6
Ta lə Jeju dɔ ndɔ kɔrkon’tɨ
(Mat 12.1-8; Mrk 2.23-28)
1 Ndɔ kare Jeju ra dər me ndɔɔ geme’gɨ’tɨ. In ndɔ kɔrkon lə Juwipɨ’gɨ. Ningə, njendo’gɨ li’ə kɨ in si’ə, gangi dɔ ko’gɨ ji’de’tɨ təmi sɔi.
2 Parisɨ’gɨ madɨ eli’de eyina: «Ra bann ə rai nya kɨ kadɨ de ra ndɔ kɔrkon’tɨ el be wa?»
3 Jeju el’de ene: «Ingɨ tudəi nya kɨ ngar Dabidɨ ra lokɨ ɓo ra’a kɨ de’gɨ kɨ go’ə’tɨ kin adɨ gəri majɨ.
4 Dabidɨ ur me *Kəyku’tɨ lə Luwə, un mapa kɨ de’gɨ adi Luwə kadikare’tɨ sɔ, ningə təl’n adɨ de’gɨ kɨ go’ə’tɨ sɔi tɔ. Sɔi mapa kɨ in nya kɨ majɨ kadɨ njekujənyamosɨ kadikare’gɨ par ə sɔi.»
5 Jeju təl el’de ɓay ene: «Ngonn de in ɓe nje ndɔ kɔrkon.»
Jeju adɨ lapiya dingəm kɨ ji’ə oy njururu
(Mat 12.9-14; Mrk 3.1-6)
6 *Ndɔ kɔrkon kɨ rangɨ, Jeju aw kəykawnan’tɨ lə Juwipɨ’gɨ, ndo nya de’gɨ. Ningə dingəm kare kɨ ji’ə oy njururu in me kəykawnan’tɨ non.
7 Njendo ndukun’gɨ kɨ Parisɨ’gɨ sii keke isɨ indəi kum’de kadɨ n’oyi ke Jeju a adɨ dingəm kin lapiya ndɔ kɔrkon’tɨ lə Juwipɨ’gɨ wa? In ta bolo kɨ isɨ sangi kadɨ lə’i ta dɔ’a’tɨ.
8 Nan Jeju gər mərta’gɨ lə’de, adɨ el dingəm kɨ ji’ə oy njururu kakin ene: «Ində taa, ra dana ne be takum de’gɨ’tɨ pətɨ.» Dingəm ində ra taa.
9 Ningə Jeju təl dəjɨ ndəgɨ de’gɨ ene: «Ri ə in gorow’ə’tɨ kadɨ de ra ndɔ kɔrkon’tɨ wa? Kadɨ de ra majɨ eke kadɨ ra majel? Kadɨ de nagɨ madɨ’ne ta yo’tɨ eke kadɨ inyə adɨ tujɨ kɔ wa?»
10 Jeju ində kum’ne gon’n’de ba pətɨ, ningə el dingəm kakin ene: «Surə ji’i». Dingəm surə ji’ne, ningə ji’ə təl to majɨ kare.
11 Wongɨ tɔl njendo ndukun’gɨ kɨ Parisɨ’gɨ, adɨ elinan ta dann’de’tɨ dɔ nya’tɨ kɨ kadɨ n’rai kɨ Jeju.
Jeju mbətɨ njendo’gɨ lə’ne kɨ dɔgɨ gidə in joo
(Mat 5.1, 10.1-4; Mrk 3.13-19)
12 Me ndɔ’a’gɨ’tɨ kin, Jeju aw dɔ mbal’tɨ tadɔ kelta kɨ Luwə. Elta kɨ Luwə kondɔ’tɨ bitɨ lo ti.
13 Lokɨ lo ti, Jeju ɓar njendo’gɨ lə’ne. Ningə mbunə njendo’gɨ’tɨ kin ə, mbətɨ’de dɔgɨ gidə in joo, ɓar’de njekawkulə’gɨ.
14 Adɨ in Simon, kɨ ində tɔ’a nan Piyər, kɨ ngonnkon’a Andire, kɨ Jakɨ, kɨ Jan, kɨ Pilipɨ, kɨ Batilemi,
15 kɨ Matiye, kɨ Tomasɨ, kɨ Jakɨ, kɨ ngonn lə Alpe, kɨ Simon kɨ ɓari’ə nje rɔ tadɔ kingə dɔ lə ɓe lə’ne,
16 kɨ Judɨ kɨ ngonn lə Jakɨ, taa Judasɨ Isikariyotɨ, kɨ njekundɔ Jeju tɔ.
