3
Djesu ga Nikadimatj
Jesus and Nicodemus
Djon 3.1-21
Ga waŋgany yolŋu gan nhinan ŋunhiliyi wäŋaŋur, yäkuny ŋayi ŋunhi Nikadimatj,* yurr ŋayi ŋunhi Baratji* yolŋuny, ŋurruḏawalaŋu Djuw bäpurruw.
Waŋganydhuny munhay bala ŋayi ŋunhiyiny yolŋu Nikadimatjtja marrtjinan balan Djesuwala, ga waŋan nhanukal ŋayi bitjarr, “Way Marŋgikunhamirr. Ŋanapurrnydja dhuwal marŋgi nhuŋu, ŋunhi nheny dhuwal djuy'yunawuy God-Waŋarrwuŋ, bili nhokuŋ djämapuynydja dhuwal yindi mirithirr, ŋoy-ganyim'thunamirr warray. Yakan dhu ŋunhi ŋula yolthu yolŋuy djäma bitjandhiyiny ŋayipiny gänany, ŋany waŋganydhun yan dhu ŋunhi God-Waŋarrwalnha yan ganydjarryu bitjandhiny djämany.”
Ga ŋayiny Djesuny wiripuŋuyaŋal warray buku-bakmaraŋal nhanŋu Nikadimatjkuny bitjarr, “Märr-yuwalk ŋarra nhuŋu ga dhuwal lakaramany. Yakan dhu ŋunhi ŋula yolthu yolŋuy nhäma God-Waŋarrwuny rom yänayiny. Ŋany yolŋuny dhu ŋunhi gärri God-Waŋarrwalnydja romlil, ŋunhi bili yan ŋunhi ŋathil ŋayi dhu gandarrŋur yuṯathirr, bulu nhakun ŋayi dhu dhawal-guyaŋa.”
Ga ŋayiny Nikadimatjtja waŋan bitjarra, “Nhaltjanna bili dhu ŋunhi yindiny yolŋu buluny dhawal-guyaŋa? Yakan ŋayi dhu ŋunhi buluny ŋäṉḏi'mirriŋuwal guḻunlil gärri yindiny yolŋu, ga buluyi nhakun ŋayi dhu dhawal-guyaŋa! Bäyŋun yan!”
Bala ŋayi Djesuynydja lakaraŋal nhanŋu bitjarra, “Ŋarrany nhuŋu ga dhuwal lakaram märr-yuwalknha ga dhunupan. God-Waŋarrwalnydja dhu romlil gärri ŋunhin yolŋu ŋunhi ŋayi dhu dhawal-guyaŋa märrmay' romdhu, gapuy ga Dhuyu-Birrimbirryu. Ŋunhi ŋayi ŋuli yuṯany yothu dhawal-guyaŋa ŋäṉḏi'mirriŋuwalnydja guḻunŋur, yurr rumbal yan nhanŋu ŋunhi walŋany. Ga ŋunhi ŋayi dhu ŋula yolthu yolŋuy dhä-gandarrkurrnydja märram ŋunhi God-Waŋarrwuny Birrimbirr nhanukiyingal ŋayi ŋayaŋulilnydja, ŋayiny dhu ŋunhiyiny yolŋu yuṯathirra, bili ŋayi dhu bulu nhakun ŋunhi dhawal-guyaŋa ŋuriŋin God-Waŋarrwala Birrimbirryu, bala ŋayi dhu ŋurikiyi yolŋuw ŋayaŋuny ga birrimbirrnydja nhanŋu ŋunha djinawany' walŋathirra.”
