11
Jesus Iḷisautriruq Agaayułikun
1 Iḷaŋatni uvlut Jesus agaayulgiññiqsuq kisiŋŋuqhuni. Agaayuŋŋaiqman iḷaŋata maliġuaqtaiñ nipliutigaa, “Ataniiq, iḷisauttutigut qanuq agaayułiksraptiknik John iḷisautripmatun maliġuaqtimiñik.”
2 Jesus nipliutiniġai, “Agaayugupsi itnaġusi,
‘Aapapta:
Iñupayaaq nunami kamaksriḷi ilipnik ipqiqsitlugu taavrumuuna atqiñ.
Aullaġniiḷi aŋalatchił̣hiñ iñupayaanik.
3 Aatchuqtigut uvluġaġikpan niqimik inuġikkaptiknik.
4 Natqigutiluta killuqsautiptiknik
natqigutrisimaaqmatun savamaqłuutriruanik uvaptiknun.
Sivulliutiniaqasigut uuktuaqsiułiġmun.’ ”
5 Jesus nipliutigai maliġuaqtini, “Iḷapsisamma utlakkayaġaa iḷauraani tupqanun unnuami nipliutilugu, ‘Iḷauraaŋ, simmiḷiaksraġuktuŋa piŋasunik qaqqianik.
6 Iḷauraaġa iglauruaq tikiumaruq tupimnun. Niqaitchuŋa niġipkautiksraŋanik.’
7 Iḷauraaŋan kiunayaġaa tupqum iḷuaniñ, ‘Iḷaksianaŋa! Talu kiluusaaniktuq. Qitunġatkalu uvaŋalu nallaaniktugut. Makitchuŋitchuŋa aatchuġiaġutin.’
8 Uqautigipsi, una makitchuŋitkaluaġuni aatchuġiaġlugu qaqqumik iḷauraaġiłhagun, makitchumiñaqtuq aatchuġiaġlugu inuġikkaŋanik atakkii taamna iŋiqsruqtuiñaqhuni.
9 Taatnamik nipliutigipsi, Iŋiġupsi qaisaugisiruq ilipsitñun; pakaaqaġupsi paqitkisigiksi; katchaktuġupsi talu aŋmakkauniaqtuq ilipsitñun.
10 Atakkii kisupayaaq apiqsruqtuaq akuqtuigisiruq, suli pakaaqaqtuaq paqitchigisiruq, suli talu aŋmakkaugisiruq kisupayaamun katchaktuqtuamun.
11 Uvva kisupayaam aapauruam aatchuġayaqpauŋ iġñi nimiġiamik iŋiqsruqpani iqaluktuġukhuni?
12 Naagaqaa aatchuġayaqpauŋ putyuutiliŋmik iŋiqsruqpani manniksuġukhuni?
13 Pigiitchaluaqhusi iḷisimaraġigiksi qanuq aatchułiksraqsi nakuuruanik qitunġapsitñun. Maatnaasu Aapa pakmaniittuaq aatchuiñiapiaqtuq Ipqitchuamik Irrutchimik tamatkunuŋa iŋiqsruqtuanun iŋmiñun.”
Jesus-lu Beelzebul-lu
14 Jesus anitchiñiqsuq irrusiqł̣uŋmik uqalguitchuamik. Aasiiñ irrusiqł̣uk anipman taamna iñuk uqaaqsiñiqsuq. Iñuich quviġutchaŋniqsut
15 aglaan iḷaŋich nipliqhutiŋ, “Beelzebul-ŋum, aŋalataata irrusiqł̣uich, qaitchiñiġaa saŋŋimik anitqataitḷasipḷugu.”
16 Atlat uuktuaġukługu Jesus apiqsruġniġaat savaaqaquplugu quviqnaqtuamik iḷitchuqqutaulugu Agaayyutmun tuyuġitilaaŋanik qiḷaŋmiñ.
17 Aglaan Jesus-ŋum iḷisimaniġai qanuq isummatiqałhat. Nipliutiniġai, “Iñuich nunaaqqikpaŋmi akikŋautikpata avatmun makitayumiñaitchuq akuni. Atanġuviich aviksimagumiŋ suksraunġiġñiaqtut.
18 Taatnatuntuuq tuunġaum irrusiqł̣uŋi avgumagumiŋ akikŋaqtuutilutiŋ avatmun aŋaayuqautaa isukłiññiaqtuq. Nipliqsusi anitchiraġaġnipḷuŋa irrusiqł̣uŋnik atakkii Beelzebul qaitchipḷuŋaguuq saŋŋimik savaaqatlasipḷuŋa taatnatchimik.
19 Anitchiraġaġuma irrusiqł̣uŋnik Beelzebul-kun kisukun maliġuaqtigikkasi anitchiraqmiraġivat? Tarra iliŋich atanniqsuqtiginiaġisi iḷisimanaqsiḷugu killukuapiaġataqtilaaqsi.
