5
Yesu kowafundiza wanhu kuna ulugongo
1 Yesu kaluwona lung'husesa lukulu lwa wanhu na kakwela kuna ulugongo, uko kakala hasi. Wanahina wake wamuhitila,
2 nayo kandusa kuwafundiza.
Deng'ho da kweli
(Luka 6:20-23)
3 “Wamweda waja ngayengaye wa muhe,
kwaviya Ufalume wa kuulanga ni wawo!
4 Wamweda waja weli na usungu,
kwaviya wezanyamazigwa.
5 Wamweda waja weli wahole,
kwaviya Mulungu kezawatenda wawe wahazi wa isi.
6 Wamweda waja weli na nzala na ng'hilu ya kutenda yoyomnogeza Mulungu,
kwaviya Mulungu kezawegutiza.
7 Wamweda waja weli na ubazi,
kwaviya Mulungu kezawawonela ubazi.
8 Wamweda waja weli na moyo unogile,
kwaviya wawo wezamuwona Mulungu!
9 Wamweda waja woibenela vibiki,
kwaviya wezatangigwa wana wa Mulungu!
10 Wamweda waja wogazigwa kwa ichimu cha yoyolonda Mulungu,
kwaviya Ufalume wa kuulanga ni wawo!
11 Mumweda mweye wanhu wahamuligani na kungazani na kulongigwa vihile kwa usungu
kwaviya mwawanahina wangu.
12 Sekeleleni na mudeng'helele
kwaviya gweko jenu ni kulu kuulanga,
ivo niivo vowagazigwe walotezi wa umwaka fana mweye.
Munyu na bung'hulo
(Maliki 9:50; Luka 14:34-35)
13 “Mweye mulinga fana munyu wa isi, munyu wahagiza umunyu wake, kwizaguma choni mbaka ukolele kaidi? Haufaya chochose bule, ivo wokwasigwa kunze na wanhu woubojoga.
14 “Mweye mulinga fana bung'hulo da isi yose. Bululu dihazengigwa kuna ulugongo hadidaha bule kuifisa.
15 Habule munhu yobwinha chitasa na kuchigubika na debe, mbali wochika hana ichingolobweda, nacho chowamwemwesa wanhu wose weli muna ichiheleto.
16 Iviya na mweye bung'hulo jenu dimuli najo haulongozi ha wanhu, nawo waziwone sang'hano zenu muladi wamwing'he ukulu Tati yenu yeli kuulanga.
Yesu kofundiza kusonhela Malagilizo
17 “Sekemugese kuwa niza kuyasegeza Malagilizo ya Mulungu yoyamwing'hile Musa hebu mbuli za Walotezi wa Mulungu. Sizile kuyasegeza bule, mbali niza kuyatimiza.
18 Nowalongela ukweli, mbaka ulanga na isi vondavisegele, habule hata mbuli ndodo ng'hani muna Malagilizo yondaisegezigwe, mbaka yose yatimiye.
19 Munhu wowose ija yondayabene lagilizo dimwe da yaja yamadodo, na kuwafundiza wanhu ivo, kezatangigwa mdodo ng'hani muna ufalume wa kuulanga, mbali yondayatende na kuzifunza, iyo kezatangigwa mkulu muna ufalume wa kuulanga.
20 Nowalongelani kweli, one hamutogoligwe munoga haulongozi wa Mulungu kuwafosa wafundiza Malagilizo na Mafalisayo, hamwizakwingila bule muna Ufalume wa kuulanga.
Mafundizo kwa mbuli ya ludoko
(Luka 12:57-59)
21 “Muwahulika wanhu wa umwaka viwalongiligwe, ‘Sekemukome, na munhu yondayakome kezakomigwa.’
22 Mbali niye nowalongela, munhu wowose ija yondayamwihile ndugu yake, iyo yatagusigwe, iviya yondayamzehe ndugu yake yagaligwe kudilundo, na yondayamtange ndugu wa munhu ‘mbozi,’ kofaya yengile jehanamu ya moto.
23 Ivo one wahamulavila Mulungu wako nhambiko hana ichilingo cha kutambikila na kuno kukumbuka kuwa ndugu yako kana mbuli na weye.
24 Wiileke nhosa yako baho hana ichilingo na weye hita kwa ndugu yako yeli na mbuli na weye na mukailamule mbuli yenu, maabaho ubwele ukailave nhosa yako.
25 “Wiilumbe na msitaki wako cha himahima, mung'hali muna inzila kuhita kuchitala. Bule ivo msitaka wako kezakugala kwa msemi na msemi keza kugala kwa mkalizi, maabaho na weye kwizafungigwa muna ichifungo.
