2
Ipqitchuaq Irrusiq Tikitchuq
1 Uvluġġuuq taiguutilik Pentecost tikiumapman iluqatiŋ ukpiqsriruat katimalgiññiqsut.
2 Taimmaiñaq iliŋisa tusaagaqsiḷiġniġaat siiġruktuaq pakmakŋa liilaa anuqłiqpaktitmatun. Taamna siiġruktuaq tusaġnaqsiñiqsuq iluqaani inimi.
3 Iliŋich qiñiaqsiñiqsut ikniġmik liilaa qiññaliŋnik uqqatun siamitlutiŋ iñupayaanun.
4 Ipqitchuam Irrusim aŋalatkaqsiñiġai iluqnaaqługich. Taapkua iñuich uqaaqsiñiqsut atlakaaġiiñik uqqiqhutiŋ, taatna kaŋiqsiñaqsipḷugich Ipqitchuam Irrusim uqaqupmatiŋ.
5 Tavraniguuq Jerusalem-mi Jew-ŋuruat iñuuniaqtut nunaaqqipayaaŋiñiñ nunam taluqsriruat Agaayyutmik.
6 Tusaakamitruŋ siiġruktuaq iñugiaktuat iñuich katiniqsut taapkunuŋa. Iluqatiŋ qanuġviiġñiqsut tusaakamisigik taapkua uqaqtuat kaŋiqsiñaqsipḷutiŋ sumiugiisigun uqqatigun.
7 Quviġutchallapiaqhutiŋ uqaaqsiñiqsut, “Tamatkua uqaqtuat Galilee-ġmiuŋurut, amii? Qanuqhutiŋ ukua uqaqpat uqaptiknik?
8 Naagaunniiñ kaŋiqsitḷanigivut uqaqmata uqausiḷḷaaptigun iñuguqniałłaptigun.
9 Uvagut Parthia-ġmiut, Media-ġmiut, Elam-miut, Mesopotamia-ġmiut, Judea-ġmiut, Cappadocia-ġmiut, Pontus-miut, Asia-ġmiut,
10 Phrygia-ġmiut, Pamphylia-ġmiut, Egypt-miut. Uvagut iñuich nunaaqqimiñ Cyrene-miñ nunami Libya-mi, suli iglaat nunaaqqimiñ Rome-miñ,
11 suli Crete-taġmiut Arabia-ġmiutlu. Aniŋaruaguut Jew-ŋupluta aasiiñ mumiksuaguut Jew-ġuqsimaaqhuta—iluqapta tusaagivut kaŋiqsipḷugiḷḷu tamatkua uqaqmata kamanaqtuatigun Agaayyutim iñiqtaigun.”
12 Quviġutchallapiaqamiŋ kaŋiqsitḷaiqhutiŋlu apiqsruqtautiniqsut avatmun, “Qanuutauva una?”
13 Iñuiḷḷiasiiñ iḷaŋich mitautigiplugich ukpiqtuat uqaaqsiñiqsut, “Ukua imiliḷḷapiaqsimaplutiŋ piñiqsut.”
Peter-m Uqautrił̣ha Iñuŋnik Tavrani
14 Taatnaaqsipmata Peter makittuq piqasiqhuni uqqiraqtiqatmiñik kiutyaqługich. Nipitusipḷuni nipliutiniġai, “Jew-ŋuqatiptaa suli iñuuniaqtuasii Jerusalem-mi, naalaġniḷḷaksitŋa! Nalupqinaiġḷugu uqautiuraallaglapsi taavruma suutautilaaŋanik.
15 Ukua imiliqsauŋuŋitchut isumałłapsisun atakkii uvlaaŋusugaaqtuqsuli.
16 Taamna atuumaruaq Joel-ŋum sivuniksriqirim uqautigikkaŋa itna,
17 ‘Agaayyun uqaqtuq, itnaiḷiḷugu itkisiruq aqulliġñi uvluni,
Uvaŋa siamitkisigiga Irrusiġikkaġa iluqaitñun iñuŋnun,
Iġñasi suli panigikkasi sivuniksriqiaqsigisirut,
nutaaġikkasi qiñiqquuraaliġutiŋ
suli utuqqanaasi siññaqtuqtaġutiŋ;
18 aa, kuvviqigisigitka savaktitka aŋutitlu aġnatlu Irrusiġikkamnik taipkunani uvluni
aasii sivuniksriqiaqsiḷutiŋ.