20 Aglaan anitchiraġaqtuŋa irrusiqł̣uŋnik Agaayyutim irrusiḷḷautaŋagun, taavrumuuna nalupqinaitchuq Agaayyutmun aullaġniiŋaniktilaaŋa aŋaayuqautaa akunnapsitñi.”
21 “Saŋŋiruam iñuum paqnasimaaqmagich satkupayaani qaunaksripḷuni tupiġmiñik, suurai tiglikkautlaitchut.
22 Aglaan saŋitḷuktuam aŋuyakługu akiiḷikamiuŋ aullautiraġigai satkui tunŋavigikkaŋi, avguqługich tiglikkani piqatmiñun.
23 Iñuk piqatauŋitchuaq uvamni akikŋautiruq uvamnun, suli iñuk katitchiqatauŋitchuaq siamitchił̣hiñaqtuq.
Irrusiqł̣uk Utiqtuq
24 “Irrusiqł̣uk anikami iñuŋmiñ iglauraqtuq paliumaruakun nunakun pakakhuni minġuiqsiallagviksraġmiñik. Paqiŋitñamiuŋ nipliqsuq, ‘Utiġniaqtuŋa tupiġmun unisaġikkamnun.’
25 Utiqami paqinniġaa ini salumaplugu suli iłuaqsaqsimapluni.
26 Aasiiñ anipḷuni aggiutigai tallimat malġuich irrusiqł̣uich pigiitḷuktuat iŋmiñiñ. Isiqhutiŋ iñuuniaġniqsut tavrani. Taamnaasiiñ iñuk pigiiḷitḷuŋniqsuq sivuaniġniñ.”
Quvianapiaġataqtuaq
27 Jesus uqaqtitlugu aġnam iñugayaaniñ nipliutiniġaa, “Qanutun quvianaqtigiva aġnaq iġñiruaq ilipnik suli miluktitlutin!”
28 Jesus-ŋum kiuniġaa, “Aa, aglaan qanutun quvianatluktigivat tamatkua tusaaruat uqałhanik Agaayyutim aasiiñ tupigiplugu!”
Qasiḷirut Quviqnaqtuamik Savaaqaquplugu
29 Iñuich iñugiaksisaiñaaqsipmata Jesus uqaaqsiñiqsuq, “Iñuich uvlupak pigiitchuaŋuruat qiñiġuktut quviqnaqtuamik savaamik iḷitchuqqutaulugu kisuutilaamnik, aglaan qiñiġumiñaitchut taatnatchimik. Qiñiłhiñaġisigaat quviqnaqtuaq savaaq atuupmatun sivuniksriqirimun Jonah-mun.
30 Iġñiŋa Iñuum iḷitchuqqutauniaqtuq iñuŋnun marrumani uvlumi, atripḷugu sivuniksriqiri Jonah iḷitchuqqutauruaq iñuiñun Nineveh-m.
31 Atanniivium uvluani atanġuruam aġnam aggiqsuam uŋallamiñ maatnaasu patchisigigisigai iñuich iñuuruat uvlupak atakkii taimmani iglauniqsuq uŋasiksuamiñ naalaġnityaqhuni Solomon iḷisautripman puqiutmigun. Ataŋii, iñuk maaniittuq kamanatluktuaq Solomon-miñ.
32 Atanniivium uvluani iñuŋisa Nineveh-m patchisigigisipmigai iñuuruat pakmapak, atakkii taimani isummitqiŋñiqsut mumikhutiŋ killuqsautmikniñ tusaakamitruŋ Jonah-m quliaqtuaqałha. Ataŋii, iñuk maaniittuq kamanatluktuaq Jonah-miñ!
Qaumman Timimun
33 “Kia-unniiñ ikitnamiuŋ naniq iritlaitchaa naagaqaa iḷitḷaitchaa ataanun utkusium aglaan iḷiraġigaa naniqaġviŋmun. Iñuiḷḷi qiñiġumagaat qauma isiġumiŋ.
34 Irisi nannisun ittut timipsitñun. Irrakkiñ qiñitlakpaknik qaunagilguniaqtutin aullapayaaġuvich. Aglaan irrakkiñ pigiitpaknik saptaaqsiñiaqtutin.
35 Qaunagititchi qaumaruaq iḷupsitñi taaqtuaŋitchumuuq.
36 Iluqani timin qaummaaġikpan, iḷaŋa taaqtuamiisuŋaqani, qaummaaġikkisiruq iluqaani, atriḷugu naniq qaummatripmatun ilipnik qaumamiñik.”
