2
Dhuwandja dhäwu wäŋa-Yipatjatjpuywu yolŋuw walalaŋ ŋurikiwurruŋgun ŋunhi Garraywalaŋumirriwnha mala
The message to Ephesus
Revelation 2.1-7
Bala yan ŋayi Djesuynydja waŋanan ŋarranhany Djonnhany bitjarra, “Gatjuy nheny dhu wukirrin dhuwandja mala ŋunhi dhäruk, ga gurrupandja nhe dhu ŋunhi ŋarrakalaŋuwala djiwarr'puywala dhäwu-gänhamirriwalnydja yolŋuwal walalaŋgal, märr ŋayiny dhu gurrupan ŋurikiwurruŋgun ŋunhi ŋarrakalaŋawnha malawnydja wäŋa-Yipatjatjpuywun yolŋuw walalaŋ. Biyakun walalaŋ lakaraŋuny gam',
‘Dhuwandja nhumalaŋ dhipaliyi dhäwu, ŋarrakuŋun ŋunhi ŋarra ga dhuwal ŋayatham 7-nha ganyuny malaŋuny ŋarrakal dhunupa'ŋuy goŋdhu, ga marrtjiny ŋarra ŋuli ga dhuwal ŋuliwitjandhin ŋunhi 7-gurra lanhdhirra dhärranhamirriwurrnydja, ŋunhi bulaymirriwurra. Yo! Ŋäkun walal. Ŋarrany dhuwal marŋgi nhumalaŋgalaŋaw djämawnydja, ŋunhi nhuma ŋuli ga dhuwal mirithirr yan djämany ŋarraku, yaka nhuma ŋuli gi ŋunhi djäma warku'yurrnydja biyakuny; yuwalkkum yan nhuma ŋuli ga ŋunhi djämany. Ŋarrany nhumalaŋ dhuwal marŋgi, ŋunhi nhuma ŋuli gi bäyŋu nhäŋu ganarrthul ŋunhi dhuwurr-yätjmirrinhany yolŋuny walalany ŋunhi walal gan gärrin nhumalaŋgal malalil. Ga bitjarryi bili nhuma gan ŋunhi birrka'yurryi yan ŋunhiyinhany yolŋuny walalany ŋunhi walal marrtjin lakaranhamin nyäḻ'yunmin yanbi walal be djuy'yunawuynha mala God-Waŋarrwuŋun; bilin nhuma gan ŋunhi maḻŋ'maraŋala ŋunhi nyäḻ'ymirrinhany yolŋuny walalany. Yo. Ŋarrakal yäkuynydja nhuma marrtjin ŋunhi burakinany, ŋuliwitjarryiny ŋunhi marikurrnydja, ga yakan nhuma ŋunhi ŋula gandarrŋurnydja ḏaḏawyunna.”
“Yurr waŋganygun yan romgu nhumalaŋgalaŋaw ŋarra gi yakany dhuwal djäl-ŋamathi. Ŋäthilnydja nhuma gan ŋunhi mirithin yan ŋarraku märr-ŋamathin, yuwalkkuŋal yan. Yurr dhiyaŋuny bala nhumalaŋ ŋunhi märr-ŋamathinyawuynydja bilin winya'yurra dhikan nyimdhurra. Guyaŋi ŋathil walal balayi roŋiyi, nhäthinya nhumalaŋ ŋunhi ŋurruŋuny märr-ŋamathinyawuy, ga wanhami nhuma ŋunhi romŋurnydja galkirrin, bala roŋiyinan bilyurr ŋunhiwiliyi bili yan ŋunhi nhuma gan ŋäthil djäma. Ŋuli nhuma dhu bäyŋuny gumurr-bilyun dhipuŋuryiny romŋur, ŋarrany dhu ŋarrapiny marrtjin dhipaliyin, bala djaw'yunna ŋarra dhu nhumalaŋ dhuwaliyiny ŋunhi lanhdhirra-dhärranhamirrnydja bala ŋurrkaman.”
