12
Jesusangka story balkan, bamanka garden kujil-kujil.
Jesusangka kuku balkan, storybu binal-bungan. Nyulu yalaman, “Nyubunyimba dingkaramu bubu jirray. Nyulu fence wukurrin, diburr grape nandan. Nyulu janku bakan, mayika grapemunku. Mayi grape juma kulbulmal, nyulu mayi grape jankungu nyangarrinka, dumbarrinka, yira yunganka. Nyulu bayan jarra-jarra ngaran dindarra gardenba. Bama wuyara bundanka, miyilji bundanka, bamangka mayi ngakinji. Wawu yinyamun dingkarangka kanbalba bamanda yalaman, ‘Yurra ngayku garden ngulkurrduku kuji. Mayi grape kulbulmal, yurra kanbal kuji yurrangaku. Kanbal ngayku kuji.’ Yinyamun nyulu dungan bubungu yinduymbu. Mayi kulbulmanda, majangka workingman bamanda yungan, nyunguwunbuku gardenbaku, mayi maninka. Yamba jana bamangka nyungun karrban, wuybubu kulban, yungan baja mayi-kariku. Majangka yindu workingman yungan jananda. Yamba jana nyungu dukul kunin, nyungun buyun-damankuda. Majangka jananda bama yindu yungan, yamba jana nyungun yarkinkaku kunin. Majangka jananda bama wubul yungan, yamba jana kanbal yarkinkaku kunin, kanbal wuybubu kulban. Nyubun dingkar majanjiku. Yinya dingkar majamu kangkal. Nyulu nyungunku wawu jirray bajaku. Majangka kangkal yunganda jananda. Nyulu yalaman, ‘Jana ngaykuwunbu kangkalanda milka-janay.’ Nyungu kangkal bamanda dungan gardenba. Yamba jana nyungun nyajin, jana yalaman, ‘Yinya nyungu kangkal. Kadarika, ngana nyungun yarkinkaku kuninka, yanyu bubu, mayi nganangada.’ Jana nyungun karrban, yarkinkaku kunin, yarkin yilbanda duduymbu. Nyulu maja wanjarrmalda? Nyulu jananda kaday, jananin yarkinkaku kunilda. Nyulu bama yindu manil, workmanijinka nyungunku. 10-11 Yurra Godumu kuku kabanba nyajinkuda. Godungku yalaman,
‘Bamangka bayan ngaranka, jana juku post nyajil, nguba yilbal, jana wawu kari yaluynku jukuku. Yamba Godungku bayan ngaranka. Juku yinyadabi dandi bajaku bayanka ngaranka, nyulu manilda. Ngana nyajin, wawurr-wawurrmanijin, yinya ngulkurr bajaku.’ ”
12 Jana, maja-majangka Godundumunku bayanka, teacher-teacherangka ngadimunduku, binga-bingangka, jana Jesus nyajin kuku balkan-balkanya. Jesusangka yinyamundu storybu balkan jananka, jana buyun. Jana Jesus karrbanka, yamba jana yinyilmarin bamanka wubulkuku. Jana dungarinda, Jesus bawan.
Jana Jesusanda babajin taxmunku.
