17
Goliyati ka siranya bla Izirayɛlimɔgɔw ra
1 Ayiwa, o kow kɔ, Filisikaw ka o ta kɛrɛkɛjamaw bɛɛ lajɛn kɛrɛ kama; o tagara lajɛn Soko dugu kɔrɔ, Zuda mara ra, ka o ta fanibonw lɔ Ɛfɛsi Damimu yɔrɔ ra, Soko dugu ni Azeka dugu cɛ.
2 Sawuli ni Izirayɛlimɔgɔw fana ka ɲɔgɔn lajɛn Ela kɛnɛgbɛba ra, ka o yɛrɛ labɛn ka Filisikaw kɛrɛ.
3 Filisikaw tun lɔnin bɛ kuru dɔ fan kelen na, Izirayɛlimɔgɔw fana tun lɔnin bɛ kuru dɔ wɛrɛ fan kelen na, ka kuruw furancɛ to o ni ɲɔgɔn cɛ.
4 Ayiwa, Filisikaw ta kɛrɛkɛcɛfari dɔ nana bɔ o cɛ ra ka na lɔ. A tɔgɔ tun ye ko Goliyati, a bɔra Gati. A janya tun ye nɔngɔn ɲa wɔɔrɔ ye.
5 Siranɛgɛ fugula tun bɛ a kun na; siranɛgɛ derege min tun b’a ra, o lalaganin bɛ k’a kɛ i ko jɛgɛfara bisigi, a gbiriya bɛ kilo biwɔɔrɔ bɔ.
6 A senkalaw tun datugunin bɛ ni siranɛgɛ ye. Taman siranɛgɛraman dɔ fana tun dulonnin bɛ a kan na.
7 A ta taman yiri bonya tun bɛ i ko jesedanbagaw ta kpɛlɛyiri; taman nɛgɛ dɔrɔn tun bɛ kilo wolonfla bɔ. Cɛ min tun k’a ta nɛgɛbɛnnan mina, o tun bɛ tagamana a ɲa.
8 Ayiwa, Filisikacɛ lɔra ka kuma Izirayɛli ta kɛrɛkɛdenw fɛ. A pɛrɛnna k’a fɔ o ye ko: «Mun le kosɔn aw nana lɔ yan kɛrɛ kama? Ne le ye Filisikacɛ ye! Aw do? Aw tɛ Sawuli ta jɔnw le ye wa? Aw ye cɛ kelen ɲanawoloma aw cɛ ra, a ye na an bɛ kɛrɛ kɛ!
9 Ni a sera ne ra ka ne faga, o tuma anw bɛna kɛ aw ta jɔnw ye. Nka ni ne le sera ale kɔrɔ k’a faga, o tuma aw le bɛna kɛ anw ta jɔnw ye; aw bɛna to ka baara kɛ anw ye.»
10 Filisikacɛ k’a fɔ tuun ko: «Izirayɛli ta kɛrɛkɛdenw, ne b’a fɔ aw ye bi, ko ni aw ye cɛw ye, aw ye cɛ kelen di ne ma, an ye kɛrɛ kɛ!»
11 Sawuli ni Izirayɛli ta kɛrɛkɛdenw ka Filisikacɛ ta kuma mɛn minkɛ, o ka siranyaba bla o bɛɛ ra, fɔ ka o fari faga.
Dawuda tagara kɛrɛkɛyɔrɔ ra
12 Ayiwa, Dawuda tun ye Efiratakacɛ dɔ dencɛ le ye, min tun bɛ bɔ Bɛtilɛhɛmu, Zude mara ra. A tɔgɔ tun ye ko Yese. Dencɛ seegi le tun b’a fɛ. Sawuli ta wagati ra, Yese tun ye cɛkɔrɔba ye, a si tun kɔrɔra kosɛbɛ.
13 Yese dencɛ saba tun bɛ ni Sawuli ye kɛrɛkɛyɔrɔ ra. A dencɛ fɔlɔ min tun bɛ kɛrɛkɛyɔrɔ ra, o tɔgɔ tun ye ko Eliyabu, flanan tɔgɔ tun ye ko Abinadabu, sabanan tɔgɔ tun ye ko Sama.
