4
Jesús jmu² cáun² jáɨ¹³ ca³tɨn¹ jan² tsá² súh²³ jún²
(Mateo 13:1-9; Lucas 8:4-8)
1 Hi³ jáun² né³, ca³chó³² siáh³ cáun² jmáɨ¹ hi³ ca³ma³liáu³² Jesús hi³ má²tɨn² tsáu² can³² jmáɨ² lɨ́¹ ná¹ho³. Tɨ³la³ juóun³² lɨ́n³² bíh¹ tsáu² ca³cuú² ca³ngɨh³² la³ cu³ la³ jéin³ ñí¹ zenh¹ tsú², hi³ jáun² ca³hi³ tsú² cú²jueh³² cáun² mu² hi³ jmɨ́¹ rón²¹ can³² jmáɨ² lɨ́¹ ná¹ho³ jáun², hi³ jáun² ca³cuá³ dí² tɨ³ ñeh² jáun², hi³ jáun² la³jɨ́n³² tsá² hí³ ca³ta³tonh¹ can³² jmáɨ².
2 Jmɨ́¹jáun² ca³ma³tɨn² dí² tsáu² hliáun³ ñí¹ lɨ́n²¹ jáɨ¹³ cun³quionh³ jáɨ¹³ hi³ jmu² dí²; hi³ ca³hɨ́eh³ dí² tsú² la³ lá²:
3 ―Sá¹nɨ́² niéi² náh² jáɨ¹³ hi³ jmu¹ jná¹³ lá²: Jmɨ́¹ zian² jan² tsá² ca³ñí¹suh³² jún² ñí¹náɨ² quioh²¹.
4 Tá¹la³ jmɨ́¹ hí¹súh²³ tsú² jáun² jún² né³, la³ ca³súh³² ca³lá² hú¹ juɨ³², hi³ jáun² ca³cua³taunh²¹ quiuh²¹ tan³² hi³ ca³cúh².
5 Ja³bí¹ ca³súh³² siáh³ ca³lá² ñí¹ lɨ́³ ja¹ quɨ́n¹, ñí¹ tiá² hliáun³ cuáh¹ jmɨ́¹ tón²¹; hi³ jáun² tia³juɨ³² lɨ́n³² bíh¹ ca³hiá² jún² jáun² quí¹ cun³ñí¹ hi³ tiá² hliáun³ cuáh¹ jmɨ́¹ zia³².
6 Tɨ³la³ jmɨ́¹ cá¹chéi²¹ hiú² né³, ca³lɨ³ quiéin² bíh¹, quí¹ cun³ñí¹ hi³ tiá² ñí¹ ñe¹ jmɨ́¹ tioh³ chí² jmu² quioh²¹.
7 Ja³bí¹ ca³súh³² siáh³ ca³lá² ñí¹ la³ hiau² ton². Tia³juɨ³² lɨ́n³² bíh¹ ca³quí² cá²cuon³ ton² jáun², hi³ jáun² lɨ́¹ ca³juón³ bíh¹ jún² jáun² jmɨ́¹ ca³hiá², hi³ jáun² cun³ tiú²uú² hi³ ca³láu² bíh¹.
8 Tɨ³la³ la³jɨ́³² jún² ñí¹ hná¹ jáun² né³, ca³súh³² ñí¹ chu²¹ hué³². Ca³hiá² bíh¹ jún² jáun² hi³ ca³cuon³ bíh¹ re², hi³ jáun² re² lɨ́n³² bíh¹ ca³láu²; ma³ cá² máɨ³ jún² jáun² ca³cué³ quiú³quia³ máɨ³ máɨ³, zia³² hi³ jáun² ca³cué³ hnaɨh³² nio² quiú³ máɨ³ la³ cun³ cá² máɨ³ jún², hi³ zia³² siáh³ hi³ jáun² ca³cué³ hña³láu³ máɨ³ la³ cun³ cá² máɨ³ jún² jáun².
9 Jmɨ́¹ má²lɨ́²juáh³ jáɨ¹³ nɨ́² Jesús, ca³záɨh³ tsá² hí³:
―Nɨ́¹juáh³ tson² tsɨ²¹ cuáh³ náh², jáun² niéi² náh².