19 Qiñiqtitkisigitka quviqnaqtuat qiḷaŋmi
suli atlayuaġnaqtuat nunami,
auglu ikniġlu suli itchialaruaq,
20 siqiñiqunniiñ tanuġaaqsiḷugu unnuatun
unniiñ tatqiq kaviqsaaġuġlugu auktun
sivuani kamanallapiaqhuni uvluan Atanġuruam tikiumałiksraŋa.
21 Taipkunaniasii kisupayaaq tuqłuqpan Agaayyutmun
ilaan anniqsuġisigaa.’ Joel 2:28-31
22 “Israel-aaġmiut, naalaġnisitchi uqałłamnun! Jesus Nazareth-miñ aŋutauruq Agaayyutim tilikkaŋa. Agaayyutim savaaġipkaġaa saŋŋiqaqhutiŋ atlayuaġnaqhutiŋlu qiñikkiqsuutinik. Qiñiġisi nalupqinaiqł̣ugu iḷisimaplugich tamanna atakkii atuummipḷuni maani akunnapsitñi. Taavrumuuna iḷisimapmigiksipsuuq Agaayyutmun tuyuġiłha.
23 Ilipsi aŋalataksrirrutigigiksi Jesus sumiuŋuruanun tuqqutitlugu kikiaktuutipkaqługu sanniġutamun. Aglaan Agaayyutim pisułiġmigunlu iḷisimałiġmigunlu sivunniuŋanikkaŋa taatna.
24 Aglaan Agaayyutim makititnamiuŋ tuqułiġmiñ pituiqł̣ugu iñuułiġmun. Jesus tuqqutqikkumiñaitchuq atakkii ilaa nayuutiyumiñaitchuq iḷuviġmi tuquŋaruapayaatitun.
25 Taivruma David-ŋum uqautiginiġaa itna,
‘Uvaŋa qiñiġiga Atanġuruaq sivuqqamni ataramik.
Ilaa taliqpimniitluni
aasiiñ tunŋalguruŋa ilaani iłuiḷḷiuqama.
26 Taatnaqługu uummatiga quviasuktuq, suli nipiqaqtuŋa quviasułiġmik.
Tuqugisigaluaŋŋaġmaunniiñ niġiugaġigiga nalupqinaiqł̣ugu,
27 Agaayyuun, unitchumiñaitchiñ iñuusiġa iḷuviġmun,
naagaqaa timaa savaktivich piunġiġniaqulugu.
28 Urriqsuutriruasii uvamnun apqutmik iñuuniaġviksramnik,
aasii quviasukkisiruŋa atakkii nayuutipluŋa ilipni.’ Psalm 16:8-11
29 “Aniqatiut, uvaŋa uqautiraksraġigipsi nalupqinaiġḷugu sivulliaptigun David-kun. Ilaa tuqupman iḷuviġaat, aasiiñ iḷisimagaat iḷuvġa marrumuŋaaglaan uvlumun.
30 Ilaa sivuniksriqirauruaq suli kaŋiqsimaplugu Agaayyutim akiqsruutigikkani iŋmiñun, Agaayyutim nalupqinaiqsruutinikkaŋa David-ŋum kiŋuviaŋiñ iḷaŋat ataniġuqtitkisiñipḷugu iŋmisun.
31 David-ŋum qiñiqquuraaġiniġaa qanuq Agaayyutim aŋipkatqił̣iksraŋa anniqsuqti akiqsruutigikkaŋa taamna Christ uqautigiplugu itnaqhuni, ‘Agaayyutim uniŋitchaa ilaa iḷuviġmun suli timaa piunġiŋitchuq.’
