9
Jeju ulə njendo’gɨ lə’ne kɨ dɔgɨ gidə in joo
(Mat 10.1-9, 11-14; Mrk 6.6-13)
1 Jeju ɓar njendo’gɨ kɨ dɔgɨ gidə in joo, adɨ’de tɔgɨ konɓe dɔ ndil’gɨ kɨ majel’tɨ pətɨ, taa kadɨ aji nje monyi’gɨ tɔ.
2 Jeju ulə’de kadɨ iləi mbər Poyta kɨ majɨ kɨ ɔjidɔ konɓe lə Luwə, taa kadɨ adi lapiya de’gɨ tɔ.
3 Ningə el’de ene: «Uni nya madɨ tadɔ dɔ row el num, uni kagɨ tɔsɨ el num, uni ɓɔl el num, uni mapa el num, uni nar el num, taa kadɨ ai kɨ ku rɔ’se joo el num tɔ.
4 Ə me kəy kɨ ra kɨ uri’tɨ ningə, a si səm’tɨ non bitɨ kadɨ awi.
5 A re de’gɨ kɨ me ɓe’tɨ pətɨ uwəi’se kɨ rɔ’de’tɨ el ningə, lokɨ isɨ tei me ɓe’tɨ kin kɨ taga ningə, indəi bu sa’gɨ kɨ nja’se’tɨ, kadɨ to to nya ndəjɨ ndu’de.»
6 Njendo’gɨ iləi dɔ’de ai kɨ dɔɓe dɔɓe, iləi mbər Poyta kɨ majɨ taa aji njemonyi’gɨ kɨ lo lo tɔ.
Ta ndɔjɨ Erodɨ dɔ Jeju’tɨ
(Mat 14.1-2; Mrk 6.14-16)
7 Erodɨ kɨ in nje konɓe dɔnangɨ’tɨ kɨ Galile, oo poy nya’gɨ kɨ isɨ rai nya. Lokɨ oo ningə, ta ndɔj’ɔ dɔ Jeju’tɨ, tadɔ de’gɨ madɨ eli eyina: «In Jan Batisɨ ə ində taa dann njekoy’gɨ’tɨ.»
8 Nje kɨ nungɨ eli eyina: «In Eli kɨ njekelta kɨ ta Luwə’tɨ ə te.» Nje kɨ rangɨ ɓay eli eyina: «In de’gɨ kɨ njekeltakita Luwə’tɨ kɨ kete’gɨ kin ə kɨ kare ində taa dann njekoy’gɨ’tɨ.»
9 Lo kin’tɨ Erodɨ el ene: «Jan, in m’inɓe ə ndɔkɨ madɨ gangi dɔ’a, nga in nan ɓay ə m’njɨ m’oo ta’gɨ kɨ be kin dɔ’a’tɨ wa kaa m’gər el.» Anyɨ sangɨ kadɨ n’oo Jeju.
Jeju adɨ nyakusɔ dingəm’gɨ dər mi sɔi
(Mat 14.13-21; Mrk 6.30-44)
10 Lokɨ njekawkulə’gɨ təli non rei ningə, ɔri Jeju poy nya’gɨ kɨ rai adi’ə oo. Ə Jeju ɔr’de, aw se’de gədikare kadɨ ɓebo’tɨ kɨ ɓari’ə Betisayda.
11 Nan bulə de’gɨ gəri go’de, adɨ ai go’de’tɨ. Jeju uwə’de kɨ rɔ’ne’tɨ, el’de ta kɨ dɔ Konɓe’tɨ lə Luwə, taa ajɨ nje’gɨ kɨ sangi lapiya lə rɔ’de tɔ.
12 Ningə lokɨ kadɨ aw to ur, njendo’gɨ kɨ dɔgɨ gidə in joo, rei rɔ Jeju’tɨ eli’ə eyina: «Inyə bulə de’gɨ kam adɨ awi kɨ ngannɓe’gɨ’tɨ kɨ lo ndɔɔ’gɨ’tɨ sangi lo to ge kɨ nyakusɔ ge, tadɔ lo kɨ ji rai’tɨ ne kin, in lo kɨ de’gɨ gotoi’tɨ.»
13 Nan Jeju el’de ene: «Inɓe’gɨ adi’de nya sɔi.» Ə njendo’gɨ eli eyina: «J’aw kɨ mapa mi ə kanjɨ joo inɓe be tɔ par, adɨ re in be el wa ningə kadɨ j’inɓe j’aw jɨ ndogɨ mapa tadɔ lə bulə de’gɨ kin pətɨ wa ta.»
