2
Davidi wi kusanga wi ni,
sɛnrɛ nda wìla yo wi pinambyɔ
Salomɔ wi kan
1 Naa Davidi wi kusanga wila kaa na yɔngɔ, a wì sigi sɛnrɛ nda ti yo wi pinambyɔ Salomɔ wi kan ma yo fɔ:
2 «Mi wo na, sanni jɛnri mi yaa kari wa we ni fuun karisaga ki ni. Koni kotogo le ma yɛɛ ni, ma pye lenaŋa.
3 Yawe Yɛnŋɛlɛ, ma Yɛnŋɛlɛ li sɛnyoro ti yigi, maa tanri li koŋgolo ke na, mali kondɛgɛŋgɛlɛ, naa li ŋgasegele, naa li kakɔnndɛgɛŋgɛlɛ, naa li nagawa sɛnrɛ ti yigi maa tanri ti na, paa yɛgɛ ŋga na ti yɛn ma yɔnlɔgɔ wa Moyisi lasiri sɛwɛ wi ni we. Pa kona laga o laga ma mbe kari, ma kapyegele ke ni fuun ke yaa la yɔngɔ.
4 Na ki ka pye ma, Yawe Yɛnŋɛlɛ làa sɛnrɛ nda yo na kanŋgɔlɔ, li yaa ti yɔn fili. Làa ki yo na kan fɔ: ‹Na ma setirige piile pe kaa pe tangalɔmɔ pi kɔrɔsi, mbe pye tagawa ni na yɛgɛ sɔgɔwɔ pe kotogo ki ni fuun ni, naa pe nawa pi ni fuun ni, kona leele yaa kaa taa wa ma setirige piile pe ni mbaa cɛɛn Izirayɛli tara wunluwɔ pi na fɔ sanga pyew.›
5 «Kala na Zeruya pinambyɔ Zhowabu wìla pye na na, màli jɛn. Ŋga wìla pye Izirayɛli tara maliŋgbɔɔnlɔ teele shyɛn, Nɛri pinambyɔ Abinɛri naa Yetɛri pinambyɔ Amasa pe na, màga jɛn. Wìla pe gbo yɛyinŋge sanga ni ma mbe yo malaga gbɔnsanga wi. Wìla pe gbogo ki go kala li lɛ wi yɛ.
6 Ma wi kala li yɛgɛ wɔ ma yala ma tijinliwɛ pi ni. Maa kaa yaga wi ku yɛyinŋge na wa wi lelɛwɛ pi ni.
7 «Barizilayi ŋa wì yiri wa Galaadi tara, ma kajɛŋgɛ pye wi pinambiile pe kan. Leele mbele pe yaa kaa nii wa ma tabali wi na, pe yaa ka pye pe ni; katugu sanga ŋa ni mìla pye na fee mbe shɔ ma ndɔ Abisalɔmu wi yeri, pàa kajɛŋgɛ pye na kan.
8 «Bɛnzhamɛ cɛnlɛ woolo naŋa Gera ŋa wì yiri wa Bahurimu ca, maga ka fɛgɛ wi pinambyɔ Shimeyi wi na. Pilige ŋga ni mìla pye na kee sa karafa wa Mahanayimu ca, wo wìla yiri na kɔrɔgɔ ma daŋga sɛnrɛ yo ma wa na na. Ɛɛn fɔ na sɔngɔrɔsaga, wìla pan mala fili wa Zhuridɛn gbaan wi yɔn na. A mì si wugu maa kan Yawe Yɛnŋɛlɛ li mɛgɛ ki na ma yo mi soo gbo tokobi ni.
9 Ɛɛn fɔ koni, maga kaa yaga mbajɔlɔwɔ, katugu ma yɛn lere ŋa wi yɛn ma jilige. Ŋga ma daga mbe pye wi na, màga jɛn. Ali mbege ta wì lɛ, ma yaa ka ti poo gbo.»
Davidi wi kunwɔ
10 Ko puŋgo na, a Davidi wì si ku ma taga wa wi tɛlɛye pe na. A pè suu le wa Davidi wi wunluwɔ ca ki ni.
11 Yɛlɛ nafa shyɛn Davidi wìla pye wunluwɔ pi na Izirayɛli woolo pe go na. Wìla yɛlɛ kɔlɔshyɛn pye wa Eburɔn ca, ma yɛlɛ nafa ma yiri kɛ ma yiri taanri pye wa Zheruzalɛmu ca.
