10
Jesús pu huaꞌváꞌjajpuaxɨj aꞌɨ́ɨjma ɨ maj tamuáamuataꞌ japuan huaꞌpuaj aráꞌasej
(Mr. 3:13-19; Lc. 6:12-16)
1 Aj puꞌij Jesús huoꞌtajé aꞌɨ́ɨjma ɨ maj tamuáamuataꞌ japuan huaꞌpuaj aráꞌasej, ajta huoꞌtaꞌ mej mij jaayíꞌtɨhuaꞌan maj huoꞌtamuárityeꞌen ɨ tyiyáaruꞌuj ɨ maj huaꞌ tzajtaꞌ séjreꞌ ɨ tyeɨ́tyee, ajta mej mij tyihuóꞌhuaatyeꞌen ɨ maj tyíꞌcucuiꞌ, nusu ɨ tɨquee huáꞌcaꞌnyistiꞌ.
2 Aꞌyaa mu ántyaꞌruj aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj tamuáamuataꞌ japuan huaꞌpuaj aráꞌasej, ɨ Jesús tɨ huaꞌantyíhuoj. Anaquéej pu ɨ Simón huatajé, ɨ maj majta aꞌyan jatamuáꞌmuaj tɨjɨn Pedro, ajta jeꞌen aꞌɨ́jcɨ ɨ ihuáariaꞌraꞌ ɨ Simón ɨ tɨ aꞌyan ántyapuaj tɨjɨn Andrés, ajta jeꞌen aꞌɨ́jcɨ ɨ Santiago, ajta ɨ ihuáariaꞌraꞌ ɨ tɨ aꞌyan ántyapuaj tɨjɨn Juan, ɨ maj yójmuaꞌmuaꞌ puéꞌeen aꞌɨ́jcɨ ɨ Zebedeo,
3 ajta aꞌɨ́jcɨ ɨ Felipe ajta ɨ Bartolomé, ajta aꞌɨ́jcɨ ɨ Tomás, ajta ɨ Mateo, ɨ tɨ huáꞌjijvaꞌcaꞌaj aꞌɨ́ɨjma ɨ maj tyíꞌtɨꞌɨjcɨcaa, ajta aꞌɨ́jcɨ ɨ Santiago, aꞌɨ́ɨn tɨ jajyóoj ɨ Alfeo, ajta aꞌɨ́jcɨ ɨ Tadeo,
4 ajta jeꞌen aꞌɨ́jcɨ ɨ Simón ɨ tɨ aꞌɨ́ɨjma jitze ajtyámaꞌcan ɨ maj aꞌyan huaꞌtamuáꞌmuaj tɨjɨn cananeo, ajta aꞌɨ́jcɨ ɨ Judas ɨ tɨ aꞌyan tyeꞌentyímuꞌtacaa tɨjɨn Iscariote, aꞌíi pu aꞌɨ́ɨn puéꞌeen ɨ tɨ avíitzij jɨn tyuꞌtátuii aꞌɨ́jcɨ ɨ Jesús.
Jesús pu huoꞌtaꞌítyacaꞌ aꞌɨ́ɨjma ɨ maj jamuán huacɨ́j maj jaariáꞌxaj ɨ Dios nyuucaaj
(Mr. 6:7-13; Lc. 9:1-6)
5 Jesús pu huoꞌtaꞌítyacaꞌ aꞌɨ́ɨjma ɨ maj tamuáamuataꞌ japuan huaꞌpuaj aráꞌasej, aꞌyan tyihuaꞌixáatyeꞌej tɨjɨn:
—Caxu aꞌáa joꞌréꞌnyinyiicaꞌan joꞌmaj joꞌcháatɨmee ɨ maj quee Israel jitze ajtyámaꞌcan, caxu siajta utyáruꞌpicheꞌen chájtaꞌnaj jitze joꞌmaj jaꞌchej ɨ maj Samaaria jitze ajtyámaꞌcan,
6 sulu siajta aꞌɨ́ɨjma jimi ujóꞌjuꞌun ɨ maj Israel jitze ajtyámaꞌcan, ɨ maj aꞌyan een matɨꞌɨj ɨ cányaꞌxɨɨ maj joꞌvátzɨj.
7 Siataꞌaj aꞌɨ́ɨjma jimi ujóꞌjuꞌun siaj sij huoꞌtéꞌexaatyeꞌen tɨ arí atyojoꞌréꞌnyesij aꞌnáj tɨ ɨ Dios tyuꞌtaꞌíjtaj íiyan ɨ cháanacaj japua.
