4
Mawtjitjthu ḻakaraŋala yolŋu'‐yulŋuwanydja romgunydja ŋayathanharawu mukthunarawu yana
4:1–14 (Moses told the people they must go on obeying God)
Ga ŋayinydja *Mawtjitjtja waŋana bitjarra, “Dhäruktja märraŋa ŋi dhuwalayinydja rom malanha, ŋunhi ŋarra yukurra waŋa nhumalanha marŋgikuma, märr yurru nhuma yukurra nhina walŋa yana. Ŋuli nhuma yurru ŋayathama yukurra dhuwalayi romnha baṯ bitjandja, nhumanydja yurru gulŋiyirrina ŋunhiwalayi wäŋalili ŋunhi ŋayi Garrayyu dhawu'‐nherrara ŋilimurruŋgalaŋuwala märi'muwala, ŋunhayina yurru nhumalaŋgu wäŋanydja gupaḏalkunharawuna‐wala nhinanharawu. Garrayyu ŋilimurruŋgala Godthunydja nherrara dhuwalayi romdja nhanukalaŋuwu yolŋu'‐yulŋuwu. Dhäruktja märraŋa warrpam'thurra yana dhuwalayinha romnhanydja. Yakana biyapulnydja marrtjiya bukulili ŋal'‐ŋalmaraŋa bala wiripunydja malanha rom, ga yaka yana ŋula waŋgany rom ḏupthurra. Liŋguna nhuma nhäŋala ŋunhiyi, ŋunhi ŋayi Garrayyu bumara warrpam'thurruna dhawar'maraŋala ŋunhinhanydja yolŋu'‐yulŋunha ŋunhi walala yukurrana buku‐ŋal'yurruna wiripuŋuwu waŋarrwu Bälwu yäkuwu. Ga nhumanydja wiripu‐guḻkuny'tja dhuwala mukthun walŋamirri yana, liŋgu yuwalkkuŋala yana nhuma yukurrana ŋayathaŋala dhuwalayi rom, ga malthurruna nhuma yukurrana nhokalayŋuwu Garraywu Godku.
5-7 “Ŋarra nhumalanha liŋgu marŋgikuŋalanydja ŋunhiyi rom ŋunhi ŋilimurruŋgala Garrayyu Godthu wekaŋala, ga ŋunhi nhuma yurru gulŋiyirrinydja ŋunhiwalayi wäŋalilinydja, nhuma yurru ŋayathamanydja baṯ bitjan yana dhuwalayi romnha, märr yurru ŋuruŋu wiripu‐guḻku'yunydja miṯtjiyu bäpurru'yu nhämana nhumalanha, bala ḻakarama nhumalanha yurru ḻiya‐djambatjmirrina, liŋgu nhuma marŋgina ŋamathanharawunydja nhinanharawu. Ŋilimurruŋgunydja God dhuwala ŋayi galki yana ŋilimurruŋgala, ŋäma ŋayi yukurra ŋilimurrunha, ŋunhi ŋilimurru ŋuli gawaw'yun bala guŋga'yunarawu nhanukala, yurru ŋuriŋinydja walalaŋgala waŋarryunydja yakana yurru walalanha guŋga'yun. Dhuwalayi malanha manymak yana dhunupa romdja wal'ŋu; yakana ŋuli wiripuŋuyunydja bäpurru'yu yukurra ŋayathama ŋamakurru' rom, balanyara bitjan dhuwala gay' ŋunhi ŋarra yukurra nhumalanha marŋgikuma dhiyaŋu‐wala.
