Miad Na Balita
Na Pasugid
Lucas
Pauna Na Mga Ambal Parti Ta Yi Na Libro Na Lucas
Yi na libro pangallo ta appat na libro naan ta Bag-o Na Kasugtanan na nasulat parti ta kabui daw kamatayen Jesu-Cristo. Naan ta yi na libro, Jesus an papakala na manluluwas para ta mga Judio daw tanan na mga ittaw ta bilog na kalibutan.
Naan ta kaumpisaan ta yi na libro mabasa mga isturya parti ta pagtao Juan na manugbautismo daw pagtao Jesu-Cristo. Mga ngaran ta kaapuan na alinan Jesus nalista naan ta yi na libro. Adan na una na ittaw na pabuat ta Dyos nalista man. Iling tan nasulat an tak ittaw na gasulat ta yi na libro, gusto din na mlaman ta mga ittaw na Jesus i papangako ta Dyos na Manluluwas para ta mga linai Israel daw para man ta tanan na mga ittaw ta bilog na kalibutan.
Nasulat man naan ta yi na libro parti ki Juan na manugbautismo na gawali naan ta mga ittaw na dapat magnelsel danen an daw dilian iran na mga sala aged danen an anda en para ta pag-abot Ginuo Jesus. Nasulat man parti ta pagbautismo ki Jesus daw pagtintar Satanas ki kanen. Pagtapos ta pagtintar, galibot Jesus i naan ta Galilea na gasugid ta miad na balita parti ta pagdumala ta Dyos, gapaayad ta mga ittaw na may masakit daw gapagwa ta mga malain na ispiritu na naan ta mga ittaw.
Katapusan na isturya naan ta yi na libro parti ta pag-alin Jesus ta Galilea munta ta Jerusalem daw parti man ta mga natabo dya ki kanen seled ta pitto na adlaw na nabilin ta iya na kabui. Nasulat man parti ta iya na kamatayen paagi ta paglansang naan ta krus daw pagbannaw ta Dyos ki kanen.
Ittaw na gasulat ta yi na libro na Miad Na Balita Na Pasugid Lucas, yon man gyapon na ittaw gasulat ta libro na Mga Binuatan Ta Mga Apustulis. Pasulat din Mga Binuatan aged mlaman ta daw ino natabo ta mga ittaw na gatuo ki Jesus pagtapos ta pagbannaw ki kanen daw iya na pagbalik naan ta langit.
Mga Tupiko Naan Ta Libro Na Lucas
1. Tuyo ta gasulat ta yi na libro (1:1-4)
2. Pagtao Juan na manugbautismo daw pagtao Jesus (1:5 - 2:40)
3. Pagpabilin Jesus naan ta Timplo (2:41-52)
4. Pagwali Juan na manugbautismo (3:1-20)
5. Pagbautismo ki Jesus (3:21-22)
6. Listaan ta mga kaapuan na alinan Jesus (3:23-37)
7. Pagtintar Satanas ki Jesus (4:1-13)
8. Pagtudlo Jesus daw pagpaayad din ta mga ittaw na naan kanen ta Galilea (4:14 - 9:50)
9. Pag-alin Jesus naan Galilea na munta naan ta Jerusalem (9:51 - 19:28)
10. Pitto na adlaw na nabilin ta kabui Jesus, iya na pagtubang naan ta mga upisyalis daw iya na kamatayen (19:29 - 23:56)
11. Pagbannaw ta Dyos ki Jesus (24:1-12)
12. Pagpakita Jesus naan ta iya na mga tinudluan daw pagbalik din ta langit (24:13-53)
1
Umpisa Na Ambal
1 Dungganen na Teofilo,
Tama na mga ittaw gatingwa naan ta iran na sulat ta pagsaysay ta tanan na parti ki Jesus na natabo en naan ta ame i na lugar.
2 Iran na mga sulat paryas man ta pasugid ki kami ta mga ittaw na kakita mismo alin pa ta umpisa ta mga natabo ya daw gawali man ta miad na balita parti ki kanen.
3 Naisipan ko na miad pa na magsulat a man para masaysay ko ta miad parti an ki kanen tak nausisa ko ta usto tanan ya na natabo alin ta umpisa. Nyan na, gasulat a ki kaon, Teofilo,
4 aged mlaman no na mga natudlo an ki kaon parti ki Jesus matuod gid.