Jesús jmu² na²¹ he³ láɨh³² hleh³² dí² cun³quionh³ jáɨ¹³ hi³ jmu² dí²
(Mateo 13:10-17; Lucas 8:9-10)
10 Jmɨ́¹ má²lɨ³² jáun² né³, jmɨ́¹ má²cuá¹tón²¹ Jesús hnga², hi³ jáun² tsá² jmɨ́¹ tionh¹ cu³ jéin³ ñí¹ cuá³ tsú² jáun² né³, la³ má²quionh³ tsá² quian³tun³ hí³, ca³ngáɨh³ tsú² Jesús hi³ he³ dá² hnió³ juáh³ jáɨ¹³ hi³ má²lɨ́²jmú³ dí² jáun².
11 Hi³ jáun² ca³záɨh³ dí² tsá² hí³ la³ lá²:
―Hnoh² bíh¹ tsá² ca³tɨn¹ náh² hi³ lɨ³ ñíh¹³ jáɨ¹³ hi³ jmɨ́¹ ná¹hmá¹ ná¹jnɨ́¹ ca³tɨ²¹ ha³ lánh³ rón³² lɨ́¹³ tónh³² tsáu² jo³cuo² Dió³²; tɨ³la³ tsá² ñí¹ hná¹ nɨ́² né³, jɨ́³²la³ ti³ náɨ³² tsú² cun³quionh³ jáɨ¹³ hi³ jmu² bíh¹ jná¹³;
12 hi³ jáun² uá¹jinh¹ jɨ́e³ tsú², cun³ jáun² bíh¹ tá¹tonh¹ tsú² la³jmɨ́¹ lɨ́³ hi³ tiá² hi³ lɨ́²jɨ́e³, hi³ uá¹jinh¹ ne³ tsú², tɨ³la³ cun³ jáun² tiá² ngɨ¹³ yáh³ tsú² siáh³, hi³ jáun² tiá² tɨ́¹ tiá² jeinh²¹ yáh³ jmɨ́¹ tsɨ́³ tsú², hi³ sa³jun³ lɨ́¹³ yáh³ hin³ tso³ quioh²¹ tsú².
Jesús jmu² na²¹ jáɨ¹³ ca³tɨn¹ tsá² súh²³ hí³ jún²
(Mateo 13:18-23; Lucas 8:11-15)
13 Ja³bí¹ ca³záɨh³ dí² siáh³ tsá² hí³ la³ lá²:
―¿Hí¹ tiá² ngɨ²³ máh³ hnoh² jáɨ¹³ hi³ má²lɨ́²jmú³² jná¹³ nɨ́²? ¿Ha³ bíh¹ lánh³ rón³² ngɨ¹³ náh² jáɨ¹³ hi³ jmu¹ ná¹ ñí¹ hná¹ nɨ́²?
14 Tsá² ngaɨ³² jú¹ chú³² quioh²¹ Dió³² bíh¹ lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ tsá² súh²³ hí³ jún².
15 Ma³ jan² tsá² náɨ³² jú¹ chú³² jáun² né³, lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ hú¹ juɨ³² ñí¹ cá¹súh²¹ jáun² jún²: náɨ³² bíh¹ tsú² jú¹ chú³², tɨ³ la³ nɨ́¹ má¹lɨ́²niéi³² tsú² jáun² né³, má¹jáun² ja³² Satanás hi³ quin²³ jú¹ chú³² hi³ má²jná¹ jáun² hñu³ tsɨ́³ tsú².
