17
Yahudi rira dawan ra rfakeri tamata ralarira ra, ma rangal Paulus naꞌa Kota Tesalonika
1 Paulus irua Silas rahu lingaꞌan i nti kota Amfipolis ovu kota Apolonia ma rti raran kota Tesalonika. Yahudi rira rahan falurut isa naꞌa inyai.
2 Paulus baꞌi nti Yahudi rira rahan falurut yai. Lokat amar i ryari ira, na ia ovu tamata Yahudi ra rfamalik Ubu Ni Surat Ralan, ti naran karedralan itelu.
3 Ia nfamalik ne, “Ubu nfadoku roak ma rotu sian ma rfedan Raja i ntevut dida salasilan ra, beti nvaꞌat ewal tali matmatan. Raja i ntevut dida salasilan ra, inyai Yesus i ufamalik verin mia!”
4 Ba tamata Yahudi boku rorang Yesus ma rovu Paulus irua Silas. Wean inyai vali verin tamata Yunani ovi rorang Ubu, ovu vata mela ra, rivun ira rorang afa ovi Paulus nfalak ra.
5 Naꞌuk dawan Yahudi ra ralar sian, ba rera tamata ktufan ifira tali lingaꞌan ra ma rasdovu ira. Tamata ktufan avyai rti ma rotu ma vangoa-vanga dawan naꞌa kota ralan. Ira rti tamata isa naran Yason ni rahan, mane rot-visal rahan yai ma rdava Paulus irua Silas, tevek inar ma rtaha ira ti verin tamata rivun.
6 Naꞌuk wol rdav-nala Paulus irua Silas naꞌa inyai, ba rlia soli-sasan Yason ovu tamata ovi rorang Yesus boku vali, ma ti rdiri dawan ovi rfareta kota yai waharira ralan ra. Ira rafwak ne, “Kida averi, tamata ovi rotu sian tamata ra naꞌa wan inba watan, fiang ini rma roak dida ahu a!
7 Yason nala roak ira ma rnaꞌa ni rahan. Ira munuk wol rorang inukun ovi Roma rira Kaisar nfadoku ra, tevek rfalak ne, raja isa vali naran Yesus!”
8 Ba rira vaivatul avyai rfakeri tamata rivun ralarira ra naꞌa kota yai, ovu rfakeri vali rira dawan fareta ralarira ra ma rangrova urun.
9 Nata tamata ovi rfareta kota yai rfalak ma Yason ovu tamata ovi rorang Yesus rfadok-teri rira kubang naꞌa inyai veki, ma wean i rtorung ne, wol rotu roak afa avyai, beti rfatalik ira.
Paulus irua Silas rnaꞌa kota Berea
10 Lervava roak, na tamata ovi rorang Yesus naꞌa Tesalonika rsinir Paulus irua Silas ma rti kota Berea. Ti raran inyai, na rti lahir Yahudi rira rahan falurut.
11 Tamata ovi rnaꞌa Berea yai rira sialang verin tamata liak ra lolin lia tamata ovi rnaꞌa Tesalonika. Ira inar urun ma rarenar Ubu Ni vaivatul ra, ovu vali lokat amar rbas ma lolin Surat Ralan ma al rsiꞌik ne, afa ovi Paulus nfalak ra kena te wahal.
12 Ba tamata Yahudi rivun ovi rnaꞌa inyai rorang Yesus. Vata mela Yunani boku ovu brana Yunani rivun vali rorang Yesus.
13 Ti ma Yahudi ovi rnaꞌa Tesalonika rarenar ne, Paulus nfamalik Ubu Ni vaivatul ra naꞌa Berea, na rti inyai ma rfakeri tamata ralarira ra, boma vangoa-vanga dawan.
14 Ba tamata ovi rorang Yesus ti rovun lahir Paulus ma rti tahat nelan a, naꞌuk Silas irua Timotius rnaꞌa watan Berea.
15 Nata rovun Paulus rti kota Atena. Paulus nsurak tamata avyai ma rfalak verin Silas irua Timotius ma yarak ti rtuan ia naꞌa Atena. Ia nfalak munuk wean inyai, beti rewal ira rti Berea.
Paulus nfamalik Ubu naꞌa kota Atena
16 Paulus nanaꞌa Atena al nanaban Silas irua Timotius, na ralan lalau urun, tevek nsiꞌik kota yai nngora lahir ovu walut ovi tamata ra raraning.
17 Ba nti Yahudi rira rahan falurut, ma ia ovu Yahudi ra ovu Yunani ovi rorang Ubu rfamalik afa ala rsiforat ira naꞌa inyai. Lokat amar Paulus notu wean inyai vali verin tamata ovi ntuan ira naꞌa wan i rfedi-rfaha afa.
