoina. E tuwo tauyadi sisiya bego sina Yakobo tamana Aisake ina kasa Kenani goi. 21 Madabokidi sisiya sina sákala Yuparetisi sivadamane go, matadi goi Giliyadi koyaidi sikaaiyaka, e bego sina maeko.
Lebani itaoya Yakobo ivaatapiye tetelina
22 Go maliyalina aito sikavava, e Lebani livala inove bego kidi Yakobo sisiya. 23 Tuwo osenao ikabidi, e sina kidi Yakobo sivatapiyedi. Maliyalina ainima aiyuwo goi sivataapiyedi, e sima Giliyadi koyaidi butumidi goi tauyadi sivakakana. 24 Ego sabamgo tayamo goi Lebaniyana ikanamimi. Ina kanamimiyana goi Yaubada isowóduwo Lebani guma Aram yaina idigo kana,
‘Lebani, am dodōkana. Taabu Yakobo kuubōve.’
25 Vanuwo itomo, Lebani kidi sinonoina go, tutayana Yakobo mana bodao goi sivakakana, e tauyadi idi yoyou parai Giliyadi koyaidi goi bogina siyowo. Tuwo kidi Lebani nakae idi yoyou parai siyowo. 26 E Lebaniyana ina Yakobo ilatuwoko idigo kana,
‘Yakobo, ame kaga kuyaniyani? Kom kusalupapaiyegu. Kaga unana natugowo kwabidi kunavedi nakae neta yaviya goi kuyoisidi? 27 Kaga unana kosiyagau nakae kusalupapaiyegu? Latuwogu bego avaduduwedokoimi uyáwana be vesi goi be nakae girada goi be api goi. 28 Kom geya kutagoneguta bego natugowo be tubugowo ayowoiidi. Im guinuwa goi dabam itapavívila! 29 Yau magu togaga itoboinegu bei ayogedegedem go, nuwobuna tamam ina Yaubada ima ikatuwoinigu idigo kana,
“Taabu Yakobo kuubōve.”
30 E ayagoi kom latuwom toina kwaluvila kuna tamam yaina, tauna kukalavema go, kaga unana guna tokwalu kuvainaoidi?’
31 Go kina Yakoboyana idigo kana,
‘Kasiya unana amatoita. Guna nuwonúwana kagu,
“Asiya govila bei Lebani natunao be tubunao ineboigu.”
32 Go im tokwalu sem, sedao matadi goi kulusalēdi. Neta ameko goi kubabanedi, e avatau ivainaoidi takaumate. Ava konam kubabane, e kwābi.’
E Yakobo inuwonúwana Lebani ina tokwaluyadi manudi ibágala, tauna moe nakae ibóbwara. Kom go vatau? Tokwaluyadi Reitiyeli ivainaoidi!
33 Tuwo Lebani ina Yakobo ina yoyou parai isiu, ilusala, geya. Ikavava, ina Reya ina yoyou parai goi isiu ilusala, geya. Ikavava, ina Reya ina pakonayao vevina adi taiyuwo idi yoyou parai goi isiu ilusala, geya. Tuwo ina Reitiyeli ina yoyou parai goi isiu ilusala. 34 Ego tokwaluyadi Reitiyeli bogina ivamoudi ina wasare kameri toluna goi sikaaiyaka go, wasareyadi yatadi goi itulagalaga. E yoyouyana madabokina goi Lebani ilusala, geya ibabanedita. 35 Tuwo isowóduwo ibala ina Reitiyeli kikina goi go, Reitiyeliyana ipola idigo kana,
‘Tomoya, geya kuegamogamoguyeguta go, matam goi geya itoboineguta ataoya unana gamogu igeda.’
Tuwo Lebaniyana ina tokwalu ilusaledokoidi go, geya ibabanedita.
36 E Yakobo bogina gamona igoyo, e Lebaniyana iboove, idigo kana,
‘Kaga guna kadoinana yaim? Kaga guna bágala bego kuma kuvatapiyegu? 37 Konagu liliudi goi bogina kulusala go, ava konam kubabane? Konamyana kwaiwodūwe kom semowo be nakae yau segowo yaidi, e bei sitakinoida. Tagite avatau ibágala, kom gea yau.
38 Tala ana badabada tuwenti (20) bogina akaaiyaka yaim. Im sipiyao bovavina be im gotiyao bovavina sivenatuna dókana. Geya tayaamo tuta im sipi bolamo akani. 39 Neta woiwoi sima sipi sikaumatedi, toinigu akatumapum. Neta sabamgo o maliyalina goi koroto sima sipi sivainaoidi, kom kam,
“Am puwoya, kwatumapugu.”
