44
Mumuranu haw Zutew Ezit rehe wiko ma'e wanupe
1 Tupàn uze'eg ihewe Zutew Ezit ywy rehe wiko ma'e nànàn a'e: Miginow pe har wà, Tapinez pe har wà, Men pe har wà, kwarahy ihemaw awyze har kutyr har wà.
2 Tuweharupi wiko ma'e upuner wera'u ma'e Izaew wazar uze'eg nezewe a'e.
— Pexak iaiw haw Zeruzarez rehe heremimu'ar kwer, amogwer tawhu Zuta ywy rehe har wanehe heremimu'ar kwer no. Te kutàri upyta heityk pyrer romo. Ni amo nuiko kwaw wapupe wà.
3 A'e ma'e uzeapo ta'e teko a'e tawhu pe wiko ma'e uzapo ikatu 'ym ma'e wà xe. Hemuikwahy kar a'e wà. Uzuka ma'ea'yr amo tupàn wanenataromo wà. Wekar amo tupàn oho wà. A'e 'ym mehe ni a'e wà, ni peà, ni peipy wà, napemuwete kwaw a'e tupàn pe wà.
4 Tuweharupi amono kar heremiruze'eg heze'eg imume'u har peme ihe wà. — Pezapo zo a'e iaiw ma'e nehe, ta'e iroahy Tupàn pe xe, i'i peme wà.
5 Napezekaiw wer kwaw waze'eg rehe. Naperuzar kwaw. Napepureityk wer kwaw a'e iaiw ma'e iapo haw rehe. Pezuka wiwi ma'ea'yr tupàn a'ua'u wanenataromo pe wà.
6 A'e rupi amu'ar kar hekwahy haw tawhu Zuta ywy rehe har wanehe, pe Zeruzarez rupi har wanehe no. Amunyk tata wanehe. Amumaw kar ihe wà. — Iaiwahy, i'i teko ko 'ar rehe wanexak mehe wà.
7 A'e rupi ihe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e upuner wera'u ma'e Izaew wazar apuranu penehe ihe kury.
— Màràzàwe tuwe pezapo agwer ikatu 'ym ma'e uhua'u ma'e peiko pezeupe. Aipo pepuruzuka wer awa wanehe kuzà wanehe. Aipo pepuruzuka wer kwarer wanehe kuzà wamemyra'i wanehe. Aipo napemuigo kar kwaw ni pitài.
8 Màràzàwe tuwe hemuikwahy kar tupàn a'ua'u pezar imuwete haw pupe. Pezuka ma'ea'yr amo tupàn wanenataromo xe Ezit ywy rehe peneko haw ipyahu ma'e rehe. Aipo pezapo a'e ma'e peiko pezezuka kar pà. Aipo pemupuka kar putar teko ywy nànànar pezehe nehe. Uze'egaiw amo rehe imono mehe umume'u putar pener wà nehe.
9 Peipy wà, Zuta ywy rehe har wanuwihawete wà no, wanemireko wà no, pe no, penemireko wà no, uzapo ikatu 'ym ma'e tawhu Zuta ywy rehe har pupe wà, pe Zeruzarez taw myteromo har rehe wà no. Aipo peneharaz a'e ma'e wi.
10 Nezewe rehe we te ko 'ar rehe napezemuigo kar kwaw ikàg 'ym ma'e romo herenataromo. Napezeruze'eg kwaw herehe. Naperuzar kwaw heze'eg peme heremimono kwer peipy wanupe heremimono kwer. Napezapo kwaw heremiapo karer.
11 A'e rupi ihe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e upuner wera'u ma'e Izaew wazar apumumaw putar ihe nehe. Amumaw putar teko Zuta ywy rehe har paw rupi ihe wà nehe.
12 Amo teko upyta Zuta ywy rehe wà. A'e re oho Ezit pe wiko pà a'e pe wà. Amumaw putar a'e teko ihe wà nehe. A'e paw wà nehe, hemetarer katu ma'e wà nehe, hemetarer 'ym ma'e wà nehe no, umàno putar Ezit ywy rehe wà nehe, zeàmàtyry'ymawhu pe wà nehe, ma'uhez haw pupe wà nehe no. — Iaiwahy, i'i putar teko wanexak mehe wà nehe. Teko upuka putar wanehe wà nehe. Uze'egaiw amo rehe imono mehe umume'u putar waner wà nehe.
13 Azepyk Zeruzarez rehe zeàmàtyry'ymawhu pupe ma'uhez haw pupe ma'eahy haw pupe ihe. Azepyk putar Ezit ywy rehe wiko ma'e wanehe nezewegatete ihe nehe no.
14 Zuta ywy rehe wiko ma'e kwer Ezit pe ur ma'e kwer nuzepyro kwaw wà nehe. Ni pitài nuikuwe kwaw wà nehe. Izewyr wer zepe Zuta ywy rehe wiko pà wà. Ni amo nupuner kwaw uzewyr haw rehe wà nehe. Màràmàràn uzàn ma'e kwer uzewyr putar a'e pe wà nehe, i'i Tupàn.
15 Teko tetea'u ur ihewe uze'eg pà wà kury.
— Ureremireko uzuka ma'ea'yr amo tupàn wanupe wà, i'i amo awa uzeupe wà. A'e awa paw ur wà. Kuzàgwer a'e pe har paw ur wà no. Zutew Ezit ywy rehe har kwarahy ihemaw awyze har kutyr har ur wà no. Uze'eg nezewe wà.
