24
A Isaak ma ko Rebeka
1 Mi kalina ia ma Abraham e tuqatuqa sosongo nogo, ma na Taovia e vangalaka sosongo vania pipi tana omea aia e naua.
2 Maia Abraham e tû me tsarivania nina maneaqo kakatu bâ aia e reitutugugira pipi sui na omea levolevo e tamanina a Abraham, “Ko moloa na limamu i levugana na kakabaqu mo ko aqosia kesa na veke.
3 Inau au ngaoa igoe ko vatsa tana asana na Taovia aia na God ni baragata mi barangengo, laka sauba ko tau lave tauna na dalequ inau i laoqira na tinoni ni ieni i Kanaan.
4 Nimu aqo nomoa igoe ko visutugua tana vera i tana inau au botsa mo ko lavea sa tauna a Isaak i koniqira na kamaqu.”
5 Ma na maneaqo ia e veisuâ, “?Me ke koegua vaga ti na baka daki ia ke tau ngaoa na mololeana verana ma na mai koluaqu inau tana kao iani? ?Egua, laka e dou moa ti kau molovisua a Isaak tana kao i tana o talumai igoe?”
6 Ma Abraham e gokovisu me tsaria, “!Ko parovata dou sosongo rongona ko tau molovisua na dalequ inau i tana!
7 Na Taovia na God ni baragata, aia e adirutsumiau tania na valena tamaqu me tanigotoa niqira kao na kamaqu, aia nogo e vatsa vaniau laka aia sauba ke saua na kao iani vanigira na kukuaqu. Maia sauba ke moloa kesa nina angelo ke idagana sautu vanigo igoe, rongona ko gini adi tauna na dalequ inau i tana.
8 Bâ, me ti vaga na baka daki ia ke tau ngaoa na dulikoluamu mai, migoe sauba ko tapiu tania na veke ia. Mo ko laka saikesa moa na molovisuana na dalequ i tana.”
9 Mi tana, ma na maneaqo e moloa na limana i levugana na kakabana a Abraham gana taovia, me vatsa laka aia ke nau mananâ na omea e ketsaliginia a Abraham.
10 Ma na maneaqo, aia e reitutugugira nina omea levolevo a Abraham, e adigira e sangavulu nina kamelo gana taovia, me vano i Mesopotamia tabana i vava tana nina verabau a Nahor.
11 Mi kalina aia e ba laba i tana, me mologira nina kamelo kara tsaro i ligisana na tuvu i tabana i tano na verabau ia. Mi tana tagu ia e niaso ngulavi nogo, ma na tagu goto i tana igira na daki ara lavu na mai na tore kô tana tuvu ia.
12 Maia e nonginongi me tsaria, “Taovia, igoe nina God a Abraham gaqu taovia, au nongigo ko manalia nimu veke o nauvania gaqu taovia, mo ko sangaau ma kau tangomana tana omea au sulungana mai na nauana.
13 Inau au totu ieni tana tuvu i tana igira na daki vaolu tana verabau iani sauba kara mai na tore kô.
14 Me sauba kau tsarivania ke kesa vidaqira, ‘Kiki, ko molotsuna bâ nimu popovatu ma kau inu inau.’ Me ti vaga aia ke tami me ke tsaria, ‘Eo dou, inu, minau kau saogaqira kô goto nimu kamelo,’ maia saikesa nogo na baka daki igoe o vilivania nimu maneaqo a Isaak. Me ti vaga ke laba vaganana ia, minau sauba kau donaginia laka igoe o manalia nimu veke o nauvania gaqu taovia.”
15 Maia e tau vati sui moa nina nonginongi, me labamai ko Rebeka kolua kesa na popovatu tana kokovena. Aia na dalena daki a Betuel, ka daleqira a Nahor na kulana a Abraham ma ko Milka na tauna.
16 Ma ko Rebeka e rerei dou sosongo me baka daki vaolu moa me tau goto vati maturu kolua sa mane. Aia e bâ tana tuvu me torea nina popovatu me vivisutugua.
17 Maia nina maneaqo a Abraham e ulo bâ i konina me tsarivania, “Kiki, ko sauvaniau ma kau inu tana nimu popovatu.”
18 Ma ko Rebeka e tsarivania, “E dou, ko inu taovia,” maia e molotsuna tsakua nina popovatu tania na kokovena me tangolivania kalina aia e inuinu.
19 Mi kalina aia e inu sui, maia ko Rebeka e tsarivania, “Inau sauba kau adigaqira kô goto nimu kamelo, poi kalina kara vatsa na inu.”
20 Maia e qetu bâ tsakua na kô tana niqira popo na inu me ulovisutugua tana tuvu na sao kô, poi kara inu sui igira nina kamelo nina maneaqo a Abraham.
21 Ma na mane ia e tû mui moa me morosia ko Rebeka, gana ke tsodovulagia ti vaga na Taovia ke sauvania na tangomana tana omea aia e sulungana.
