USENGA WA PAULO KWA
WAGALATIYA
Ulongozi
Usenga wa Paulo kwa Wagalatiya wandikigwa na Mtumigwa Paulo, yolagusigwa muna 1:1. Ukala usenga uja Paulo uyawandikile mabumbila ya wahuwila wa Chilisito wowokala kuna umkowa wa Galatiya hagati ya mwaka 48 na 57 kwandusila viyelekigwe Yesu. Wagalatiya wakala wanhu wowokala isi ya Loma muna umkowa wa Galatiya. Wasomi hawavimanyile bule Paulo kakala kulihi viyandike usenga uno, mbali yodahika kakala bululu da Efeso hebu Kolimso.
Paulo kawandikila mabumbila ya wahuwila wa Chilisito yeli Galatiya, kawandikila Wayahudi na wanhu weli siyo Wayahudi. Kandika kwa ichimu cha kulema mafundizo ya uvwizi yoyofundiza kuwa wahuwila wa Chilisito wolondeka kusondelela Malagilizo ya Wayahudi ya Lagano da Umwaka, haswa kwingizigwa ulungwana. Kukala na bumbila da wanhu kulawa muna dibumbila da wahuwila wa Chilisito wawo wowalonda wahuwila wa Chilisito weli siyo Wayahudi kwingila ulungwana. Iviya walonga Paulo kabule udahi wa kuwa mtumigwa. Paulo kougombela utumigwa wake kwa kuwalongela simo zake muna 1:11-2:14 na kaigombela Mbuli Inogile kwa kuufambula ulopozi uja woudaha muhala kupatika kwa uhuwilo kwa Yesu Chilisito muna 2:16. Cholopoligwa kwa ichimu cha ubazi wa Mulungu siyo kwa ichimu cha yaja yochitenda.
Yeliumo
Paulo kokwandusa usenga wake kwa kuyalamsa mabumbila ya wahuwila wa Galatiya muna 1:1-5.
Kaidi Paulo kofambula ugima wake muladi kulagusa udahi wake yeye mwenyewo kwa kufundiza na kulagusa viya viyagezile kukala kwa Malagilizo, mbali haifaiye chinhu muna 1:16-2:21.
Maabaho kofambula ng'hani kuwa cholopoligwa kwa unovu wa Mulungu na siyo kwa Malagilizo muna isula ya 3-4.
Kaidi koweng'ha malagilizo yose kwa ichimu cha kukala vinogile mwa Chilisito muna 5-6:10.
Kuuhelelo, Paulo kogotola usenga wake kwa kuwalamsa na kuwapula sekewazimize kuwa munhu wa sambi vinoga ng'hani kufosa kusondelela ndagilizi, fana viya kwingizigwa ulungwana muna 6:11-18.
1
1 Niye Paulo mtumigwa, sitangigwe na wanhu wala situmigwe na wanhu, mbali kwa udahi wa Yesu Chilisito na Mulungu Tata, yoyamzilibule Yesu kulawa kowadanganike.
2 Ndugu wose wahuwila weli hamwe na niye womulamsani, chibumbila cha wahuwila wa Galatiya.
3 Chomulondelani unovu na tindiwalo kwa Mulungu Tati yetu na Mndewa wetu Yesu Chilisito.
4 Chilisito kailava mwenyewo kwa ichimu cha uhasanyi wetu, fana viyalondile Mulungu Tati yetu muladi yachikombole muna isi ihile ya sambi.
5 Utunhizo uwe na Mulungu siku zose! Ivo!
Mbuli Inogile imwe
6 Nomkanganyani, kwa lusita luguhi muhala mweye momuleka Chilisito yamtangileni kwa unovu na mosondelela mbuli inogile imwenga.
7 Kweli habule Mbuli Inogile imwenga, mbali nolonga vino kwaviya kuna wanhu wamwenga wowagaza wolonda kumwagizani na kuigalusa Mbuli Inogile ya Chilisito.
8 Mbali hata cheye hebu msenga wa kuulanga yahampetelani usenga mbasakanyo na uja wochiwapetele cheye, iyo nayaduwiligwe na Mulungu!
9 Fana vichilongile, na sambi nolonga kaidi, munhu yoyose yahawapetela usenga umwenga mbasakanyo na uja womuuhokele, nayaduwiligwe na Mulungu.
10 Vino vonilonga mogesa nolonda kuwanogeza wanhu? Bule, nolonda kumnogeza Mulungu. Vino mogesa nolonda kuwanogeza wanhu? One nigezile kutenda ivo, niye sigambeniwe mtumigwa wa Chilisito bule!
Paulo viyapatile utumigwa
11 Ndugu zangu nolonda muvimanye kuwa Mbuli Inogile yoniwapetelani siyo ya chiunhu bule,
12 na wala niye sinaihokela kulawa kwa wanhu, wala sifundizigwe na munhu. Yesu Chilisito mwenyewo yoyanigubulile.
13 Mana muhulika umwaka vinikalile nokwamhilila dini ya Chiyahudi, niwagaza ng'hani wanhu wowamuhuwila Mulungu, nilonda kuwananga.
14 Niwahuma Wayahudi wayangu wa lika jangu kwa kwamhilila dini ya Chiyahudi, niiyoha ng'hani kuyamha mahokelo ya wasaho zetu.
15 Mbali Mulungu kwa unovu wake kakala yanisagule tangu lusita lwa kuvumbuka. Kanitanga nimsang'hanile
16 viyalamule kunigubulila Mwanage, muladi niwapetele Mbuli yake Inogile wanhu weli siyo Wayahudi, sihitile kumuuza munhu yoyose,
17 wala sihitile Yelusalemu kuwauza waja wanilongolele kuwa watumigwa. Mbali nihita mkowa wa Alabiya, na maabaho nibwela kaidi muna dibululu da Damasiki.
18 Viifosile miyaka mitatu, nihita bululu da Yelusalemu muladi nidahe kuimanya na Petili, nikala kumwake siku longo na tano.
19 Simuwone mtumigwa imwenga bule, mbali Yakobo, ndugu yake Mndewa Yesu.
20 Yano yonimwandikileni ni kweli. Mulungu kovimanya kuwa silonga uvwizi!
21 Hamwande nihita mkowa wa Siliya na Chilikiya.
22 Siku izo wahuwila wa Yudeya wakala hawananiwona chihanga kwa chihanga.
23 Chiwakalile wachimanya ni chiya muhala chowachihulike, “Munhu ija yakalile kochigaza umwaka, lelo kopeta uhuwilo ija ija iyakalile kogeza kuidanganiza!”
24 Ivo wamtunhiza Mulungu kwa ichimu changu.