13 Jana kanbal Jesusanda yungan, kanbal bama Pharisee-warra, kanbal Herodamu jawun-karra. Jana Jesus kukubu walu-ngangkal-ngangkal-bunganka. 14 Jana Jesusanda kadarin, nyungundu yalaman, “Teacher, nganjin binal yundu kuku manubajaku balkal, bama kukuku manubajaka binal-bungal. Yundu kari yinyilmal bamanka, kari bulmbuymal. Yundu kuku balkal bamanda maja-majanda yala kanbalanda. Yundu bamanda wubulbuku yala-karrajiku balkal. Yundu manubajabuku balkal Godunku, nyunguwunku waymunku. Yundu nganjinanda balka, wanjarrmanka. Caesar, nyulu maja yalbay bajaku, king bajaku. Nyulu bama yungal ngananda, tax money maninka. Nganjin babajinka, ngananka yalada money tax dajinka? Nganandamundu lawmundu kiril or kari?” 15 Yamba Jesus binal jana nyungun kukubu ngangkal-ngangkal-bunganka, nyungun kukubu karrbanka. Nyulu jananda yalaman, “Yurra wanyurrinku nganya kukubu ngangkal-ngangkal-bunganka? Ngaykundu money wundi, ngayu nyajinka.” 16 Jana money wundin nyungundu. Nyulu jananda yalaman, “Yalunyu wanyamba ngurma, and burri moneynga?” Jana nyungundu yalaman, “Kingamu.” 17 Jesusangka jananda yalaman, “Yurra money kingamu daya baja nyungunduku. Godumu daya baja nyungunduku, money, and work. Godundu yurraku yalarrku dajijika.” Jana kungkurr-kadarin yinyaynka kukuku.
Jana Jesusanda babajin yarkinmun juranmanka baja.
18 Kanbalda bamangka kari believeim-bungal bama yarkinmun juranmal baja, jana yinyarrin Sadducee-warra. Jana yalamal, “Bama wulay, kari juranmal baja.” Kanbal Sadducee-warra Jesusanda kadarin, nyungundu yalaman, 19 “Teacher, Mosesangka ngadiku law kabanba balkan yalaku:
‘Kaki dingkar kangkal-kariku wulay, nyunguwundu yabajungku yinya jalbu bunjil wunay. Bulanga kangkal-kangkal yala yabanga.’
20 Yala, yundu yanyu story nyaka. Yaba-yabaju wubul, 7-bala. Yabangka manyarr wunan, kangkal-kariku wulan. 21 Yabajungku kudamundumundu bunjil manyarr wunan. Nyulu wulan, kangkal yamba-kariku. Dindarrmundu bunjil manyarr wunanda. Dindarrmundu bunjil wunan, wulan, kangkal yamba-kariku. 22 Kanbal-kanbalda yalaku bunjil wunan yabandamun, kangkal-kangkal yamba-kariku. Yinyamun jalbuda wulan. 23 Kaki bama juma wubulku juranmal baja, manyarr wanyambaku? Jananga yaba-yabajumu wubulbuku manyarr.”
24 Jesusangka jananda yalaman, “Yurra wadu-waduman. Yurra binal kari Godundumunku kukuku, nyunguwunku junkurrku. 25 Bama juranmal baja yarkinmun, jana kari marrymal baja. Jana yala jiri-warra, kari marrymal baja. 26 Yamba yurra balkal-balkawan yarkinanka, jana yarkin juranmal baja. Yurra Godundumunbu kabanba nyajin duduy wayjujinya. God duduymbu, nyulu balkawan Mosesanji. Nyulu yalaman,
‘Ngayu Abrahamamu God, ngayu Isaacamu God, ngayu Jacobamu God.’
Jana ngadiku wularin, yamba God janangakuda God, jana juranku bundandarida nyungunji. 27 God bamanga yarkin-warranga kari. Nyulu God juran-warranga, jana nyungunji bundandarida. Yurra wadu-waduman.”
Yanyu kuku Godundumun jirray bajaku.
28 Nyubun teacher ngadimunku kadan, janangan nyajin balkan-balkawanya. Nyulu Jesus nyajin mumbarku balkawanya. Nyulu Jesusanda babajin, “Wanjinyaku kuku yalbay bajaku Godungkuku balkan?” 29 Jesusangka yalaman, “Yanyu kuku yalbay bajaku.
‘Yurra bamangka Jew-warrangka nyaka. God, nyulu yurranga maja. Nyulu nyubunku. 30 Yurra Godunku wawu-jirraymaka, milkanga nyungunjiku bundarika. Nyungun wawungu, and dukurrbu kuji, junkaynjaku junkurr-murubuku wukurrika.’