16 Jáun² tsá² he² jáɨ¹³ tia³juɨ³² lɨ́n³² né³, hi³ ca³la³ hi³ hiún² lɨ́n³² tsɨ́³ jmu², tsá² la³ hí³ bíh¹ lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ ja¹ quɨ́n¹ ñí¹ cá¹súh²¹ jáun² jún²; tia³juɨ³² lɨ́n³² bíh¹ ca³hiá² jmɨ́¹ ca³hiá²,
17 tɨ³la³ cun³ñí¹ hi³ tiá² hliáun³ chí² jmu² cha²³ yáh³, hi³ jáun² tiá² lɨ³uén²³. Hi³ jáun² dá² lɨ́¹ hliáh² bíh¹ tsɨ́³ tsú² nɨ́¹ má¹ca³lɨ³ zia³² uu³mí²tsɨ³² ho³ nɨ́¹ má¹ca³ma³tso² tsú² tsɨ́³ cun³ñí¹ hi³ ca³tɨ²¹ jú¹ chú³² jáun².
18 Hi³ zian² né³ tsá² lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ hué³² ñí¹ ca³hiau² ton² ñí¹ cá¹súh²¹ jáun² jún²: náɨ³² tsú² jú¹ chú³² quioh²¹ Dió³²,
19 tɨ³la³ jlánh¹ lɨ́¹ quí² lɨ́¹ cha³² tsú² hliáun³ ñéih³ tsɨ́³ ca³tɨ²¹ hi³ zia³² ñí¹ hué²¹ lá², jɨ³ hi³ lɨ́¹ lɨ́²can² tsú² hi³ lɨ́²hniá¹ tsú² hi³ lɨ́¹³ lɨ³ hánh³, hi³ jáun² chau³² jmáɨ¹ hi³ lɨ́²hniá¹ tsú² hi³ zioh² hi³ hlá² hi³ nɨ́². La³jɨ́³² hi³ jáun² bíh¹ jmu² hi³ tiú²uú² lɨ́² quien² jáɨ¹³ quioh²¹ Dió³² hñu³ tsɨ́³ tsú², hi³ jáun² ñí¹con² tsá² la³ hí³ tiá² hi³ lau³² hí¹ cáun² yáh³.
20 Tɨ³la³ zian² ma³ jan² tsá² náɨ³² jú¹ chú³² quioh²¹ Dió³², hi³ jáun² he² tsú² re² jáɨ¹³ jáun²; tsá² la³ hí³ bíh¹ lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ hué³² chu²¹ ñí¹ cá¹súh²¹ jáun² jún². Hi³ jáun² ñí¹con² tsá² la³ hí³ né³ lau³² re² lɨ́n³² máɨ³, la³jmɨ́¹ lau³² re² lɨ́n³² máɨ³ jún² hi³ ca³súh³² jáun² ñí¹ lɨ́³ hué³² chu²¹. Ma³ jan² tsá² hí³ lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ ñí¹ ca³cué³ quiú³quia³ máɨ³ la³ cun³ cá² máɨ³, hi³ ma³ jan² né³ lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ ñí¹ ca³cué³ ma³ hnaɨh³² nio² quiú³ máɨ³ la³ cun³ cá² máɨ³, hi³ zian² siáh³ tsá² lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ ñí¹ ca³cué³ ca³la³ tɨ³ hña³láu³ máɨ³ la³ cun³ cá² máɨ³ jáun².
Jesús jmu² siáh³ cáun² jáɨ¹³ ca³tɨ²¹ cáun² sɨ́²
(Mateo 5:15-16; Lucas 8:16-18; 11:33-36)
21 Ja³bí¹ ca³záɨh³ tsú² siáh³ tsá² hí³ la³ lá²:
―¿Hí¹ lɨ́¹³ héinh³² tsú² sɨ́² hi³ jáun² zíh³² tsú² ñeh² tsɨ́¹ cuó² ho³lá²dá² ñeh² jen³ juáh¹³? Tiá² jáun² yáh³, chi³cuú² bíh¹ dí²chí³ tsú² sɨ́², ñí¹ lɨ́¹³ taɨ²¹ joh¹ tá¹ cáun² ñéih³.
22 Hí¹ cáun² yáh³ hi³ ná¹hmá¹ tiá² zia³² hi³ juáh¹³ hi³ tiá² lɨ́¹³ jnia³; hi³ hí¹ cáun² yáh³ siáh³ hi³ ná¹hmá¹ ná¹jnɨ́¹ tiá² zia³² hi³ juáh¹³ hi³ tiá² lɨ́¹³ jñéih³.