9-10 “Gurrum'thurra walala yulŋunydja. Yaka meṉguŋanydja ŋunhiyi malanha rom ŋunhi nhuma nhäŋala yukurrana nhumalaŋgalay nhuma maŋutjiyu nhumapi, liŋgu dhärrana nhuma yukurrana ŋunhala bukuŋura Djäniya yäkuŋura, gumurrŋurana wal'ŋu nhanukala Garraywala, ŋunhi ŋayi yukurrana waŋana ḻakaraŋala ŋarrakala. Ḻakaraŋa ŋunhiyi dhäwu' nhumalaŋgalaŋuwa yumurrku'wanydja ga nhumalaŋgalaŋuwa gutharra'mirriŋuwa walalambala, märr yurru nhuma yaka muka meṉguma. Yo, nhumanydja ŋäkula warray ŋunhi ŋayi Garrayyu ḻakaraŋala bitjarra ŋarrakala, ‘Ḻiw'maraŋa ŋunha yolŋu'‐yulŋunhanydja, ŋarranydja ḏukṯuk walala yurru ŋäma ŋarranha dhäruk, märr yurru walala marŋgiyirri yukurra ŋarraku, ŋunhi ŋarranydja gäna wal'ŋu ŋula nhämiriw, märr yurru walala borrk‐beyaṉiyirri ŋarraku, ga dhäruk märrama yurru ŋarranha yuwalkkuma yana wal'ŋu gupaḏalkuma, ga marŋgikuma marrtji djamarrkuḻi'nhana walalaŋguway walala malthunarawu ŋarraku borrk‐beyaṉiyinyarawuna.’
11 “Yo, nhinananydja nhuma yukurrana galki wal'ŋu yana ŋunhala bukuŋuranydja, ŋunhi ŋayi Garray marrtjina maḻŋ'maranhamina ŋanyapinyay ŋayi ŋunhala bukuŋura, bala bukunydja ŋunhi marrtjina nhäranana bitjarrana bitjan gurthayu, gungaŋala yukurrana ŋunhi ŋäkirrmaraŋalanydja dhirrimukthuna maŋandhu. 12 Ŋäkula warray nhuma yulŋunydja rirrakaynydja ŋanya Garraynha, ŋunhi ŋayi waŋana ŋuliwitjarrayi gurthakurrunydja, yurru yakana nhuma nhäŋala ŋanya rumbalnydja. 13 Yo, ŋayipinydja Garrayyunydja nhumalaŋgala ḻakaraŋala, nhuma yurru nhina yukurra dhambay‐manapan waŋganydhirri nhanukala, ŋunhili liŋgu dhawu'‐nherraṉarawuyŋura ŋunhi ŋayi nherrara nhumalaŋgala, ga rom nhanŋu nhuma yurru märrama yana ŋunhiyi ḏämbumirri ga ḏämbumirri ŋunhi ŋarra wukirri marrtjina guṉḏalili maṉḏaŋulili ŋunhiyi romdja. 14 Yo, Garrayyunydja ŋarrakala ḻakaraŋala, ŋarra yurru bukmakkuma yana marŋgikumanydja nhumalanha ŋuliŋuruyi romŋurunydja malaŋuŋuru, nhaltjan nhuma yurru yukurra nhina ŋunhala ŋunhi, ŋunhi nhuma yurru gulŋiyirri.”
Yaka yana buku‐ŋal'yurra wiripuŋuwala waŋarrwala
4:15–40 (Warning against turning to other gods)
15 “Yo, Garraynydja nhumalaŋgala waŋana gurthakurru yana ŋunhili bukuŋuranydja, yakana nhuma ŋanya nhäŋala ŋula rumbalnydja. 16-18 Ŋuli nhuma yurru djäma rumbalkumanydja, ŋula nhä yurru yolŋukumanydja, bitjan ŋarirri wo moḻ'ŋu wo yolŋu dhäyka wo ḏarramu, ŋuli nhuma yurru waŋarr ḻakarama ŋunhiyi goŋbuynydja djämawuy, ŋunhiyinydja yätjnha mirithirrina wal'ŋu. 19 Ga bitjandhi liŋgu nhuma yurru yaka yana waŋarr ḻakarama ŋunha djiwarr'wuynydja nhä malanha, balanyara bitjan ŋaḻindi ga walu ga ŋula nhä malanha, yaka yana buku‐ŋal'yurra ŋurikiyinydja malaŋuwu nhäku. Wiripu‐guḻkuny'tja yolŋu walala buku‐ŋal'yun yukurra balanyarawuyinydja malanyŋuwu, ŋunhi ŋayi djäma Garrayyu, ga nhumanydja dhuwalanydja walala ga Garraywu nhanŋuway yolŋu'‐yulŋu. 