8 Siataꞌaj tyihuóꞌhuaatyeꞌen ɨ maj tyíꞌcucuiꞌ, siajta huoꞌtájuurityeꞌen ɨ maj huácuij, siajta tyihuóꞌhuaatyeꞌen aꞌɨ́ɨjma ɨ maj tyíꞌcucuiꞌ aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ ɨ maj aꞌyan jatamuáꞌmuaj tɨjɨn léepraj, siajta huoꞌtamuárityeꞌen ɨ tyiyáaruꞌuj ɨ maj huaꞌ tzajtaꞌ séejreꞌ ɨ tyeɨ́tyee. Muaꞌaj xu quee tyuꞌnájchitacaꞌ ɨ siaj jaꞌancuriáaꞌ siaj sij tyihuóꞌhuaatyeꞌen; aꞌɨ́j xu jɨn quee huáꞌjijveꞌej.
9 ’Caxu siajta tyiꞌtɨ́j aꞌaj tɨpuaꞌaj ooroj, nusu pláataj, nusu túmii,
10 caxu átoꞌrij pijca ɨ siaj jɨn huatyóohuɨɨreꞌen ɨ juyéj jitze. Caxu huaꞌpuácaa tyíꞌchoocaj ɨ tyúusiicuꞌ, nusu ɨ caꞌquéj, caxu siajta ɨ tyáxuꞌuj choocaj, jiꞌnye aꞌyaa pu tyíꞌxaꞌpuɨꞌ maj tyáacueꞌtyej aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ tyíꞌmuarɨeꞌ.
11 ’Siatɨꞌɨj chájtaꞌnaj jitze muꞌ jaꞌráꞌastij aj xu sij séej huáhuoonyij ɨ tyévij tɨ tyámuaꞌ tyiꞌtyúuchaꞌɨj, aꞌɨ́j xu sij jimi huatyáꞌɨtzeereꞌen aꞌchu siaj áꞌtyeeren aꞌájna a chájtaꞌ.
12 Siatɨꞌɨj uꞌtyájrutyej u chiꞌtáaraꞌan, siahuoꞌtatyójtyeꞌ ɨ maj ajaꞌchej.
13 Tɨpuaꞌaj tyámuaꞌ naa metyajamuaatyéjeevej, cheꞌ aꞌyan eenyeꞌ jeꞌej siaj seríj tyihuoꞌtatyójtyej, naꞌríij mequee tyámuaꞌ tyajamuaetyéeje caxu muaꞌaj tyiꞌtɨ́j joꞌrɨésij.
14 Ajta tɨpuaꞌaj mequee jamuaataxɨéꞌveꞌen, nusu mequee jáꞌmuanamuajracuj, aj xu sij iirácɨɨnyej ɨ huaꞌ chiꞌtáj, nusu ɨ chájtaꞌnaj jitze, siajta jaatácaꞌtzɨj ɨ jucaꞌquéj tɨꞌij cáaxɨj ɨ chuéj.
15 Aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tzáahuatyiꞌraꞌaj jɨmeꞌ, tɨ aꞌájna xɨcáaraꞌ tɨ jitzán ɨ Dios huáꞌxɨjtyeꞌen aꞌɨ́ɨmaj ɨ tyeɨ́tyee, jéehua pu jéetzeꞌ puéjtzij huoꞌtáꞌsij, quee aꞌɨ́ɨjma ɨ maj aráꞌtyeej aꞌáa jáꞌchajcaꞌaj aꞌájna a tɨ aꞌyan tyajaꞌrátyapuaacaꞌaj tɨjɨn Sodoma, ajta aꞌájna a Gomorra.
Jeꞌej maj tyiꞌtɨ́j jɨn tyaꞌajpuéetzij muáꞌjuꞌun
16 ’Cásɨꞌ muaꞌaj, nyáaj nu muaꞌajmaj aꞌyan tyajamuaataꞌítyij tɨꞌɨj cányaꞌxɨɨ huaꞌ tzajtaꞌ ɨ tyeɨ́tyee ɨ maj aꞌyan jáꞌmuaꞌuurej matɨꞌɨj ɨ́raꞌvej ɨ maj tyíꞌtyacɨꞌmacaa. Aꞌɨ́j xu jɨn tyámuaꞌ metyityoomuámuaꞌreꞌej matɨꞌɨj ɨ cúꞌcuꞌsee, siajta aꞌyan tyiꞌtyamuáꞌajcaantaj matɨꞌɨj ɨ cúcuiꞌsee.