“Yaka dhiyaŋiyi ganyim'thurrnydja, ŋunhi ŋarra lakaraŋal nhuŋu bitjarr gam', ‘Nheny dhu bulu dhawal-guyaŋa.’ Marŋgi muka nhe ŋunhi watawnydja? … ŋunhi wanhaŋur ŋayi ŋuli ga galkirri? Wiripuny nhe yakan marŋgi, wanhaŋur ŋayi ŋuli ga ŋunhi galkirri, ga nhälil ŋayi ŋuli ga ŋunhi marrtji. Yan nhe ŋuli ŋunhi ŋämany rirrakaynha waŋganynha, ga bilin. Ga bitjandhi bili nheny dhu ŋunhi bäyŋuyi yan nhäma Dhuyu-Birrimbirrnhany, ŋunhi ŋayi dhu yolŋuwalnydja ŋayaŋulil gärri, yurr yuwalknha yan ŋayi dhu ŋunhiyi yolŋuny yuṯathirrnydja, ga buluyi nhakun dhawal-guyaŋa ŋuriŋiyin God-Waŋarrwalnha walŋay.” Ga bitjarra ŋayi gan ŋunhi Djesuy lakaraŋal nhanukal Nikadimatjkalnydja.
Bala ŋayi Nikadimatjthuny dhä-birrka'yurra ŋanya Djesunhany bitjarra, “Nhaltjanna dhu dhika bitjandhiny?” 10 Ga ŋayiny Djesuny waŋan nhanukal bitjarr, “Nheny muka dhuwal be ŋurruŋu marŋgikunhamirr Yitjuralpuywu, yurr nhä nhe dhuwal, baḏak yan dhuŋa? Yaka nhe marŋgi dhiyakuny romgu?”
11 Ga bulu ŋayi Djesu waŋan bitjarr, “Märr-yuwalknha ŋarra ga dhuwal lakaramany nhumalaŋ. Lakaramany ŋanapurr ga dhuwal ŋunhiŋuwuynha rombuynydja ŋunhi napurrnydja bilin marŋgin, ga wiripuny ŋunhiŋuwuynha ŋunhi napurr gan nhäŋala. Yurr bäyŋun nhakun ŋuli ŋunhi ŋula yolthuny yolŋuy waŋganydhuny märr-yuwalkmirriyiny. 12 Yo, bäyŋu nhuma gi dhuwal märr-yuwalkthi ŋarrakuny, ŋunhi ŋarra ŋuli ga lakaram nhumalaŋ dhuwalaŋuwuynydja ŋunhi munatha'wuynydja rom. Ga nhaltjanna nhuma dhu ŋunhi märr-yuwalkmirriyirr djiwarr'puywuny romgu ŋunhi ŋarra nhumalaŋ dhu ga lakaramany? 13 Bäyŋu dhuwal ŋula waŋgany yolŋu marrtjinya balany djiwarr'lilnydja; ŋarrapin yan waŋganynha Gäthu'mirriŋun Yolŋun marŋgi ŋurukuny ŋunhi djiwarr'puywuny romgu, bili ŋarrapi ŋunhi yarrupthurrnydja räliny beŋuryiny djiwarr'ŋurnydja.”
14 Yo, ŋunhalnydja ŋunhi gapu-ranhdhakŋurnydja wäŋaŋur Mawtjitjthuny* ŋunhi nhanukiyinguŋuny ŋayi goŋbuynhany djämapuynha bäpiny ŋal'maraŋal dharpalila. Ga bitjandhin dhu ŋunhi yolŋuynydja walal Gäthu'mirriŋunhany Yolŋuny dharpalilnydja ŋal'maram, 15 märr dhu ŋunhi ŋula yol yolŋu märr-yuwalkthirrnydja nhanukal, ŋayiny dhu ŋunhi yänan märraman yuṯanhany walŋany. 16 Yo. God-Waŋarrnydja ŋunhi märr-ŋamathin mirithin yan yolŋuwnydja walalaŋ bawalamirrilila wäŋalilnydja, bala yan ŋayi gurrupara nhanŋuwuynha ŋayi Gäthu'mirriŋunhany, ŋunhin bili yan waŋganynhan, märr dhu ŋunhiny yolŋu ŋunhi ŋayi dhu ga märr-yuwalkthirrnydja nhanukal, yakan dhu dhiŋgam, nhinany ŋayi dhu ga walŋan yan bitjanna bili wiyinŋumirra.
