20
Paulus newal ia nti propinsi Makedonia ovu Yunani
Ti ma kota Efesus malinan roak, beti Paulus nasdovu tamata ovi rorang Yesus, ma nsurak ira ma nfangrebat ralarira ra. Nata ntuli ira ma nti propinsi Makedonia. Ia nban-oli Makedonia ma nsurak ma dawan tamata ovi rorang Yesus ma nfangrebat ralarira ra, beti nti propinsi Yunani. Paulus nleal Yunani vulan itelu. Naꞌut i nasusan wan mane navul kabal lar ma nobal nti propinsi Siria, na tamata ra rfalak verin ia ne, Yahudi ra mane rfedan ia. Wean inyai, bi ralan nfalak ma newal ia nti Siria nahu Makedonia. Brana ifira rfatuang vali ia. Isa naran Sopater i Pirus yanan ia, ntali kota Berea. Tamata irua rtali kota Tesalonika, nararira Aristarkhus ovu Sekundus. Isa ntali kota Derbe naran Gayus, na tamata itelu rtali propinsi Asia, nararira Timotius, Tikhikus ovu Trofimus. Tamata avyai ula ira rti kota Troas ma rnaban ami.* Amar dawan i Yahudi ra rotu snoba ma raꞌan roti i wol rfadoku ragi naꞌa nbosal roak, beti amati talik kota Filipi ma amarata kabal lar ma amobal amati Troas. Amar ilima beti amaran inyai, ma amasdovu ewal ami ovu tamata ovi ula roak ira ma raran Troas. Amnaꞌa inyai amar ifitu.
Paulus nfavaꞌat ewal varverun isa
Amar kareda ni lervava ana, amasdovu ami naꞌa rahan isa ma amafnaꞌan kida. Paulus nangrihi ma dawan verin tamata ra, ti naran nafafruan tenan, tevek ni ilyan ana, mane nti talik ira. Amasdovu ami naꞌa rahan yai ni kamar i naꞌa ratan. Kamar yai ni damar rivun. Varverun isa i naran Eutikhus ndoku naꞌa jendela i naꞌa rahan yai ni dadir itelu. Paulus nangrihi ma blawat, ba varverun yai matan naswosu ma ntub-lufa lahir, ba nleka tali jendela yai nsuta fun. Tamata ra rsuta ma rsikat ia, naꞌuk nmata roak. 10 Paulus nsuta ma nfangofak tenan naꞌa varverun yai ma nangabuk ia, ma nfalak verin ira ne, “Hei, deka byobar, ia nvaꞌat obin!”
11 Nata nrata ewal kamar yai ma nsiduk roti ma raꞌan. Paulus nangrihi ma blawat ovu ira, ti naran varverak sumatan, beti nban-talik ira. 12 Tamata avyai rovun varverun yai nti ewal ni rahan, ba ralarira ra lolin urun, tevek nvaꞌat ewal.
Paulus ntali Troas nti Miletus
13 Amavul kabal lar ma ula ami ma amati kota isa naran Asos ma amsaꞌa Paulus, tevek mane nbana raa nti inyai. 14 Amaran Asos, na amtuan Paulus naꞌa inyai, ma amovun ia ma amarata kabal yai, beti amobal amati kota Metilene. 15 Amnaꞌa inyai, nata ni ilyan, na amarata ewal kabal lar ma amati nuhu isa naran Khios. Ni ilyan ewal, na amobal amati nuhu isa vali naran Samos. Nata amar isa nelak ewal vali, beti amaran kota Miletus. 16 Paulus nfadoku roak ma deka nwelat Efesus, boma deka nvatuk amar naꞌa propinsi Asia, tevek nfarlan ma yarak nti naran Yerusalem, ma norang Yahudi rira amar dawan Pentakosta.
Paulus nala vaivatul situli verin dawan kareda ovi reluk penatua naꞌa Efesus
17 Paulus nanaꞌa Miletus, na nsinir tamata isa nti Efesus, ma nera dawan kareda ovi reluk penatua ma rma rtuan ia. 18 Ba rma ma rtuan ia ma nfalak verin ira ne, “Terang a valing averi, bir tinemun mkyaꞌa roak ne, tali amar i beti uma propinsi Asia ini, na lokat amar itmunuk ma ukarya, ti naran amar i uti talik mia. 19 Ufakabava tenang ma ufabana Duilaꞌa Ni karya, na amar boku lung ra rditi ovu utuan susa dawan, tevek Yahudi ra mane rfedan yaꞌa. 20 Bir tinemun mkyaꞌa roak ne, wol ubobar ma ufamalik afa lolin ovi rlobang mia. Air roak mia naꞌa tamata rivun waharira ralan ra, ovu naꞌa bira rahan ra. 21 Ungrihi roak verin tamata Yahudi ra ovu ovi wol Yahudi ra, ma ufalak ma myahil ma mtyalik tali bira salasilan ra, ovu myorang dida Duilaꞌa Yesus Kristus.