26 “Nokulongela kweli, hwizalawa umo bule mbaka ulihe sente ya uhelelo.
Mafundizo yoyolemesa uzinzi
27 “Muhulika wanhu viwalongiligwe, ‘Sekemuwe wagoni.’
28 Mbali niye nowalongela munhu yoyose ija yondayamulole muke, na kuno komulonda, iyo kagona nayo muumoyo wake.
29 Ziso jako da ukulume dihakutenda utende uhasanyi, ding'ole na ujase kutali na weye, kwaviya muhavu kumwako weye kwagiza chinhu chochose chili mulukuli lwako, kufosa lukuli lose kwasigwa muumoto wa jehanamu.
30 Mkono wako wa ukulume wahakutenda utende uhasanyi, ukanhe na uwase kutali, kumwako weye vinoga kwagiza chinhu chimwe chili mulukuli lwako, sembuse lukuli lose, lwasigwe muna umoto wa jehanamu.
Mafundizo yoyolemesa kuyasa
(Masayo 19:9; Maliki 10:11-12; Luka 16:18)
31 “Iviya muhulika wanhu viwalongeligwe, ‘Munhu wowose ija yondayamwase muke wake na yamwing'he chibuwa cha nyasa.’
32 Mbali lelo niye nowalongela, munhu wowose yomwasa muke wake na yondayamwing'he chibuwa cha nyasa kwaviya muke iyo katenda uzinzi, munhu iyo komtenda imuke yawe mzinzi. Iviya mulume yondayamsole muke yeng'higwe chibuwa cha nyasa, iyo nayo kotenda uzinzi.
Mafundizo yoyolemesa kwiilaha
33 “Iviya muhulika wanhu wa umwaka viwalongiligwe, ‘Sekeubele viya viuilahile, yolondeka ufikize kwiilaha kwako kwa Mndewa.’
34 Mbali niye nowalongela, ‘Sekemwiilahe kwa ulanga, kwaviya icho ni chigoda cha chifalume cha Mulungu,’
35 wala kwa isi, kwaviya baho ni hanhu ha Mulungu ha kwikila magulu yake, wala kwa Yelusalemu, kwaviya ijo ni bululu da Mfalume Mkulu.
36 Wala sekewiilahe kwa ditwi jako, kwaviya hudaha kulutenda hata luvili lumwe luwe luzelu hebu lutitu.
37 Mwahalonga, ‘Wona,’ iwe ‘Wona’ na mwahalonga ‘Bule,’ iwe ‘Bule.’ Kwaviya yondayafose yayo yolawa kwa Mwihi.
Mafundizo yoyolemesa kuilihiliza yehile
(Luka 6:29-30)
38 “Muhulika ilongigwa, ‘Ziso kwa ziso, na zino kwa zino.’
39 Mbali lelo niye nowalongela, sekemwiibwelezele na iyo munhu yehile. One munhu yahakutowa kanza da kulume, iviya mulekelele yakutowe kanza da kumoso.
40 Na one munhu yahalonda kukugala kuna ichitala muladi yasole shati jako, iviya mulekele yasole na dikoti jako.
41 Na one munhu yahakulanguliza umgalile mzigo wake kwa utali wa maili imwe, ngalile utali wa maili mbili.
42 Na one munhu yoyose yahakupula chinhu, mwing'he, iviya munhu yolonda kukwazima chinhu chochose, sekeuleme kumwing'ha.
Kuwalonda wehi
(Luka 6:27-28, 32-36)
43 “Muhulika kuwa ilongigwa, ‘Mulonde mkaya miyago, na umwihile mwihi wako.’
44 Mbali lelo niye nowalongela, walondeni wehi wenu na muwatosele waja wowabamanya mweye.
45 Muhatenda vino, mwizakuwa wana wa Tati yenu yeli kuulanga. Kwaviya kowabung'hulila zuwa jake wanhu wehile na wanogile, na mvula yake kwa wanhu wanogile na wanhu wehile.
46 Kwaviya mwahawalonda wanhu waja womulondani muhala mweye, mwizahokela chinhu chilihi chinogile? Hata wasola kodi wotenda ivo!
47 Iviya mwahawalamsa mbwiya zenu, hamtenda mbuli ya chilozo bule? Mbaka wanhu hawammanyile Mulungu wotenda ivo!
48 Mgangamale fana viya Tati yenu wa kuulanga viyeli mtimilifu.