17 Tyámuaꞌ xu tyityahuóochaꞌɨɨn, jiꞌnye muaꞌajmaj mu tyuꞌtátuiireꞌsij aꞌɨ́ɨjma jimi ɨ maj tyityatatyíj, mej mij aꞌɨ́ɨmaj jamuaatyávaxɨꞌɨn,
18 majta mu jamuaꞌviꞌtɨn ɨ tajtúhuan jimi, naꞌríij aꞌɨ́jcɨ jimi ɨ rey, aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ siaj tyíꞌhuɨɨreꞌ nye jitze maꞌcan, aj xu sij nye jitze maꞌcan tyihuoꞌtéꞌexaatyeꞌen, siajta aꞌyan chaꞌtaj tyihuoꞌtéꞌexaatyeꞌej aꞌɨ́ɨjma ɨ maj quee Israel jitze ajtyámaꞌcan.
19 Ajta matɨꞌɨj jamuáꞌanviꞌtɨj aꞌɨ́ɨjma jimi ɨ maj tyityatatyíj, caxu tyíꞌmuaꞌajcaj yee jeꞌquij tyetyuꞌtaxájtaj, naꞌríij tyiꞌtɨ́j siaj nyúucariraꞌ jɨn tyuꞌtaxáj, jiꞌnye tɨꞌɨj aꞌyan tyajáꞌmuaꞌuuriaj, Dios pu jamuaatáꞌsij jeꞌej siaj yeꞌej tyuꞌtaxáj.
20 Aꞌɨ́j xu jɨn quee muaꞌaj aꞌɨ́ɨn pueꞌéenyeꞌej xáꞌjuꞌun ɨ siaj tyihuoꞌtéꞌexaatyeꞌej, sulu aꞌɨ́ɨ pu ɨ júuricamaꞌraꞌ ɨ Dios jamuaatáꞌsij jeꞌej siaj yeꞌej tyuꞌtaxáj.
21 ’Majta aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj juꞌihuáamuaꞌ, aꞌɨ́ɨ mu huáꞌcuiꞌnyij ɨ juꞌihuáamuaꞌ, ajta ɨ huaꞌ huásimuaꞌ aꞌɨ́ɨ mu majta jeꞌej puaꞌaj huáꞌuurej ɨ juyójmuaꞌ, majta aꞌɨ́ɨmaj ɨ huaꞌyojmuaꞌ aꞌɨ́ɨ mu majta jeꞌej puaꞌaj huáꞌuurej ɨ juhuásimuaꞌ, aj mu mij tyúucuiꞌsij.
22 Majta néijmiꞌi ɨ tyeɨ́tyee ɨ maj yan séejreꞌ ɨ cháanacaj, aꞌɨ́ɨ mu jamuájchaꞌɨɨriaꞌaj muáꞌjuꞌun aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ siaj nyéetzij náꞌastijreꞌ, ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyoꞌtáviicueꞌraj ꞌasta naꞌaj quee néijmiꞌi tyeꞌentyipuáꞌrej, Dios pu japuan huatányuusij.
23 Matɨꞌɨj jeꞌej puaꞌaj jáꞌmuaꞌuurej ɨ chájtaꞌnaj jitze, siataꞌaj jiyeꞌtzín iirácɨɨnyej, siaj sij séej chájtaꞌnaj jitze jóꞌcɨɨnyej. Aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ, siatɨꞌɨj siooj yajóꞌjujhuaꞌnyeꞌen séej siajta séej jitze ɨ chájtaꞌnaj aj nu nyij nyáaj ɨ nyaj nyajta tyévij jitze huanɨeꞌhuacaꞌ yavaꞌcányesij.
24 ’Aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyihuáꞌmuaꞌtyej, jéetzeꞌ pu juxɨeꞌveꞌ quee aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj tyúumuaꞌtyej, ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyéꞌijtyeꞌ, jéetzeꞌ pu juxɨeꞌveꞌ quee aꞌɨ́jna ɨ tɨ jahuɨɨreꞌ.
25 Aꞌyaa pu tyúuxɨeꞌveꞌ tɨ aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyúumuaꞌtyej, aꞌyan chaꞌtánaꞌaj eenyeꞌ tɨꞌɨj ɨ tɨ tyáꞌmuaꞌtyej, ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyíꞌhuɨɨreꞌ, cheꞌ aꞌyan chaꞌtánaꞌaj eenyeꞌ tɨꞌɨj aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyéꞌijtyeꞌ. Jiꞌnye aꞌyaa mu meríj jaatamuaꞌaj aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ ajaꞌchej tɨjɨn: “Beelzebú ɨ tɨ tyihuáꞌijtyeꞌ ɨ tyiyáaruꞌuj”, ¿nyi mequee jéetzeꞌ jeꞌej puaꞌaj tyihuoꞌtaxájtaj aꞌɨ́ɨjma ɨ maj jamuán ajaꞌchej?