17 Yo, God-Waŋarryuny ŋunhi djuy'yurrnydja nhanŋuwuy ŋayi Gäthu'mirriŋunhany räliny dhipalnydja munatha'lilnydja, yaka rom-nyamir'yunarawnydja yolŋuwnydja walalaŋ, ŋany walŋakunharawnha walalaŋ. 18 God-Waŋarryuny dhu ŋunhi yakan dhä-gir'yun ŋunhiny yolŋuny ŋunhi ŋayi ŋuli ga märr-yuwalkthirr ŋurikalyi Gäthu'mirriŋuwal nhanukalaŋuwal. Ga ŋuli ŋayi gi ŋula yol yolŋu bäyŋuny nhanŋu märr-yuwalkthi, ŋayiny ŋunhiny yolŋu biliŋuwuynha nhakun rom-nyamir'yunawuynha God-Waŋarrwuŋuny, bili ŋayi yaka ŋanya märr-yuwalkmirriyinya ŋunhi Godkalaŋaw Gäthu'mirriŋuw waŋganygun yan.
19 Ga dhuwalaŋuwuyyin ŋunhi gämurru'wuynydja ŋayipiny dhu ŋunhi God-Waŋarryuny mala-djarr'yurrnydja yolŋunhany walalany. Bili ŋayipiny ŋunhi Gäthu'mirriŋuny nhanŋu balanya nhakun baḏayalan', ga bili muka ŋayi ŋunhi yarrupthurrnydja räliny dhipalnydja munatha'lilnydja, yurr yolŋuny ŋunhi walal yaka ganha djälthinya ŋurikiyiny baḏayalaw', ŋany djälthinany walal gan ŋunhi mirithinany ŋurikiyin bili yan buku-munhaw'nha, bili walal ŋuli ga ŋunhi djämany yätjkurra yan romdja malany. 20 Ŋunhi ŋuli ga yolŋuy djäma yätjkurrnydja yan rom, ŋunhiyiny ŋayi dhu ga yolŋu ŋuyulkthirra baḏayalawny'tja, bili ŋuriŋiyi baḏayalayny'tja ŋuli ga ŋunhi warraŋulkuman, maḻŋ'maraman ŋunhiyin yätjkurrunhan ŋunhi ŋayi ŋuli ga djäma.
21 Ga ŋunhiny yolŋu ŋunhi ŋayi ŋuli ga nhina yuwalkthuny yan romdhu ga ŋamathamany, ŋayiny ŋuli ga ŋunhiyiny yolŋu nhina baḏayala'ŋura, märr yolŋuynydja walal dhu ga nhämany ŋanya dharaŋana, ŋunhi ŋayi ŋuli ga djämany nhanukiyingala yan God-Waŋarrwala djälyuny.
Djesu ga Djon
Jesus and John
Djon 3.22-30
22 Ga yalalany dhäŋur beŋurnydja ŋunhi Ḻäy-djuḻkmaranhamirriŋurnydja* waluŋur, bala ŋayiny Djesuny ga walalnydja ŋunhi malthunamirrnydja mala nhanŋu marrtjinan, balan wiripuŋulila wäŋalil, yurr ŋunhili bili makarrŋurnydja wäŋaŋur yäkuŋur Djudiya.* Wäŋgaŋalnydja wala marrtjin ŋunhi, bala nhinanan ŋunhiliyiny wäŋaŋur märr-gurriri yan, bala ŋayi gan Djesuynydja ḻiya-ḻupmaraŋala yolŋunhany walalany ŋunhiliyiny wäŋaŋur.