18 Guru ovi rira kakaꞌa dawan rira sidovung naran Epikuros, ovu tamata ovi rira sidovung naran Stoa rsisoal ira ovu ia. Boku tali ira rfalak ne, “Tamata ini sumarn batbitin ma nangrihi tia ma watan!” Boku vali rfalak ne, “Beta ne nfamalik tamata liak rira ubu ra.” Ira rfalak wean inyai, tevek Paulus nfamalik Ubu Ni Ivar Lolin i nfamalik Yesus, ovu nfamalik vali ne, tamata ra veka rvaꞌat ewal tali matmatan.
19 Nata guru avyai rovun ia, ma ti rasdovu ira naꞌa rira sidovung dawan a naran Areopagus. Ira rfalak verin ia ne, “Baba, inamami ma amrenar afa ngorvaꞌan ovi mair yai.
20 Tevek amrenar afa ovi fwalak ra, naꞌuk afa avyai rfabriang ami. Inamami ma amkaꞌa vaivatul avyai ihirira ra.”
21 Tamata Atena ra ovu tamata dakan ovi rnaꞌa kota yai inar ma rdoku ma rfamalik ovu rarenar lalawatan afa ngorvaꞌan ra.
22 Ba Paulus ti ma ndir-ulu naꞌa sidovung dawan Areopagus yai ma nfalak ne, “O tamata Atena averi! Usiꞌik tali afa ovi myotu ra, na myorang urun bira agama, ma mryaning bira ubu ra.
23 Tevek uban-lilit bira kota ma usiꞌik wan ovi mryaning bira ubu ra. Urea vali wan i baꞌi misnuri bira korban ra naꞌa. Naꞌa wan yai rtulis vaivatul ovi ne, ‘Verin Ubu i wol amkaꞌa.’ Mia fyadawang Ubu, naꞌuk wol mkyaꞌa Ia. Ba mane ufamalik Ia verin mia.
24 Ubu i notu lanit ivavan ovu afa ovi rnaꞌa munuk ralan a, Ia Duilaꞌa verin afa ovi rnaꞌa lanit ratan ovu ovi rnaꞌa lanit ivavan. Ia wol nleal rahan falurut ovi tamata ra rotu, wean rahan ovi fyadoku bira walut ra naꞌa.
25 Ia wol nera afa tali tamata ra, tevek Ni munuk afakataka! Ubu aꞌuk saꞌi nala dida vavaꞌat ovu nad ra, ntafal vali afakataka munuk verin tamata ra.
26 Ubu not-nala tamata ra munuk naꞌa lanit ivavan a tali tamata isa i naran Adam, ma nsiduk ira lokat nuhu ovi rnaꞌa lanit ivavan. Tali lalan, nfadoku roak dida vavaꞌat ovu matmatan a, ovu vali tamata ra veka rnaꞌa inba.
27 Ubu notu wean inyai, boma tamata ra rdava Ia, ma fara ne rtuan Ia naꞌa amar ovi rdava Ia. Velik aba, Ubu wol raroa tali ita.
28 Tamata ra baꞌi rfalak ne, ‘Ia novun ita ma tnaꞌa lanit ivavan a, ovu tasdai ma tvaꞌat, tevek Ni ngrebat a.’ Inyai wean vali bira tamata boku ovi rasusan surat ra rfalak ne, ‘Ubu yanan verin ita munuk.’
29 Ubu yanan ita, ba deka tanovak ne, Ubu wean walut ovi rotu tali masa te perak te vatu, ma tamata ra rotu tali rira kakaꞌa.
30 Lalan ana, wol tkaꞌa Ubu ralan ma totu afa boda-badi rivun. Ubu nablufang roak afa avyai, naꞌuk fiang ini Ia nfareta tamata ra munuk naꞌa wan inba watan ma rahil ma rtalik tali rira salasilan ra.
31 Ubu nfadoku roak amar ma veka nfaleka inukun ovu Ni malolan a verin tamata ra munuk naꞌa lanit ivavan a. Ia nfili roak tamata isa ma veka nukun tamata ra. Ia nfavaꞌat ewal roak tamata yai tali matmatan ma nfaturu verin tamata ra munuk ne, Ubu nfili Ia!”
32 Ira rarenar Paulus nfalak ne, Ubu nfavaꞌat ewal tamata isa tali matmatan, ba boku rangrihi lablabir ia. Naꞌuk boku rfalak verin ia ne, “Inamami ma fwamalik ewal afa ovi verin ami.”
33 Ba Paulus nban-talik rira sidovung yai.
34 Tamata boku rtorung Paulus ni vaivatul ra, ma rorang Yesus. Tamata avyai nararira Dionisius i ndoku rira sidovung Areopagus ovu vata isa naran Damaris, ovu tamata liak boku rorang vali.