Aꞌɨ́jna ɨ tyaj jatzɨɨnyaꞌaj
(Lc. 12:2-9)
26 ’Aꞌɨ́j xu jɨn quee huáꞌtzɨɨnyeꞌej ɨ tyeɨ́tyee. Jiꞌnye jeꞌej maj tyiꞌtɨ́j jɨn rɨcɨj avíitzij jɨmeꞌ, aꞌɨ́ɨ pu huataséjreꞌsij, nusu jeꞌej maj tyiꞌtɨ́j tyiꞌ avaaj aꞌɨ́ɨ pu ajta muaꞌreeriꞌhuan.
27 Tyiꞌtɨ́j nyaj tɨ́caꞌristeꞌ jáꞌmuaꞌixaatyeꞌ, siataꞌaj tújca jaataxáj, ajta ɨ nyaj avíitzij jɨn jáꞌmuaꞌixaatyeꞌ, caꞌnyíin xu jɨn jaataxáj, áan xu ɨmuáj joꞌtyúuj ɨ juchiꞌij japua.
28 Caxu huáꞌtzɨɨnyeꞌej aꞌɨ́ɨjma ɨ maj juxaꞌaj tyeɨ́tyee cuiꞌcaa, jiꞌnye camu jaayíꞌtɨn maj ɨ jaꞌmua júuricamej huajéꞌcaj, sulu siataꞌaj aꞌɨ́j pu tyúꞌtzɨɨnyeꞌen ɨ Dios ɨ tɨ jaayíꞌtɨn tɨ jaꞌantyipuáꞌrityeꞌen mu jaꞌmua júuricamej, ajta jaayíꞌtɨn tɨ jaꞌantyipuáꞌrityeꞌen mu jáꞌmuajuuricamej ɨ tɨéj jitze tɨquee aꞌnáj jáꞌmuɨꞌnyij.
29 ’¿Nyij mequee aꞌyan tyityáꞌnajchi mu pínaꞌsee aꞌchu séej túmii mahuaꞌpuaj? Ajta aꞌɨ́jna ɨ jaꞌmuavástaraꞌ aꞌɨ́ɨ pu huáꞌchaꞌɨj aꞌɨ́ɨjma ɨ pínaꞌsee, capu ij sɨ́ɨj muɨꞌnyij ɨ pínaꞌaj tɨpuaꞌaj aꞌɨ́ɨn quee aꞌyan tyuꞌtaxáj.
30 Ajta muaꞌajmaj Dios pu jamuaꞌreej aꞌchu siaj puaꞌmácan avaꞌcɨpuaj sɨ́ɨj ajta sɨ́ɨj.
31 Aꞌɨ́j xu jɨn quee tyíꞌtzɨɨnyeꞌej jéetzeꞌ xu muaꞌaj juxɨeꞌveꞌ ɨ Dios jimi mequee ɨ pínaꞌsee.
(Lc. 12:8-9)
32 ’Tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j aꞌyan tyinaataxáj huaꞌ tzajtaꞌ ɨ tyeɨ́tyee tɨ nyéetzij náꞌastijreꞌ, aꞌyaa nu nyajta nyáaj tyaataxájta aꞌɨ́jcɨ jimi ɨ nyavástaraꞌ tajapuá tɨ jáꞌsejreꞌ tɨ aꞌɨ́ɨn xáꞌpuɨꞌ huarɨ́j,
33 ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ naatyáhueꞌtaj huaꞌ tzajtaꞌ ɨ tyeɨ́tyee, aꞌyaa nu nyajta nyáaj tyeetyáhueꞌtaj nyajta aꞌyan tyaataxájta aꞌɨ́jcɨ jimi ɨ tɨ nyavástaraꞌ tajapuá tɨ jáꞌsejreꞌ nyaj quee jamuaꞌtyej.
Tyeɨ́tyee mu jéꞌtaꞌ huacɨ́j aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ ɨ Jesús
(Lc. 12:51-53; 14:26-27)
34 ’Caxu aꞌyan tyíꞌmuaꞌajcaj nyaj aꞌɨ́jna jɨn mujoꞌvéꞌmej mej mij tyámuaꞌ yan tyíꞌtyechajcaj ɨ cháanacaj japua, canu aꞌɨ́jna jɨn mujoꞌvéꞌmej mej mij juxáahuaj yan séjreꞌej, sulu mej mij jéꞌtaꞌ huácɨɨnyej aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ jeꞌej nyaj rɨcɨj.
