22
Lɑmɔtɩ ɩcɑtɛ lɛɛkʋɣʋ tɔm
(Kʋtɔɔsʋtʋ II 18:1-3)
1 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɩɩsɩ nɑɑlɛ tɛɛwɑ, yoou tɑ kɔɔ Ɩsɛɣɛlɩ nɑ Silii nyǝ́mɑ pɑ hɛkʋ.
2 Pǝnɑɣɑ tooso nyǝŋkɑ tɑɑ kɛ́ Yutɑ wulɑʋ Sosɑfɑtɩ polɑ Ɩsɛɣɛlɩ wulɑʋ Akɑpɩ kɛ nɑʋ.
3 Pǝyele Akɑpɩ kɑ tɛmɑ ɩ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ kɛ heeluɣu sɩ: Ɩ́ nyǝ́mɑ́ teu sɩ tɑ́ tǝnnɑ Lɑmɔtɩ ɩcɑtɛ kɛ Kɑlɑɑtɩ tɛtʋ tɑɑ. Ɩlɛ pǝ fɛɩ sɩ ɩ́ lɑ sikɑ nɑ tǝ lɛɛkʋɣʋ kɛ Silii nyǝ́mɑ.
4 Mpʋɣʋlɛ Akɑpɩ pɔɔsɑ Sosɑfɑtɩ sɩ: N kɑɑ kɔɔ nɑ ń sǝnɑ-m nɑ tǝ́ lɛɛkɩ-tɛ?
Sosɑfɑtɩ sɩ mɑ́ nɑ mɑ yoolɑɑ nɑ mɑ kpɑɣɑnǝŋ tɑ sɔɔlʋ pɩɩwɑ sɩ tɩɩ sǝnɑ-ŋ.
Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ pɔpɔtʋnɑɑ kɑloolɑɣɑ
(Kʋtɔɔsʋtʋ II 18:4-11)
5 Pɑɑ nɑ mpʋ, ɩlɛnɑ Sosɑfɑtɩ sɩ: Pɔɔsɩ Tɑcɑɑ nɑ pǝ́cɔ́.
6 Mpʋɣʋlɛ Ɩsɛɣɛlɩ wulɑʋ kotɑ ɩ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ. Pɑ wɛ yʋlʋnyɔɔŋ nɑsǝlɛ (400) kɛ mpʋ, nɑ ɩ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Pǝ wɛɛ sɩ mɑ́ polo mɑ́ lɛɛkɩ Lɑmɔtɩ ɩcɑtɛ kɛ Kɑlɑɑtɩ tɛtʋ tɑɑ yɑɑ mɑ́ yele? Ntɛnɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ sɩ: Polo, Tɑcɑɑ kɑ́ tʋ-wɛɣɛ nyɑ́ niŋ tɑɑ.
7 Pɑɑ nɑ mpʋ Sosɑfɑtɩ tɑ nyɔlɔ-tɩ. Ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ sɩ: Pǝ tɑ kɑɑsɩ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ nɔɣɔlʋ, wei ɩ kɑ́ yɔɣɔtǝnɑ-tʋɣʋ Tɑcɑɑ tɔ?
8 Ntɛnɑ Akɑpɩ sɩ: Teu, Imilɑ pǝyɑlʋ Misee wɛɛ. Amɑ mɑɑ cɑɑkɩ-ɩ kɛ́. Mpi tɔ, ɩsɑɣɑtʋ kɛ ɩ heeliɣi-m tɑm.
Ntɛnɑ Sosɑfɑtɩ mɑ kɑpukɑ sɩ: Pɑɑ yɔɣɔtǝɣɩ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ kɛ mpʋ.
9 Ḿpʋ́ɣʋ́ Akɑpɩ yɑɑ kɑwulɑɣɑ tǝyɑɣɑ tǝmlɛ tʋ nɔɣɔlʋ, nɑ ɩ tili-ɩ sɩ: Polo nɑ ń yɑɑ Misee kɛ lɔŋ.
10 Awulɑɑ mpɛ pɑ nɑɑlɛ pɑ suu pɑ kɑwulɑɣɑ wontu kɛ́, nɑ pɑ́ cɑɣɑ pɑ kpelɑsɩ tɔɔ kɛ́ Sɑmɑlii tɔm tǝhʋʋlɛ cɔlɔ. Ɩlɛnɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ kpɑɑlǝɣɩ pɑ tɔmnɑɑ.