23 Hnoh² tsá² tsɨ²¹ cuáh³, niéi² náh².
24 Ja³bí¹ ca³juáh³ siáh³ Jesús ñí¹con² tsá² hí³ la³ lá²:
―Sá¹nɨ́² quián² náh² re² hua³hí¹³ la³ cun³ hi³ naɨh³² náh². Quí¹ la³ cun³ tí³ héih³² hi³ chah³² náh² ca³tɨ²¹ jú¹ tson² hi³ cueh³² náh² tsáu², la³ jáun² bíh¹ cué³² siáh³ Dió³² ñí¹con² hnoh², hi³ tɨ³ hliáun³ bíh¹ jú¹ tson² ñí¹ hná¹ nɨ́² cué³² náh² siáh³ Dió³².
25 Quí¹ nɨ́¹juáh³ tsá² zia³² quioh²¹, tɨ³ hiáuh³ bíh¹ tsú² hná¹ jáun²; tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ tsá² tiá² zia³² quioh²¹ né³, tɨ³ quin³ bíh¹ la³ cun³ cú¹pih²¹ hi³ jmɨ́¹ zia³² quioh²¹ tsú².
Jesús jmu² jáɨ¹³ he³ lánh³ rón³² hia³² jún²
26 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ca³juáh³ siáh³ Jesús:
―Tsá² tónh³² jo³cuo² Dió³² lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ jún² hi³ jñi³² jan² tsáu² hué³² quioh²¹.
27 Jún² jáun² dá² tsá²hi³² hñu³ hué³²; hi³ jáun² uá¹ hi³ rá²cuóun¹ tsú², uá¹ hi³ cuá¹ñí¹ tsú², jún² jáun² cáun² hia³² bíh¹, hi³ cuóun² siáh³, tɨ³la³ tsá² lɨ́²jñí³² né³ tiá² ñi³² yáh³ he³ lánh³ rón³² lɨ́²³.
28 Cun³ jáun² jmu² hué³² bíh¹ hi³ lɨ́²³ la³ jáun²; la³ñí¹ tín² hia³² ta³, má¹jáun² hia³² ñí¹ tóh²¹ máɨ³ cuú²miih²¹, hi³ cáɨn² jáun² máh³ lɨ́² hán¹ máɨ³ jáun².
29 Hi³ jáun² nɨ́¹ má¹ca³lɨ³ quiéin² máɨ³ jáun² né³, jáun² má²tsa³quiaun² bíh¹ tsú², quí¹ má²ca³láu² bíh¹.
Tsá² tónh³² jo³cuo² Dió³² lɨ́n¹³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ jún² mostaza
(Mateo 13:31-32; Lucas 13:18-19)
30 Ja³bí¹ ca³juáh³ siáh³ Jesús:
―¿He³ yáh³ cun³quionh³ lɨ́¹³ cunh²¹ jná¹³ tsá² tónh³² jo³cuo² Dió³²? ¿He³ dá² jáɨ¹³ lɨ́¹³ jmu¹ jná¹³?
31 Quí¹ tsá² tónh³² jo³cuo² Dió³² lɨ́n¹³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ cá² máɨ³ mɨ³ mostaza hi³ ca³jñí³ jan² tsáu² hué³² quioh²¹. Máɨ³ jáun² bíh¹ máɨ³ hi³ jlánh¹ bíh¹ pih²¹ la³ cónh³ bíh¹ ñí¹ jɨ³lɨ³² jún² hi³ zia³² hngá¹máh³;
32 tɨ³la³ nɨ́¹ má¹já²jná¹ jáun² né³, cuóun² hi³ jáun² lɨ́²³ cáun² hmá² hi³ jlánh¹ bíh¹ pa²¹ la³ cónh³ bíh¹ la³jɨ́³² náɨ² má²ró³² ñí¹ hná¹ jáun², hi³ hia³² cuú² ñeh¹, hi³ hí¹ la³ tɨ³ quiuh²¹ tan³² yáh³ lɨ́¹³ na³tsɨ́³ za³ ja¹ hính¹³ quioh²¹.