20 Nhumalanha muka ŋayinydja ŋunhi walŋakuŋala mariŋuru yindiŋurunydja, ŋayi nhumalanha dhawaṯmaraŋala §Yetjipŋuru wäŋaŋuru, märr yurru nhumanydja nhanŋuway yana wal'ŋu dhulŋuŋu yolŋu'‐yulŋu. 21 Ga nhumanydja ŋunhi ŋuyulkthina warray, ŋapa‐wekaŋala warray Garraywu, bala ŋayinydja Garraynydja maḏakarritjthinana ŋaramurrthinana ŋarraku, bala ŋayi Garraynydja waŋana bitjarrana, ŋarra yurru yaka buḏapthun ŋurukuyi mayaŋ'ku *Djodanbuyŋunydja. 22 Ŋarranydja yurru rakunydhirri dhiyala bäyma, yakana yurru ŋarra gulŋiyirri ŋunhiwalayinydja wäŋalili ŋunhi ŋayi Garrayyu yurru wekama nhumalaŋgu. Ga nhumana yurru buḏapthundja balayi, ga ŋunhiyi yurru manymaktja dhikanydja wäŋa nhumalaŋguwaynha. 23 Ga yaka meṉguŋanydja, nhumanydja dhuwalanydja walala nhanŋuway yana dhulŋuŋu Garraywu yolŋu'‐yulŋu. Ŋayi nhumalanhanydja djäma yolŋukuŋala nhanŋuway, ga liŋguna ŋayi dham'maraŋalana dhambay‐manaparana yulŋunydja, nhanukalaynha ŋayi wapmaraŋala ŋuriŋiyinayi dhawu'‐nherraṉarayu. Dhäruktja ŋanya märraŋa, ga yakana yana djäma ŋula nhänydja buku‐ŋal'yunarawunydja nhumalaŋguway. 24 Liŋgu Godtja ŋunhinydja balanyara biyaku ŋuli ŋäṉarr gurtha, wirrki yana ŋayi yukurra ḏukṯukthirrinydja nhe yurru nhanŋuway yana wal'ŋu yolŋu. Ŋuli nhe yurru waŋarrkuma wiripuŋunhanydja waŋarrnha nhuŋuway, yakana ŋayi yurru waŋa bitjandja ‘bäyyi’, bitjandja.
25 “Yo, ŋunhi nhuma yurru marrtjinydja ŋunhimalayi wäŋalilinydja ga yumurrkuny'tja nhumalaŋgu yurru marrtji dhawal‐wuyaŋirrina, ga gutharra'mirriŋu walala bitjan yana liŋgu yurru marrtji dhawal‐wuyaŋirri bala, yakana biyapulnydja bilyurra yätjlili. Yakana yukirriya märr‐ŋal'yurra ŋuriki maḏayin'kunydja malaŋuwu nhäku malaŋuwu. Dhuwaliyinydja yätjnha mirithirrina; ŋayi yurru Godtja ŋaramurryirrina wirrkina yanana nhumalaŋgu. 26 Yuwalk yana ŋarra yukurra dhuwala ḻakaramanydja Garraywala yäkuyunydja, ŋuli nhuma yurru märr‐yuḻkthundja, yakanydja ŋayathama dhuwalayi dhäruk, nhumanydja yurru yakana nhina weyinŋumirri ŋunhilinydja wäŋaŋura. 27-28 Miriŋuna yurru marrtji ŋunhimalayi wäŋalili, ga buma nhumalanha baḏuwaḏuyun dhawar'maramana yurru; märr‐ḻurrkun'nha yurru nhuma nhina yukurra walŋamirrinydja, yurru barrkuwatjthirrina nhuma yurru nhina yukurra wiripuŋuŋurana miṯtjiwala yolŋu'‐yulŋuwala. Ga ŋunhalayi barrkunydja wäŋaŋura wiripuŋuranydja, nhuma yurru buku‐ŋal'yun yukurra ŋurikiyinayi waŋarrwu goŋbuywuna djämawuywu, dharpana ŋunhi djämawuy ga guṉḏana. Yo, ŋunhiyinydja waŋarr malanha maŋutjimiriwnha ga buthurumiriwnha, bäyŋuna walala yukurra ŋäma ga nhäma, bäyŋuna walala yurru ŋunhi walŋakumanydja nhumalanha. 