22 Mi muri, kalina ko Rebeka e sui nogo na saogaqira kô na kamelo, ma na mane ia e adia kesa na ringi qolumila loki matena me molo bâ tana isuna, me molo ba gotoa ruka na qato loki qolumila tana limana.
23 Me tsarivania, “Kiki, ko tsarivaniau laka asei na tamamu. ?Me laka e totu goto sa voki tana valena tamamu ke tugua kami ba maturu inau migira niqu mane?”
24 Maia e tuguvisua me tsaria, “Na tamaqu inau aia nogo a Betuel ka daleqira a Nahor ma ko Mikal.
25 Eo, me danga dou goto na buruburu makede tana valemami, me totu goto kesa na nauna i tana kamu ba totu.”
26 Ma na mane ia e tsunatuturu me samasama vania na Taovia.
27 Me tsaria, “Tsonikaea na Taovia, nina God a Abraham gaqu taovia, aia e manali saikesalia nina veke e nauvania gaqu taovia. Na Taovia e adisaviliuau bâ i koniqira na kamana gaqu taovia.”
28 Ma na baka daki ia e ulo bâ tana valena tinana me turupatuna vania na omea popono.
29 Ko Rebeka e tamanina kesa na tasina mane, a Laban na soana, maia e tû me ulorutsu i tano na vano tana tuvu i tana e totu nina maneaqo a Abraham.
30 A Laban e reinogoa na ringi qolumila tana isuna tasina ma na qato tana limana me rongomia kalina na tasina e turupatuna na omea na mane ia e tsarivania. Maia e vano i konina nina maneaqo a Abraham aia e totu moa i ligisaqira nina kamelo tana tuvu
31 me tsarivania, “Ko mai koluau ma ka vano i vera. Igoe kesa na mane aia na Taovia e vangalaka sosongo vanigo. ?Na rongona gua ti o tutû moa ieni i tano? E totu manoga vanigo nogo kesa na voki tana valequ, me totu goto kesa nauna vanigira nimu kamelo.”
32 Me vaga ia, maia na mane aqo e ba sage i valena a Laban, ma Laban e aditsunagira gaqira lutsa na kamelo me sauvanigira na buruburu makede. Mi muri, maia e adi kô vania nina maneaqo a Abraham migira gana duli kara vuliginia na tuaqira.
33 Mi kalina ara adimaia na mutsa, ma na mane ia e tsaria, “E utu mavi kau mutsa inau poi kau tsarivulagitalua na omea au gini mai matena.”
Ma Laban e tsaria, “Bâ igoe, ko goko.”
34 Maia e tuturiga na goko me tsaria, “Inau nina maneaqo a Abraham.
35 Na Taovia e vangalaka sosongo vania gaqu taovia, me naua maia e tamanina na omea danga sosongo. Maia e sauvania danga na sipi ma na naniqoti, na buluka, na siliva ma na qolumila, na tseka daki ma na tseka mane, na kamelo ma na asi.
36 Maia ko Sara na tauna gaqu taovia e vasuvania kesa na dalena mane kalina aia e kavekave nogo, ma gaqu taovia e vaninogoa na dalena ke tangolidatoa pipi sui na omea aia e tamanina.
37 Ma gaqu taovia e raiau inau kau vatsa laka kau taonia nina ketsa. Maia e tsarivaniau, ‘Ko laka na vili tauna na dalequ i laoqira na baka daki ni Kanaan.
38 Ko bâ i koniqira igira tana valena tamaqu mi koniqira na kamaqu, mi tana igoe ko vili tauna na dalequ.’
39 Minau au veisuâ gaqu taovia, ‘?Ke koegua vaga ti na baka daki ia ke tau ngaoa na tsarimuriqu mai inau?’
40 Maia e tuguvisua me tsaria, ‘Na Taovia, aia au rongomangana sailagi, sauba ke moloa kesa nina angelo ke idagana sautu vanigo me ke sauvanigo gamu tangomana. Igoe sauba ko adi tauna na dalequ i laoqira niqu tinoni segeni, mi tana vungu i konina nogo na tamaqu.
41 Me kesa lelê moa na omea ti o tangomana ko gini tanusi tania nimu vatsa: ti vaga igoe ko vano i koniqira na kamaqu migira kara sove na sauana na baka daki ia vanigo, mi tana moa ti tangomana igoe ko gini tanusi.’
42 “Mi kalina au mai tana tuvu i dani eni, inau au nonginongi vaga iani, ‘Taovia, igoe nina God a Abraham gaqu taovia, kiki igoe ko sauvaniau na tangomana tana omea au sulungana mai na nauana.
43 Au totu inau tana tuvu iani. Mi kalina ti ke kesa na daki vaolu ke mai na sao kô, inau sauba kau nongia ke sauvaniau ma kau inu tana nina popovatu.
44 Me ti vaga aia ke tamivaniau me ke tamigotoa na saogaqira kô niqu kamelo, maia saikesa nogo na baka daki igoe o vilia ke lia na tauna na dalena gaqu taovia.’