14 Dawuda le tun ye o bɛɛ ra fitini ye. Dawuda kɔrɔcɛw tun tagara Sawuli fɛ.
15 Dawuda tun bɛ to ka bɔ Sawuli ta so ka taga Bɛtilɛhɛmu, ka taga a facɛ ta sagaw gbɛn; o kɔ, a tun bɛ sekɔ ka na.
16 Ayiwa, lon o lon, sɔgɔma ni wula fɛ, Filisikacɛ tun bɛna lɔ ka kuma Izirayɛlimɔgɔw ɲa na; a ka o kɛ ka na se tere binaani.
17 Lon dɔ, Yese k’a fɔ a dencɛ Dawuda ye ko: «Ne bɛna simankisɛ yirannin bɔrɔ kelen di i ma, ani burukun tan; i bɛ teliya ka taga o di i kɔrɔcɛw ma kɛrɛkɛyɔrɔ ra.
18 Ne bɛ nɔnɔ gbɛrɛnnin kuru tan fana di i ma, i bɛ taga o di o ta kɛrɛkɛjama kuntigi ma. A flɛ ni i kɔrɔcɛw ka kɛnɛ; o ye tagamasiyɛn dɔ di i ma ka na, min b’a yira ko cira sera.
19 O bɛ ni Sawuli ye, Ela kɛnɛgbɛba yɔrɔ ra, o ni Izirayɛli cɛ tɔw bɛɛ, o bɛ kɛrɛ ra ni Filisikaw ye.»
20 Ayiwa, Dawuda wurira sɔgɔmada joona fɛ; a k’a ta sagaw karifa sagagbɛnbaga dɔ ma, k’a ta doniw sogolon ka taga, i n’a fɔ a facɛ Yese tun k’a fɔ a ye cogo min na. A tagara se kɛrɛkɛyɔrɔ ra tuma min na, o y’a sɔrɔ kɛrɛkɛjama tun bɛ labɛnna kɛrɛ kama; o tun bɛ kulew cira kɛrɛ kosɔn.
21 Izirayɛli ta kɛrɛkɛjama ni Filisikaw ta kɛrɛkɛjama lɔra, ka ɲa di ɲɔgɔn ma ko o bɛ ɲɔgɔn kɛrɛ.
22 Fɛn minw tun bɛ Dawuda boro, a ka o di doniw kɔrɔsibaga ma, ka bori ka taga kɛrɛkɛdenw kɔrɔ kɛrɛkɛyɔrɔ ra. A tagara se yi minkɛ, a k’a kɔrɔcɛw fo ka o ɲininka ni o ka kɛnɛ.
23 Ka Dawuda to kuma ra ni a kɔrɔcɛw ye, Filisikacɛ Goliyati, Gatikacɛ, ale barara ka bɔ Filisikaw ta kɛrɛkɛdenw cɛ ra, ka na lɔ kɛrɛkɛjama fla cɛ ma. A tun derira ka kuma minw fɔ, a kɔsegira o kuma kelenw kan tuun; Dawuda ka o mɛn.
24 Ayiwa, Izirayɛlimɔgɔw ka o cɛ ye minkɛ, o bɛɛ siranna, ka bori.
25 O ka kɛ a fɔ ye ɲɔgɔn ye ko: «Aw ka cɛ nin ye kɛ! A bɛ to ka na, ka na Izirayɛlimɔgɔw nɛni, k’a ta cɛfariya le yira an na. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ka se k’a faga, masacɛ bɛna naforo caman di o tigi ma, k’a denmuso fana di a ma furu ra, ka ninsɔngɔsara ko bɔ a ta somɔgɔw bɛɛ kan Izirayɛli jamana ra.»
26 Cɛ minw tun bɛ Dawuda kɔrɔ, Dawuda ka olugu ɲininka ko: «Ni mɔgɔ min sera ka nin Filisikacɛ faga, ka maroya bɔ Izirayɛli kan, mun le bɛna kɛ o tigi ye? O tuma nin Filisikacɛ kɛnɛsigibari ye jɔn le ye, fɔ a bɛna kɛ Ala ɲanaman ta kɛrɛkɛjama mafiyɛnya ye?»
27 Mɔgɔw kɔsegira o kuma kelen kan tuun k’a fɔ a ye; ni mɔgɔ min ka cɛ faga, masacɛ bɛna ko minw kɛ o tigi ye, o ka o fɔ a ye.
