2
Ruththu wapmaraŋala marrtjina Bawatjkala gädniŋuru
2:1–23 (Ruth worked in the field of Boaz)
Ga ŋunhili wäŋaŋura yolŋu yukurrana nhinana biyapulnha ŋayi ḻukunydja yäku *Bawatj, ga gurruṯu'mirrinydja ŋayi ŋunhi Näyumiwalaŋuwu dhuway'mirriŋuwu ŋuriki rakunygu. Waŋganymirri ŋayi Ruth waŋana Näyumiwala bitjarra, “Ŋarranydja yurru dhuwala marrtji, ga wapmarama ŋarra marrtji yurru ŋatha. Malthundja yurru ŋarra marrtji ŋuriki ḏarramuwu ŋunhi ŋayi marrtji yurru gulkthun bala ŋunhiyi ŋatha. Ŋarranydja yurru marrtji, bala wapmaramana bäythinyarawuynha.” Bala Näyuminydja waŋana, “Yo manymak,” bitjarra.
Bala ŋayi marrtjinana Ruthtja ŋula yolkalana yana gärullili, bitjarra liŋgu walu‐ŋupara ŋayi djämanydja yukurrana, wapmaraŋala ŋunhiyi ŋathanydja, malthurruna marrtjina ŋuriki djämamirriwu walalaŋgu. Yo, ŋunhiyinydjayi wäŋa ŋathamirrinydja ŋunhi ŋurikiyi ḏarramuwu yäkuwu Bawatjkuna, yurru Ruthtja yaka marŋgi ŋurikiyi. Ga yalalaŋumirriyunydja ŋayipina ŋunhinayi Bawatjnha yäku marrtjina ŋunhimalayi wäŋalili, bala ŋayi waŋana ŋuriki djämamirriwunydja walalaŋgu bitjarra, “Garrayyunydja nhumalanha yurru goŋmirriyama,” ga walalanydja bitjarra yana liŋgu buku‐ruŋinyamaraŋala nhanŋunydja dhäruk.
Bala ŋayi Bawatjthu dhä‐wirrka'yurruna ŋunhi djämamirrinhana walalanha, “Yol ŋunhanydja dhäyka?” bitjarra. Ga walalanydja buku‐wakmaraŋala bitjarra, “Ŋunhanydja dhuwala dhäyka mulkuruna ŋurukuynha §Mawappuynha wäŋawuy. Ŋunhayinydja yawungu ŋayi marrtjinya lilina, Näyumi maṉḏa yawungu bunanha. Bitjarra liŋgu ŋayi yukurrana ŋunha malthurrunanydja ŋanapurruŋgu, ŋatha marrtjina wapmaraŋala walu‐ŋupara dhuwala, ga djämanydja ŋayi wirrki yana wal'ŋu, ga ŋunhanydja ŋayi dhiyaŋunydja‐wala nhinana yukurra ŋoynha, gurriri yana.”
8-9 Bala ŋayi Bawatjtja marrtji, bala guwatjmanna ŋanya, ga bitjanna waŋanydja ŋayi Ruthnha, “Way miyalk, bitjan liŋgu nhe yurru yukurra marrtjinydja dhipala, ŋathanydja yurru nhe märrama yukurra dhiyala bitjan liŋgu. Yaka marrtjiya ŋula wiripuŋuwalanydja wäŋalili; galki yana marrtjiyanydja ŋarrakalaŋuwala djämamirriwala walalaŋgala, yaka walala yurru nhuna ŋula yätjkumanydja. Ŋunhi nhe yurru ŋanhdharkthirrinydja, ga marrtjiya balayi walalaŋgala gapuwunydja ḻukanharawu.”
10 Ga ŋayinydja Ruthtja buku‐nyilŋ'thurruna nhanŋu Buwatjku, ga waŋana ŋanya bitjarra, “Way, nhäku warray dhuwala nhe bitjandhinydja yukurra ḻatju'kumanydja dhikanydja waŋa ŋarraku? Ŋarranydja dhuwala mulkuru yolŋu.”
11 Ga ŋayinydja Buwatjtja waŋana bitjarra, “Ŋarra ŋäkula nhuna yulŋunydja. Nhenydja ŋunhi ŋunhalanydja dharray dhika ḻatju'kuŋala nhanŋu Näyumiwu ŋarrakalaŋuwu gurruṯu'mirriwu. Nhanŋunydja ŋunhi dhuway'mirriŋu rakunynha, ga nhepi ŋunhi gonha'yurruna nhuŋuway gurruṯu'mirrinhanydja walalanha ga wäŋanha, bala nhe yukurra nhina dhiyalaŋumina mulkuruwalana wäŋaŋura, bämara'mirrina nhanŋu Näyumiwu. 12 Garrayyunydja yurru nhuna mirithirri yana guŋga'yun goŋmirriyama, liŋgu nhenydja yawungu dhuwala marrtji dhipalayinayi nhanukalaynha wäŋalili; ŋayi yurru nhuna gunganhamirriyamanydja, ga nhe yurru walŋana nhina yukurra nhanukalana djäkaŋura.”