45 Me tau vati sui moa niqu nonginongi segeni, maia ko Rebeka e mai kolua kesa na popovatu tana kokovena, me tsuna bâ tana tuvu na sao kô. Minau au tsarivania, ‘Kiki, ko sauvaniau kau inu.’
46 Maia e molotsuna tsakua nina popovatu tania na kokovena me tsaria, ‘E dou, ko inu, me sauba goto kau saogaqira kô nimu kamelo.’ Mi tana minau au inu, maia e saogaqira kô niqu kamelo.
47 Mau veisuâ, ‘?Asei na tamamu?’ Maia e gokovisu me tsarivaniau, ‘A Betuel na tamaqu inau, aia ka daleqira kaira a Nahor ma ko Milka.’ Mi muri minau au moloa kesa na ringi tana isuna ma na qato tana limana.
48 Mi tana minau au tsunatuturu mau samasama vania na Taovia. Au tsonikaea na Taovia nina God a Abraham gaqu taovia, aia e adisaviliuau bâ i konina na kamana gaqu taovia, i tana au tsodoa na dalena daki na kamana vania na dalena mane gaqu taovia.
49 Mi kalina ia, ti vaga igamu amu padâ na tabedouana nina goko ma na manaliana gamui tabana vania gaqu taovia, ma kamu tsarimakalia vaniau; me ti tagara, ma kamu tsarigotoa, ti kau gini pedea na omea gua sauba kau naua.”
50 Mi kaira a Laban ma Betuel ara ka tsarivania, “Rongona na omea iani e pukugamai konina na Taovia, me tau ka nimami aqo kagami kami ka tsaria sa rongona.
51 Iani ko Rebeka; ko adia mo ko vano. Maia ke lia na tauna na dalena gamu taovia, vaga nogo e tsaria na Taovia.”
52 Mi kalina nina maneaqo a Abraham e rongomi vaganana ia, maia e tsuporu tsuna me samasama vania na Taovia.
53 Mi muri, maia e tû me aditsuna na polo ma na inilau siliva ma na qolumila, me saugira vania ko Rebeka. Maia e saugotoa visana na vangalaka loki matena vanikaira na tasina ma na tinana.
54 Mi muri, maia nina maneaqo a Abraham migira gana duli ara mutsa mara inu mara maturu i tana. Mi kalina ara mamata tana matsaraka maia e tsaria, “Kamu tu tamivaniau ma kau visu bâ i konina gaqu taovia.”
55 Mi kaira na tasina ma na tinana ko Rebeka ara ka tsaria, “Ko molotalua na baka daki ke totuvisu kolugami talu ke kesa uiki se ke sangavulu dani, mi muri ti aia ke tsari bâ.”
56 Maia e tsaria, “Kamu ka laka na tongovisuaqu. Na Taovia e naunogoa mau gini tangomana tana omea au sulungana mai na nauana; kamu ka tami moa vaniau ma kau visutugua i konina gaqu taovia.”
57 Mi kaira ara ka tuguvisua mara ka tsaria, “Ida ma ka soamaia na baka daki ma ka veisuâ nagua aia ke tsaria.”
58 Mi tana mara ka soamaia ko Rebeka mara ka veisuâ, “?Laka o ngaoa na muriana na mane iani igoe?”
Maia e tsaria, “Eo.”
59 Mi tana, mara ka tamivania ko Rebeka ma na daki aia e reitutugua tû tana bakana kara ka vanokolua nina maneaqo a Abraham migira gana duli.
60 Mara veilivua ko Rebeka mara tsarivania, “!Igoe na tasimami, sauba ko lia na tinaqira na mamau! !Migira na kukuamu kara tangoligira niqira verabau gaqira gala!”
61 Mi tana maia ko Rebeka migira nina daki aqo ara binaboli mara sagekae tana kamelo mara vano kolua nina maneaqo a Abraham. Me vaga ia ma nina maneaqo a Abraham e adia ko Rebeka me vano.
62 Mi tana tagu ia, maia Isaak e mai nogo tana kaomate tana nauna ara soaginia “Nina Tuvu Aia e Mamauri me Morosiau Inau” me ba totu tana butona na kao ni Kanaan tabana i ata.
63 Me kesa tana ngulavi ma Isaak e vano na lela bamai i laona na uta me morosibagira visana na kamelo ara maimai.
64 Mi kalina ko Rebeka e morosia a Isaak, maia e tsiputsuna tania nina kamelo,
65 me veisuâ nina maneaqo a Abraham, “?Laka sei mane ia e maimai kalegita igita i laona na uta ia?”
Ma nina maneaqo a Abraham e tsaria, “Aia nogo gaqu taovia inau.” Mi tana ma ko Rebeka e adia na polo me tsavupoiginia na matana.
66 Ma na maneaqo ia e turupatuna vania a Isaak pipi sui na omea aia e naua.
67 Mi muri, ma Isaak e adi bâ ko Rebeka tana valepolo aia ko Sara na tinana e totu i laona tana idana, maia e taugâ ko Rebeka. Ma Isaak e galuvedou sosongolia ko Rebeka, me vaga ia te e gini dou tugua tobana a Isaak murina na mateana tinana.