28 Ayiwa, Dawuda kɔrɔcɛ Eliyabu k’a kumatɔ ye ni mɔgɔw ye minkɛ, a dimina kosɛbɛ. A ko: «Ele nana mun le ɲini yan dɛ? Saga dama dama minw bɛ an fɛ, i ka o to jɔn le boro kongokolon kɔnɔ yi? Ne ka ele ta yɛrɛyira ni i ta juguya lɔn; i nakun ye ka na kɛrɛ le flɛ dɔrɔn!»
29 Dawuda ko: «O tuma ne ka mun kojugu le kɛ? Ne tɛ se ka hali ɲininkari yɛrɛ kɛ?»
30 A bɔra a kɔrɔcɛ kɔrɔ, ka taga mɔgɔ wɛrɛ fɛ ka taga o ɲininka o ko kelen na. Tɔw tun kɔnna ka min fɔ a ye, o ka o kuma kelen le fɔ a ye.
Dawuda ko ale bɛ Filisikacɛ kɛrɛ
31 Ayiwa, Dawuda tun ka kuma minw fɔ, mɔgɔw ka o mɛn; o tagara o lakari Sawuli ye. Sawuli ka mɔgɔ ci ka taga Dawuda wele ka na.
32 Dawuda nana se Sawuli kɔrɔ minkɛ, a k’a fɔ Sawuli ye ko: «Mɔgɔ si kana a fari faga nin Filisikacɛ kosɔn. I ta jɔncɛ bɛna taga a kɛrɛ.»
33 Sawuli ko: «I tɛ se ka taga kɛrɛ kɛ ni nin Filisikacɛ ye dɛ! Sabu ele ye denmisɛn le ye, k’a sɔrɔ ale derira kɛrɛ ra kabini a denmisɛnman.»
34 Dawuda ko Sawuli ma ko: «Tuma min na i ta jɔncɛ tun bɛ to k’a facɛ ta sagaw gbɛn, ni jara, walama ni waraba dɔ tun nana ko a bɛna saga dɔ mina,
35 ne tun bɛ bori a kɔ, ka taga a bugɔ, ka saga sama ka bɔ a da ra. Ni a tun yɛlɛmana ko a bɛ ben ne kan, ne tun b’a mina a kansiw ma, k’a bugɔ fɔ k’a faga.
36 I ta jɔncɛ ka jaraw ni warabaw faga ten le. Nin Filisikacɛ kɛnɛsigibari ta fana bɛna kɛ i n’a fɔ o waraw ta kɛra cogo min na; sabu a ka Ala ɲanaman ta kɛrɛkɛjama mafiyɛnya.
37 Matigi Ala min ka ne kisi jaraw ni warabaw ma, ale kelen le bɛna ne kisi ka bɔ nin Filisikacɛ boro.»
Sawuli ko Dawuda ma ko: «Ayiwa, taga! Matigi Ala ye kɛ ni i ye.»
38 Sawuli k’a yɛrɛ ta kɛrɛkɛfaniw don Dawuda ra; a ka siranɛgɛfugula dɔ biri a kun na, ka nɛgɛderege don a ra.
39 Dawuda ka Sawuli ta kɛrɛkɛmuru fana ta ka o dulon a yɛrɛ ra, kɛrɛkɛfaniw kan. A ko a bɛ tagama ni a ye k’a flɛ, sabu a tun m’a kɛ k’a flɛ fɔlɔ; a ma se. A ko Sawuli ma ko: «Ne tɛ se ka tagama ni nin fɛnw ye, sabu ne ma deri a ra.» A ka o bɔ a yɛrɛ ra.
40 Dawuda k’a ta bere ta, ka bɛrɛkoro nugunin looru tɔmɔ kɔdinga kɔnɔ, ka o bla a ta sagagbɛnbɔrɔ kɔnɔ. A k’a ta tafura mina a boro ka taga Filisikacɛ kama.
41 Ayiwa, Filisikacɛ ka kɛ na ye dɔɔnin dɔɔnin Dawuda kɔrɔ; a ta nɛgɛbɛnnan tabaga tun bɛ tagamana a ɲa.
42 Filisikacɛ ka Dawuda flɛ, k’a ye ko denmisɛnnin lo, a fari gbɛnin bɛ, a ɲada cɛ ka ɲi. A ma Dawuda jate foyi ye.
43 A ko Dawuda ma ko: «O tuma ne ye wuru le ye fɔ i bɛ na ne kɔ ni bere ye wa?» A ka Dawuda danga ni Filisikaw ta alaw tɔgɔw ye.
