5
Ubu naflahar tamata ovi rorang Ni banbanan a
Lukas 6:20-23
Ti ma Yesus nsiꞌik tamata rivun avyai, na nrata vuar isa naꞌa inyai ma ndoku. Ba Ni tamata ovi rorang Ia* rti vali inyai ma irmunuk rasdovu ira.
Nata Yesus nair ira munuk ma nfalak ne, “Ubu naflahar tamata ovi rfakloꞌi aꞌuk rira vavaꞌat verin Ia, tevek Ia wean lahir Raja ma nfareta tamata ovi rorang Ia. Ubu naflahar tamata ovi ralarira lalau, tevek Ia veka nfaloling ralarira ra. Ubu naflahar tamata ovi rfakabava tenarira ra, tevek Ia veka nfakena Ni tnorung a ma nala lanit ivavan verin ira. Ubu naflahar tamata ovi inar urun ma rira vavaꞌat ra rmalola, tevek Ia veka nala verin ira afa ovi rdava ra.§ Ubu naflahar tamata ovi ralarira lolin ma rlobang tamata liak ra, tevek Ia veka nfaturu vali Ni silobang a verin ira. Ubu naflahar tamata ovi ralarira rmerat urun, tevek ira veka rarea Ia.* Ubu naflahar tamata ovi rlobang tamata ma rotu ma malinan ewal ovu tamata liak ra, tevek Ia veka nala ira ma reluk yanan ra. 10 Ubu naflahar tamata ovi tamata liak ra rwi-rwa ira tevek rira vavaꞌat ra rmalola. Ia Raja Ia ma nfareta tamata avyai.
11 Ubu naflahar mia naꞌut i tamata liak ra rfalak sian mia ovu rwi-rwa mia, ovu vali rfalak sian mia ma rfangra narabira ra, tevek myorang Yaꞌa. 12 Lalan ana, rwi-rwa vali Ubu Ni nabi ra, ba ti ma rwi-rwa mia, na ralabira lolin ovu inabira lolin watan, tevek Ia veka naval ma dawan mia naꞌa bira rala lolin a, naꞌa lanit ratan.”§
Tamata ovi rorang Yesus wearira sira ovu lyawan
Markus 9:50; Lukas 14:34-35
13 “Mia ini weabira sira verin tamata ovi rnaꞌa lanit ivavan a. Wean i sira yai wol sarsiran roak, na veka myot-ewal wean inba ma sarsiran? Wol fyawan akataka roak, ba rvatuk ia ovu rta sorat watan ia. 14 Mia ini weabira lyawan verin tamata ra naꞌa lanit ivavan. Mia weabira vali kota i naꞌa vuar ratan, ba wol rfonak nala ia. 15 Wol tamata isa ntutun damar ma nulang teri ia ovu suran. Ia nfadoku naꞌa damar wan, boma nyeba munuk tamata ovi rnaꞌa rahan ralan a. 16 Wean vali inyai naꞌa afa lolin ovi myotu ra musti lyawan verin tamata ra, boma rsiꞌik afa lolin avyai ma rfadawang Yamabira i naꞌa lanit ratan a.”
Yesus nma ma nfakena lahir Musa ni inukun ra
17 “Mia deka minovak ne, uma lanit ivavan a ma aling vatuk Musa ni inukun ra, te afa ovi nabi rair ra, naꞌuk uma ma ufakena lahir afa avyai. 18 Afa i ufalak verin mia ini, kena urun! Lanit ovu lanit ivavan nanaꞌa obin, na wol huruf te vaivatul isa tali Musa ni inukun ra veka rmamu, ti naran i Ubu nfakena munuk afa ovi nfalak ra. 19 Ba wean inyai bi ufalak verin mia ne, iki nangal kedan watan afa ovi Ubu nfareta roak, ma nair tamata ra ma rotu vali wean inyai, na tamata yai veka koꞌu rahi lia munuk tali Ubu Ni tamata ovi rnaꞌa Ni Fareta a. Naꞌuk tamata iki watan not-orang afa ovi Ubu nfareta roak ovu nair afa avyai verin tamata liak, na tamata yai veka dawan ia naꞌa Ubu Ni Fareta a. 20 Ba ufalak verin mia ne, ralabira ra musti rmalola rahi dida dawan ovi rair Musa ni inukun ra, ovu tamata ovi rtali sidovung Farisi. Naꞌuk ne wahal, na wol wabira naꞌa Ubu Ni Fareta a.”