Jeju ajɨ njemonyi’gɨ dann bulə de’gɨ’tɨ
(Mat 4.24-25; Mrk 3.7-11)
17 Jeju in kɨ njendo’gɨ dɔ mbal’tɨ re te lo’tɨ kɨ gidə asɨ nan majɨ ningə, ingə bulə de’gɨ njendo’gɨ lə’ne, kɨ bulə de’gɨ ngayn kɨ in dɔnangɨ Jude’tɨ ge, nje k’in ɓebo Jerujalem’tɨ ge, nje k’in ɓebo’gɨ’tɨ kɨ kadɨ ba’tɨ kɨ Tir ge, kɨ Sidon ge. Rei tadɔ koo ta lə Jeju ge kadɨ ajɨ’de dɔ monyi’gɨ’tɨ lə’de ge.
18 Nje kɨ ndil’gɨ kɨ majel yəti hangal’de ingəi lapiya tɔ.
19 Ningə bulə de’gɨ pətɨ sangi kadɨ n’ɔdi rɔ’a, tadɔ tɔgɨ madɨ isɨ te rɔ’a’tɨ adɨ’de lapiya.
Majikur kɨ kumtondoo
(Mat 5.1-12)
20 Jeju un kum’ne oo’n njendo’gɨ lə’ne ningə el’de ene:
Majikur in lə njendo’gɨ, tadɔ Konɓe lə Luwə in yan’se.
21 Ingɨ kɨ ɓo isɨ ra’se ɓone, in nje majikur, tadɔ lo ti ə a ndanni.
Ingɨ kɨ sii nonyi ɓone, in nje majikur, tadɔ lo ti ə a kogi.
22 Majikur in lə’se lokɨ de’gɨ isɨ mbətɨ’se, de’gɨ isɨ tuwəi’se, de’gɨ isɨ taji’se, de’gɨ isɨ eli ta’gɨ kɨ majel dɔ’se’tɨ, tadɔ lə’m m’in *Ngonn de.
23 Ndɔ kɨ nya’gɨ kin tei dɔ’se’tɨ ə, majɨ kadɨ rai rɔnel, turi jagira, tadɔ nyakugə goji’se in ngayn dɔran’tɨ. Tadɔ in be ə kaw’de’gɨ adi kon njekeltakita Luwə’tɨ kete.
24 Nan in njenyakingə, in nje kumtondoo. In nje kumtondoo tadɔ ingəi nya sɔlme lə’se nga.
25 Ingɨ kɨ ɓone ndanni, in nje kumtondoo, tadɔ lo ti ə ɓo a ra’se.
Ingɨ kɨ ɓone isɨ kogi, in nje kumtondoo, tadɔ lo ti ə a uwəi ndoo ge a nonyi ge.
26 Ingɨ kɨ de’gɨ isɨ elita kɨ majɨ majɨ dɔ’se’tɨ, in nje kumtondoo, tadɔ in be ə kaw’de’gɨ rai kɨ nje ɓar rɔ’de njekeltakita Luwə’tɨ nan ingɨ el.
Ndigɨ njeban’gɨ
(Mat 5.39-47)
27 Ningə ingɨ kɨ isɨ oyi ta lə’m, nan m’in m’el’se kadɨ in ndigɨ njeban’gɨ lə’se, rai majɨ kɨ nje kɨ isɨ ɔsi’se ta.
28 Njangɨ dɔ nje kɨ isɨ manni’se, ə elita kɨ Luwə tadɔ nje kɨ isɨ eli ta’gɨ kɨ majel dɔ’se’tɨ.
29 Re de ində dow kɔt’i kɨ kare ə, yətɨ dowə kɨ rangɨ ad’a ɓay. Re de taa ku kɨ ngal lə’i ə, ad’a in kɨ gɔjɨ dɔ’tɨ.
30 De kɨ ra kɨ dəj’i nya ə ad’a, ningə de taa nya lə’i ə dəji go’ə el tɔ.
31 Nya’gɨ kɨ in ndigɨ kadɨ de’gɨ rai adi’se kin ə, rai kah’a’tɨ inɓe kin adi’de tɔ.
32 Kin ə in ndigi nje kɨ ndigi’se tɔ par ə, oyo ri ə kadɨ de ra’se wa? De a ra’se oyo el, tadɔ njeramajel’gɨ kaa ndigi nje kɨ ndigi’de tɔ.
33 Kin ə rai majɨ kɨ nje kɨ rai’se majɨ par ningə, oyo ri ə kadɨ to de ra’se wa? De a ra’se oyo el, tadɔ njeramajel’gɨ kaa rai tokɨ rai kin be tɔ.
34 Kin ə adi nje kɨ gəri majɨ kadɨ a ugəi’se ɓang’a par gogɨ ə tunəi’se nya ningə, oyo ri ə kadɨ de ra’se wa? De a ra’se oyo el, tadɔ njeramajel’gɨ kaa, adi nje kɨ gəri majɨ kadɨ a ugəi’de kɔr nya lə’de gogɨ par ə tunəi’de nya tɔ.
