10
Jesús hɨe³² jáɨ¹³ hi³ ca³tɨn¹ tsá² hnió³ tsáun³ quionh³ ñí²cuo²
(Mateo 5:31-32; 19:1-12; Lucas 16:18; 1 Corintios 7:10-16)
1 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² cua³han³ Jesús já¹ juú² Capernaum, hi³ ngau³ tɨ³ hué¹³ Judea, hué³² nio² tɨ³ juɨ³² ñí¹ hia³² hiú² tɨ³ jo²¹ cua³ Jordán. Ñí¹ cá¹chó²¹ tsú² jáun² né³, ca³ngɨh³² siáh³ juóun³² lɨ́n³² tsáu², hi³ jáun² ca³ma³tɨn² dí² siáh³ tsáu² la³ cun³ qui³ jmu² dí².
2 Jáun² ma³ jan² tsá² *fariseos ca³ja³taunh²¹ ñí¹ zenh¹ Jesús, hi³ ca³ca³ ca³lan³ dí² tsú², hi³ jáun² ca³ngáɨ³ dí² nɨ́¹juáh³ hi³ lɨ́¹³ tsáun³ tsá²ñuh² quionh³ tsá²mɨ³ ñí²cuo².
3 Jmɨ́¹jáun² ca³ngáɨ³ Jesús:
―¿He³ héih³² ca³quiú² hla¹ Moisés ñí¹con² hnoh² dúh¹?
4 Jáun² tsá² hí³ ca³juáh³:
―Moisés ca³cué³ jáɨ¹³ hi³ lɨ́¹³ cuéh³² tsú² tsá²mɨ³ ñí²cuo² cáun² sí² hi³ lin¹ hi³ ca³tsáun³ tsú², hi³ jáun² má²lɨ́¹³ chin¹³ dí² tsú².
5 Jáun² Jesús ca³juáh³:
―Moisés ca³cué³ héih³² jáun² cun³ñí¹ hi³ jlánh¹ tiá² jáɨ¹³ ngɨ²³ hnoh² bíh¹.
6 Tɨ³la³ la³ cun³ jmɨ́¹ ca³lɨ³liau³, jmɨ́¹ ca³jmú³ Dió³² la³cu³ la³juéh³ mɨ³cuú²: “Tsá²mɨ³ tsá²ñuh² bíh¹ ca³jmú³ Dió³²;
7 hi³ jáun² bíh¹ chan³ tsá²ñuh² jméi² mí¹ziú¹³ tɨ³ có³² hi³ ma³zian² cu³lɨ²¹ quionh³ tsá²mɨ³ ñí²cuo²,
8 hi³ jáun² la³juah²¹ dúh¹ jan² tsáu² bíh¹ má²lɨ́n¹³ tsú² tá¹ gon³”. La³nɨ́² bíh¹ rá¹juáh³ ñí¹ Sí², hi³ jáun² né³, tiú²uú² lɨ́³ yáh³ gon³ tsú², quí¹ jan² tsáu² bíh¹ má²lɨ́n³ tsú².
9 Cun³ñí¹ hi³ jáun² bíh¹ tiá² ca³tɨn¹ tsá²mɨ³cuóun² tson³ cáun² hi³ má²lɨ́²cunh³ Dió³².
10 Jmɨ́¹ má²tionh² tsú² jáun² ñéih³ né³, tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con² tsú² ca³ngáɨ³ siáh³ ca³tɨ²¹ hi³ nɨ́².
11 Jáun² Jesús ca³juáh³ la³ lá²:
―Nɨ́¹juáh³ tsá² tun²³ tsá²mɨ³ ñí²cuo², hi³ jéinh³² siáh³ cuo² quionh³ tsá²mɨ³ siánh³, tsá² la³ hí³ má²lɨ́²jmú³ tso³ juón¹ bíh¹ ñí¹con² tsá² ca³jan³ la³ñí¹;
12 hi³ nɨ́¹juáh³ tsá²mɨ³ siáh³ tun²³ ñí²cuo² hi³ jéinh³² siáh³ cuo² quionh³ tsá²ñuh² siánh³, ja³bí¹ tsá²mɨ³ la³ hí³ siáh³ má²lɨ́²jmú³ tso³ juón¹ bíh¹.