Sugid Ta Angil Ki Zacarias
5 Ta timpo Herodes na ari ta bilog na prubinsya Judea, may isya na pari ta Judio na ngaran din Zacarias. Kanen an sakep ta isya na grupo ta mga pari na paumaw na Abias. Sawa din Elisabet na alin man ta pamilya ta mga pari tak linai man Aaron.
6 Danen na magsawa matareng na mga ittaw na gatuman ta liag ta Dyos. Ula masaway ki danen ta iran na pagtuman ta tanan na sugo daw tudlo na alin ta Ginuo Dyos.
7 Ula danen an bata tak baog Elisabet an daw manakem en danen an.
8 Gabot timpo na Zacarias i naan ta Timplo na gasirbi ta Dyos tak rilibo ta mga pari ta grupo na Abias.
9 Na kanen naan ta Timplo, abot adlaw na kanen papili alin ta iya na grupo paagi ta gabot-gabutay na magsunog ta kamangyan na ialad naan ta Ginuo Dyos. Iling tan kaugalian ta mga pari ta iran na pagpili. Na uras en na magsunog ta kamangyan, gaselled kanen i naan ta Balay Ta Dyos.
10 Ta yo na uras na gasunog kanen i ta kamangyan, gapangamuyo mga ittaw an na gatipon naan ta gwa.
11 Na naan pa Zacarias i ta selled, may angil alin ta Ginuo Dyos na gapakita ki kanen na gatindeg naan dapit ta tuo ta sunugan ta kamangyan.
12 Pagkita din ta angil, nataranta gid kanen an daw nadlek.
13 Gambal angil i ki kanen, “Zacarias, dili ka madlek tak pangamuyo no ya namatian ta Dyos. Elisabet ya na sawa no magbata ta mama daw ngaranan no na Juan.
14 Bata na matao imo gid na kalipay. Tama man na ittaw malipay tenged natao kanen an
15 tak kanen an tagan ta Ginuo Dyos ta bakod na katengdanan. Dili gid kanen an minem ta bino. Dili man minem ta maskin ino na inemen na makaingaw. Umpisa na naan ta gettek ta inay din, paubayan en kanen an ta Dyos Ispiritu Santo.
16 Pabaliken din naan ta Ginuo Dyos nakem an ta tama na kalai no na mga linai Israel na gamadyo ta inyo na Dyos.
17 Muna kanen an na miling ta mga ittaw aged laygayan danen an bag-o mabot Ginuo para kapriparar ta iya na pag-abot. Ta iya na paglaygay, gaeman kanen an ta Dyos Ispiritu Santo paryas ki Elias na prupita anay pa sa. Paagi ta iya na laygay, magdayad nakem an ta mga amay naan ta iran na mga bata daw magtareng isip an ta mga ittaw na ula gatuman ta Dyos.”
18 Gainsa Zacarias i naan ta angil, “Ino pamatuod na matabo ambal no an? Manakem kay en!”
19 Sabat ta angil, “Yaken Gabriel. Naan a alin ta Dyos. Papadala a din na miling ki kaon aged magsugid ta miad i na balita parti ta buaten din para ki kaon.
20 Naan ta igo na timpo matuman gid pasugid ko i. Piro, tenged na ula ka gapati, kaon yan magparyas en ta apa. Dili ka makaambal keteb ta adlaw na matabo sugid ko i.”
21 Na gaisturyaay Zacarias i daw angil naan ta selled ta Balay Ta Dyos, mga ittaw ya na gapangamuyo naan ta gwa gatagad ki kanen. Gatingala danen ya man-o tak lugay kanen an mwa.
22 Paggwa din, dili en kaambal. Naintindian ta mga ittaw na kanen i may nakita na katingalaan naan ta selled tak sigi nang en sinyas ki danen daw dili en makaambal.
23 Pagtapos ta rilibo Zacarias, guli kanen i.
24 Paglambay ta pila na mga adlaw, Elisabet na sawa din gabagnes daw ula galin ta iran na istaran keteb ta limma bulan.
25 Elisabet an gambal, “Miad tak Ginuo Dyos an naluoy ki yaken. Ta tabang din, dili aren magayya naan ta mga ittaw tak dili aren baog.”
Sugid Ta Angil Ki Maria
26 Na annem en bulan pagbagnes Elisabet, pasugo isab ta Dyos angil Gabriel na miling naan ta banwa na Nazaret na sakep ta Galilea.
27 May ambalen kanen an na alin ta Dyos para ta isya na dlaga na ula pa natandeg ta mama. Ngaran din an Maria daw nakagunan kanen an ta mama na ngaran din Jose na linai Ari David.