Yesus nair ita ma deka tsingrova ita
Lukas 12:57-59
21 “Mia mkyaꞌa roak ne, lan a Ubu nfalak naꞌa Ni Surat Ralan verin ubud-nusid ra ne, deka msyifedan, tevek wean i tamata isa nsifedan, na musti rfaleka inukun verin ia. 22 Naꞌuk ufalak verin mia ne, tamata iki watan nangrova tamata liak, na Ubu veka nukun ia. Tamata iki watan nangrihi ma nworuk-nwak tamata liak, na veka rala ia ma ndiri dawan fareta Yahudi waharira ralan ra ma rfaleka inukun verin ia. Tamata iki watan nfalak tamata liak ne, nboda-nbadi, na nahu roak lingaꞌan i nti yafwan kakiwal. 23 Ba wean i tamata isa mane ti nfadoku ni korban* naꞌa wan i baꞌi rasnuri rira korban ra naꞌa, naꞌuk nangnanang ne, tamata isa ralan sian ia, na 24 nfadok-aling ni korban yai, ma ti notu lolin ovu tamata yai veki, beti newal ia ma ti nfadoku ni korban yai verin Ubu. 25 Ba wean i tamata isa nala oa nti wan i baꞌi rfaleka inukun verin tamata ra, na yarak ti motu ma lolin ewal ovu ia, ma deka ti maran wan yai. Tevek wean i wol motu ma lolin ewal ovu ia, na tamata yai veka nala oa ti verin tamata i baꞌi nfaleka inukun verin tamata ra. Tamata inukun yai veka nala oa ti ma raꞌabuꞌi oa. 26 Afa i ufalak verin mia ini, kena urun! Wean i wol bwahir nala mu utan ra obin, na wol rfatalik oa tali buꞌi yai.”
Yesus nfalak ma tamata ovi rsifa roak, deka rtuba ovu tamata ovi wol awarira verin ira
27 “Mia mkyaꞌa roak ne, lan a Ubu nfalak naꞌa Ni Surat Ralan ne, ‘Wean i msyifa roak, na deka mtyuba ovu tamata ovi wol awabira verin ira.’ 28 Naꞌuk ufalak verin mia ne, tamata iki watan wean i nsiꞌik vata isa ma kaꞌi norang ni ininan sian ma inan ma ntuba ovu vata yai, na naꞌa ralan a ntuba roak ovu vata yai. 29 Ba wean i matabira lihir mela notu ma myotu salasilan, na mkyivul vatuk ia. Ni lolin a matabira lihir watan, tevek wol lolin lahir ma rvatuk fatnemung tenabira naꞌa yafwan kakiwal. 30 Wean inyai vali, na wean i limabira mela notu ma myotu salasilan, na myetal vatuk ia. Ni lolin a limabira lihir watan, tevek wol lolin lahir ma rvatuk fatnemung tenabira naꞌa yafwan kakiwal.”
Yesus wol ntorung ma vata ovu brana rsitalik
Matius 19:9; Markus 10:11-12; Lukas 16:18
31 “Ubu Ni vaivatul ra rfalak vali ne, ‘Wean i brana isa mane ntalik awan a, na ia musti nasusan ni surat sitalik veki ma nala verin ia.’ 32 Naꞌuk ufalak verin mia ne, wean i brana awan ntuba ovu tamata liak, na bis ntalik ia. Naꞌuk wean i awan a wol notu sala, ma brana ntalik watan ia, na brana yai notu ma awan a notu sala, wean lahir i awan ntuba ovu tamata i wol awan verin ia. Ba wean i brana iki watan nsifa ovu vata i brana ntalik roak ia yai, na ia§ notu sala vali, wean lahir i ntuba ovu tamata i wol awan verin ia.”
Yesus nfalak ma deka tafwaba
33 “Mia mkyaꞌa roak ne, lan a Ubu nfalak naꞌa Ni Surat Ralan verin ubud-nusid ra ne, ‘Wean i mifwaba afa isa verin Ubu, na myot-orang lahir afa i mifwaba roak yai verin Ia.’* 34 Naꞌuk ufalak verin mia ne, deka mifwaba naꞌa afaka watan. Deka myala lanit ratan al mifwaba, tevek inyai Ubu wan i ndoku ma nfareta a. 35 Deka myala lanit ivavan ma al mifwaba, tevek Ubu nfareta vali naꞌa inyai. Deka myala Yerusalem ma al mifwaba, tevek inyai Raja Dawan Ni kota a. 36 Deka myala ulubira ra al mifwaba, tevek wol bira ngrebat ma myotu ma bira vut van isa vali nangiar te nangtoan. 37 Ni lolin a, fyalak watan ne, ‘Oꞌu, yaꞌa veka otu,’ te fyalak watan ne, ‘Wahal, yaꞌa wol otu.’ Wol lolin ma mifwaba al fyangrebat bira vaivatul ra, tevek myotu wean inyai, na inyai ntali watan nitdawan a.”