12 A Salomɔ wì si cɛn wunluwɔ pi na wa wi to Davidi wi yɔnlɔ. A wi wunluwɔ pì si yeresaga ta fɔ jɛŋgɛ.
Pàa Adoniya wi gbo
13 Pilige ka, a Hagiti pinambyɔ Adoniya wì si kari wa Salomɔ wi nɔ Batisheba wi yeri. A Batisheba wì suu yewe ma yo fɔ: «Ma pan tanga ni le?»
A Adoniya wì suu yɔn sogo ma yo fɔ: «Ee, mì pan tanga ni.»
14 A Adoniya wì sho naa fɔ: «Mi yɛn na jaa mbe para ma ni.»
A wì sho fɔ: «Ta para.»
15 A Adoniya wì sho fɔ: «Màga jɛn ma yo wunluwɔ pila daga mbe kan mi yeri. Muwi Izirayɛli woolo pe ni fuun pàa pye na wele mbe tɛgɛ wunluwɔ pi na. Ɛɛn fɔ, a wunluwɔ pì si kaa kanŋga ma kan na jɔnlɔ Salomɔ wi yeri, katugu Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lùu kan wi yeri.
16 Koni mi yaa ma yɛnri kala nuŋgba ni, maga ka je li na.»
A Batisheba wì sho fɔ: «Ti yo.»
17 A Adoniya wì sho fɔ: «Mi yɛn nɔɔ yɛnri, ma saga yo wunlunaŋa Salomɔ wi kan fɔ wi Abishagi ŋa wì yiri wa Sunɛmu ca wi kan na yeri na jɔ, katugu mì taga ki na ma yo wi se je ma yɛnrɛgɛ ki na.»
18 A Batisheba wì sho fɔ: «Mìgi logo. Mi jate mi yaa sɔɔn kala li yɛgɛ yo wunlunaŋa wi kan.»
19 A Batisheba wì si kari wa wunlunaŋa Salomɔ wi yeri mbe sa para wi ni Adoniya wi kanŋgɔlɔ. A wunlunaŋa wì si yiri ma saa wi nɔ wi fili, ma fɔli wi yɛgɛ sɔgɔwɔ maa gbɔgɔ, mɛɛ sɔngɔrɔ ma cɛn wi wunluwɔ jɔngɔ ki na. A wì si ti a pè wunluwɔ jɔngɔ ka tɛgɛ wi nɔ wi kan, a wi nɔ wì si cɛn ki na wa wi kalige kɛɛ ki na.
20 A nɔfɔ wì sho fɔ: «Mi yɛn na jaa mbɔɔn yɛnri kala jɛɛlɛ nuŋgba ni, maga ka je li na.»
A wunlunaŋa wì suu yɔn sogo ma yo fɔ: «Na nɔ, ki kala li yɛnri, mi se je li na.»
21 A nɔfɔ wì sho naa fɔ: «Ki yaga ma Sunɛmu ca fɛnnɛ jɔ Abishagi wi kan ma ndɔ Adoniya wi yeri wi jɔ.»
22 A wunlunaŋa Salomɔ wì suu nɔ wi yɔn sogo ma yo fɔ: «Kì pye mɛlɛ, a ma nɛɛ Sunɛmu ca fɛnnɛ sumboro Abishagi wi yɛnri Adoniya wi kan? Sin ma wunluwɔ po yɛnri wi kan teere ni, katugu Adoniya wi yɛn na ndɔ! Wunluwɔ pi yɛnri teere wo naa saraga wɔfɔ Abiyatari konaa Zeruya pinambyɔ Zhowabu wi ni pe kan.»
23 Kona, a wunlunaŋa Salomɔ wì si wugu Yawe Yɛnŋɛlɛ li mɛgɛ ki na, ma yo fɔ: «Yɛnŋɛlɛ li jɔlɔgɔ gbɔgɔ wa na na, na mi si ti pe Adoniya wi gbo yɛnrɛgɛ ŋga wi yɛnri na yeri ki kala na.