23 Ga ŋayiny Djondhuny* gan yolŋuny walalany ḻiya-ḻupmaraŋal ŋunhal bala wäŋaŋur yäkuŋur Aynan* galki Djaylim,* bili balanyayi bili ŋunhiyiny gapumirryi wäŋa. Ga ŋunhi nhakun yolŋuynydja walal ŋanya gan guwatjmarnydja Djonnhany, bala ŋayi gan yan walalany ḻiya-ḻupmaraŋala. 24 “Yurr yalalan dhä-dhuḏitjnha ŋayi Geŋ-Yaritthuny* dhäruk-gurrupar miriŋuwala, bala walal ŋanya ŋunhi Djonnhany ŋayathaŋala, bala galkara dharruŋgulila.”
25 Ga walal ŋunhi Djongu malthunamirr mala, ga waŋgany Djuw yolŋu ŋarrtjunminan gan dhä-ŋurrkanhaminan, buku-ḻuppuynha rombuy, ŋunhi walal ŋuli ganha Djuw mala ḻupthuna ḏarrtjalkkunhaminya ŋuliwitjana ŋunhi romgurr walalaŋgiyingalaŋuwurr. 26 Bala beŋuryiny walal ŋunhi Djonguny malthunamirr walal marrtjinan, bala lakaraŋala Djongalnydja bitjarra, “Way Marŋgikunhamirr, barpuru nhe ga ŋunhi ḏirramuny lakaram, ŋunhi ŋayi nhuŋu barpuru buna ŋunha gali' mayaŋŋur Djodin? … ŋunhan ŋayi ga ḻiya-ḻupmaraman yolŋunhan walalany. Ga bukmaknha ga ŋunha yolŋuny walal marrtjiny nhanukal balayiny dharrwan mirithirra.”
27 Ga ŋayiny Djondhuny buku-bakmaraŋal bitjarr, “Yakan dhu ŋula yolŋuy gänany djäma ŋula nhäny ŋunhi rom ganydjarrmirrnydja; ŋunhiyiny djäma malany ŋunhi God-Waŋarrwuŋuny goŋ-gurrupanawuy. 28 Bili muka nhumany dhuwal buthuru-marŋgin ŋunhi ŋarra gan bitjarrnydja lakaraŋal gam', ‘Ŋarrapiny dhuwal yaka ŋunhiyi Maŋutji-dhunupayanhawuynydja* yolŋu, yan ŋayi ŋarranhany dhuwal djuy'yurr ŋäthil, dhukarrwu yäkthunaraw, ŋäthilmirriyanharaw nhanŋu,’ bitjarr. 29 Yo. Marŋgi muka nhuma dhuwal romguny limurruŋgiyingalaŋaw, ŋunhi nhaltjan limurr ŋuli ga Djuw bäpurru märranhamirr ḏirramu ga miyalk. Ŋunhi ŋuli ḏirramu ga miyalk märranhamirrnydja, ŋunhiyiny dhunupa maṉḏaŋ märranhaminyaraw, ga ŋunhiyiny miyalk nhanŋuwuynha yan ŋurukiyin bili yan ḏirramuw. Ga ŋayiny ḻundu'mirriŋuny nhanŋu ŋurikiny ḏirramuwnydja, yan ŋayi ŋuli ga nhakun ŋunhi dhärra, buthuru-bitjun nhanŋu, yurr ŋayi ŋuli mirithirra dhika ŋayaŋu-djulŋithirrnydja ga, ŋunhi ŋayi ŋuli ŋämany nhanŋuwuy ŋayi ḻundu'mirriŋunhany miyalkkalaŋawuynydja märranhawuy. Yo. Ga Djesuny dhuwal balanya nhakun ŋunhiyi ḏirramu dhuway'mirriŋu miyalkku, ga ŋarrany dhuwal Djondja balanyan yolŋu nhakun ŋunhi ḻundu'mirriŋun nhanŋu. Ga dhiyaŋiyiny ŋarrapiny nhakun ŋuli ga ŋunhi mirithirrnydja märr-ŋamathirr. 30 Yo. Ŋayin dhu ŋunhiyin yolŋu Djesun ŋurruḏawalaŋuyirrnydja ga yindithirrnydja, ga ŋarrapiny dhu marrtji nyilŋ'maranhamirra, nhanŋun dhu dhukarr-yarrkthun.” Bitjarra ŋayi gan ŋunhi Djondhu lakaraŋalnydja.