Yesus nair ma deka tsiaval ita naꞌa afa ovi tala te totu verin tamata ra
Lukas 6:29-30
38 “Mia mkyaꞌa roak ne, lan a Ubu nfalak naꞌa Ni Surat Ralan ne, ‘Iki not-visal matam a, na mot-visal vali matan a, ovu iki nfarofuk nifam a, na fwarofuk vali nifan a.’ 39 Naꞌuk ufalak verin mia ne, deka myaval tamata ovi rotu sian mia. Wean i tamata isa ntafitil fifim mela, na mala vali fifim balit a ma ntafitil. 40 Wean i tamata isa nmangadu oa ma miti fareta, tevek inan ma nala mu ravit a, na mala vali mu ravit blawat verin ia. 41 Wean i tamata isa nkiwal oa ma bwara ni vnuat ra ma byana kil isa, na bwara ma ti naran kil irua. 42 Wean i tamata isa nera afa tali oa, na mala verin ia, ovu wean i tamata isa inan ma ner-teri afa boku tali oa, na deka mulaꞌing ia.”
Tlobang tamata ovi rira sian ita
Lukas 6:27-28,32-36
43 “Mia mkyaꞌa roak ne, lan a Ubu nfalak naꞌa Ni Surat Ralan ne, ‘Mlyobang tamata liak ra, naꞌuk wol inabira lahir tamata ovi rira sian mia.’ 44 Naꞌuk Yaꞌa ufalak verin mia ne, mlyobang tamata ovi rira sian mia, ovu miflurut verin tamata ovi rwi-rwa mia. 45 Tevek wean i mlyobang tamata ovi rira sian mia, na fyaturu roak ne, Ubu i nleal lanit ratan veka nala mia ma neluk yanan, tevek Ia notu ma lera vanan verin tamata ra munuk, velik ne sian te lolin ira. Ia nala daꞌut verin tamata ovi rira vavaꞌat ra rmalola, ovu verin tamata ovi rira vavaꞌat ra wol rmalola. 46 Wean i mlyobang watan tamata ovi rlobang mia, na deka minovak ne, Ubu veka nala akataka verin mia. Velik ne tamata ovi baꞌi rera babahir kulu rira vavaꞌat ra sian, naꞌuk rlobang vali tamata ovi rlobang ira. 47 Wean i mtyuli bira kida ra watan, na afa i myotu yai veka lolin lia aka? Tamata ovi wol rorang Ubu rotu vali wean inyai te wahal? 48 Ba dida vavaꞌat ra musti rmalola, wean Yamadida i naꞌa lanit ratan, Ia wol Ni salasilan lahir.”
* 5:1 5:1 Ini betfasa tbas Yesus Ni tamata ovi rorang Ia naꞌa Matius. Tali ayat nti ayat, ihin a irua. Yesus Ni tamata vutu rahin irua ovi rorang Ia, ovu tamata liak ovi rorang Ia. 5:4 5:4 Yesaya 61:2 5:5 5:5 Mazmur 37:11 § 5:6 5:6 Yesaya 55:1-2 * 5:8 5:8 Mazmur 24:3-4 5:10 5:10 1 Petrus 3:14 5:11 5:11 1 Petrus 4:14 § 5:12 5:12 2 Tawarikh 36:16; Kisah 7:52. Naval naꞌa Vaidida wean lahir upah te membalas (ovu afa ovi lolin) naꞌa vai Mala. * 5:23 5:23 Korban ihin a ne, afwatan te afamtahan ovi tamata ra rala verin Ubu. Yahudi rira mela falurut ra rasnuri korban ra naꞌa wan i rasnuri korban ra (vai Mala nfalak ne, mezbah), naꞌa rira Rahan Dawan Falurut. Tamata ra rala rira korban ra ma al raraning Ubu, naꞌuk Yesus nfalak ne, musti rotu lolin veki ovu tamata liak, beti rala rira korban ra verin Ubu. 5:27 5:27 Keluaran 20:14 5:31 5:31 Ulangan 24:1, 3 § 5:32 5:32 ia not sala vali ihin a ne, brana i mane nsifa yai notu sala. * 5:33 5:33 Ulangan 23:21 5:38 5:38 Ulangan 19:21 5:43 5:43 Vaivatul ovi: wol inabira lahir tamata ovi rira sian mia, wol kutipan ntali Perjanjian Mnanat, naꞌuk rala vaivatul boku tali Mazmur 139:19-22. Yahudi ra ranovak ne, rira rahan nelan ra Yahudi ira, naꞌuk tamata ovi wol Yahudi ira reluk tamata ovi rira sian ira.