44 A ko Dawuda ma tuun ko: «Na yan! Ne bɛna i faga ka i sogo di kɔnɔw ni kongowaraw ma.»
45 Dawuda ka Filisikacɛ jaabi ko: «Ele bɛ nana ne kama ni kɛrɛkɛmuru ni biɲɛ ni taman le ye; nka ne bɛ tagara ele kama ni Fangatigi Ala tɔgɔ le ye, Izirayɛli ta kɛrɛkɛjama ta Ala, i ka min mafiyɛnya.
46 Bi kɔni, Matigi Ala bɛna ele don ne boro; ne bɛna i faga ka i kunkolo tigɛ. Ne bɛna Filisikaw ta kɛrɛkɛdenw faga ka o sogo di kɔnɔw ni kongowaraw ma. Dunuɲa bɛɛ bɛna a lɔn ko Ala barakaman bɛ Izirayɛlimɔgɔw fɛ.
47 Nin jama bɛɛ lajɛnnin bɛna a lɔn ko Matigi Ala tɛ mɔgɔ kisi kɛrɛkɛmuru ni taman le baraka ra, sabu nin kɛrɛ bɛ Matigi Ala le boro; a bɛna aw don anw boro.»
48 Ayiwa, Filisikacɛ gbarara ko a bɛ na Dawuda kama minkɛ dɔrɔn, Dawuda teliyara ka taga a kunbɛn kɛrɛkɛkɛnɛ kan;
49 a k’a boro don a ta bɔrɔ kɔnɔ, ka bɛrɛkoro kelen bɔ, ka o don a ta tafura ra, ka Filisikacɛ bon a ten na fɔ ka kabakuru don a ten kɔnɔ. Filisikacɛ benna k’a ɲa biri dugu ma.
50 Dawuda sera Filisikacɛ ra o cogo le ra ni tafura kelen ni bɛrɛkoroden kelen ye; a ka Filisikacɛ bugɔ k’a ben k’a faga, k’a sɔrɔ kɛrɛkɛmuru tɛ a boro.
51 Dawuda borira ka taga ben Filisikacɛ kan. A ka Filisikacɛ ta kɛrɛkɛmuru mina, k’a sama ka bɔ a la ra, ka a faga, ka sɔrɔ k’a kun tigɛ.
Filisika tɔw k’a ye ko olugu ta kɛrɛkɛcɛfari fagara minkɛ, o bɛɛ borira.
52 Izirayɛli ta kɛrɛkɛdenw, ani Zuda ta mɔgɔw, olugu ka kɛ kule ci ye, ka Filisikaw gbɛn ka taga se fɔ Gati dugu donda ra, fɔ Ekurɔn dugu donda kɔrɔ. O ka Filisikaw faga; o suw tun lalanin bɛ Sarayimu sira ra ka taga se fɔ Gati, fɔ Ekurɔn.
53 Izirayɛlimɔgɔw sekɔra ka bɔ Filisikaw gbɛnyɔrɔ ra, ka na Filisikaw borofɛnw cɛ.
54 Ayiwa, Dawuda ka Filisikacɛ kunkolo ta ka taga ni a ye Zeruzalɛmu; a tagara Filisikacɛ ta kɛrɛkɛminanw bla a ta fanibon kɔnɔ.
55 Tuma min na Sawuli tun ka Dawuda ye a bɛ tagara Filisikacɛ kama, a ta kɛrɛkɛjama kuntigi min ye Abinɛri ye, a ka o ɲininka ko: «Abinɛri, nin kanbelennin ye jɔn den le ye dɛ?» Abinɛri tun k’a jaabi ko: «Ka can fɔ masacɛ, ne m’a lɔn!»
56 Masacɛ k’a fɔ a ye ko: «Ɲininkari kɛ, k’a lɔn jɔn ta den lo.»
57 Ayiwa, Dawuda nana bɔ Filisikacɛ fagayɔrɔ ra ka na minkɛ dɔrɔn, Abinɛri k’a mina ka taga ni a ye masacɛ fɛ; o y’a sɔrɔ Filisikacɛ kunkolo belen tun bɛ Dawuda boro.
58 Sawuli k’a ɲininka ko: «Kanbelen, jɔn den le bɛ ele ye?» Dawuda k’a jaabi ko: «Ne ye i ta jɔncɛ Yese dencɛ le ye, min bɛ Bɛtilɛhɛmu.»