11 Kenɑɑnɑ pǝyɑlʋ wei pɑ yɑɑkɑɣɑ sɩ Setekiyɑ tɔ, ɩ kɑ kɛ́ pɑ tɑɑ lɛlʋ kɛ́. Ɩ kɑ lupɑ ɩ tǝɣɩ nyǝɣǝlʋɣʋ hǝŋ kɛ́ nɑ ɩ́ tɔŋ sɩ: Hǝŋ ɩnɛ ɩ hʋlǝɣǝnɑ toŋ wei n kɑ́ kǝlǝnɑ Silii yoolɑɑ tɔ.
12 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ lɛlɑɑ nɑ́ yɔɣɔtɑ tɔm kʋlʋmtʋ ntɩ tɔtɔ sɩ: Tɑ cɑɑ, polo ń lɛɛkɩ Lɑmɔtɩ ɩcɑtɛ kɛ Kɑlɑɑtɩ tɛtʋ tɑɑ. Tɑcɑɑ kɑ́ tʋ-tɛɣɛ nyɑ́ niŋ tɑɑ kɛ́ nɑ ń pǝsɩ-tɛ.
Misee kpɑɑlɑ Akɑpɩ kpisuɣu
(Kʋtɔɔsʋtʋ II 18:12-27)
13 Ḿpʋ́ɣʋ́ tillu wei ɩ polɑ Misee wɑɑlɩ tɔ ɩ heelɑ-ɩ sɩ: Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ tǝnɑ kpɛntɑ nɔɣɔ kɛ́, nɑ pɑ́ heeliɣi wulɑʋ sɩ ɩ kɑ́ lɑ ɑkɑ. Pǝ tɔɔ tɔ, nyɑnɑ-wɛ ɩ́ kpɛntɩ nɔɣɔ.
14 Ntɛnɑ Misee sɩ: Mɑ tuunɑ Tɑcɑɑ sɩ, nti Ɩsɔ kɑ́ heeli-m tɔɣɔ mɑɑ yɔɣɔtɩ.
15 Ɩ tɑlɑ wulɑʋ kiŋ, ɩlɛnɑ wulɑʋ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Misee, tǝ́ polo nɑ tǝ́ lɛɛkɩ Lɑmɔtɩ ɩcɑtɛ yɑɑ tǝ tɑɑ polo? Ntɛnɑ Misee sɩ: Mɑ tɑ tɑŋɩ-ŋ se. Polo, Tɑcɑɑ kɑ́ tʋ-tɛɣɛ nyɑ́ niŋ tɑɑ kɛ́.
16 Mpʋɣʋlɛ wulɑʋ sɩ: Aweɣe n sɩɩwɑ sɩ ɩ́ pɔɔlǝɣɩ-ŋ nɑ pǝ́cɔ́ ń tɛlǝsɩ-m tɔm nti Tɑcɑɑ heelɑ-ŋ tɔ?
17 Ntɛnɑ Misee sɩ:
Mɑ nɑwɑ Ɩsɛɣɛlɩ yoolɑɑ yɑwɑ yem kɛ́ pɔɔŋ tɑɑ,
ɩsɩɩ heeŋ wei ɩ fɛɩnɑ tiikilu tɔ.
Ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ yɔɣɔtɩ sɩ, pɑ fɛɩnɑ wulɑʋ.
Yoou tɛmɑ, pɑɑ wei ɩ́ kpe.
18 Kɛlɛnɑ Akɑpɩ pǝsǝnɑ Sosɑfɑtɩ tɔɔ sɩ: Ntɔŋ mɑɑ heelɑ-ŋ sɩ ɩsɑɣɑtʋ tike kɛ ɩ heeliɣi-m tɑm?
19 Ḿpʋ́ɣʋ́ Misee tɑsɑɑ sɩ: Tɔʋ, nɩɩ Tɑcɑɑ tɔm. Mɑ nɑ-ɩ nɑ ɩ́ cɑɣɑ ɩ kɑwulɑɣɑ kumte tɔɔ, nɑ ɩ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ sǝŋɑɑ nɑ pɑ́ tʋ-ɩ hɛkʋ.
