2
Ubu Ni Roh nma naꞌut i amar dawan Pentakosta
Ti naran amar dawan Pentakosta*, na tamata ovi rorang Yesus rasdovu munuk ira naꞌa wan isa. Brian munuk, na rarenar afa isa ngoan wean nait dawan ilaꞌa tali lanit nsuta ma nsoru munuk lahir naꞌa rahan i rdoku a. Nata rarea afa ovi wean yafongan ra ma felarira ra wean tamata earn. Yafongan ra rsialing ira ma ti rturat tamata ra munuk. Ubu Ni Roh a ti ma nsoru lahir ralarira ra, ba betfasa rangrihi ovu vai ovi wol rkaꞌa ra, tevek Ubu Ni Roh a notu ma rangrihi.
Naꞌut inyai, na Yahudi ovi rot-orang afa ovi Ubu ralan nfalak ra rtali negara munuk naꞌa lanit ivavan a rnaꞌa Yerusalem. Naꞌut i rarenar afa ngoan dawan i wean a nait yai, na tamata rivun rasdovu ira. Yahudi avyai rtalkaka, tevek rarenar tamata ovi rorang Yesus rala rira vai ra al rangrihi. Ira rtalkaka lahir ma rfalak ne, “Yaꞌi yo, ita tkaꞌa roak ne, tamata ovi rangrihi ini rtali munuk Galilea! Wean inba ma ita trenar ira rala dida vai ra al rangrihi? Boku tatali Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Yudea, Kapadokia, Pontus, Asia, 10 Frigia, Pamfilia, Mesir ovu wan ovi rnaꞌa Libia ma rfaseri kota Kirene. Boku vali tatali kota Roma. 11 Ita boku tamata Yahudi ovu boku vali wol Yahudi ira, naꞌuk rorang roak dida agama. Boku vali tatali Kreta ovu Arab, naꞌuk trenar ira rala dida vai ra ma rfamalik afa dawan ovi Ubu notu ra!”
12 Rir tinemun rtalkaka ovu wol rkaꞌa ma raroal te rara, ba rsiorat ira ne, “Afa ini ihin aka?” 13 Naꞌuk tamata boku rangrihi lablabir ira ma rfalak ne, “Tamata avyai renu anggur§ ma ranavut watan!”
Petrus nfamalik Ubu Ni vaivatul ra verin tamata rivun
14 Ba Petrus ndiri ovu rasul vutu rahin isa yai ma nangrihi verin tamata rivun avyai ovu vain dawan ma nfalak ne, “Terang a valing Yahudi averi ovu tamata ovi mnyaꞌa Yerusalem! Eka mryenar ma lolin afa ovi veka ufalak verin mia. 15 Mia mnyarin ne, tamata ovi ranavut. Wahal, tevek lera ndata roak, naꞌuk wol kaꞌi ngnea obin! 16 Naꞌuk afa ovi beti mryea yai, Ubu nfalak lan roak verin nabi Yoel ma ntulis ne, 17 Ubu nfalak ne,
‘Amar ra mane rlia roak, ba Yaꞌa veka ala Ning Roh verin tamata ra munuk.
Ba yanabira vata ovu brana ra veka rarenar lahir tali Yaꞌa ma ti rfamalik Ning vaivatul ra,
ovu bira varverun ra veka wean i ramifi naꞌuk wol rtub-lufa, ovu itrana ra veka ramifi lahir.
18 Naꞌa amar avyai, na veka ala lahir Ning Roh verin Ning sansinir vata ra ovu brana ra,
boma ira ki rfamalik afa ovi rarenar lahir tali Yaꞌa.
19 Yaꞌa veka otu mujizat ra naꞌa lanit
ovu faneak ovi tamata ra wol rot-nala naꞌa lanit ivavan a;
veka lara, yafu, ovu yafuman nafkoval.
20 Lera veka wol vanan lahir,
ovu vulan veka navuli ma wean lara,
beti Duilaꞌa Ni amar dawan nma.