28 Gabriel i gapakita daw gaprani ki Maria daw gabugno, “Maria, sadya na adlaw para ki kaon. Napili ka para ta bakod na pribiliyo. Ginuo Dyos an gaubay ki kaon.”
29 Pagmati Maria, ula din naintindii daw ino beet ambalen ta angil daw gakullaw kanen an man-o tak iling tan ambal ki kanen.
30 Ambal pa ta angil, “Maria, dili ka madlek tak patagan ka ta Dyos ta bakod gid na pribiliyo.
31 Mamati ka! Mabagnes ka daw magbata ta mama. Ngaranan no kanen na Jesus.
32 Kanen an may bakod na katengdanan. Umawen kanen an na Bata Ta Dyos Na Labaw Ta Tanan. Tagan kanen an ta Ginuo Dyos ta katengdanan na mag-ari paryo ta kaapuan din na Ari David.
33 Mag-ari kanen an naan ta mga linai Jacob ta ula katapusan. Dili matapos iya an na pagdumala.”
34 Pagmati Maria, gainsa kanen ta angil, “Man-o na mabagnes a na yaken i ula natandeg ta mama?”
35 Sabat ta angil ki Maria, “Dyos Ispiritu Santo an mabot ki kaon daw magbagnes ka paagi ta paglekkep ki kaon ta gaem ta Dyos Na Labaw Ta Tanan. Gani, bata an na matao ki kaon alin gid ta Dyos daw umawen kanen an na Bata Ta Dyos.
36 Lagen no Elisabet ya na imo na parinti. Dati kanen ya baog, piro anduni gabagnes en ta bata na mama, maskin kanen an manakem en. Anduni annem en bulan pagbagnes din an
37 tak ula impusibli ta Dyos.”
38 Pagmati Maria, ambal din, “Gapasakep a ta pagbeet ta Ginuo Dyos. Kabay pa na matuman paambal no an ki yaken.” Pagtapos ta ambal Maria, galin angil ya.
Pagsud-o Maria Ki Elisabet
39 Paglambay ta pila na mga adlaw alin ta pagsugid ta angil ki Maria, giling Maria i ta banwa danen Zacarias na naan ta kabungyuran na lugar ta prubinsya Judea. Gadali kanen an na magsud-o ki danen.
40 Pag-abot din dya, gaselled kanen i naan ta balay danen Zacarias daw gaatag ta taod ki Elisabet.
41 Pagmati Elisabet ta ambal Maria, gulpi giyo bata an naan ta gettek din daw Elisabet i pagaeman ta Dyos Ispiritu Santo.
42 Nalipay gid Elisabet daw bakod iya na kagi na gambal kanen ki Maria, “Miad gid Dyos an ki kaon labaw ta tanan na bai. Miad man kanen an ta bata na matao ki kaon.
43 Kino a gid na pasud-o a no, kaon na inay ta Ginuo ko!
44 Nlaman ko na kaon inay ta Ginuo tak pagmati ko ta kagi no, bata i naan ta gettek ko gulpi nang giyo ta kalipay din.
45 Malipay ka gid tak gapati ka na ambal ya ta Ginuo Dyos ki kaon matuman!”
Pagdayaw Maria Ta Dyos
46 Pagtapos ta ambal Elisabet, Maria i gambal,
“Gadayaw a ta Ginuo Dyos.
47 Nalipay a tenged ta Dyos na ake na Manluluwas.
48 Kademdem kanen an ki yaken na kebes din na suguon.
Umpisa anduni, tanan na mga ittaw ta mga timpo na mabot
mag-ambal na bakod gid pribiliyo ko
49 tenged ta mga katingalaan na nabuat ta Dyos Na Makagagaem para ki yaken.
Labaw gid kanen an ta tanan.
50 Bakod gid kaluoy din an naan ta tanan na mga gataod ki kanen
umpisa ta una na timpo asta anduni daw ta ula katapusan.
51 Pakita din na bakod iya na gaem paagi ta iya na mga buat.
Papirdi din daw pawasak mga ittaw na ugal
aged dili matuman iran na malain na mga plano.
52 Papalin din mga gadumala an naan ta iran na mga datas na katengdanan,
daw paatagan din ta datas na katengdanan mga kebes an.
53 Paatagan din mga nakulian an ta iran na mga kinanglanen.
Piro, mga manggaranen an papalin din na ula dala.