20 Ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Awe kɑ́ polo nɑ ɩ́ tʋsɩ Akɑpɩ sɩ ɩ lɛɛkɩ Lɑmɔtɩ ɩcɑtɛ nɑ pɑ́ kʋ-ɩ? Ɩnɛ sɩ ɩ nyǝntʋ ntɔ. Ɩnɛ ɩ́lɛ́ sɩ ɩ́lɛ́ ɩ nyǝntʋ ntɔ.
21 Mpʋɣʋlɛ feesuɣu nɑkʋlɩ kʋ kʋlɑɑ sɩ ŋkʋ kɩɩ polo. Tɑcɑɑ sɩ: Ɩsǝnɑɣɑ n kɑ́ lɑ?
22 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɩ ŋkʋ kɩɩ tʋ Akɑpɩ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ tɑɑ kɛ́ pɔpɔtʋ. Tɑcɑɑ sɩ: Tɔʋ, polo nɑ ń lɑ mpʋ.
23 Ɩlɛnɑ Misee tɑsɑ sɩ: Ntǝɣǝlɛ, Tɑcɑɑ yelinɑ sɩ pǝ́ tʋ́ nyɑ́ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ tɑɑ kɛ́ pɔpɔtʋ. Tɔfɔ mpusi kɛ́ ɩ cɑɑ ɩ kɔnɑ-ŋ.
24 Tǝnɑɣɑlɛ Sitekiyɑ kpǝtǝnɑ Misee, nɑ ɩ́ mɑpɩ-ɩ kɑtɑŋɑ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ Feesuɣu lɩɩnɑ mɑ tɑɑ, nɑ kʋ́ kɔɔ nɑ kʋ́ heeli-ŋ yɑɑ?
25 Mpʋɣʋlɛ Misee sɩ: Kʋyɑkʋ ŋku ń kɑ́ se nɑ ń ŋmɛlɩ nyɑ́ nɑŋ lɔkǝtǝlɔkɑɣɑ tɑɑ ɩlɛ, kʋyɑŋkʋɣʋlɛ n kɑ́ tisi.
26 Ɩlɛnɑ Akɑpɩ tɔ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ sɩ: Kpɑ Misee nɑ ń cɛlɑ ɩcɑtɛ nyʋɣʋ tʋ Amoŋ, nɑ wulɑʋ pǝyɑlʋ Yowɑsɩ.
27 Heeli-wɛ sɩ mɑ tɔmɑ sɩ ɩ́ tʋ-ɩ sɑlǝkɑ, nɑ ɩ́ hɑɑkɩ-ɩ potopoto hɔɣɔliyɑ nɑ lʋm. Hɑlǝnɑ mɑ́ kɔnnɑ tǝyoole nɑ ɑlɑɑfǝyɑ.
28 Mpʋɣʋlɛ Misee cɔ-ɩ sɩ: Ye sɩ ń kɔmnɑ ɑlɑɑfǝyɑ, ɩlɛ pǝ tɑɣɑ Tɑcɑɑ heelinɑ-m tɔm sɩ mɑ́ yɔɣɔtɩ.
Wulɑʋ Akɑpɩ sǝm
(Kʋtɔɔsʋtʋ II 18:28-34)
29 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɛɣɛlɩ wulɑʋ nɑ Yutɑ nyǝŋ pɑ polɑ Lɑmɔtɩ kɛ yoonɑʋ.
30 Ɩlɛnɑ Akɑpɩ tɔ Sosɑfɑtɩ sɩ: Mɑ yʋsǝɣɩ mɑ tɩ nɑ mɑ́ polo yoou. Amɑ nyɑɑ suu nyɑ́ kɑwulɑɣɑ wontu.
Ɩlɛnɑ Akɑpɩ lɑ mpʋ.
31 Pǝyele Silii wulɑʋ kɑ heelɑ ɩ yoou kɛɛkɛnɑɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ hiu nɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ kɛ́ sɩ, pɑ́ tɑɑ pɑɑsǝnɑ yoolɑɑ sǝkpemɑ yɑɑ sɔsɑɑ. Amɑ pɑ́ pɛɛkɩ Ɩsɛɣɛlɩ wulɑʋ.