Naꞌa amar yai, na Ia veka nma ma nfavotuk Ni ngrebat a.*
21 Tamata ovi rera lablobang verin Duilaꞌa, na Ia veka nsikat ira tali rira salasilan ra, ma rira vavaꞌat kakiwal.’
22 Terang a valing Israel averi, eka mryenar afa ovi ufalak ini! Yesus i ntali ahu Nazaret yai, Ubu nsinir roak Ia ma nma verin mia. Ubu nala ngrebat verin Ia ma notu mujizat ra ovu faneak ovi tamata ra wol rot-nala, ovu vali nfaturu Ni ngrebat a ma tamata ra rtalkaka. Bir tinemun mkyaꞌa roak afa ovi notu ra, tevek msyiꞌik munuk roak. 23 Ubu ralan nfalak roak ma nala Yesus verin mia. Ia nkaꞌa roak afa ovi tamata ra mane rotu verin Yesus. Ba mia ovu tamata ovi wol rorang Ubu byaku Ia naꞌa aa walwalur ma fyadiri Ia ma fyedan Ia. 24 Yesus ntuan wawaꞌuk i dawan urun, beti nmata. Naꞌuk Ubu nfavaꞌat ewal Ia tali matmatan, tevek matmatan a wol bisma ntahang teri Ia. 25 Raja Daud nfamalik lan roak Yesus ne,
‘Yaꞌa usiꞌik lalawatan Duilaꞌa nban-ulu verin yaꞌa. Ia ndiri ning lihir mela,
ba tamata ra wol rweang nala yaꞌa.
26 Wean inyai, bi ralang lolin urun ma uraning Oa.
Ukaꞌa basil ne, velik ne umata, naꞌuk veka ning vavaꞌat kakiwal.
27 Velik ne umata, naꞌuk wol mtalik Yaꞌa ma umata watan.
Wol mtorung ma Mu Sansinir i ralan nmerat urun, tenan a nakvisal.
28 Oa fwaturu roak lingaꞌan verin Yaꞌa ma veka ning vavaꞌat kakiwal. Oa veka motu ma ralang lolin urun, tevek movun Yaꞌa.’ ”§
29 Petrus ntafal ma nfalak ne, “Terang a valing averi, yaꞌa wol ufonak ralang verin mia ma ufamalik ubud-nusid i Raja Daud. Ia nmata roak, ma wan i roving ia tali lalan ma naran amar ini nanaꞌa obin. 30 Daud nabi ia, ba nkaꞌa roak ne, Ubu nala tnorung verin ia ovu nafwaba verin ia ne, tali Daud ubun nusin ra, na veka nsikat tamata isa ma neluk Raja i ntevut dida salasilan ra, ma ndoku wan i Daud ndoku ma nfareta. 31 Ubu notu ma Daud nkaꞌa lan afa i Ubu veka notu a, ba Daud nfalak ne, Ubu veka nfavaꞌat ewal Raja i ntevut dida salasilan ra tali matmatan. Ubu wol ntalik Ia ma nmata watan, ba tenan wol nakvisal. 32 Ubu nfavaꞌat ewal Yesus tali matmatan, ma mam tinemun amsiꞌik ovu matamami ra ne, Ia nvaꞌat. 33 Ubu nalang ma dawan Yesus, ba nsikat Ia ma ndoku Ni lihir mela naꞌa lanit ratan. Ubu nfakena Ni tnorung ma nala roak Ni Roh verin Yesus. Nata Yesus nala Ubu Ni Roh ma nsoru ralamami ra, ma amar ini msyiꞌik ovu mryenar afa ovi Ni Roh notu a. 34 Daud tenan wol nrata lanit ratan, naꞌuk nfamalik ne,
‘Ubu nfalak verin ning Duilaꞌa ne, “Mdoku Ning lihir mela,
35 ti naran i otu ma tamata ovi rira sian Oa rsoak nulu Oa.” ’*
36 Ba Israel averi, wean inyai, na bir tinemun musti mkyaꞌa ne, Yesus i byaku Ia naꞌa aa walwalur ma fyadiri Ia yai, Ubu notu ma neluk Duilaꞌa verin mia, ovu neluk Raja i ntevut dida salasilan ra.”
37 Ti ma rarenar afa avyai, na ralarira lalau urun, ba rorat vali Petrus ovu rasul liak ra ne, “Kida averi, ki amotu aka?”
38 Petrus nfalak verin ira ne, “Mia munuk musti myahil ma mtyalik tali bira salasilan ra, ovu mtyorung ma ambaptis mia naꞌa Yesus Kristus naran a ovu Ni ngrebat, boma Ubu veka naꞌi vatuk bira salasilan ra. Nata Ubu veka nala Ni Roh verin mia. 39 Ubilaꞌa i traning a nala tnorung ini verin tamata ovi nfili ra, ba nala verin mia ovu yanabira ovu ububira ra, ovu vali verin tamata ovi raroa tali ini.”