“Yurr waŋganydhu romdhu nhumalaŋgal ga dhuwal ŋarranhawuynhany nhakun ŋayaŋu-ŋamatham, dhiyaŋun ŋunhi gam', ŋunhi nhumany ŋuli ga ŋaramurryirr ŋurikiny romgu ŋunhi walal ŋuli ga dhiyaŋuwurruyyi yolŋu'-yulŋuy Nikalayatandhu* bäpurruy djäma; ga ŋarra muka wiripuny ŋuli ga walalaŋ dhuwal ŋaramurrthirryi, yaka ŋarra ga djälthirr walalaŋgalaŋaw yätjkurruw romgu.”
“Ŋuli nhuma buthurumirrnydja yolŋu walal, ŋäkun walal; buthuru-bitjurra dhiyakiyiny dhärukku ŋunhi nhaltjan ŋayi ga God-Waŋarrwu Dhuyu Birrimbirr waŋa nhanukiyingalaŋuwal yolŋuwal walalaŋgal, malalil ga malalil.”
“Yo, ŋunhan ŋunhi dharpany, ya ŋunhan, dhärra ga borum-dharrwamirrnydja, ŋunhayin ŋunhi walŋa-gurrupanamirrnydja dharpa, yurr dhärrany ŋayi ga ŋunha God-Waŋarrwala marra-djulŋiŋura wäŋaŋurnydja. Gatjuynha dhäŋur dhipuŋurnydja gay'yi nhumany dhu ga yänan ḻukan borumdja ŋunhiŋuwuyyiny dharpapuy, nhuma ŋuriŋiwurruynydja ŋunhi nhuma gan marrtjin bitjarr bili yan God-Waŋarrwalaŋuwurr romgurr, ga djuḻkmaraŋal nhuma marrtjin ŋunhiyi nhä malany ŋunhi nhumalany marrtjin birrka'yurr guwaḻ-ṉirr'maraŋal roŋanmaraŋal. Yo, ŋuriŋiwurruyyin dhu ga ŋunhi yolŋuynydja walal ḻukany ŋunhayiny borum walŋa-gurrupanamirrnydja ŋunhalnydja God-Waŋarrwalnydja wäŋaŋur.” ’ ” Bitjarra ŋayi gan Djesu dhäruk-gurrupanminany ŋarrakal.
Dhuwandja dhäruk ŋurikiwurruŋ Garraywalaŋumirriw yolŋuw walalaŋ wäŋa-Djimunapuywun
The message to the church at Smyrna
Revelation 2.8-11
Ga bulu nhakun ŋayi Djesuy waŋan ŋarrany bitjarr, “Ma', wukirrin dhuwandja dhäwu ŋurukuny ŋunhi ŋarrakalaŋuwalnydja dhäwu-gänhamirriw, märr ŋayiny dhu gäman ŋurukuwurruŋgun ŋunhi ŋarrakalaŋawnha malaw wäŋa-Djimunapuywun walalaŋ. Ga biyak walalaŋ lakaraŋuny gam',
‘Dhuwandja ŋarrakuŋ dhäwu nhumalaŋ dhipaliyi, dhiyakuŋ ŋunhi, ŋunhi ŋarrany ŋarrapi warray ŋurruṉaŋgal, ga ŋunha bala ŋarra dhä-dhawar'yunamirriy ŋarrapi yan; dhiŋgaŋal warray ŋarra ŋunhi yulŋuny, ga bulu ŋarra walŋathindhi.”
“Marŋgi muka ŋarra nhumalaŋ dhuwal, ŋunhi nhuma marrtjin burakin dhiyaliyi, ga gurrupuru-wapthunna nhuma ŋuli marrtji nhinany ŋurruwuykthirra. Yurr yuwalktja nhuma dhuwal ḻukunydjan' mala yolŋu walal. Ŋäkul warray ŋarra gan ŋunhi wiripuwurrunhany yolŋuny walalany dhäruk, walal marrtjin yätjkurr-lakaraŋalnydja nhumalany, djarrma-gäŋalnydja nhumalany, dhiyaŋuwurruyyiny ŋunhi walal ŋuli ga lakaranhamirr yanbi walalnydja be God-Waŋarrwun yolŋu'-yulŋu, be Djuw malan, yurr bäyŋu warray walal ŋunhi yuwalktja God-Waŋarrwuny yolŋu, bili walal gan ŋunhi romŋurnydja nhinan ŋunhili warray bili Mokuywal yan Djaytingal.”