24 Koni mbege ta Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛn yinwege wolo, lo na lìlan tɛgɛ wunluwɔ pi na na to Davidi wi yɔnlɔ, ma yeresaga kan na wunluwɔ pi yeri, konaa ma wunluwɔ pi kan mi naa na setirige piile we yeri, ma yala yɔn fɔlɔ na làa kɔn li ni, mì wugu li mɛgɛ ki na fɔ pe yaa Adoniya wi gbo nala yɛrɛ.»
25 A wunlunaŋa Salomɔ wì si Yehoyada pinambyɔ Benaya wì tun, a wì saa Adoniya wì gbɔn maa gbo. Pa Adoniya wìla ku yɛɛn.
Pàa Abiyatari wi purɔ maa laga
wa saraga wɔgɔtunŋgo ki na
konaa ma Zhowabu wi gbo
26 Ko puŋgo na, a wunlunaŋa wì sigi yo saraga wɔfɔ Abiyatari wi kan ma yo fɔ: «Kari ma sa cɛn wa ma tara laga ki ni, wa Anatɔti ca, mà jɛn mboro fun ma daga mbe ku. Ɛɛn fɔ mi sɔɔn gbo nala, katugu mà we Fɔ, Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɔn finliwɛ kɛsu wi tugo na to Davidi wi yɛgɛ konaa jɔlɔgɔ ŋga fuun wìla jɔlɔ màa koro wi ni.»
27 Pa Salomɔ wìla Abiyatari wi laga wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li saraga wɔgɔtunŋgo ki na yɛɛn. Kì pye ma, sɛnrɛ nda Yawe Yɛnŋɛlɛ làa yo wa Silo ca Eli go woolo pe wogo na, a tì si ti yɛɛ yɔn fili.
28 Naa Zhowabu wìla kaa ki sɛnrɛ ti logo, a wì si fe ma kari wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li paraga go ki ni ma saa saraga wɔsaga ki yɛnŋgɛlɛ ke yigi ma karafa Yɛnŋɛlɛ li na, katugu wìla gbogolo Adoniya wi ni, ɛɛn fɔ wi sila gbogolo Abisalɔmu wo ni.
29 A pè si saa ki yo wunlunaŋa Salomɔ wi kan ma yo fɔ Zhowabu wi fe ma kari wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li paraga go ki ni, fɔ wi yɛn ma lara wa saraga wɔsaga ki tanla. Kona, a Salomɔ wì si Yehoyada pinambyɔ Benaya wi tun ma yo fɔ: «Kari ma saa gbɔn maa gbo.»
30 A Baneya wì si kari wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li paraga go ki ni, ma saa Zhowabu wi pye fɔ: «Wunlunaŋa wì yo ma yiri laga ki laga ŋga ki ni.»
Ɛɛn fɔ, a Zhowabu wì si Benaya wi yɔn sogo ma yo fɔ: «Ayoo, pa mi yaa ku lagamɛ.»
A Benaya wì si sɔngɔrɔ ma saa Zhowabu wi sɛnyoro ti yo wunlunaŋa wi kan.
31 A wunlunaŋa wì si Benaya wi pye fɔ: «Ŋga wì yo, kari ma saga pye ma. Kari ma saa gbo, maa le. Ki ka pye ma, leele mbele Zhowabu wì gbo go fu, pa ma yaa ki kapege ki laga mi naa na go woolo we go na.
32 Yawe Yɛnŋɛlɛ li yaa wi legbogo ki fɔgɔ tɔn wo jate wi na, katugu wìla nambala shyɛn gbo tokobi ni, mbele pàa pye sinmbele konaa jɛrɛgisaga fu. Pàa pye ma sin ma wɛ wo jate wi na. Ma si yala na to Davidi wi sila pye pe gbokala li jɛnmɛ. Izirayɛli tara maliŋgbɔɔnlɔ to Nɛri wi pinambyɔ Abinɛri naa Zhuda tara maliŋgbɔɔnlɔ to Yetɛri wi pinambyɔ Amasa poro la wɛlɛ.
33 Zhowabu wo naa wi setirige piile pe ni poro pe yaa ki legbogo ki go kala li lɛ. Ɛɛn fɔ, Yawe Yɛnŋɛlɛ li yaa yɛyinŋge kan Davidi naa wi setirige piile, naa wi go woolo konaa wi wunluwɔ pi yeri fɔ sanga pyew.»