40 Petrus nangrihi verin ira wean inyai, ovu nala vali vaivatul rivun ma nsurak ovu nfangnanang ira ne, “Deka myorang tamata ktufan ovi rvaꞌat fiang ini, boma Ubu deka nukun mia naꞌut i veka nukun tamata ovi wol rorang Ia.”
Tamata ovi rorang Yesus rira sidovung
41 Amar yai tamata rivun rorang afa ovi Petrus nfalak naꞌa Yesus, ba ti rbaptis ira. Rarekan tamata ovi beti rorang Yesus amar yai, na tamata rivun itelu. 42 Tamata avyai ivaꞌur urun ma rorang ma dawan afa ovi rasul rair verin ira. Ira ralar isa ma baꞌi rasdovu ira ma rafnaꞌan kida ovu raflurut.
43 Rasul ra rotu mujizat ra ovu faneak rivun ovi tamata ra wol rot-nala, ba tamata ra munuk ralang ma dawan Ubu. 44 Tamata ovi rorang Yesus baꞌi rasdovu ira, ma rala rira metan ra munuk ma irmunuk rira watan. 45 Amar boku, na tamata boku tali ira rfedi rira lanun ovu rira metan ra, ma rtanang kubang yai verin tamata inorang ovi rira kubang mamahin. 46 Lokat amar, na rasdovu ira naꞌa Yahudi rira Rahan Dawan Falurut ni lean. Ira rafnaꞌan kida naꞌa rira rahan ra ovu ralar lolin, ovu vali wol rfakaratat tenarira ra. 47 Ira rfadawang Ubu lalawatan ma tamata ovi rnaꞌa Yerusalem inar ira. Lokat amar, na Duilaꞌa notu ma tamata ra rtafal ma rorang Yesus, ma Ubu nsikat ira tali rira salasilan ra, ma rira vavaꞌat kakiwal.
* 2:1 2:1 Naꞌa Perjanjian Mnanat naꞌa Surat Ralan, na amar dawan Pentakosta naran a naling ia. Rfanara ia ne, Snoba Karedralan Ifitu (Keluaran 34:22) ovu Snoba Fadiar (Keluaran 23:16), tevek tamata ra rdiar rira gandum ra, beti rotu amar dawan ini. Yahudi rivun tali wan rivun rti Yerusalem ma rorang Pentakosta. Amar vutlima nelak roak tali amar i Yahudi ra rangnanang amar i rdir-talik Mesir (Paskah), beti amar dawan Pentakosta. 2:9 2:9 Naꞌut varat 605-538 sebelum Masehi, na tamata Babilonia rtaha tamata Yahudi ra ma rleal Babilonia. Nata rfatalik ira, naꞌuk boku aꞌuk rewal ira rti Palestina (Israel). Boku rleal negara ovi: Partia, Media, Elam, Mesir ovu Libia. Boku rleal wan dawan (daerah) ovi: Mesopotamia ovu Frigia. Boku vali rleal propinsi ovi: Yudea, Kapadokia, Pontus, Asia ovu Pamfilia. Ira rair ma rkaꞌa vai ovi rnaꞌa war i rleal ra. 2:11 2:11 Kreta ovu Arab inyai negara. § 2:13 2:13 Anggur i tamata Yahudi ra rotu wean tuat naꞌa dida, naꞌuk rotu tali aa anggur vuan ra. Ni alkohol dawan vali, ba tamata ra bis ranavut. * 2:20 2:20 Vaivatul ovi rnaꞌa ayat 19, 20 wean ayat boku tali Perjanjian Mnanat ovi rfamalik naꞌut i Ubu veka nukun tamata ra ovu lanit ivavan a. Msyiꞌik Yesaya 13:9-10; 24:21-23; 34:4; Yehezkiel 32:7; Yoel 2:10-11; 3:15; ovu Amos 8:9. 2:21 2:21 Yoel 2:28-32 2:25 2:25 Raja Daud nfamalik Yesus naꞌa ayat 25-28. § 2:28 2:28 Mazmur 16:8-11 * 2:35 2:35 Mazmur 110:1