10 “Yo, galki dhu dhuwal yindiny mari bunan nhumalaŋ dhiyaliyiny, yurr yaka walal ŋula barrariny. Ŋayiny nhumalany dhu ŋunhi ŋuriŋiyiny buŋgawaynydja Mokuyyuny galkanna dharruŋgulila dhä-gir'yunarawnha, birrka'yunna nhumalany ŋuliwitjandhin ŋunhi marikurra yurr 10-gun waluwnydja märr wiyin. Yurr nhumany dhu ga ŋunhi bitjanna bili yan ŋayathamany baṯ-bitjandja ŋarranhawuynhan yan, ga yakan yan walal bilyurrnydja. Marrtji yan gi mukthurr yan bala, ga yan bili ga ŋunha buku-ŋayathul, bäydhi walal nhuna dhu marrtji ŋunhi bumany murrkay'kumany, ŋula dhiŋganhamaramany, märr nheny dhu ŋarrakuŋuny märraŋ walŋa-wiyinŋumirra.”
11 “Ŋuli nhuma buthurumirrnydja yolŋu walal, ŋäkun walal; buthuru-bitjurra dhiyakiyiny dhärukku ŋunhi nhaltjan ŋayi ga God-Waŋarrwu Dhuyu Birrimbirr waŋa nhanukalaŋuwal yolŋuwal walalaŋgal, malalil ga malalil.”
“Ŋuli nhuma dhu ga ŋunhi ŋayatham baṯ-bitjandja ŋunhi ŋarrakuwuynydja yan rom, ga yan bili ga djuḻkmaram nhuma dhu, ŋunhiyiny nhuma dhu ga dhärra walŋan, ga bäyŋun nhumalany dhu ŋunhi buluny nhakun ga ŋayaŋu-miḏikuman ŋuriŋiyiny ŋunhi dhiŋganhamirriynydja romdhu.” ’ ” Bitjarra ŋayi gan ŋunhi Djesuy dhäwuny' gurrupar ŋarrakal.
Dhuwandja dhäruk ŋurikiwurruŋ Garraywalaŋumirriw yolŋuw walalaŋ wäŋa-Bäkamambuywu
The message to Pergamum
Revelation 2.12-17
12 Ga bulu ŋayi ŋarrany Djesuy waŋan bitjarr, “Ma', gatjuynha wukirrin dhuwandja dhäruk ŋurukala ŋunhi ŋarrakalaŋuwala dhäwu-gänhamirriwalnydja, märr ŋayiny dhu gäma balan ŋunhi ŋarrakalaŋawnha malaw wäŋa-Bäkamambuywun walalaŋ. Ga bitjanna nhe dhu ŋunhi lakaramany walalaŋ gam', ‘Dhuwandja ŋarrakuŋ dhäwu nhumalaŋ dhipaliyi, ŋurukuŋdhin ŋunhi ŋarra ga dhuwal mandjawaknha ŋayatham, yurr galiny' maṉḏany dhuwal mandjawaktja raywalnha banydjin dhikan.
13 “Marŋgi muka ŋarra dhuwal nhumalaŋ yulŋuny, ŋunhi wanha mala nhuma ga wäŋaŋur mala nhina. Dhuwaliyiny wäŋaŋur nhuma ga nhina, nhanukala Mokuywala Djaytingala* goŋŋur ga dhärra; ŋayin ŋunhi dhiyakiyiny wäŋaw buŋgawa Djaytinnha. Yurr nhumany ga dhuwal baṯ-bitjan warray ŋayatham ŋarranhawuynha warray yäkuny, yaka nhuma ŋuli ŋula ḏiltji-bilyurr ga ganarrthul ŋarrany. Nhumany ŋunhi nhäŋal walalany ŋunhiwurrunhany ŋunhi walal bumar ḏirramuny yäkuny Yandipany,* ŋunhi ŋayi malthunayŋu yolŋu, ḏaḏawyunamiriw, ga ŋarranhawuynhany ŋayi ŋuli ganha ŋunhi lakaranhayi wiripuwurruŋgalnydja yolŋu'-yulŋuwal; yurr murrkay'kuŋala walal ŋanya ŋunhi bumarnydja ŋunhiliyiny wäŋaŋur Djaytingalnydja. Yo, nhäŋal warray nhuma ŋanya yulŋuny, yurr yaka warray nhuma ŋarranhany ŋula ganarrthanha.”