He³ ca³tɨ²¹ jmúh³² Jesús ta²¹ jáɨ¹³ hi³ jmu²
(Mateo 13:34-35)
33 La³ nɨ́² bíh¹ ca³ma³tɨn² Jesús tsáu² jáɨ¹³ quioh²¹ Dió³² cun³quionh³ hi³ jmu² hliáun³ ñí¹ jáɨ¹³, la³ cun³ hi³ jmɨ́¹ lɨ́¹³ lɨ³ ngɨ¹³ tsú².
34 Hí¹ cáun² yáh³ tiá² hi³ jmɨ́¹ zaɨh³² tsú² tsáu² ta³ tiá² quionh³ cáun² jáɨ¹³ hi³ jmu² tsú²; tɨ³la³ jmɨ́¹ nia³² bíh¹ tsú² la³jɨ́³² jáɨ¹³ jáun² ñí¹con² tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con² nɨ́¹ má¹ca³ta³tonh¹ hmóu³².
Jesús jmu² hi³ niau²¹ tie³ jmáɨ² jɨ³ chí³
(Mateo 8:23-27; Lucas 8:22-25)
35 Jmɨ́¹ ca³niéi² jáun² né³ ca³záɨh³ dí² tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con²:
―Ma³tsáu¹³ tɨ³ jo²¹ jmáɨ².
36 Jáun² né³, ca³chan³ dí² tsá² jmɨ́¹ ná¹ngɨh³² hí³, hi³ jáun² ca³taunh³ tsá² joh¹ dí² hñu³ mu² ñí¹ qui³ jmɨ́¹ má²dí¹hún¹ dí² jáun², hi³ ca³jan³ dí² tsú² hi³ tsa³táunh¹ quionh³; ja³bí¹ jmɨ́¹ hí¹tsá²toh³ siáh³ ma³ cáun² mu² siáh³ siáh³ quionh³ mu² jáun².
37 Hú¹ juɨ³² jáun² né³ ja³ chí³ tiá³ lɨ́n³², hi³ ca³la³ má²tsá²ha²¹ bíh¹ jmáɨ² hñu³ mu², hi³ jáun² jmɨ́¹ má²hí¹conh³² bíh¹ jmáɨ² hñu³ mu².
38 Tɨ³la³ Jesús má¹ná¹, jmɨ́¹ má²rá²cuóun¹ bíh¹ ñí¹ lɨ́³ tɨ³ cu³hna²¹ mu² hi³ cuá¹can¹ cáun² hi³ huá¹; jáun² né³ tsá² tiáunh¹ hí³ hñu³ mu² ca³ñí¹ñi¹³ tsú² hi³ ca³záɨh³ dí² la³ lá²:
―¡Tɨ³², sa³ tiá² hɨ³² máh³ honh² hnú², já² tɨ³ ñeh² bíh¹ má²hí¹tsá²hanh³² dí²!
39 Hi³ jáun² ca³náu² Jesús hi³ ca³jin³ chí³; hi³ ca³záɨh³ siáh³ jmɨ́²miih²¹ la³ lá²:
―¡Ta³máɨh³! ¡Hnú² jmáɨ², tie³ cuɨ́¹ tá¹ron¹³ nú²!
Jmɨ́¹jáun² ca³hná³ chí³, jáun² la³ cun³ jmɨ́¹jáun² bíh¹ ta³no¹ tie³ pih²¹.
40 Jmɨ́¹jáun² né³ ca³záɨh³ Jesús tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con²:
―¿He³ láɨh³² jlánh¹ ná¹juenh²¹ náh²? ¿He³ láɨh³² jlánh¹ tiá² cáun² la³ nio² honh² náh²?
41 Jáun² tsá² hí³ ca³ta³ná¹juenh²¹ lɨ́n²¹ bíh¹, hi³ jáun² ca³juu³ ca³hlénh³ ja¹ hmóu³²:
―¿Hin² dá² tsánh² tsá² nɨ́², sa³ la³ jɨ³ chí³ jɨ³ jmɨ́²miih²¹ máh³ taunh² ta²¹?