35 Aꞌɨ́j nu jɨn mujoꞌvéꞌmej mej mij ɨ huaꞌ yojmuaꞌ huatyóochenyij maj huoꞌtanyóꞌsiꞌtyeꞌen ɨ juhuásimuaꞌ, ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ íjmueꞌestɨꞌ, aꞌɨ́ɨ pu ajta jaatyényoꞌsiꞌtyeꞌej ɨ junáanaj, ajta aꞌɨ́jna ɨ íitɨꞌ tɨ arí tyimúꞌ tɨ íitɨꞌ, aꞌɨ́ɨ mu majta huatóonyoꞌsiꞌtyeꞌej,
36 aꞌɨ́j mu jɨn tyuuchaꞌɨ́ɨreꞌej muáꞌjuꞌun ɨ jutyéɨtyeristyamuaꞌ jamuán.
37 ’Aꞌɨ́jna ɨ tɨ jéetzeꞌ jaxɨeꞌveꞌ ɨ jutáataj, nusu ɨ junáanaj quee nyéetzij, capu aꞌyan tyeꞌtyévijtyeꞌ tɨ nyéetzij jimi huatyáꞌɨtzeereꞌen, ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ jéetzeꞌ jaxɨeꞌveꞌ ɨ juyój tɨ tyáatɨꞌ, nusu tɨ íitɨꞌ, quee nyéetzij, capu ajta aꞌyan tyeꞌtyévijtyeꞌ tɨꞌij nyéetzij jimi ajtyámaꞌcantaj,
38 ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨquee jaxɨeꞌveꞌ tɨꞌij jajpuéjtzij, nusu maj ɨ tyeɨ́tyee jeꞌej puaꞌaj tyaaxáj, naꞌríij tɨpuaꞌaj huámuɨꞌnyij ɨ cúruuj jitze, capu jatyévijtyeꞌ tɨꞌij nye jitze ajtyámaꞌcantaj jáꞌraꞌnyij.
39 Aꞌɨ́jna ɨ tɨ jéehua tyúumuaꞌriityeꞌ tɨꞌij quee huámuɨꞌnyij, aꞌɨ́ɨ pu muɨꞌnyij, ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ huatóoaꞌan tɨ huámuɨꞌnyij aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ tɨ nye jitze maꞌcan tyihuáꞌixaatyeꞌ, aꞌɨ́ɨ pu júurij taꞌmej jusén jɨmeꞌ.
Ɨ maj jamueꞌtɨn aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj tyáꞌtzaahuatyeꞌ
(Mr. 9:41)
40 ’Aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyámuaꞌ tyajamuaatyéjeevij ɨ juchéj, aꞌɨ́ɨ pu ajta nyéetzij tyámuaꞌ tyinaatyéjeevij, ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ nyéetzij tyámuaꞌ tyinaatyéeje, aꞌɨ́j pu ajta tyámuaꞌ tyuꞌtyéeje ɨ tɨ unyojoꞌtaꞌítyacaꞌ.
41 Ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyámuaꞌ tyetyéejej aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ Dios jitze maꞌcan tyíꞌxaxaꞌaj, aꞌyaa pu chaꞌtánaꞌaj tyáꞌcɨꞌtyij ɨ Dios jimi tɨꞌɨj ajta tyáꞌcɨꞌtyij aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ Dios jitze maꞌcan tyíꞌxaxaꞌaj, ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ séej tyámuaꞌ tyuꞌtyéjeevej ɨ tɨ tyámuaꞌ tyiꞌtyúuchaꞌɨj, aꞌyaa pu chaꞌtánaꞌaj tyáꞌcɨꞌtyij ɨ Dios jimi tɨꞌɨj ajta tyáꞌcɨꞌtyij aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ tyámuaꞌ tyiꞌtyúuchaꞌɨj.
42 Ajta aꞌtɨ́j tɨ naꞌaj tɨ cɨ́ɨ ɨ jájtyij tyaatáꞌan ɨ séej ɨ tyévij tɨ nye jimi ajtyámaꞌcan, tyij ajta quee vaꞌcán jɨn nye jimi tyiꞌtyéjvee, aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tɨ aꞌɨ́ɨn ajta tyiꞌtɨ́j ancuriáaꞌsij ɨ Dios jimi.