14 “Yurr ḻurrkun'thu romdhuny nhumalaŋgal ŋarra ga dhuwal ŋayaŋu-miḏikirrnydja. Wiripuwurrnydja nhuma ŋuli ga dhuwaliyi malthun Baylamgalaŋawnha* dhärukku, ŋurikin baman'ŋuwuywun yolŋuw ŋunhi ŋayi rom-lakaraŋal Balakkal,* bala ŋayiny gan ŋunhi Balakthuny ŋunhi Yitjuralpuynhany* yolŋuny walalany gan mel-warryurra, wiripuyaŋala gan gäŋal yätjkurrulila romlil. Balanyan ŋayi gan ŋunhi romdja marŋgikuŋal gam', ‘Manymak warray dhuwaliyiny nhumalaŋ balanyarawyiny buku-ŋal'yunaraw buŋgulkurrnydja, ŋunhi nhuma dhu ga ḻuka yäriny' malany ŋatha biliŋuwuy mundhurr-gurrupanawuy ŋurikiyi ŋunhi goŋbuywuny waŋarrwu malaŋuw; ga wiripuny ŋunhi manymakthi bili yan nhumalaŋ djaw'-djawyunaraw miyalkkurruwurruŋguny ŋunhiliyiny ŋunhi buŋgulmirriŋurnydja.’ Yo, dhuwaliyin ŋayi gan ŋunhi marŋgikuŋalnydja romdja malany yätjkurra, yurr wiripuwurruynydja nhuma malay yolŋuy walal ga baḏak yan ŋayatham dhuwaliyiny rom. 15 Ga wiripuwurrnydja nhuma ŋuli ga dhuwal malthun Nikalayatangalaŋawnha* rom-marŋgikunhawuywu. 16 Ma! Gatjuy, bilyurra walal dhipuŋuryiny ŋunhi yätjkurruŋurnydja romŋur. Ŋuli nhuma dhu ŋunhi yakany ganan dhuwaliyiny rom, ŋarrany dhu bondin yanan marrtji dhipaliyiny; ŋarra dhu buman walalany dhiyaŋun ŋunhi mandjawakthun ŋunhi ŋuli marrtji dhawaṯthun ŋarrakalaŋuŋur dhurrwaraŋur.”
17 “Ŋuli nhuma buthurumirrnydja yolŋu walal, ŋäkuny walal ŋamathaŋun, buthuru-bitjurra manapul dhiyakuny dhärukku ŋunhi nhaltjan ŋayi ga God-Waŋarrwu Dhuyu-Birrimbirr waŋa nhanukalaŋuwal yolŋuwal walalaŋgal, malalil ga malalil.”
“Yo. Ga ŋurikiyiny yolŋuw ŋunhi ŋayi dhu marrtji djuḻkmaram ŋula nhä malany bukmak warrpam'thun yätjkurrnydja mala ŋunhi ŋanya ŋuli marrtji bilmaram, ŋurikiyin ŋunhi yolŋuw ŋarra dhu gurrupandja yuwalktja dharrpalnydja ŋatha ŋunhi ṉuŋgaṯtja, ŋayi dhu ŋuriŋiyiny yolŋuy ḻuka ŋatha ŋarrakuŋun gurrupanawuy. Ga wiripuny ŋarra nhanŋu dhu ŋurikiyi yolŋuw gurrupan guṉḏan watharrnha yurr buyuwuyun dhikan ga yäkumirra ŋunhi yulŋuny biliŋuwuynha wukirriwuynha, ŋunhi ga yuṯan mala yäku dhärra ŋunhiliyiny guṉḏaŋur, ga bäyŋun ŋunhi ŋula yolnydja yolŋu marŋginy ŋurikiyiny yäkuw malaw, ŋunhiyin bili yan waŋganynha yolŋuny marŋgi, ŋunhi ŋayi dhu märram ŋunhiyi guṉḏa.” ’ ” Bitjarra ŋayi gan Djesuy dhäruktja gurrupar ŋarrakal.