Jesús má²miih² tsá¹míh¹
(Mateo 19:13-15; Lucas 18:15-17)
13 Jmɨ́¹jáun² cua³jan² tsáu² ma³ jan² tsá¹míh¹ ñí¹con² Jesús, hi³ jáun² tin³ tsú² cuo²; tɨ³la³ tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con² tsú² né³ ca³jin³ bíh¹ tsá² ná¹jan² hí³ tsá¹míh¹.
14 Tɨ³la³ jmɨ́¹ ca³jɨ́e³ Jesús hi³ jáun² né³, ca³míh³ bíh¹ tsɨ́³, hi³ jáun² ca³záɨh³ dí² tsá² hí³:
―Cuéh³ náh² tsá¹míh¹ nɨ́² jáɨ¹³, cuɨ́¹ ja³táunh¹ ñí¹con² jná¹³, ha³ lɨ́² jnɨ́² náh² juɨ³² quioh²¹, quí¹ tsá² lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ tsá¹míh¹ nɨ́² bíh¹ lɨ́¹³ tónh³² jo³cuo² Dió³².
15 Jú¹ tson² juo³ jná¹³ hnoh², hi³ nɨ́¹juáh³ tsá² tiá² he² héih³² hi³ jmu² Dió³² la³jmɨ́¹ he² tsá¹míh¹, jmɨ́¹lɨ́h³ bíh¹ tiá² chau²¹ jmáɨ¹ hi³ hí³ tsú² jo³cuo² Dió³².
16 Hi³ jáun² ca³ráɨn³² dí² tsá¹míh¹ hí³, jmɨ́¹jáun² ca³ra³tsɨ³² dí² cuo² ñí¹ quioh²¹ hi³ ca³ma³miih² dí².
Jan² tsá¹ñú¹ hánh³ liéinh³² Jesús
(Mateo 19:16-30; Lucas 18:18-30)
17 Jmɨ́¹ ngau²¹ siáh³ Jesús juɨ³² hún¹, jan² tsá²ñuh² ja³ cú²hé² hi³ ca³di³jñí³² ta³ ñí¹ tsú², hi³ ca³juáh³:
―Hnú² Tɨ³² chun¹, ¿he³ bíh¹ hniáuh³² jmu¹ jná¹³ hi³ jáun² lɨ́¹³ lɨ³zian² jná¹³ la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio²?
18 Jáun² Jesús ca³záɨh³ tsá² hí³:
―¿He³ láɨh³² juáh³ hnú² hi³ jná¹³ tsá² chun¹? Hí¹ jan² yáh³ tsá² chun¹ tiá² zian², jɨ́³²la³ jan² Dió³² bíh¹.
19 Má²ñíh¹ bíh¹ hnú² la³ cun³ hi³ rá¹juáh³ jáun² héih³² quioh²¹ Dió³², hi³ juáh³ la³ lá²: “Ha³ lɨ́² jngɨh³ náh² tsáu², ha³ lɨ́² jmú² náh² juón¹, ha³ lɨ́² háɨn² náh², ha³ lɨ́² lɨ́¹ ma³tson¹³ náh² jú¹ tɨ́¹jáɨ², ha³ lɨ́² lɨ́¹ ma³can¹³ náh² tsáu², tianh³² náh² ta²¹ ñeh² mí²ziúh²”.
20 Jáun² tsá² hánh³ hí³ ca³juáh³:
―Tɨ³², la³jɨ́³² bíh¹ hi³ nɨ́² má²ca³ma³ti²¹ jná¹³ la³ cun³ jmɨ́¹ míh² ná¹.