Djesuny dhuwal ŋunhiyin ŋunhi ŋayi yarrupthurr beŋur djiwarr'ŋur
Jesus is the one who came from heaven
Djon 3.31-36
31 Yo, Djesuny dhuwal yarrupthurr beŋur djiwarr'ŋur, yurr ŋayiny ŋunhi ŋurruŋun, djuḻkmaraman ga bukmaknhany yan ŋula yolnhany mala, bili ŋayiny ŋunhi djiwarr'puy warray yolŋu. Ŋayiny ŋunhi Djondja yäku yolŋu dhuwalaŋuwuy munatha'wuy warray, ga lakaraŋalnydja ŋayi gan ŋunhi romdja malany ga ŋuyany' dhuwalaŋuwuy yan munatha'wuy. Yurr Djesuny ŋunhi yolŋu ŋunhaŋuwuynha djiwarr'puynha, ga ŋayiny ŋunhi bulu warray garrwar ga barrku, djuḻkmaraman ŋayi ga bukmak ŋula nhä malany dhuwalaŋuwuynhany ŋunhi munatha'wuynhany. 32 Ŋayin ŋuli ga ŋunhi lakaram yuwalktja ga dhunupany, ŋunhi bili yan ŋunhi nhä ŋayi gan nhäŋal ga ŋäkul, yurr bäyŋun ŋuli gi ŋunhi ŋula yolŋuynydja ŋanya dhäruktja märraŋ. 33 Yurr ŋunhiny yolŋu ŋunhi ŋayi bilin märraŋala ŋanya dhäruktja Djesunhany, ŋurikiyiny yolŋuw ŋayaŋuny bilin marŋgin, ga yoraman ŋayi ŋuli ga ŋurukuny ŋunhi Godkalaŋawnydja dhärukku yuwalkkuny.
34 Yurr Djesuny ŋunhi djuy'yunawuy God-Waŋarrwuŋ warray, ga waŋany ŋayi ŋuli ga ŋunhi dhäruktja nhanŋuwuynha yan God-Waŋarrwun Bäpawnha, bili ŋayiny ŋunhi dhaŋaŋdhirr warray ŋuli marrtji ŋuriŋi God-Waŋarrwal Birrimbirryuny. 35 Ŋayiny God-Waŋarrnydja Bäpany mirithirr warray ga märr-ŋamathirr nhanukiyingalaŋawnydja ŋayi Gäthu'mirriŋuw, bala ŋayi nhäny mala bukmaknha yan dhayuŋarnydja warrpam'thurra yan nhanukiyingala goŋlilnydja. 36 Ŋuli nhuma dhu ga ŋula yol mala märr-nhirrpanmirr nhanukiyingalnydja yan Gäthu'mirriŋuwalnydja, märr-yuwalkthirrnydja manapan nhuma dhu ga nhanŋu, ŋunhiyiny nhakun nhuma dhu ga ŋayathaman ŋunhan ŋunhi yuwalknhan walŋany, ga nhinany nhuma dhu ga walŋan yan, bitjanna bili. Ga ŋunhiny dhä-märr-yuḻktja yolŋu ŋunhi ŋayi ŋuli gi yaka dhäruk märraŋ Yolŋunhany Gäthu'mirriŋuny, ŋayiny dhu ŋuriŋiyiny yolŋuy bäyŋun märraŋ yuwalknhany ŋunhi walŋany God-Waŋarrwuŋuny, ŋayiny dhu ga ŋunhi nhina dhä-gir'yunawuynha bitjanna bili yan.
* 3:1 Nicodemus, Pharisee * 3:14 Moses * 3:22 Passover; Judea * 3:23 John; Aenon; Salim * 3:24 King Herod * 3:28 Messiah