32 Pǝ tɔɔ kɛ́ wɑɑtʋ wei Silii yoolɑɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ mpɛ pɑ nɑ Sosɑfɑtɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ tʋ́ ɩ wɑɑlɩ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ mɑpɑ kɑpukɑ.
33 Ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ́ cɛkǝnɑ sɩ pǝ tɑɣɑ Akɑpɩ, nɑ pɑ́ mǝlɩ.
34 Ḿpʋ́ɣʋ́ Silii yoolɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ ɩ tɔ́ nyǝmlɛ kɛ yem. Ɩlɛnɑ tǝ́ polo nɑ tǝ́ yɑɣɑ Akɑpɩ kɛ timpi tɑɑ ɩ yoou toko fɛɛwɑ tɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ́ ɩ kɛɛkɛ sɑɑlʋ sɩ: Kɛɛ nɑ tǝ́ mǝlɩ, pǝ hikɑ-m.
35 Amɑ kʋyɑkʋ ŋkʋ yoou lɑpɑ toŋ kɛ́, nɑ kolontunɑɑ tɔŋɑ-ɩ yoonɑʋ. Ɩlɛnɑ nɔɣɔlʋ nɑɑ tɔkɑ Akɑpɩ, nɑ cɑlǝm kpeŋ ɩ kɛɛkɛ tɑɑ. Pǝ tɑɑnɑɑ ɩlɛnɑ Akɑpɩ hɛɛ.
36 Ilim tʋkɑɣɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ yɑɣɑ kɑkiisɑɣɑ kɛ tesikile tɑɑ sɩ pɑɑ wei ɩ́ kpe.
37 Mpi tɔ wulɑʋ fɛɩ.
Ɩlɛnɑ pɑ́ kpeenɑ Akɑpɩ kɛ Sɑmɑlii nɑ pɑ́ pimi-ɩ.
38 Wɑɑtʋ wei pɑ nyɑɑlɑɣɑ wulɑʋ kɛɛkɛ kɛ́ lɩɩlɛ tɑɑ, ɩlɛnɑ hɑsɩ niisi ɩ cɑlǝm, nɑ ɑpɑlɑɑ tǝnɑ ɑlɑɑ nɑ́ɑ́ sɔɔkɩ tǝnɑ, ɩsɩɩ Tɑcɑɑ kɑ kpɑɑlɑɑ tɔ.
39 Pɑ kɛɛsɑ Akɑpɩ tɔm lɛntǝnɑɑ, nɑ ɩ kʋlɑpǝm kɛ Ɩsɛɣɛlɩ ɑwulɑɑ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ, pɑɑ ɩsǝnɑ ɩ́ ŋmɑ́ kɑwulɑɣɑ tǝyɑɣɑ nɑ ɩ́ lɑ́ cɑŋǝm kɛ pǝ tɑɑ nɑ tuuŋ kelɑ tɔ. Nɑ ɩsǝnɑ ɩ ŋmɑ́ ɩ tǝɣɩ ɑcɑlɛɛnɑɑ tɔ.
40 Akɑpɩ sǝpɑ, ɩlɛnɑ ɩ pǝyɑlʋ Ahɑsiyɑ lɛɛtɩ ɩ lonte tɑɑ.
Yutɑ wulɑʋ Sosɑfɑtɩ tɔm
(Kʋtɔɔsʋtʋ II 20:31–21:1)
41 Akɑpɩ kɑwulɑɣɑ pǝnɑɣɑ liɣiti nyǝŋkɑ tɑɑ kɛ́ Asɑ pǝyɑlʋ Sosɑfɑtɩ tɔɣɔ kɑwulɑɣɑ kɛ Yutɑ.
42 Sosɑfɑtɩ lʋlʋɣʋ pɩɩsɩ kɑ wɛ hiu nɑ nɑɑnʋwɑ nɑ kɑkpɑsɩ kɛ wɑɑtʋ ɩnɩ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɔɣɔ kɑwulɑɣɑ kɛ pɩɩsɩ hiu nɑ kɑkpɑsɩ kɛ Yosɑlɛm. Ɩ too kɛlɛ Sili pɛɛlɔ Asupɑ.