14 Dingəm’gɨ asi dər mi low’ə’tɨ non. Nan Jeju el njendo’gɨ ene: «Adi’de sii nanga, uwəi nan asɨ dɔ mi dɔ mi be.»
15 Njendo’gɨ rai tokɨ Jeju el’n’de, adɨ adi’de sii nanga pətɨ.
16 Ə Jeju un mapa kɨ mi kɨ kanjɨ kɨ joo kakin, ningə un kum’ne kɨ taa, elta kɨ Luwə kadɨ njangɨ dɔ nyakusɔ kin. Go’tɨ, Jeju uwə mapa’gɨ kakin gangɨ nan’tɨ, ə təl’n adɨ njendo’gɨ kadɨ lowəi bulə de’gɨ.
17 De’gɨ pətɨ sɔi nya ndanni majɨ. Ningə, njendo’gɨ ɔyi ndəgɨ mapa kɨ kanjɨ kɨ nanyi, kara dɔgɨ gidə in joo ɓay.
Piyər gər kadɨ Jeju in Kirisitɨ
(Mat 16.13-21; Mrk 8.27-31)
18 Ndɔ kare Jeju isɨ elta kɨ Luwə gədikare, njendo’gɨ li’ə in si’ə nan’tɨ, ə Jeju dəjɨ’de ene: «Bulə de’gɨ isɨ elita kɨ dɔ’m’tɨ tokɨ m’in nan wa?»
19 Ə iləi’ə’tɨ eyina: «De’gɨ madɨ eli eyina in Jan Batisɨ, nje kɨ nungɨ eyina in njekeltakita Luwə’tɨ Eli, nje kɨ rangɨ ɓay eyina in njekeltakita Luwə’tɨ kɨ kete kin, ə in kɨ kare dann’de’tɨ ində taa dann njekoy’gɨ’tɨ.»
20 Ningə Jeju el’de ene: «Nga inɓe’gɨ kɨ dɔ’se, eli eyina m’in nan wa?» Anyɨ Piyər ilə’tɨ ene: «In Kirisitɨ kɨ in De kɨ Luwə mbət’ə.»
21 Jeju ilə ndu’ne kɨ tɔgɨ’ne kadɨ elita kin de madɨ el.
Jeju elta koy’ne kɨ kində’ne taa lo koy’tɨ
(Mat 16.24-28; Mrk 8.34-9.1)
22 Jeju ilə dɔ ta’tɨ kin ene: «Majɨ kadɨ Ngonn de ingə kon ngayn, ngatɔgɨ’gɨ lə Juwipɨ’gɨ, kɨ kibo’gɨ lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ, kɨ njendo ndukun’gɨ a mbəti’ə. De’gɨ a tɔli’ə, nan ndɔ kɨ kon mutə tum ginn’ə ndɔ koy’o ningə, a te lo koy’tɨ.»
23 Go’tɨ, Jeju el de’gɨ pətɨ ene: «Re de madɨ ndigɨ njiyə go’m’tɨ ningə, kadɨ oo rɔ’ne to nya madɨ el, kadɨ ndɔ’gɨ kare kare pətɨ inɓe un kagidəsɨ koy lə’ne, ə re un go’m.
24 Tokɨ rɔta’tɨ, de kɨ ge kajɨ rɔ’ne n’inɓe dɔnangɨ’tɨ ne a ilə rɔ’ne kɔ. Nan de kɨ ilə rɔ’ne kɔ tadɔ lə’m, a ajɨ rɔ’ne tɔ.
25 Kin ə re de ingə nyamajɨ’gɨ kɨ dɔnangɨ’tɨ ne pətɨ tigə, nan kadɨ inɓe ilə rɔ’ne kɔ eke tujɨ rɔ’ne ningə, maj’a to ra be wa?
26 Tokɨ rɔta’tɨ, re rɔ de madɨ sɔl’ɔ tadɔ lə’m, eke tadɔ ta lə’m ningə, m’in Ngonn de kaa, m’a m’ra rɔsɔl dɔ’a’tɨ tɔ, ndɔ’a’tɨ kɨ m’a m’re’n me tɔjɨ’tɨ lə’m, kɨ me tɔjɨ’tɨ lə Bai, kɨ me tɔjɨ’tɨ lə malayka’gɨ kɨ ari njay.»
27 Tokɨ rɔta’tɨ adɨ m’el’se, de’gɨ madɨ dann’se’tɨ ne a oyi el ɓay ə, a oyi Konɓe lə Luwə taa.
Jeju mbəl rɔ’ne
(Mat 17.1-8; Mrk 9.2-8)
28 Ndɔ jijoo go ta’gɨ’tɨ kin ningə, Jeju ɔr Piyər num, Jan num, taa Jakɨ num tɔ, ə al aw se’de dɔ mbal’tɨ kadɨ n’elita kɨ Luwə.
