NWER NYI
LUK
1
Nsoo Teofailus,*
Ane gbalee ebnyon nsol nyi ma lim go egahre ellong, nyi e kpo taame tv go etingitingi. Bo nyono ana ane ba jolo go mbomannahb, ba nyehne nsol nyio go amahr tong-r, bo ji jolo alokeltum ba Alum Esowo.
Tib eji me n tob seb nsol nyio kpee kahn nob nob ana jolo go mbomannahb, owo wahng ka n tiri re, nꞌnob re, me n tob nyon nsol nyio go ntooranti ka-a, eji a lꞌkahn re, nsol nyi bo tib-a no lohko li go etingitingi.
Ana bo jele Jon ji nwohngalahb
Ngare nyi Herod jolo ntul go Judea, nlimajom awohng jolo o, no bo jo lung-e re Sekaraya. Á woomo go ellong abalimajom ba Abija jolo ntubesi abo mahne mahne. Nkal ewe, bo jo lung-e re Elisabet ji lohngo go etꞌtohngo ji Eron. Bo ane abal abal jolo atingitingi ane go esamahr Esowo, ba jo bum atahm nya Jehova kpee nseenga nseenge. Bo jelem mmon awohng awohng. Tibre Elisabet jolo ngum a nnenkal. Ngare nyio bobkul ane abal abal.
Efung abehng Sekaraya jo limi eltum njom alimi go etahk Esowo, tib jolo esennge ji ellong nꞌne. Ana eljini ni abalimajom jolo no, owo bo kehm-e yehke re á kak agun go insens, jo teebe go ekpꞌkpa Esowo. 10 Ane baka kpee jolo ga elatahk, jo kak ero ngare nyi insens jo teebe.
11 Owo enjel nyi Esowo kehm lohngo ba kpir-e. Enjel nyio yiimi go ejang eboblum bi edi njom jio ji insens jo teebe. 12 Eji Sekaraya nyehn-e no, ala kehm-e teele, á kehme elfahle. 13 Owo enjel nyio kehm-e tongo re, “Sekaraya, ka kpe fahl! Esowo ebwuk ero eba. Elisabet nkal ewa bahke jele mmon no nlum ka-a. A bahk-e gungu mbing re Jon. 14 A bahke bele eyebatahng, fere jo geere. Ane gbalee, eltim bahke yebe bo, ń lꞌjel-e. 15 Tibre á bahke jolo njꞌjoka nne go esamahr bi Esowo. Á nehm jo wo amahm, a nsol elwoko nyehko nyi kpo lim nne. Bomo ngare nyi á wob nnyehn go ala, Etingi Etohko bahk-e ruru go atahng. 16 Á bahke feere abon Israel gbalee ba ka Esowo, Ntul abo. 17 Á bahk-e gboko mbang a etohko ji Elaija, a nsahm a nsahm enye,§ eji á lꞌsennge babnde ntim, bo fere jol ana abonse, fere sennge akpuuru ane ntim, bo fere bel elkahne ni atingitingi ane, fere toobo ane bum Esowo.”
18 Owo Sekaraya kehm bahbe enjel nyio re, “M bahke limi renan, kehm kahne, joare lohko li go etingitingi? Tibre me n kul, nkal ewame fvfo ebtob kul.”
19 Enjel nyio kehm-e faange re, “Me wo li Gebriel ji kpo yiimi go esamahr bi Esowo. Esowo bi tum-m no re me m ba bung a na, fere tiing-a nnoobo etib bia.* 20 A bahke gboko ekamme. A nehm ma kpe bung tete rehng efung bi ejum jia bahke jolo, tib eji a ki taame tv alum enyame nya bahke jolo go etingitingi, ngare nyio lꞌbiingi.”
21 Ane ba jo sik Sekaraya jo kpo bo esi sehng, eji á ma laange ano go ekpꞌkpa Esowo. 22 Eji á lohngo go elatahk, á kpeem jo ma bung a bo. Owo bo kehm soro kahn re, yebnyehn nkpokosi ejum go ekpꞌkpa Esowo. Eji á ki ma jo bung go nnyo, á fere jo bung a bo go abo abo. 23 Eji afung nya á jo lim eltum go etahk Esowo ma mal, á kehm tahme kehnge.
24 Eji ma jol ano, Elisabet nkal ewe kehm sake ela, sa woomo ekpꞌkpa tete nnyahng elon. Á jo bungu re, 25 “Anv, eji m ma fili Jehova ndon, owo á ma-m kak ebo mbang nyia, eji á lꞌlim-m, n jo lub ane.”