21 Jáun² Jesús ca³jɨ́en³² tsá² hí³ ca³la³ hi³ hnio³ lɨ́n³² dí², jáun² ca³záɨh³ dí² siáh³:
―Cun³ jáun² zia³² bíh¹ cónh³í¹ cáun² hi³ hniáuh³² jmúh¹³ nú²: cuánh², cuá²hnáɨ¹ la³jɨ́³² hi³ zia³² quián¹³, hi³ jáun² tsoh³ quɨe³ jáun² ñí¹con² tsá² tia³mii², hi³ jáun² la³ jáun² bíh¹ lɨ́¹³ lɨ³ hánh³ nú² hñu³mɨ³cuú²; nɨ́¹ má¹lɨ³² jáun² né³, ña³² cu³hna³² jná¹³ [uá¹jinh¹ ca³la³ ñí¹ ca³cáɨn³ jmɨ́²chí³ quián¹³ nú²].
22 Jmɨ́¹ má²lɨ́²niéi³² tsú² jáun² jáɨ¹³ nɨ́², jlánh¹ hlaɨh³ ca³ta³no¹ tsɨ́³, hi³ jáun² ngah³ hi³ hí¹uɨ́n³ tsɨ́³ quí¹hliá² jlánh¹ jmɨ́¹ hánh³.
23 Jmɨ́¹jáun² ca³jɨ́e³ Jesús cu³ jéin³ ñí¹ zenh¹, jáun² ca³záɨh³ dí² tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con²:
―¡Hénh³ ma³ jlánh¹ juóuh³² hi³ hí³ jan² tsá² hánh³ jo³cuo² Dió³²!
24 Tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con² tsú² né³, lɨ́¹ ca³ja³cáun² tsɨ́³ bíh¹ ca³tɨ²¹ jáɨ¹³ hi³ má²lɨ́²juáh³ tsú² jáun²; tɨ³la³ Jesús ca³juáh³ siáh³:
―Jón³, ¡hénh³ ma³ dá² juóuh³² hi³ tónh³² tsú² jo³cuo² Dió³² [nɨ́¹juáh³ tsá² háɨ³² tsɨ́³ hi³ zia³² ñí¹ hué²¹ lá²]!
25 Tɨ³ jlánh¹ bíh¹ huán¹ tsɨ́³ ngá¹³ jáh³ cánh¹ téh²³ tsú² camello chí² léh¹³ mɨ³quɨe³ la³ cónh³ bíh¹ hi³ hí³ jan² tsá² hánh³ jo³cuo² Dió³².
26 Jmɨ́¹ má²lɨ́²niéi³² tsú² jáɨ¹³ nɨ́² né³, ca³ja³cáun² lɨ́n³² bíh¹ tsɨ́³, jáun² ca³ngáɨh³ raɨnh²¹ tsá²ján² tsá²ján², hi³ ca³juáh³:
―Hi³ jáun² né³, ¿hin² bí¹ dá² tsánh² la³ lɨ́¹³ liáun³?
27 Jáun² Jesús ca³jɨ́e³ ñí¹ tionh¹ tsú², hi³ ca³záɨh³ dí² la³ lá²:
―Hnga² Dió³² bíh¹ tɨn² hi³ nɨ́², jun³juáh¹³ tsá²mɨ³cuóun² yáh³; quí¹ hí¹ cáun² yáh³ hi³ juóuh³² tiá² zia³² ñí¹con² Dió³².
28 Jáun² Pé¹ né³ ca³juáh³:
―Sá¹nɨ́² jɨe³, jnoh¹ má²ca³chá¹³ tɨ³ có³² la³jɨ́³² hi³ jmɨ́¹ zia³² quiú¹³, hi³ jáun² má²ngɨ́¹ jnoh¹ quiúnh¹ hnú².