34 Kona, a Yehoyada pinambyɔ Benaya wì si yiri ma kari ma saa Zhowabu wi gbɔn maa gbo. A pè si saa Zhowabu wi le wa wi yɛɛra tara laga ki ni, wa gbinri wi ni.
35 A wunlunaŋa wì si Yehoyada pinambyɔ Benaya wi tɛgɛ maliŋgbɔɔnlɔ to wa Zhowabu wi yɔnlɔ, mɛɛ saraga wɔfɔ Zadɔki wi tɛgɛ wa Abiyatari wi yɔnlɔ.
Pàa Shimeyi wi gbo
36 Ko puŋgo na, a wunlunaŋa wì si Shimeyi wi yeri maa pye fɔ: «Shimeyi, go ka kan laga Zheruzalɛmu ca ma cɛn wa ki ni. Maga ka yiri mbe kari laga ka kpɛ ni.
37 Ma cɛn ki cɛnwɛ fɔ pilige o pilige maga yiri laga ca ki ni mbe Sedirɔn lafogo ki kɔn mbe yiri, ma yaa ku ki pilige ki ni. Pa kona ma kunwɔ pi yaa pye mboro yɛɛra go kala.»
38 A Shimeyi wì si wunlunaŋa wi yɔn sogo ma yo fɔ: «Ŋga mà yo mìgi logo. Mi ŋa ma tunmbyee, mi yaa tanga mbe yala wunlunaŋa, na tafɔ ma sɛnyoro ti ni.» A Shimeyi wì si cɛn ma mɔ wa Zheruzalɛmu ca.
39 Ɛɛn fɔ yɛlɛ taanri toroŋgɔlɔ, a Shimeyi wi kulolo shyɛn si fe wa wi yeri ma kari wa Maaka pinambyɔ Akishi ŋa wìla pye Gati ca wunlunaŋa wi yeri. A pè si saa ki yo Shimeyi wi kan fɔ: «Ma kulolo pe yɛn wa Gati ca.»
40 Kì pye ma, a Shimeyi wì si yiri maa sofile jɔngɔ ki taga wi sofile wi na, mɛɛ kari wa Gati ca, wa Akishi wi yeri ma saa wi kulolo pe lagaja. A wì si sɔngɔrɔ ma pan pe ni wa Zheruzalɛmu ca.
41 A pè si saa ki yo Salomɔ wi kan fɔ Shimeyi wìla yiri wa Zheruzalɛmu ca ma kari wa Gati ca, ma sɔngɔrɔ ma pan.
42 Kona, a wunlunaŋa wì si Shimeyi wi yeri maa pye fɔ: «Mi sila ti a mà wugu Yawe Yɛnŋɛlɛ li mɛgɛ ki na fɔ ma se yiri laga ca ki ni le? Mi yo mìla ki yo maga ŋgban ma ni ma yo fɔ ma cɛn ki cɛnwɛ fɔ pilige o pilige maga yiri laga ca ki ni, mbe kari laga ka na, ma yaa ku? A màla yɔn sogo ma yo fɔ ŋga mì yo kɔ̀ɔn ndanla, fɔ ma yaa ki pye ma.
43 Yiŋgi na koni wuguro nda màa wugu Yawe Yɛnŋɛlɛ li mɛgɛ ki na, mɛɛ siri jate? Yiŋgi na sɛnrɛ nda mìla yo ma kan mɛɛ si tanga ti na?»
44 Ko puŋgo na, a wunlunaŋa wì si Shimeyi wi pye fɔ: «Kapege ŋga fuun mà pye na to Davidi wi na màga jɛn, ki si yɛn wa ma nawa. Ki kala na Yawe Yɛnŋɛlɛ li yaa ma tipewe pi fɔgɔ tɔn ma na.
45 Ɛɛn fɔ, wunlunaŋa Salomɔ wo yaa duwaw ta, Davidi wunluwɔ pi yaa yeresaga ta Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ sɔgɔwɔ.»
46 Kì pye ma, a wunlunaŋa wì si konɔ kan Yehoyada pinambyɔ Benaya wi yeri ma yo wi saa gbo. A wo si yiri ma saa Shimeyi wi gbɔn maa gbo.
Ko puŋgo na, a wunluwɔ pì si yeresaga ta Salomɔ wi kɛɛ.