Etib bi enjel Gebriel tiingi Meri
26 Eji ma kang nnyahng erakera mi Elisabet sa ela, owo Esowo kehm tumu enjel Gebriel tv go ejahbe ajehng ji jolo go Galili, ji bo kpo lung re Nasaret. 27 Á ko etib ba a bi re á ba tiingi ngbahme anyehng nyi bo jo lung-e re Meri ji bo kala nꞌnoongo a ne. Nne awohng no bo jo lung-e re Josef ji lohng go etꞌtohngo ji ntul a Devid wo lame elbal a ne.
28 Enjel nyio kehm ba kpiri Meri, kehm-e tongo re, “M ma-a kak nnyo, wo ji Esowo ma-a fuulu. Jehova li a na.”
29 Owo ala kehm sahb tꞌteele Meri, eji á wuku etib bi enjel nyio tiing-e no. Á kehm kehme eltiiri bade ana nnyo akake mio lohngo no.
30 Enjel nyio kehm-e tongo re, “Meri, ka kpe fahl! Esowo ma-a fuulu. 31 A bahke sake ela, jel nnenlum no a bahk-e gungu mbing re Jisos. 32 Á bahke jolo njꞌjoka nne. Bo bahke jo lung-e re Mmon no Esowo bi gbale sehng. Jehova bahk-e jehke go eti etul ji nde Devid. 33 Á bahke fili abon Jekob go njinanjini. Etul ebe, esꞌkohlo nehm bel.”
34 Owo Meri kehm bahbe enjel nyio re, “Jia kehm jolo renan, eji n ki kpi nlum!”
35 Enjel nyio kehm-e faange re, “Etingi Etohko bahke jolo a na. Nsahm nyi Esowo bahk-a bulu.§ Owo bahke wahng ka mbarebara mmon no a bahke jele, bo bahke jo lung-e re Mmon no Esowo. 36 Nyehn Elisabet, nne a nnahb ewa, ji bo jo lung-e re ngum a nnenkal, yebsa ela bi á bahke jele nnenlum, nnyahng erakera mi a, jol eji á ma kꞌkul o. 37 Tibre Esowo, ejumjum limm, ji á kil jo ma lim.”
38 Owo Meri kehm bungu re, “Me n li nlokeltum no Esowo. Nong, jol ana a bungu no.”
Enjel nyio kehm soro tahm.
Ana Meri je song nyehn Elisabet
39 Jol gaam kang, Meri kehm toobo ebjing, foomo tahm song rehng go ejahbe ajehng ji jolo go ejang awong nya Judea. 40 Owo á kehm song yange go etahk Sekaraya, kehm song kak Elisabet nnyo.
41 Eji Elisabet wuku nnyo mi Meri kak-e no, mmon no woomo Elisabet go ala kehm nvvdv. Etingi Etohko kehm ruru Elisabet go atahng, 42 owo á kehm soro kehme elbungu wahre wahre re, “Wo wo, Esowo ma-a fuulu go ellong anebkal. Elfuulu li ka mmon no a bahke jele. 43 Jen ji wahnge elkohn nkpokosi ejum ana nyia ma lim re nnyehn ntul ewame ba nyehn-m? 44 Tibre n wuku kan nnyo mi a kak-m no, mmon no wob-m ga ala soro yuudu go eyebatahng. 45 Eyebatahng li a na, eji a ma taame tv etib bi Jehova tiing-a no. Tibre bahke lohko jol go etingitingi.”
Ana Meri jo tehk Esowo
46 Owo Meri kehm bungu re,
“Eltim ename kpꞌtehke Jehova.
47 Etohko ejame kpꞌgeere kak Esowo, ntꞌtahre ewame,
48 eji á ma-m buumu, me ji li nlokeltum ewe no li reed.
Bomo anv asongo ane kpee bahk-m jo lung re,
nne no Esowo m-e fuulu.*
49 Tibre Esowo bi gbale sehng ma-m rod,
kpꞌlimi agburu nsol.
Mbing enye li saang.
50 Ndon enye li ka ane ba kp-e fahle,
jol afi bo jini ngare anyi.
51 Á tanne ebo ebe, fere tib nsahm enye, kam aneb elgeere raade,
a ntir a ntir ebo.
52 Á kpo radde ajꞌjok atul go bo a nti etul,
fere mehl ane ba li rede rede wahre.
53 Ane ba njal ma yam bo,
á kpo ka bo anoobo nsol,
bo li wohngo,
fere yake afang ane, bo song abo abo.