29 Jáun² Jesús ca³ngáɨ³ siáh³:
―Jú¹ tson² juo³ jná¹³ hnoh², hi³ lɨ³ua³ jan² tsá² má²ca³tú³ hñú¹³, hi³ má²ca³chan³ siáh³ tsá²mɨ³ jɨ³ tsá²ñuh² raɨnh²¹, jméi² mí¹ziú¹³ tsú², [ñí²cuo² tsú²,] jon² tsú², jɨ³ hi³ má²ca³tú³ tsú² siáh³ ñí¹náɨ² quioh²¹ cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ jná¹³ jɨ³ hi³ ca³tɨ²¹ jú¹ chú³² nɨ́² siáh³,
30 jáun² tsá² la³ hí³ hiáuh³ bíh¹ ñí¹ hué²¹ lá² hña³láu³ nió³ la³ cónh³ bíh¹ hi³ jmɨ́¹ zia³² jáun² quioh²¹, uá¹la³ cun³: hñú³, raɨnh²¹ tsú² tsá²mɨ³ tsá²ñuh², mí¹ziú¹³ tsú², jon² tsú², jɨ³ ñí¹náɨ² nɨ́² siáh³, uá¹jinh¹ ta³ hó² uo² tsáu²; hi³ jmɨ́¹tsú² jmɨ́¹ja³² né³, lɨ́¹³ zian² tsú² siáh³ cun³ jmɨ́¹hi³nio².
31 Tɨ³la³ juóun³² tsá² ná¹lɨ́n³ tsá² la³ñí¹ ta³né³², tsá² la³ hí³ dá² lɨ́n¹³ tsá² ñí¹ ca³táuh³ bíh¹ má¹jáun²; hi³ jáun² juóun³² tsá² ná¹lɨ́n³ tsá² ñí¹ ca³táuh³ ta³né³² né³, tsá² la³ hí³ dá² tɨ³ lɨ́n¹³ tsá² la³ñí¹ bíh¹ má¹jáun².
Jesús má²juáh³ siáh³ ñí¹ má²hnaɨh³² jéin³² hi³ jún³
(Mateo 20:17-19; Lucas 18:31-34)
32 Hi³ jáun² né³, tá¹la³ má²hí¹uú²³ tsú² tɨ³ juú² Jerusalén, ca³ma³liáu³² Jesús hi³ tsau³² uóunh³ ján³ ta³ ñí¹ tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con²; jáun² tsá² hí³ má²hí¹ná¹tsá²cáun² tsɨ́³, hi³ tsá² ñí¹ hná¹ jáun² né³, jmɨ́¹ má²hí¹tsá²táunh¹ siáh³ ta³ má²hú¹ cóh²¹ tsɨ́³ cu³hna²¹ tsú². Hi³ jáun² Jesús ca³teh³ siáh³ ñí¹ tɨ³ có³² tá¹ quian³tun³ tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con² la³ cun³ qui³ tan² jmu², hi³ jáun² ca³ma³liáu³² dí² hi³ zaɨh³² tsú² he³ lánh³ quiunh²¹ dí².
33 Hi³ ca³juáh³ la³ lá²:
―Sá¹nɨ́² jɨe³, ta³né³² má²hí¹uú²³ dí² tɨ³ já¹ juú² Jerusalén, ñí¹ jɨenh³ tsú² jáun² jná¹³ Jon² tsá²mɨ³cuóun² ñí¹con² tsá² ná¹lɨ́n³ mi³jmú³ jɨ³ tsá² ná¹lɨ́n³ tɨ³² liei²¹ nɨ́² siáh³; hi³ jáun² tsá² hí³ jmu³ héih³² hi³ ma³nga² tsú² jná¹³ hi³ jɨenh³ dí² siáh³ ñí¹con² *tsá²cá²jo²¹.
34 Jáun² tsá²cá²jo²¹ né³, qui³ cáuh³² jná¹³ cú²nga¹, hi³ tiu³ hñéi³² tsú², jɨ³ hi³ quiu³ po³ tsú², má¹lɨ³² jáun² né³ jngah³ tsú²; tɨ³la³ ñí¹ má²cá²hnɨ́² jmáɨ¹ jáun² má¹ná¹, jenh¹³ bíh¹ jná¹³ ja¹ hla¹.