16 — Nuruzekaiw kwaw neze'eg awer Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e her rehe arer rehe ure nehe.
17 Uruzapo putar ureremimume'u kwer paw rupi ure nehe. Uruzuka putar ma'ea'yr tupàn kuzà ywak rehe har wanuwihawete her ma'e pe nehe. Oromono putar win izupe nehe. Kwehe mehe ure, ureipy wà no, ureruwihawete wà no, ureruwihaw wà no, uruzapo nezewe haw tawhu Zuta ywy rehe har wapupe ure, pe Zeruzarez pe har rupi ure no. A'e 'ar rehe heta tetea'u temi'u urewe. Urema'eme'egaw oho katu no. Ni amo ikatu 'ymaw nuzeapo kwaw urewe.
18 Na'e urupytu'u ywak rehe har wanuwihawete pe ma'ea'yr izuka re ure. Urupytu'u win imono re izupe. Urepytu'u mehe arer we teko urerehe we har umàno zeàmàtyry'ymawhu pe wà, ma'uhez haw pupe wà no, i'i ihewe wà.
19 Kuzàgwer uze'eg nezewe ihewe wà. — Typy'ak hete katu ma'e iapo mehe uruzapo tuwihawete kuzà ywak rehe har hagapaw a'e typy'ak rehe ure. — Ikatuahy, i'i uremen urewe wà. Uruzuka ma'ea'yr henataromo wà. Oromono win izupe wà no. Nezewe haw iapo awer ikatu uremen wanupe, i'i ihewe wà.
20 Waze'eg henu mehe amume'u ko ma'e teko wanupe, awa kwer wanupe no, kuzàgwer wanupe no.
21 — Ma'e rehe pema'enukwaw peiko. Peà, peipy wà no, penuwihawete wà no, penuwihaw wà no, teko Zuta ywy rehe har wà no, uzuka ma'ea'yr a'e tupàn pe weko haw tawhu pe wà, Zeruzarez pe nahu rupi wà no. Aipo Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e nukwaw kwaw a'e tupàn ua'u pe ma'e izuka pyrer ma'e imono pyrer. Aipo heharaz izuwi.
22 A'e rupi peywy uzeapo ywyxiguhu romo ko 'ar rehe. Ni amo nuiko kwaw a'e pe wà. Iaiw. Teko uze'egaiw amo rehe imono mehe umume'u a'e her. A'e ma'e uzeapo a'e, ta'e penemiapo iroahy wera'u Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e pe a'e xe. Pezapo ikatu 'ym ma'e. Pezapo izupe iro ma'e no.
23 A'e iaiw ma'e uzeapo. Te ko 'ar rehe uzeapo iko no. Ta'e pezuka ma'e amo tupàn wanenataromo pe wà xe. Pezapo ikatu 'ym ma'e Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e henataromo. Napeiko kwaw ipurumu'e awer rupi, ize'eg awer rupi, hemiapo karer rupi.
24-25 Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e umume'u kar ma'e teko Zuta ywy rehe har Ezit ywy rehe wiko ma'e wanupe, kuzàgwer wanupe no. Amume'u wiwi a'e ma'e aha teko wanupe ihe. Na'aw hemimume'u kwer xe:
— Pe, penemireko wà no, pemume'uahy penemiapo ràm ywak rehe har wanuwihawete kuzà pe. — Uruzuka putar ma'ea'yr nerenataromo ure nehe. Oromono putar win newe nehe no, peze izupe. Pezapo tuwe penemimume'u kwer. Ikatu. Pezapo penemimume'uahy kwer nehe. Pezapo ma'e imume'uahy pyrer nehe.
26 Pe zutew Ezit ywy rehe wiko ma'e. Ihe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e amume'uahy putar heremiapo ràm herer upuner ma'e rehe ihe nehe kury, peme ihe nehe kury. Aze pemume'uahy penemiapo ràm nehe, namume'u kar kwaw a'e ma'e herer rehe peme ihe nehe. — Amume'uahy ko ma'e hezar Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e her rehe ihe kury, peze zo nehe.
27 Narur kwaw turywete haw peme nehe. Arur putar zemumikahy haw nehe. Peà, Zuta ywy rehe arer Ezit ywy rehe wiko ma'e paw umàno putar zeàmàtyry'ymawhu wi wà nehe, ma'eahy haw pupe wà nehe no. Te umumaw putar wà nehe.
28 Amo uzepyro putar umàno haw wi wà nehe. Uzewyr putar Ezit wi Zuta pe wà nehe. Na'e Zuta rehe wikuwe wiwi ma'e Ezit pe ur ma'e kwer ukwaw putar ze'eg uzeapo ma'e kwer wà nehe. Aze ru'u waze'eg, aze ru'u heze'eg.
29 Ihe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e aexak kar putar ma'e peme ihe nehe kury. Nezewe mehe pekwaw putar ko ywy rehe penehe hezepyk àwàm nehe. Amume'u pemumaw pàwàm. Azapo putar heremimume'u kwer nehe.
30 Na'aw ma'e peme heremixak kàràm: Amono Zuta ywy rehe har wanuwihawete Zeneki ihe, Namukononozor Mawiron wanuwihawete pe ihe. Wiko iàmàtyry'ymar romo. Ipuruzuka wer hehe no. Nezewegatete amono putar Opira Ezit rehe har wanuwihawete iàmàtyry'ymar wapo pe ihe nehe no.