Jesus-ŋum Upyaktuġai Ukpiŋŋuaqtit
37 Jesus uqaŋaiqman, Pharisee-ŋuruam aiyugaaġniġaa niġiyaqtuaquplugu. Malikługu nayummagataġniqsuq tamauŋa niġiaqsipḷuniasiiñ.
38 Pharisee-ŋuruaq atlasuktuq iḷitchuġikamiuŋ Jesus-ŋum iġġuŋisilaaŋat argaŋiñ niġigaluaqani.
39 Atanġuruam nipliutiniġaa, “Aatai Pharisee-ŋuruasii, salumapkairusi qaałhiñaŋitñik qallutipsi suli puggutapsi, aglaan iḷupsitñi immaukkaqtusi ivayaqtułiġmik suli pigiiḷiqiłiġmik.
40 Ukunani iḷisaġunġitchalukkut. Agaayyutim iñiqtaġigik iluqaanik qaaŋalu iḷualu. Taatnatuntuuq iñiqtaġigik iñuum timaalu isumaalu.
41 Aatchuutigisiuŋ immaŋat qallutipsiḷu puggutapsiḷu nagliŋnaqtuanun. Taatnaġupsi suapayaaq salumagisiruq sivuġaani Agaayyutim.
42 Nakłiuŋ Pharisee-ŋuruasii! Qulikuraqtusi Agaayyutmun avuuġutinik naurianik. Naagatai iñuŋnik aŋalatchitḷaitchusi nalaullugu suli piqpaksriñġitḷusi Agaayyutmik. Atuumaraksraqtarra suli qulikuruksraupmiusi.
43 Nakłiuŋ, Pharisee-ŋuruasii! Qiñiqusaaġaqtusi aquppiutaġiksaanun aquvitlusi katraġviŋñi suli paġlatqusuurusi kamagilusi tauqsiġñiaġviŋñi.
44 Nakłiuŋ, [ukpiŋŋuaqtisii]! Atriqaqtusi nalunaitŋutchiġniġiḷaanik iḷuviġnik iñuich pisugvigikkaŋitñik qaaŋatigun naluplugich.”
45 Iḷaŋata iḷisautrit maliġutaksranik nipliutiniġaa, “Iḷisautrii, taavrumiŋa nipliqavich upyaktuġiptiguttuuq.”
46 Jesus-ŋum kiuniġai, “Nakłiuŋ, iḷisautrisii maliġutaksranik. Iñuich natmiġaġigisi kivipqaqtaġnaqtuanik aglaan ilipsi isatlaitchisi argagikkasi ikayuutigisuglugich natmaŋnun.
47 Nakłiuŋ! Iñiqsiraqtusi iḷuviġiksaanik sivuniksriqirinun, taipkunuŋaami sivuniksriqiripayaanun sivulliaġikkapsi tuqqutaġikkaŋitñun.
48 Taatnaqapsi aŋiqataupmiusi, aasiisuli iłuagigiksi tamanna savaaġikkaŋat sivulliaġikkapsi. Taipkua tuqqutchiñiqsut sivuniksriqirinik, naagasuli nappairusi iḷuviŋitñik.
49 Piqutigiplugu Agaayyun nipliġñiqsuq puqił̣iġmigun, ‘Tuyuqaġisiruŋa sivuniksriqirinik uqqiraqtiniglu iñugikkamnun. Tamatkua tuqqutkisiḷgitchaich iḷaŋich suli piyuaġlugich atlat.’
50 Taatnaqhutiŋ Agaayyutim anasiñŋuqsaġisigai iñugikkaŋi pakmapak iñuaqtułhatigun iluqaŋitñik sivuniksriqirinik aullaġniił̣haniñaglaan nunam,
51 aullaġniipḷutiŋ tuqqutaułhaniñ Abel-ŋum tuqqutaułhanun Zechariah-m, tuqqutauruam akunġakni tuniḷḷaġvium suli ipqitchuam inim. Aa, nipliutigipsi, iñuich iñuuruat pakmapak anasiñŋuqsakkaugisirut iluqaagun tamarrumuuna.
52 Nakłiuŋ, iḷisautrisii maliġutaksranik! Kaŋiqsitḷaitkiksi Agaayyutim uqałha uqqiraqtaalu suli iḷisauttutigiŋitḷugich. Atriqaqtusi iñuŋmik aŋmautiqaqtuaq Agaayyutim aŋaayuqautaanun aglaan aŋmaŋitḷugu. Isiŋitchusi sulipsuuq piñaiḷutchiqsuġmipḷugich tamatkua isiġniuraqtuat.”
53 Jesus aullaaqsipman tavrakŋa aglaliqirit suli Pharisee-ŋuruat naipiqtuaqsiñiġaat apiqsruqtaqługu supayaatigun,
54 pisaġisukługu uqaqpan nalaunġiḷḷuni.