Jacobo quionh³ Juan² mɨ³² cáun² hi³ chú³²
(Mateo 20:20-28)
35 Jmɨ́¹jáun² tá¹ gon³ jon² Zebedeo, Jacobo quionh³ Juan², ca³ma³janh³² ñí¹ zenh¹ Jesús hi³ ca³juáh³ la³ lá²:
―Tɨ³², hnáu² jnoh¹ hi³ jmúh¹³ hnú² cáun² hi³ chú³² hi³ mɨ́¹³ jnoh¹ ñí¹con² hnú².
36 Jáun² Jesús ca³ngáɨ³:
―¿He³ hnáuh² hnoh² hi³ jmu¹ jná¹³?
37 Jáun² tsá² hí³ né³ ca³juáh³:
―Jmu³ tiá³ hi³ chú³² hi³ lɨ́¹³ tsá¹tauh² jnoh¹ cu³henh¹ hnú², jan² tɨ³ cuá² chu²¹ hi³ jan² siáh³ tɨ³ cuá² cáun¹ nɨ́¹ má¹tɨ³ ñí¹ má²ñi³quien² nú².
38 Tɨ³la³ Jesús né³ ca³ngáɨ³:
―Hnoh² dá² hí¹juáh³ tiá² ñíh¹ bíh¹ náh² he³ ná¹mɨh³². ¿Hí¹ quɨnh¹ náh² jmáɨ¹ hi³ há¹ ngá¹³ náh² la³ cun³ hi³ há¹ ngá¹³ jná¹³, jɨ³ hi³ zón³² náh² siáh³ jmáɨ² hi³ má¹tsoh¹ honh² la³jmɨ́¹ zón²¹ jná¹³?
39 ―Ján³, lɨ́¹³ bíh¹ ―ca³juáh³ tsá² hí³.
Jáun² Jesús ca³juáh³ siáh³:
―Tson² bíh¹ cu³tí³ há¹ ngá¹³ hnoh² la³ cun³ hi³ há¹ ngá¹³ jná¹³ jɨ³ hi³ zón³² náh² siáh³ jmáɨ² la³jmɨ́¹ zón²¹ jná¹³;
40 tɨ³la³ hi³ ca³tɨ²¹ hi³ cuá¹tianh³ náh² cu³hén² jná¹³, jan² cuá² chu²¹ hi³ jan² tɨ³ cuá² cáun¹ má¹ná¹, tiá² ca³tɨn¹ yáh³ jná¹³ cué¹³, quí¹ ñí¹ jáun² má²lɨ́³ hua³jan²¹ hi³ tsa³tiánh² tsá² má²ca³quianh³ hnga² bíh¹ Dió³².
41 Jmɨ́¹ ca³náɨ³² tsá² quian³ ñí¹ hná¹ jáun² jáɨ¹³ jáun² né³, ca³míh³ tsɨ́³ ñí¹con² Jacobo quionh³ Juan².
42 Tɨ³la³ Jesús má¹ná¹, ca³teh³ jɨ³lɨn² tsá² hí³ hi³ ca³záɨh³ dí² la³ lá²:
―Hnoh² ná¹ñíh¹ hi³ tsá² ná¹ho² ta²¹ ma³ quin³² ma³ caun³² hué³² jmu² quien² ñí¹con² tsá² zian² hué³² jáun², hi³ jáun² tsá² ná¹quien² hí³ né³, cáun² jmu² héih³² ñí¹con² tsá² tionh² hí³ jo³cuo².
43 Tɨ³la³ tiá² ca³tɨ²¹ yáh³ hi³ lɨ́¹³ la³ jáun² ja¹ quián¹³ hnoh². Quí¹ nɨ́¹juáh³ tsá² hnió³ lɨ³quien² ja¹ quián¹³ hnoh², hniáuh³² lɨ́n³ tsú² jan² tsá² quian²¹ bíh¹ ñí¹con² tsá² ñí¹ hná¹ jáun²;
44 hi³ lɨ³ua³ jan² hnoh² tsá² hnáuh² náh² lɨ́n¹³ tsá² la³ñí¹, hniáuh³² jmúh¹³ náh² hi³ lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ jan² *tsá² má²dí¹hlánh¹ joh¹ tsá² ñí¹ hná¹ jáun² bíh¹.