Dhuwandja dhäruk ŋurikiwurruŋ Garraywalaŋumirriw yolŋuw walalaŋ wäŋa-Dhayatarapuywu
The message to Thyatira
Revelation 2.18-29
18 Ga bulu ŋayi Djesu waŋan ŋarrakal bitjarr, “Ma', wukirrin dhuwandja dhäwu ŋurukalnydja ŋunhi dhäwu-gänhamirriwalnydja ŋarrakalaŋuwal, märr ŋayin dhu ŋunhi lakaram ŋurikiwurruŋguny ŋunhi ŋarrakalaŋawnydja malaw wäŋa-Dhayatarapuywuny walalaŋ. Ga biyak lakaraŋuny walalaŋ gam', ‘Dhuwandja ŋarrakuŋun dhäwu nhumalaŋ dhipaliyin, ŋunhi ŋarra dhuwal God-Waŋarrwun Gäthu'mirriŋu, ŋurukuŋdhin ŋunhi ŋarra ŋuli ga dhuwal maŋutjiny djaḻkarr'yun bitjan nhakun ŋuli ga ŋunhi gurtha ŋatŋatthun, ga ḻukuny ŋarra dhuwal lanyiŋnha banydjin mirithirra, djeŋarran', miḻŋ'miḻŋdhunan.
19 “Marŋgi muka ŋarra nhumalaŋgalaŋaw dhuwal djämawnydja. Nhinany nhuma ŋuli ga dhuwali märr-ŋamathinyamirriŋur yan romŋurnydja, ga märr-nhirrpanmirrnydja nhuma ga dhuwal ŋarrakiyingal yan. Ga djämany nhuma ga dhuwaliyi ŋarrakuwuyyi yan, ga bitjan bili nhuma ga dhuwali baḏak yan marrtjiny bala.”
20 “Yurr waŋganydhun romdhu nhumalaŋgal ŋarra ga dhuwal galŋa-yätjirrnydja. Dhuwali nhuma ŋuli ga nhäma ganan ŋanya yätjkurruny miyalknha yäkuny Djitjibilnha,* ŋunhi ŋayi ŋuli ga lakaranhamirr yanbi ŋayi be djawarrkmirra yolŋu God-Waŋarrwun, ga yuwalknha ŋayi ga dhuwali waṉa-gämany djämamirrinhany walalany ŋarraku wiripuŋuyaman djarrpi'kuman, nhakun walal ga marramban' djämany ga wiripuny walal ŋuli ga dhuwali ŋatha ḻuka ŋunhin ŋunhi walal ŋuli ga ḻuka märr-ŋal'yunawurr waŋarrwal mala goŋbuywal djämapuywal. 21 Ŋarrany gan galkurr nhanŋu dhiyakiyi miyalkku wanha balaŋ ŋayi ŋula bilyunan beŋurnydja ŋunhi yätjkurruŋurnydja nhanukiyingal ŋayi, yurr ŋayiny yaka warray ganha djälthinya bilyunaraw bitjarr warray bili ŋayiny gan marramban' yan djäma. 22 Bala ŋarrany ŋanya dhu dhuwal ŋurrkaman rrambaŋikuman walalany ŋunhiwurrunhan ŋunhi walal gan marramba'yin nhanŋu märr walal dhu ga maḻwaynha yan ŋorrany dharraḏan ŋorr'ŋurryunna rirrikthunna bitjanna mirithirra yan dhika. 23 Ga bitjandhi bili ŋarrany dhu buman marrtji bala walalany dhiŋganhamaraman ŋunhiwurrunhany ŋunhi malthunamirrinhany walalany nhanŋu, bala dhu bukmakthu ŋarrakalaŋumirriynydja yolŋuy walal nhäma dharaŋana ŋarranhany, ŋunhi ŋarra ŋuli ga nhämany ŋunha yan ŋayaŋun yolŋuwnydja walalaŋ. Marŋgi ŋarra dhuwal nhumalaŋgalaŋaw guyaŋanhawuywuny ga djälwuny malaŋuw; ga waŋga'-waŋganygu yan ŋarra nhumalaŋ dhu ŋunhi gurrupandja balanyayi bili yan dharaŋana nhakun nhä nhuma ŋuli ga djäma.”