29 Lokɨ Jeju isɨ elta kɨ Luwə ningə, takum’ə mbəl, taa ku li’ə təl nda bal bal tɔ.
30 Ningə low’ə’tɨ non, dingəm’gɨ joo a eli si’ə ta. Dingəm’gɨ kakin in Mojɨ in kɨ Eli.
31 Tei me tɔjɨ’tɨ, a eli si’ə ta ɔjidɔ kaw kɨ a aw Jerujalem’tɨ kadɨ oy, tɔl’n ta kulə lə’ne.
32 Piyər in kɨ madɨ’ne’gɨ, ɓi tɔl’de kanum. Ə lokɨ ene n’ndəli ningə, oyi tɔjɨ lə Jeju kɨ dingəm’gɨ kɨ joo kɨ rai si’ə.
33 Lokɨ dingəm’gɨ kakin inyəi Jeju ə isɨ awi ningə, Piyər el Jeju ene: «Njendo, kin ə j’isi lo kin’tɨ ne be par ə majɨ ngayn. J’a ra *kəyku’gɨ lo mutə: kare in yan’i, kare in yan Mojɨ, ə kɨ kare in yan Eli tɔ.» Piyər gər me ta kɨ isɨ el kin el.
34 Ə lokɨ a elta to kel ba ɓay ningə, kilndi in re dow dɔ’de bigum. Lo kɨ kilndi isɨ dow dɔ’de kin, ɓol tɔl njendo’gɨ.
35 Lo kin’tɨ, ndu ta madɨ te me kilndi’tɨ ene: «In kam in Ngonn’m, in ə in de kɨ m’mbət’ə, ə oyi ta li’ə.»
36 Go ndu ta’tɨ kin, Jeju təl nanyi kɨ kar’ne ba, de oo de madɨ kɨ rangɨ kad’a’tɨ el. Njendo’gɨ ngəmi ta’de, taa de madɨ kare kɨ dann’de’tɨ non, kɨ ndɔ’a’tɨ kin elta dɔ nya’gɨ’tɨ kɨ oyi kin goto.
Jeju ajɨ ngonn kɨ ndil kɨ majel ra’a
(Mat 17.14-18; Mrk 9.14-27)
37 Lo ti go’tɨ, Jeju in kɨ njendo’gɨ lə’ne kɨ mutə in dɔ mbal’tɨ isɨ uri kɨ nanga ningə, bulə de’gɨ ngayn tiləi kum’ə.
38 Ningə dann bulə de’gɨ’tɨ kakin, dingəm kare un ndu’ne kɨ taa ene: «Njendo de’gɨ, m’non kɨ dɔ’i’tɨ kadɨ gon ngonn’m kin adɨ’m, tadɔ in kɨ kar’ne ba ji’m’tɨ.
39 Dɔkagilo’gɨ madɨ ningə, ndil kɨ majel a uwə, ra’a adɨ ur kɔl, ə yək’ə kɨ tɔgɨ’ne, adɨ pulum taa uwə jugɨ jugɨ. A ad’a kon ratata, to nya kɨ a inyə el be ɓay taa təl inyə.
40 Be ə, m’dəjɨ njendo’gɨ lə’i kadɨ tuwəi ndil kɨ majel kin dɔ’a’tɨ kɔ, nan asi el.»
41 Lo kin’tɨ Jeju un ta el ene: «In de’gɨ kɨ dɔkagilo’tɨ kɨ ɓone kɨ in nje me ngan, njera nya kɨ majel, ke kadɨ to m’njɨ sese bitɨ kagilo bann ɓay taa kadɨ uni me’se adi m’in wa? Ke kadɨ m’a m’ɔsɨ ginn’se bitɨ kagilo bann ɓay taa wa? Re kɨ ngonn’i rɔ’m’tɨ ne.»
42 Lokɨ ngonn isɨ re ndəkba kɨ rɔ Jeju’tɨ ningə, ndil kɨ majel kakin un’ə, ɔt’ɔ nanga, yək’ə kɨ tɔgɨ’ne, nan Jeju ndangɨ ndil kɨ majel kɨ tɔgɨ’ne ad’a te rɔ ngonn’tɨ, adɨ ngonn ingə lapiya, ningə təl si’ə adɨ baw’a.
43 Lo kin’tɨ, de’gɨ pətɨ, ndil’de te anyi ur kakɨ ɔjidɔ tɔgɨ Luwə kɨ ətɨ ɓol kin.
Jeju təl el ɓay kadɨ n’a n’oy
(Mat 17.22-23; Mrk 9.30-32)
Lokɨ de’gɨ pətɨ, nya’gɨ pətɨ kɨ Jeju ra, ətɨ’de ɓol, Jeju el njendo’gɨ lə’ne ene:
44 «Oyi ta kɨ m’aw to m’el’se kin majɨ: A uləi m’in Ngonn de ji de’gɨ’tɨ.»