43 Sosɑfɑtɩ tɔntɛ kɑ siɣisɑɑ kɛ́, nɑ ɩ́ kɛɛkǝnɑ ɩ cɑɑ Asɑ, nɑ ɩ́ lɑkɩ mpi Tɑcɑɑ cɑɑkɩ tɔ.
44 Amɑ ɩ tɑ wɑkǝlɩ tǝkɔtǝlɛnɑɑ. Yǝlɑɑ pukɑɣɑ kɛ́ nɑ pɑ́ lɑkɩ tɔlɑ kɛ kɔtɑɣɑ nɑ pǝ tulɑɑlʋnɑɑ.
45 Sosɑfɑtɩ nɑ Ɩsɛɣɛlɩ wulɑʋ pɑɑ wɛ leleŋ kɛ́.
46-47 Pɑ kɛɛsɑ Sosɑfɑtɩ tɔmnɑɑ lɛntǝnɑɑ kɛ Yutɑ ɑwulɑɑ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ. Pɑɑ ɩsǝnɑ ɩ lɑpɑ ɑpɑlʋtʋ tɔ, nɑ ɩ yooŋ. Nɑ ɩsǝnɑ ɩ tɔɣɔnɑ ɑpɑlɑɑ, nɑ ɑlɑɑ mpɑ pɑɑ kɑɑsɑ ɩ cɑɑ wɑɑtʋ tɑɑ, nɑ pɑ́ lɑkɩ wɑsɑŋkɑlǝtʋ kɛ tǝkɔtǝlɛnɑɑ tɑɑ tɔ.
48 Wɑɑtʋ ɩnɩ ɩ tɑɑ, wulɑʋ tɑɑ fɛɩ Ɩtɔm tɛtʋ tɑɑ. Amɑ Yutɑ wulɑʋ kpɑɑkɑɣɑnɑ-wɛɣɛ kʋmɑtɑŋ sɔsɔ.
49 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sosɑfɑtɩ sɑɑkɑ kpɩɩlǝŋ sɔsɔɔŋ kɛ Isiyɔŋ-Kepɛɛ sɩ pɑ́ puki Ofii kɛ wʋlɑnɑɑ cɔlɔ. Amɑ lʋm tɔɣɔ kpɩɩlǝŋ kɛ Isiyɔŋ-Kepɛɛ kiŋ ɩlɛ pɑ tɑ pǝsɩ pɑ tǝmlɛ.
50 Ḿpʋ́ɣʋ́ Akɑpɩ pǝyɑlʋ Ahɑsiyɑ tɔmɑ Sosɑfɑtɩ sɩ: Mɑ kpɩɩlǝŋ sɑɑlɑɑ kɑ́ tǝŋǝɣɩ nyɑ́ nyǝ́mɑ. Amɑ Sosɑfɑtɩ tɑ tisi.
51 Sosɑfɑtɩ sǝpɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ pimi-ɩ pɑ tǝyɑɣɑ pǝlɑɑʋ tɑɑ kɛ́ Tɑfiiti tɛ. Nɑ ɩ pǝyɑlʋ Solɑm lɛɛtɩ ɩ lonte.
Ɩsɛɣɛlɩ wulɑʋ Ahɑsiyɑ tɔm
52 Yutɑ wulɑʋ Sosɑfɑtɩ kɑwulɑɣɑ pǝnɑɣɑ, nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nyǝŋkɑ tɑɑ kɛ́, Akɑpɩ pǝyɑlʋ Ahɑsiyɑ tɔɣɔ kɑwulɑɣɑ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ tɑɑ kɛ́ Sɑmɑlii kɛ pɩɩsɩ nɑɑlɛ.
53 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ lɑpɑ mpi pǝ tɑ mɑɣɑ Tɑcɑɑ tɔ. Ɩ kɛɛnɑ ɩ cɑɑ nɑ ɩ too, nɑ Solopʋwɑm wei ɩ tʋsɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ tɩɩŋ lɑɑʋ tɑɑ tɔ.
54 Ɩ luŋɑ tʋɣʋ Pɑɑlɩ kɛ́ nɑ ɩ́ lɑɑ-kʋ, nɑ ɩ́ kpɑɑsɩ Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ Tɑcɑɑ pɑ́ɑ́nɑ́ ɩsɩɩ ɩ cɑɑ.