40 Guna kaiyaka ame nakae: Maliyalina goi níyala ivakaigaga dabagu ivayavisi go, sabamgo goi gogou akámasa, tauna geya amasiisi dókana. 41 Moe nakae akaaiyaka yaim tala ana badabada tuwenti (20). Tala yawou aivasi goi natumowo manudi apaaisewa. Tala ainima tayamo goi im yoguyoguyao manudi apaaisewa go, tuta tuta guna maisa kwaisobuye. 42 Neta tamagu Aisake ina Yaubada, Tauyana tokatumatoita be nakae tubugu Eberamo ina Yaubada, geya ivakitauguta, e moitamo kom nakona kuvalilivegu nima kaka. Ago Yaubada guna mou be guna salau bogina igitedi, tauna nuwobuna ibowoim!’
43 E Lebaniyana idigo kana,
‘Go ame vevinayadi yau natugowo! Ame gogomanayadi yau tubugowo! Ame yoguyoguyadi yau guna sipiyao! Kaga liliuna kugite moe yau konagu! Go geya kada tayaamo kaga itoboinegu aguinuwe bego sikaiyaka yaigu. 44 Go tuwo bokoyo kom be yau takatōtula. Go ida katótula ana kaba kinana taodugu bei atotulayana tanuwaisi.’
45 Tuwo Yakobo dídiya tayamo ikabi, ivatáoe adi katótula ana kaba kinana manuna. 46 Ikavava, senao ilatuwokoidi idigo kana,
‘Kōna gurewa kokabīdi, komēdi.’
Tuwo sina gurewa sikabidi, simedi go, sivagugunidi. Sivagugunidi ikavava, gugunayana kikina goi Lebani be Yakobo taiyao sikáika. 47 Ego gugunayana Lebani ivayou Iyegara Seyaduta‡a go, kina Yakobo ivayou Galeyedi.‡b
48 E Lebani idigo kana,
‘Ame gugunayana ida kaba kinana yaida.’
E moe pasina ivayou Galeyedi. 49 Ego youyuwoina ivayou Mispa unana idigo kana,
‘Yauwe bei iyauseda tutayana kom yau taiyao geya takaiyaketa, e bei ida katótula takabikaone. 50 Neta im guinuwa igoyo natugowo yaidi o neta vevina tuwaina kwabidi monemowo, nakona geya vatau tayaamo bei igitem, go sem Yaubada bei igitem, tauna iyagoi.’
51 E Lebani Yakobo ilatuwoko idigo kana,
‘Gwa! Ame gugunayana bogina avaguguni be nakae ame didiyayana bogina avatáoe sikaaiyaka kom be yau nauyayanaida. 52 Ame gugunayana be nakae ame didiyayana kiyakiyaya tayamo. Kiyakiyayayana ame nakae: Yau geya asaidamaneyeta bego ayogedegedem. Kom nakae geya kusaidamaneyeta bego kuyogedegedegu. 53 Bei Eberamo ina Yaubada be Nakori ina yaubada, moe tamadi idi yaubadao siliuneda neta yau ayogedegedem o kom kuyogedegedegu.’
Tuwo Yakobo tamana Aisake ina Yaubada tokatumatoita goi ikatótula. 54 Ikatótula ikavava, koya goi yoguyogu ikabi, ikaumate, igabu, e Yaubada yaina ikasale. Igabu ikavava, osenao iduduwedi sima taiyao sikáika. Sikáika ikavava, simasisi.
55 Simasisi vanuwo itomo, sitaoya go, Lebani tubunao be natunao ivayavaudi be ikaipakuyedi. Ikaipakuyedi ikavava, ikalavedi go, ikaluvila ina ina kasa.
31:13 Abv 28:18-19. 31:17-20 Tokwalu: Ame dogoiyadi Lebani ina yaubada polapola nakae. Tokwaluyadi yaidi isakululu nakae inuwonúwana togaga ikaaiyaka yaidi. 31:35 Gamogu igeda: Moe Reitiyeli tabutabu iyoisi. ‡a 31:47 Iyegara Seyaduta: Ame youyana ana yagoina moe aba kinana gugunina. ‡b 31:47 Galeyedi: Ame youyana ana yagoina moe aba kinana. 31:49 Mispa: Ame youyana ana yagoina moe aba matakavata.