45 Quí¹ hí¹ la³ tɨ³ jná¹³ Jon² tsá²mɨ³cuóun² yáh³ cuan³ ná¹ ñí¹ hué²¹ lá² hi³ ja³ma³con²¹ ná¹ tsáu², jun³juáh¹³ hi³ tɨ³ ma³cáu³² yáh³ tsáu² jná¹³; jɨ³ hi³ cuan³ ná¹ siáh³ hi³ jɨenh²¹ ná¹ huen² hi³ jún³, hi³ lɨ́³ cáun² hmah²¹ ca³tɨ²¹ hi³ lɨ́¹³ liáun³ juóun³² lɨ́n³² tsáu².
Jesús jmah²³ Bartimeo tsá² ten³
(Mateo 20:29-34; Lucas 18:35-43)
46 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³, ca³cha³táunh¹ tsú² já¹ juú² Jericó. Jmɨ́¹ má²cuá¹cuá²haɨn³² Jesús já¹ juú² jáun² quionh³ tsá² joh¹, jɨ³ la³ má²quionh³ juóun³² lɨ́n³² tsá² siánh³ siáh³, jmáɨ¹ jáun² jmɨ́¹ cuá¹tón²¹ jan² tsá² ten³ jmáɨ² Bartimeo hú¹ juɨ³², jon² Timeo, hi³ cuá¹mɨ³² cú¹dáɨn³.
47 Jmɨ́¹ ca³náɨ³² tsá² hí³ hi³ má²cuá¹ja³² Jesús Tsá² juú² Nazaret, jmɨ́¹jáun² ca³ma³liáu³² tsú² hóh³² tiá³ hi³ juáh³:
―¡Hnú² Jesús, jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Dá²vi²¹, cuɨ́¹ já² mií³ honh² hnú² ñí¹con² jná¹³!
48 Juóun³² tsáu² ca³je³ tsá² ten³ hí³, hi³ jmɨ́¹ hnió³ tsú² cuá³² tsá² hí³ ta³máɨh³, tɨ³la³ tsá² ten³ hí³ má¹ná¹, tɨ³ lɨ³mí¹ tiá³ ca³hóh³² bíh¹ hi³ ca³juáh³:
―¡Jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Dá²vi²¹, cuɨ́¹ já² mií³ honh² hnú² ñí¹con² jná¹³!
49 Jmɨ́¹jáun² ca³náu² Jesús hi³ ca³juáh³:
―Cuá²tiéh³ tsá² ó³².
Jáun² ca³ñí¹tieh¹ tsú² tsá² ten³ hí³, hi³ jáun² ca³záɨh³ dí².
―Ma³hiún¹³ hnú² honh², náu², má³², quí¹ ó³² dí¹té²³ tsú² hnú².
50 Jmɨ́¹jáun² ca³tú³ hmɨh³² hi³ jmɨ́¹ cuá¹jaunh³² hi³ ca³náu² cu³diá²jan² la³ lá² hi³ ngau³ tɨ³ ñí¹ zenh¹ Jesús.
51 Jáun² Jesús ca³ngáɨ³ hi³ juáh³:
―¿He³ jmɨ́¹ hnáuh² hnú² jmu¹ jná¹³ ñí¹con² nú²?
Jáun² tsá² ten³ hí³ ca³ngáɨ³:
―Tɨ³², hnó³² jná¹³ hi³ jnia³ siáh³ mɨ́¹ñi³².
52 Jáun² Jesús ca³záɨh³ tsá² hí³:
―Má²lɨ́¹³ bíh¹ cuánh¹³ hnú², má²laɨn³² bíh¹ hnú² quí¹hliá² lɨ́²cháh¹ nú² cáun² honh².
Hi³ jáun² la³ cun³ jmɨ́¹jáun² bíh¹ ca³jnia³ siáh³ mɨ́¹ñí¹ tsá² hí³, jáun² ngau³ cu³chin¹ cu³hna²¹ Jesús.