22 Ubu Ni Roh nsinir yaꞌa ma veka uti Yerusalem, ba orang watan, naꞌuk wol ukaꞌa ne, veka utuan aka naꞌa ineri. 23 Ukaꞌa watan ne, naꞌa lokat ahu ovi uwelat ra, na Ubu Ni Roh nfalak roak verin yaꞌa ne, veka raꞌabuꞌi yaꞌa ovu rotu sian yaꞌa. 24 Naꞌuk ning vavaꞌat wol fyawan verin yaꞌa, wean i ot-nala munuk karya ovi Duilaꞌa Yesus nala verin yaꞌa. Ufabana karya ini ti naran i umata, boma ufamalik Ivar Lolin i nfamalik Ubu Ni rala lolin verin ita.
25 Yaꞌa ti ulola roak bir tinemun ma ufamalik verin mia, naꞌa i wean inba ma Ubu nfareta tamata ra wean lahir Raja. Mane uti talik mia, ba ukaꞌa roak ne, veka wol tsituan roak ita. 26 Ba amar ini ufalak verin bir tinemun ne, wean i myata, naꞌuk wol myorang Yesus, na deka fyasala yaꞌa, 27 tevek wol ufla talik ning varvara ini ma ufamalik munuk afa ovi Ubu inan ma mkyaꞌa. 28 Kida averi, eka msyiꞌik wabira ma lolin, ovu msyiꞌik ma lolin tamata ovi Ubu Ni Roh nala roak ira verin mia. Ia nsikat mia ma myeluk dawan kareda ovi byan-ulu verin bira sidovung ra,§ ba myanar ira wean domba duan nwanar ni domba ra. Ubu nala Yanan a ma laran nvoat al ntevut tamata ovi rorang Ia ma reluk Ni tamata ra. 29 Ukaꞌa basil ne, uti talik roak mia, na tamata ra rma mane rot-visal mia, wean serigala dawan ovi rfedan domba ra. 30 Boku tali bir tinemun vali veka rfulak-rvalik afa mngaꞌun ra ma rair afa ovi wol kena ra, boma tamata ovi rorang Yesus veka rorang ira. 31 Ba eka msyiꞌik wabira ma lolin! Mingnanang, tevek wol utalik ma usurak mia ovan-amar ti naran varat itelu, ovu lung ra rditi verin mia.
32 Kida averi, yaꞌa ala mia verin Ubu ma nwanar mia. Deka miblufang ma myot-orang Ubu Ni vaivatul ovi rfamalik Ni rala lolin a. Ubu bisma nfangrebat mia naꞌa bira inorang ovu Ni vaivatul avyai. Ubu veka nala afa lolin ovi ntorung roak verin tamata ovi nfamerat roak ira tali rira salasilan ra. 33 Yaꞌa wol uboꞌitea tamata rira kubang te kadaravit ra. 34 Mia mkyaꞌa roak ne, ukarya ovu limang ra ma al ufaha fanaꞌan-fanenu, kadaravit ovu afa liak boku vali verin yaꞌa ovu ning kida ovi rorang yaꞌa. 35 Yaꞌa ufaturu roak verin mia naꞌa afa ovi otu ra ma tkarya urun, boma tlobang tamata ovi wol rangrebat te rira kasian. Eka tangnanang Duilaꞌa Yesus Ni vaivatul ovi nfalak roak ne, ‘Wean i tala afa verin tamata ra, na Ubu veka naflahar ma dawan ita. Deka inad watan ma tamata ra rala afa verin ita.’ ”
36 Paulus nangrihi munuk beti irmunuk rsangatur ma raflurut. 37 Raflurut munuk, na rvakar ma rangabuk ovu rvoan ia. 38 Ralar lalau urun, tevek Paulus nfalak verin ira ne, veka wol rarea roak ia. Ti nata rovun ia ma rfaturat ia naꞌa kabal.
* 20:5 20:5 Mulai naꞌa ayat ini, na Lukas i ntulis kitab ini nfalak ne, ami ihin a ne, Lukas novu vali Paulus ma nti Yerusalem. Msiꞌik vali catatan kaki naꞌa pasal 16:10. 20:6 20:6 Naꞌa amar dawan yai, na tamata Yahudi rangnanang amar i uburir nusirira ra rdir-talik Mesir. 20:16 20:16 Eka msiꞌik Kisah 2:1 § 20:28 20:28 Vai Yunani npake vaivatul episkopos naꞌa ayat ini. Episkopos ihin a ne, dawan kareda ovi rban-ulu te rwanar tamata ovi rorang Yesus rira sidovung ra. Tafsiran rivun rfalak ne, episkopos ini ovu presbuterous (penatua - msiꞌik Kisah 11:30) irua ihirira wer isa watan, te rfamalik van (jabatan) isa watan verin dawan kareda ovi rban-ulu te rwanar tamata ovi rorang Yesus rira sidovung ra. Terjemahan Baru naꞌa vai Mala npake penilik jemaat, naꞌuk kareda boku rpake vali uskup.