45 Nan njendo’gɨ gəri me ta kin el. Ta kin to kɨ ndəmə ba kadɨ gəri me’ə el. Ningə ɓoli kadɨ dəji ta Jeju dɔ’tɨ tɔ.
Jeju un ta lə ngann’gɨ kɨ du ndo’n nya njendo’gɨ lə’ne
(Mat 18.1-5; Mrk 9.33-37)
46 Njendo’gɨ uləi ngirə manjinan ta’tɨ kadɨ n’gəri ke nan dann’de’tɨ ə in kibo wa?
47 Jeju gər ta kɨ me’de’tɨ, adɨ un ngonn kɨ du, ur’ə ad’a ra gədɨ’ne’tɨ,
48 ningə el’de ene: «Re de madɨ uwə ngonn kɨ be kin kɨ rɔ’ne’tɨ me tɔ’m’tɨ ningə, in m’inɓe ə de’ə kin uwə’m kɨ rɔ’ne’tɨ. Ningə, de kɨ uwə’m kɨ rɔ’ne’tɨ, in njekulə’m ə uwə kɨ rɔ’ne’tɨ.» Tokɨ rɔta’tɨ, de kɨ in ə in kɨ du ngayn dann’se’tɨ, in de’ə kin ə in kibo dann’se’tɨ.
De kɨ in nje kɔsɨ’m ta el in de lə’m
(Mrk 9.38-41)
49 Jan un ta el Jeju ene: «Njendo de’gɨ, j’oo de madɨ kɨ a tuwə ndil’gɨ kɨ majel me tɔ’i’tɨ, ningə jɨ ndigɨ kadɨ j’ɔg’ɔ dɔ ra nya kin, tadɔ in njiyə se’je go’i’tɨ el.»
50 Nan Jeju ilə’tɨ ene: «Ɔgi’ə dɔ el, tadɔ de kɨ ɔsɨ’se ta el in de lə’se.»
Ngonn ɓe kare kɨ Samari’tɨ mbətɨ kuwə Jeju kɨ rɔ’ne’tɨ
51 Lokɨ dɔkagilo nanyi ndəkba kadɨ a uni Jeju ai si’ə dɔran’tɨ, Jeju ilə ndu’ne kadɨ ri ri kaa n’aw Jerujalem’tɨ.
52 Be ə, ulə njekawkulə’gɨ non’ne’tɨ kete. Njekawkita’gɨ awi, uri me ngonnɓe’tɨ kɨ *Samari kadɨ rai go re lə Jeju kete.
53 Nan de’gɨ kɨ ngonn ɓe’tɨ kakin mbeti kuwə Jeju kɨ rɔ’de’tɨ tadɔ isɨ aw kɨ Jerujalem.
54 Lokɨ njendo’gɨ li’ə, Jakɨ ingɨ kɨ Jan oyi ta kin ningə, eli Jeju eyina: «Burəɓe, in ndigɨ kadɨ jɨ dəjɨ por j’ad’a in dɔran’tɨ, osɨ dɔ’de’tɨ, row’de kɔ wa?»
55 Ə Jeju təl kum’ne rɔ’de’tɨ, ndangɨ’de ene: Ndil kɨ ində ta me’se’tɨ kin ke in gəri in ndil kɨ to tanan bann wa?
56 [Tadɔ Ngonn de re kadɨ to kajɨ de’gɨ um kadɨ tujɨ de’gɨ el.] Ningə uni row, ai ngonn ɓe’tɨ kɨ rangɨ.
Kun go Jeju
(Mat 8.19-22)
57 Lokɨ in dɔ row’tɨ, de madɨ el Jeju ene: «M’a m’un go’i lo’gɨ pətɨ kɨ a awɨ’tɨ.»
58 Ə Jeju el’ə ene: «Njan’gɨ ai kɨ ɓe to’de, ə yəl’gɨ ai kɨ kəy lə’de tɔ, nan m’in Ngonn de m’aw kɨ lo kɨ kadɨ m’ulə dɔ’m’tɨ el.»
59 Go’tɨ, Jeju el de kɨ rangɨ ene: «Un go’m.» Ningə de kakin el ene: «Burəɓe, adɨ’m tarow adɨ m’aw m’duw bai ɓay taa.»
60 Ə Jeju el’ə ene: «Inyə njekoy’gɨ adɨ duwi njekoy’gɨ lə’de, nan in aw iləmbər Konɓe lə Luwə.»
61 In kɨ rangɨ ɓay el ene: «Burəɓe, m’a m’un go’i, nan m’dəj’i kadɨ adɨ’m tarow adɨ m’aw m’elta kɨ kadɨ j’inyəi’n nan kɨ nje kɨ me kəy’tɨ lə’m ɓay taa.»
62 Ə Jeju el’ə ene: «De kɨ uwə dɔ kɔsɨ mangɨ, ə təl ilə rətɨ gogɨ ningə, de’ə kin Konɓe lə Luwə in kɨ ta tɔ’a el.»