29 Ga ŋunhalayi benydja‐wala barrkunydja wäŋaŋura nhuma yurru yukurra warrya'yunna, ḻarrumana nhuma yurru nhumalaŋgalaŋuwu Garraywuna Godkuna. Ga ŋuli nhuma yurru yuwalktja ḏukṯukthirri nhanŋu märr‐ŋal'yunarawu wal'ŋu, ga ḻarruma yurru warrya'yun bukmakthunydja ŋuriŋinydja nhumalaŋgalay ŋayaŋuyu, yuwalknha yana nhuma yurru ŋanya maḻŋ'maramanydja. 30 Yo, ŋunhili dhä‐yawar'yunaraŋuranydja wäŋaŋura nhuma yurru nhina yukurra bathalaŋurana mariŋura, bala nhuma yurru bilyun Garraywalana, ga dhäruk ŋanya märramana yurru. 31 Ŋayinydja ŋunhi mel‐wuyunaramirri God, yaka ŋayi yurru nhumalanha ŋunhi ganan gupaḏalkumanydja, yakana ŋayi yurru meṉguma nhanukuŋuwaynydja ŋayi ŋunhi dhäwu', ŋunhi ŋayi dhawu'‐nherrara nhumalaŋgalaŋuwala märi'muwala.
32-38 “Bäyŋu yana wal'ŋu ŋäthilinydja ŋula wiripuŋuyunydja waŋarryu walŋakuŋala nhanŋuway yolŋu'‐yulŋunha ŋuliŋuruyi miriŋuwalanydja goŋŋuru, märr yurru walala nhanŋuway yolŋu walala gal'ŋu. Yakana wiripuŋuyunydja waŋarryu waŋana walalaŋgala yolŋu'‐yulŋuwala ŋuliŋuru gurthaŋurunydja, ga djäma milma walalaŋgala maŋutjimara ŋula ḻatju' rom ganydjarr‐ḏumurru. Yurru ŋayinydja Godthunydja liŋgu ŋayi djäma bitjarrayinydja nhumalaŋgu, märr yurru nhumapinydja marŋgiyirri muka nhanŋu, ŋunhi ŋayinydja waŋgany yana ŋayipi yuwalkŋunydja God. Yakana ŋula wiripunydja waŋarr. Bäyŋuna wiripunydja waŋarr walŋa‐ḏikṯiktja balanyara bitjan ŋayi. Ŋayinydja ŋunhi nhumalanha dhawaṯmaraŋala ŋuliŋuru Yetjipŋurunydja wäŋaŋuru biyapulnha gal'ŋu ganydjarryu bathalayuna, ga gukuŋalana ŋayi liŋguna ŋunhiyi be ḏälmirrinhanydja wal'ŋu miṯtjinha, märr yurru ŋayi gäma nhumalanha ŋunhimalayina wäŋalili, ŋunhi ŋayi wekaŋala nhumalaŋguna. 39 Biyaka guyaŋiya, ŋunhi ŋayinydja ŋayipina waŋganynha God, ga ŋunha ŋayi nhina yukurra djiwarr'ŋura ga dhiyalami ŋayi munatha'ŋura; yaka ŋanya meṉguŋanydja, liŋgu yakana wiripunydja yuwalkŋu God. 40 Dhäruktja nhanŋu märraŋa bukmaknha yana ŋunhi ŋarra yukurra ḻakarama nhumalaŋgu dhiyaŋu‐wala, märr yurru nhuma ga nhumalaŋgu mala‐wunharawuy ŋunhi nhina yukurra ŋamathama wal'ŋu dhika yurru, nhinanydja nhuma yurru yukurra weyinŋumirrina gupaḏalnhawala‐yana ŋunhili wäŋaŋuranydja, ŋunhi ŋayi Garrayyu Godthu ŋuli yukurra wekama nhumalaŋgu.”
* 4:1 Moses 4:3 Baal 4:9-10 4:9–10 Sinai § 4:20 Egypt * 4:21 Jordan