32 Taamna Jesus Agaayyutim aŋitqiksitkaa iḷuviġmiñ, aasii uvagut iḷisimaraurugut taavrumuuna.
33 Agaayyutim ilaa taliqpiŋmiñuktitkaa kamanaqsipḷugu suli qaitchipḷugu Ipqitchuamik Irrusiġmiñik Aapami akiqsruutigikkaŋatun aasiiñ Jesus-ŋum qaitchipḷugu uvaptiknun. Tamanna akuqtuġikput pakma, taatnamik qiñiaqsigiksi tusaaplugulu savaaqsipman uvaptigun.
34 David iŋmi timituummaġmi pakmuŋaqsimaitkaluaqtuq, aglaan nipliġñiqsuq,
‘Agaayyutim nipliutiniġaa Ataniġa,
Aquvittin kamagiviksraułipnun,
35 aquppił̣ł̣apni uumiksritin aŋalataksrirrutigigisigitka ilipnun.’ Psalm 110:1
36 “Aasiiñ Israel-aaġmiupayaasii iḷitchuġiraksraġigiksi nalupqinaiġḷugu, taamna Jesus kikiaktuutikkaqsi Agaayyutim inillakkaa ataniġuqługu suli anniqsuutauplugulu.”
37 Taapkua iñuich tusaakamitruŋ Peter-m uqautigikkaŋa iłuiḷḷiuġniqsut. Apiqsruġniġaat Peter-lu atlatlu uqqiraqtit, “Aniqatiut, Qanuġisiñiqpisami?”
38 Peter-m uqapsaaġniġai, “Nunuuraliġusi mumigitchi killuqsautipsitñiñ. Suli atausriukattaaġusi paptaaqtittitchi ukpiqsririġuġusi atqagun Jesus Christ. Agaayyutimli natqiutiyumagaasi killuqsautipsitñiñ, aasiiñ ilaan aatchuġisigaasi Ipqitchuamik Irrusimik.
39 Taamna Agaayyutim akiqsruutigikkaŋa tuŋaaqaqtuq ilipsitñun qitunġapsitñunlu iluqaitñunlu ittuanun uŋasiksuami, iñuich iluqaisa Atanġuruam Agaayyutipta tuqłuġai iŋmiñun.”
40 Peter uqaqtuq iñugiaktuanik atlanik uqałiġnik. Aasiiñ ilaa naatchiqami itnaqługich, “Annautillaksaġniaġitchi ilipsitñik anasiñŋuqsautmiñ tikiññiaqtuamiñ pigiitchuanun iñuŋnun tuqqutchiruanun Jesus-mik.”
41 Iñugiaktuat ukpiqsriñiqsut uqałiġmik suli paptaaqtitlutiŋ, iñuk 3,000-yuŋnaq iḷaliutiniqsuq ukpiqsriruanun tamarrumani uvlumi.
42 Iliŋich iḷisaaqaaqsiñiqsut uqqiraqtiniñ, aasii piqasiqsuutiniqsut niġiqatigiikhutiŋ suli iŋiqsruqatigiikhutiŋ.
Qanuq Ukpiqtuaŋuruat Piqatigiił̣hat
43 Uqqiraqtit iñiqtaqaġniqsut iñugiaktuanik quviqnaqtuanik savaanik, naagaunniiñ iñupayaat ikpigiagutiniġaat Agaayyutim savaaqałha uqqiraqtitigun.
44 Iluqaġmiŋ ukpiqtuat atautchimiiyusiñiqsut suli piqaqtirrutiplutiŋ suuraġmikkun avatmun.
45 Inuqsriuliqamiŋ tunisiñiqsut nunautmiknik suli suuramiknik, aasiiñ autaaqługich piññaktaatiŋ iluqaitñun inuqsriuqtuanun.
46 Uvlutauġaġipman iliŋich katraġniqsut agaayyuvikpaŋmun. Niġiraġaġniqsut atautchimi kiŋuniqmikni, aasiiñ niġikamiŋ quviasukhutiŋ pisuiḷḷapiaqhutiŋlu.
47 Iliŋisa quyaraġigaat Agaayyun, aasiiñ atlat iñuich nakuaġigaich ukpiqsriruapayaat. Suli uvluġaġipman Atanġum iḷaniktuuqtinniġai iñuŋnik ukpiqtuaŋuruanun tamatkuniŋa anniqsukkaġmiñik.