31 Yanyu kuku jarra buban.
‘Yurra bamanka yindu-yinduynku wawu-jirraymaka. Jananka wawu-jirraymaka yala yurrankaku, and yala yurra yurrawunkuku jawun-karranka wawu.’
Yinya bulal kuku yalbay kanbalka.” 32 Nyulu teacherangka nyungundu yalaman, “Yundu junkayku. Yundu manubajabuku yalaman, ‘God nyubunku, kanbal yamba-kari, nyuluku nyubunku.’ 33 Ngana nyungunku wawu-jirraymaka, milkanga nyungunjiku bundarika. Ngana nyungun wawungu, and dukurrbu kuji, junkaynjaku junkurr-murubuku wukurrika. Ngana kanbalanka wawumaka yala nganankaku. Ngana yinya kuku jambul must wukurrika. Kaki ngana minya Godundu wundil, yamba yinya kuku jambul kari wukurril, yinya buyun.” 34 Jesus binal dingkarangka balkan ngulkurrduku. Jesusangka nyungundu yalaman, “Yundu nguba readyda, yunduku Godundu dajijinka, nyungun maja-bunganka.”
Yinyamun jana wubulku murru-kadarin, Jesusanda babajinka baja.
Kuku bamanka Godundumun, Christanka.
35 Jesusangka Godundumunbu bayanba binal-bungal-bungan, nyulu yalaman, “Teacher-teacher ngadimunku balkal Christanka. Jana yalamal, ‘Christ, nyulu Davidandamun.’ 36 Godundumundu Wawubu Davidanda balkan yanyu kuku kabanba balkanka,
‘Majangka Godungku ngaykuwunbu majanda yalaman, “Ngaykunji bunday. Ngali muruku majamal. Jana bama yununku wawu kari, ngayu yinyarrinyanji kuniwanka, yundu jananka majamalkuda.” ’
37 Davidangka Christ bamban maja. Yala teacher-teacherangka ngadimunku wanyurrinku balkan, ‘Christ Davidandamun’?”
Jesusangka janangan kilki-bungan teacher-teacheranka ngadimunku.
38 Jana bama wubulku wawurr-wawurrku milka-janan Jesusanda. Jesusangka binal-bungal-bungan, nyulu yalaman, “Yurra mumbarmaka teacher-teacheranka ngadimunkuku. Jana bulmbuyku dungari, yala majaku dungari. Jana wawu kambi kalbaliku didanka, wawu bama ngulkurrku balkawanka jananji townbu. 39 Jana jakalba bundarinka churchmunbu, kanbalda janangan nyajinka. Jana partynga dungari, jana ngulkurrbuku chairnga bundarinka, bamangka nyajinka jana maja yalbay. 40 Yinyarrinyangka bamangka bunjil-bunjil kari helpim-bungal, kari ngulkurrduku kujil. Jana yamba-yamba manil bunjilandamun. Jana ngadingka miyil nandan-nandaji, jurrilmalmal, praymalmal, bulmbuymalmal. Wawu wulanyamun jana kari dungari Godundumunbu bubungu. Jana dungari bayanga yalbaymba, buyun-damanya.”
Nyubunyinja bunjilangka Godundu money dajin.
41 Jesus bundandan yulalba money bamangka yijarril-yijarril Godumu. Nyulu nyajil-nyajin bama money yijarril-yijarrinya. Kanbalamu bamanga money jirray. Jana money jirray yijarrin yulalba. 42 Nyubun bunjil kadan, nyulu money kari bajaku. Nyulu 2 cents yijarrin. 43 Jesusangka jawun-karra kunjan, yalaman, “Ngayu yurranda manubajabuku balkal. Yinyayangka bunjilangka yalbay bajaku yijarrin. Jana kanbalda buban yijarrin. 44 Jana money jirray bajaku wunay, yamba jana buban Godundu dajin baja. Nyulu bunjil money kari, nyulu 2 centsmunjiku, yamba nyulu wubulku dajin. Nyulu money-karida, mayi maninka. Yinyaynka nyulu jirray dajinyarrkukuda.”