54 Esowo ebkak Israel, nlokeltum ewe, ebo,
eji á ma buumu ndon enye,
55 nyi li go njinanjini
ana á bungu tong babnso ejahre,
fere tong Ebraham,
a abon ebe.”
56 Meri kange ejum nnyahng era a Elisabet, kehm feere kehnge.
Ana bo jele Jon ji nwohngalahb
57 Ngare kehm rehnge nyi Elisabet yahke jel. Á kehm jele nnenlum. 58 Eji aneb nkontahk ebe, a ane ebe wuku ana Jehova m-e tib egburu ndon enye, bo kehm-e tobo elgeere.
59 Eji mmon ma kang nfung enehkeni, bo kehm tahme re bo song yehk-e nrur. Owo bo kehm-e gungu mbing nyi nde re Sekaraya.
60 Nnyehn kehm tene re, “Eꞌee, bo bahk-e jo lung re Jon.”
61 Bo kehm-e faange re, “Nne ewa awohng awohng limm, no kpi mbing nyio!”
62 Bo kehm bahbe nde go abo abo re, “Elkohn mbing anyi a bahke gungu mmon ewa?” 63 Sekaraya kehm bahbe re, bo ka-e nwer.
Á kehm koko nyon re, “Mbing enye, bo bahke jo lung-e re Jon.” Ane kpee kehm kpoko bo esi.
64 Sekaraya kehm soro kpe kehme elbungu, fere jo tehk Esowo.
65 Kpee ane ba lene kohlo o kehm kehme elfahle. Eka jio kehm yeere go ejang bi ajahbe kpee nya jolo go awong nya Judea. 66 Ane kpee ba wuku no, kehm rodo kak go bo a ntim, fere jo bahb re, “Anv, mmon noa bahke jolo elkohn nne awo?” Tibre bo nyehne ana nsahm nyi Esowo jolo a ne.
Ana Sekaraya nyehne amahr
67 Owo Etingi Etohko kehm ba rur Sekaraya, nde Jon, á kehme amahr nyehn re,
68 “Nong, wahr tehken Esowo bi Israel, bi li Ntul ewahre.
Yebba re á ba kak ane ebe ebo,
fere fak bo yake.
69 Á ma-r ka ntꞌtahre no kpi nsahm, no lohng go etꞌtohngo ji Devid, nlokeltum ewe.
70 Ano wo Esowo bungu sehng go nnyo mi abarabare anyehnamahr ba jolo mahne mahne.
71 Á tongo re, á bahk-r tahre yehke go abo nya anebekv ebahre, fere yehk-r go abo nya ane kpee ba ma-r ko ekv,
72 fere tib babnso ejahre ndon enye,
tob buumu mbarebare enyam ebe bi á nyame no,
73 eji á tiri no, fere tong Ebraham, nso ejahre re,
74-75 á bahk-r yehke go abo nya anebekv ebahre,
eji e lꞌjol ejahre ejahre ka ye ye, fere li eno go ege esamahr,§ jo lok-e,*
kꞌfahl afung kpee nya e li go elkpin.
76 Mmon ewame, bo bahk-a jo lung re, nnyehnamahr no Esowo bi gbale sehng.
Tibre a bahke gboko Ntul mbang, song tuungu mbang enye bum-e,
77 fere tong ane ebe re bo bahke bele eltahre,
tib eji Esowo bahke tahme ka bo go bo abiafem.
78 Tibre Esowo ebahre kpi egburu ndon nyi bahke lohngo go ero.
Ellohngo ni bahke lohngo bahke jolo ana njul kpꞌyake tub-r,
79 eji lꞌka ane ba jehk go ejannge ellennge, a ane ba nong go emel elkv,
fere jo tib-r mbang nyi elkoono.”
80 Mmon noo kehm gbale, fere tahne go etohko. Á jolo go elka emahng tete efung bi á lohngo gbuul, Israel kehm-e nyehne.§
* 1: Elt 1:1 1:15 Mat 11:11 1:16 Mat 3:5-6 § 1:17 Mat 17:11-13 * 1:19 Hib 1:14 1:27 Mat 1:18 1:31 Mat 1:21-23 § 1:35 Mat 1:20 * 1:48 Luk 11:27-28 1:50 Elt 10:34-45 1:60 Luk 1:13 § 1:74-75 Rom 4:16 * 1:74-75 2 Kor 5:15 1:74-75 1 Jon 4:18 1:76 Mat 3:3 § 1:80 Mat 3:1