54-55 Patabangan din mga linai Israel na iya na mga ittaw
tak ula kanen an nalipat ta iya na pangako na maluoy kanen ki Abraham daw ta mga linai Abraham asta ta ula katapusan.”
Yon ambal Maria ta iya na pagdayaw ta Dyos.
56 Mga tallo bulan na gadayon Maria naan iran Elisabet bag-o muli.
Pagtao Juan Na Manugbautismo
57 Abot uras na gabata Elisabet i daw mama iya na bata.
58 Namatian ta mga silingan din daw iya na mga parinti parti ta bakod na kaluoy ta Ginuo Dyos ki kanen daw nalipay man danen an.
59 Ta pangwallo na adlaw alin ta pagtao ta bata, patuman ta ginikanan din sirimunya an ta pagbuat ta tanda naan ta iya na lawa daw ta pag-atag ta ngaran. Duma na mga ittaw na gatambong ta sirimunya, liag danen na Zacarias ngaran an ta bata aged sangay ta amay din.
60 Piro, dili miag iya na inay. Ambal inay din, “Dili pwidi tak ngaranan nay kanen an na Juan.”
61 Ambal danen naan ta iya na inay, “Man-o tak Juan na ngaran gusto nyo? Ula kaw man yan parinti na ngaran din an Juan.”
62 Pasinyasan danen Zacarias an daw ino liag din na ngaran na para ta iya na bata.
63 Gasinyas Zacarias na tagan ta masulatan daw iling ti pasulat din, “Juan ngaran din.” Gatingala gid danen an tanan ta iya na nasulat.
64 Pagtapos din sulat, dayon kaambal isab kanen an na gadayaw ta Dyos.
65 Mga kasilingan Zacarias gatingala gid na nadlek tenged ta mga natabo ki danen Zacarias. Balita an parti ki danen galapta ta tanan na mga banwa naan ta kabungyuran na lugar ta prubinsya Judea.
66 Tanan na mga kamati, paisip-isip danen, “Ino taan plano ta Ginuo Dyos ta yon na bata daw magbakod?” Iling tan iran na isip tak nlaman danen na paubayan kanen an ta Ginuo Dyos.
Pagdayaw Zacarias Ta Dyos
67 Na kaambal en isab Zacarias i na amay Juan, pagaeman kanen an ta Dyos Ispiritu Santo daw ambal din:
68 “Kiten na mga linai Israel, magdayaw ki ta Ginuo na ate na Dyos
tak kiten na mga ittaw din pademdem din daw palibri man alin ta ate na mga kuntra.
69 Padala din ki kiten isya na makagagaem na manluluwas na linai ta pasaligan din na Ari David.
70 Paagi ta padala din na manluluwas, patuman din iya na pangako na nasugid paagi ta mga prupita anay pa sa na gasirbi ki kanen.
71 Gapangako kanen na luwasen ki din alin ta ate na mga kuntra
daw alin ta malain na plano ta mga gademet ki kiten.
72 Gapangako man kanen an na maluoy ta mga kaapuan na ate na alinan
daw magtuman kanen an ta iya na pangako na dili din gid matalikuran.
73-74 Yon mga pangako din ki Abraham na ate na alinan.
Gasumpa kanen an na luwasen ki din alin ta ate na mga kuntra
aged kiten i magsirbi ki kanen na ula ki adlek,
75 ula masaway ki kiten daw pirmi ki magsunod ta iya na liag keteb bui ki pa.
76 Kaon na bata ko, umawen ka na manugsugid ta kabebet-en ta Dyos Na Labaw Ta Tanan.
Kaon muna na miling ta mga ittaw bag-o mabot Ginuo para kapriparar danen ta iya na pag-abot.
77 Kaon magtudlo ta mga ittaw ta Dyos na danen an maluwas paagi ta pagpatawad din ki danen ta iran na mga sala.
78-79 Tenged ate na Dyos miad daw maluluy-on, ipadala din ki kiten manluluwas na alin ta langit.
Ta pag-abot ta manluluwas, kamangen din ate na adlek ta kamatayen na paryo kanen an ta adlaw na gasennang daw gapapawa ta lugar na delem.
Tudluan ki din man daw ino buaten ta aged magtawway ate na kabui.”
Yon ambal Zacarias ta iya na pagdayaw ta Dyos.
80 Gabakod Juan na dayad iya an na pamatasan. Na bakod kanen an en, naan kanen an gistar ta lugar na ula kabalayan asta ta adlaw na mag-umpisa kanen an ta paglaygay naan ta mga linai Israel.