35 Nan ingɨ, majɨ kadɨ in ndigɨ njeban’gɨ lə’se, rai majɨ kɨ non par, ə adɨ de’gɨ tunəi’se nya nan kanjɨ kadɨ indəi me’se dɔ kingə’tɨ gogɨ el. In be ə a ingəi nyakugə goji kibo, taa a in ngann lə Njekisɨ dɔ nya’gɨ’tɨ pətɨ tɔ. Tadɔ in njera majɨ kɨ de’gɨ kɨ gəri ra oyo el kɨ de’gɨ kɨ nje me majel.
36 Majɨ kadɨ in njera majɨ kɨ ngayn tokɨ Baw’se Luwə in njera majɨ kɨ ngayn kin be tɔ.
Gangi ta dɔ de’gɨ’tɨ el
(Mat 5.48, 7.1-12, 15.14, 10.24-25, 7.3-5)
37 Gangi ta dɔ de’tɨ el, ningə Luwə a gangɨ ta dɔ’se’tɨ el tɔ. Uwəi de kɨ ta el, ningə Luwə a uwə’se kɨ ta el tɔ. Inyəi go majel lə’de kɔ, ningə Luwə a inyə go majel lə’se kɔ tɔ.
38 Adi, ə Luwə a adɨ’se tɔ. Luwə a ɓukɨ ɓɔl ku’tɨ lə’se kadɨ rosɨ majɨ: a yəkɨ, mbisə jigɨ jigɨ, ɓuki kadɨ rosɨ re puu kɔ. Tadɔ nya kɨ mbɔjɨ’n adi de’gɨ kin ə Luwə a mbɔjɨ’n adɨ’se tɔ.
39 Ningə Jeju təl el’de ta kare me kujita’tɨ ɓay ene: «Njekumtɔ a ndɔr njekumtɔ madɨ’ne bann wa? A ndɔr’ɔ el, tadɔ re ndɔr’ɔ ə a osi joo pətɨ me ɓe’tɨ.
40 Njendo in dɔ ɓe’ne’tɨ el, re in njendo kɨ ɓe’ə ndo’ə nya berere berere majɨ ningə, a to to ɓe’ne be.
41 «Ra bann be ə, oo bunə mu kɨ to kum ngonnkon’i’tɨ yo, ə oo kagɨ kɨ boi kɨ to yan’i’tɨ inɓe kin el wa?
42 Nan in, oo kagɨ kɨ boi kɨ to kum’i’tɨ kin el par ə, kɨ gorow kɨ bann ə a asɨ kadɨ el ngonnkon’i ene: “Ngonnkon’m, adɨ m’un bunə mu kɨ to kum’i’tɨ kin” wa? In njekədikum de’gɨ, un kagɨ kɨ boi kɨ kum’i’tɨ kin ningə to, a oo lo ar njay kadɨ un’n bunə mu kɨ kum ngonnkon’i’tɨ.
Kagɨ kɨ kanda
(Mat 12.33-37, 7.16-21)
43 «Kagɨ kɨ majɨ kɨ kadɨ a andɨ kandɨ kɨ majel goto, taa kagɨ kɨ majel kɨ kadɨ a andɨ kandɨ kɨ majɨ kaa goto tɔ.
44 In kɨ kandɨ kagɨ kɨ sɔw dɔ kaga kin ə a gəri’ə’n’ə. De a ujə kandɨ mbay dɔ konn par’tɨ el, taa de a ujə kandɨ kom kagɨ dɔ dole’tɨ el tɔ.
45 De kɨ majɨ, ingə kulə ra’ne kɨ majɨ me nyara kɨ majɨ’tɨ kɨ to me’ə’tɨ. Ningə de kɨ majel, ingə kulə ra’ne kɨ majel me nyara kɨ majel’tɨ kɨ to me’ə’tɨ tɔ. Tadɔ ta’gɨ kɨ te ta de’tɨ in nya’gɨ kɨ rosi ngarme’ə.
Təl rɔ go ndu’tɨ
(Mat 7.24-27)
46 «Ra bann ə ɓari’m’in “Burəɓe, Burəɓe” ə rai nya kɨ m’el’se el wa?
47 De kɨ ra kɨ re rɔ’m’tɨ, oo ta lə’m, ə təl rɔ’ne go’tɨ ningə, in de kɨ to to de kɨ m’a m’el’se ta li’ə kam be.
48 To to de kɨ njera kəy, kɨ ur ɓe dɔ gadi’tɨ adɨ ow majɨ, ɓay taa, ində ginn kəy’tɨ kin be. Lokɨ mann in ningə, mann kon lo re un kəy kakin, nan asɨ kadɨ tɔ kəy kakin el, tadɔ ində adɨ ngan majɨ.
49 Nan de kɨ oo ta lə’m, ə təl rɔ’ne go’tɨ el, to to de kɨ ində kəy lə’ne dɔnangɨ’tɨ taa ne kare, kɨ kanjɨ kur ɓe kində ginn’ə’tɨ be. Lokɨ mann kon re un kəy kakin ningə, nden ba ɓay par ə kəy budɨ nanga mur mur kɔ.»