13 Ga ŋayinydja Ruthtja waŋana bitjarra, “Ḻatju'na nhenydja dhuwala ḏarramu,” bitjarra ŋayi. “Dhiyaŋi nhokala dhärukthunydja nhe ŋarranha bitjarra marrparaŋ'kuŋalana, bäy warray ŋarra ŋula yolnydja yolŋu, gali'wuynydja.”
14 Ga ŋuriŋi ḏämbuyunydja waluyu ŋayi waŋana Bawatjthu bitjarra ŋanya Ruthnha, “Go marrtjiya lili, ga nhiniya dhiyala galki ŋanapurruŋgala, nhenydja yurru ḻuka yukurra ŋatha ŋanapurruŋgalana galki.” Bala ŋayi nhinana, bala ḻukanana ŋayi ŋathanydja walalaŋgalana, rrambaŋina walala marrtjina ḻukana, ga ŋayi ŋuriŋiyi Bawatjthu wekaŋala ŋatha balwurnha nhanŋu. Ḻukana ŋayi marrtjina ŋuriŋi‐i‐i Ruththunydja, ga maranhuyina ŋayi gana'na, ga wiripunydja ŋayi bäythinyarawuynydja ga gonha'yurrunana. 15-16 Ga biyapul ŋayi roŋiyina balayi djämalili, wapmaraŋala marrtjina ŋunhiyi bäythinyarawuy ŋatha. Ga biyapul ŋayinydja Bawatjthunydja waŋana bitjarra ŋunhi djämamirrinha walalanha, “Gonha'yurra marrtjiya bala wiripunydja muṉguy malanha nhanŋu, märr ŋayi yurru marrtji wapmarama guḻku'.”
17 Bala ŋayi Ruththunydja wapmaraŋalana marrtjina ŋunhi ŋathanydja, yana liŋgu ga walu gärrina milmitjpayina, ga biyapulnha ŋayi mirithirrina guḻku' gäŋalanydja. 18 Gäŋalanydja ŋayi ŋunhiyi ŋathanydja dhimbuluŋ'mirrina biyapulnha, bala milkuŋala Näyumiwalana. 19 Bala ŋayi Näyuminydja waŋana bitjarrana, “Way, nhä dhuwala guḻkuny'tja. Wanhami dhuwala nhe wapmaraŋalanydja? Yolkala nhe ŋunhi wäŋaŋuranydja djäma yukurrana? Godthunydja yurru ŋunhinha ḏarramunha goŋmirriyama mirithirrina yana, liŋgu ŋayi bitjarrayi guŋga'yurruna nhuna,” bitjarra ŋayi Näyumiyunydja.
Ga ŋayinydja Ruthtja waŋana ḻakaraŋala bitjarra, “Djämanydja ŋarra yukurrana dhuwala ŋunhalayi waŋganygala ḏarramuwala wäŋaŋuranydja, Bawatjkala yäkuwala.”
20 Ga ŋayinydja Näyuminydja waŋana bitjarra, “Ŋunhiyinydjayi ḏarramu Bawatjtja gurruṯu'mirri, galkiwuynha yanana ŋanapurruŋgu, ŋunhiyina ŋayina yukurra yurru djäka ŋitjalaŋgunydja. Godtja dhuwala manymak mirithirri ŋayi, ŋunhi ŋayi yukurra djäka ŋuli walŋamirriwu, ga guyaŋirri ŋunhinha rakunymirrinha. Godthunydja yurru goŋmirriyama mirithirri yana wal'ŋu ŋunhiyi Bawatjnhanydja ḏarramunha.”
21 Ŋayi Ruththunydja ḻakaraŋala nhanŋu Näyumiwu bitjarra, “Bawatjtja waŋana bitjarra ŋunhi ŋarra yurru yukurra djäma bitjan liŋgu ŋunhalayi liŋgu nhanukalay yana wäŋaŋura, yana liŋgu ga dhawar'yun yurru ŋayi dhuwalayi walu ŋatha‐gulkthunaramirri,” bitjarra. 22 Ga ŋayi Näyuminydja waŋana bitjarra, “Mukthurra yana djäma yukirriya ŋunhili liŋgu Bawatjkala wäŋaŋura. Ŋayi yurru nhuŋu ŋarambiya'‐nherraṉmirrinydja, ga yakana yurru nhuna ŋula yolthu ŋayaŋu‐yätjkumanydja ŋunhiliyi.” 23 Bala bitjarrana liŋgu walu‐ŋupara ŋayi yukurrana djämanydja Ruththu ŋunhili Bawatjkalanydja wäŋaŋura, wapmaranhanydja ŋayi ŋuli marrtjinya biyapulnha dhaŋaŋnha wal'ŋu dhikana, yana liŋgu ga ŋatha ŋunhi dhawar'yurruna warrpam'. Ga bitjarrana liŋguna ŋayi yukurrana nhinananydja ŋunhilina liŋgu Näyumiwalana wäŋaŋuranydja.
* 2:1 Boaz 2:1 Naomi 2:2 Ruth § 2:6 Moab