24 “Yurr wiripuwurrnydja nhuma yolŋu walal dhuwali wäŋa-Dhayatarapuynydja mala yaka ŋuli gi malthurr Djitjibilwuny romgu Ga bäyŋuyi nhuma dhuwal marŋgi ŋunhi nhanukal malthunamirriy walal ŋuli ga bitjan lakaram, ‘Dhuwandja Djaytingun guḏi'ŋu,’ bitjan. Ga yakan ŋarrany dhu nhakun nhumalany buluny ŋonuŋgum ŋarrakiyingalnydja ŋarra dhäruk-gurrupanminyaray. 25 Ŋayathulnydja gi dhuwali bili yan ŋamakurr romdja ŋunhi nhumany bilin marŋgin; baṯ-biyakun gi ŋayathulnydja, ga yan bili ga roŋiyi ŋarra boŋguŋ räli, buni nhumalaŋ.”
26-27 “Yo, ŋunhiny yolŋu ŋunhi ŋayi dhu ga baḏak yan marrtji, djämany ŋayi dhu ga ŋarrakiyingalaŋuwurrnydja yan romgurr, yan bili ga buku ŋayi dhu ŋunha ŋayatham ga djuḻkmaram marrtji nhä malany warrpam', ŋunhiwurrunhan ŋarra dhu ŋunhi yolŋunhany walalany märram bala ŋurruŋuyaman ŋurukuwurruŋgun ŋunhi bäpurruwnha ga bäpurruwnha malaw, walalnha dhu ga ŋunhi nhinany buŋgawayirrnydja, yurr goŋ-dhoṉa'mirra mala warrpam'nha, ga ganydjarrnydja walal dhu ga ŋayatham yindin mirithirra balanya bili yan dharaŋana ganydjarr ŋunhi ŋarra märraŋal ŋarrakalaŋuwuŋ Bäpa'mirriŋuwuŋ, buwayakkunharawnydja yolŋuwnydja walalaŋ. Bili ŋayi dhu ŋuriŋiyi djuḻkthunayŋuynydja ga yolŋuy djäma ŋarrakiyingalnha yan yäkuynydja, bitjan yan bili nhakun ŋarra ga djäma yäkuy Bäpa'mirriŋuwal ŋarrakalaŋuwal, ŋurikalyi ŋunhi ŋayi ŋarranhawuynhany nhirrpar ŋurruŋuyaŋala. 28 Ga bitjandhi bili ŋarra dhu ŋunhi nhanŋuny gurrupandhi ŋunhiyiny baṉumbirrnhany, bili ŋarrapi dhuwal nhakun baḏayalany' nhanŋu ŋurikiyiny yolŋuw.”
29 “Ŋuli nhuma buthurumirrnydja yolŋu walal, gatjuy ŋäkun walal. Buthuru-bitjurra dhiyakuny dhärukku, ŋunhi nhaltjan ŋayi ga God-Waŋarrwu Dhuyu Birrimbirrnydja waŋa nhanukalaŋuw yolŋuw walalaŋ, malalil ga malalil.” ’ ” Bitjarra ŋayi gan ŋunhi Djesu dhäruk-gurrupanminany ŋarrakiyingalnydja Djongalnydja.
* 2:6 Nicolaitans * 2:13 Satan * 2:13 Antipas * 2:14 Balaam * 2:14 Balak * 2:14 Israel * 2:15 Nicolaitans * 2:20 Jezebel