7
Ang mga Tambag sa Kinabuhi
1 Maingon nga ang maayong reputasyon mas maayo kaysa mahalong pahumot,
ang adlaw sa pagkamatay mas maayo kaysa adlaw sa pagkahimugso.
2 Mas maayo pa nga moadto sa balay nga adunay nagbangotan
kaysa moadto sa balay nga adunay kombira,
kay ang tanan mamatay man, busa kinahanglan hatagan
kinig pagtagad sa matag-usa.
3 Ang kasubo mas maayo pa kaysa kalipay tungod kay
ang kasubo makatudlo kanato bahin sa kinabuhi.
4 Ang tawong maalamon naghuna-huna kanunay bahin sa kamatayon,
apan ang tawong buang-buang naghuna-huna bahin sa kalingawan.
5 Mas maayo pa nga mamati ka sa pagbadlong sa tawong maalamon
kaysa mamati sa pagdayeg sa tawong buang-buang.
6 Ang bahakhak sa tawong buang-buang
sama ra sa pagpiti-piti sa sampinit diha sa kalayo.
Wala kini kapuslanan.
7 Sigurado nga mahimong sama sa buang-buang ang tawong maalamon kon manglimbong siya.
Kon modawat ka ug suborno daoton mo lang ang imong kaugalingon.
8 Mas maayo pa ang kataposan sa usa ka butang kaysa sinugdanan niini.
Ang pagpailob mas maayo pa kaysa pagpasigarbo.
9 Ayaw dayon kasuko, kay ang kasuko kinaiya
sa mga tawong buang-buang.
10 Ayawg pangutana,
“Nganong mas maayo man ang kaniadto kaysa karon?”
Kay dili kana maalamon nga pangutana.
11 Ang kaalam maayo, sama kini sa panulondon.
Naghatag kini sa mga nagkinabuhi dinhi sa kalibotan
ug kaayohan nga naglungtad,
12 ug makahatag kini kanilag kasigurohan sama sa kuwarta.
Busa makatabang gayod ang kaalam;
makatipig kini sa kinabuhi sa tawo nga nakaangkon niini.
13 Huna-hunaa kon unsa ang gihimo sa Dios.
Kinsay makatul-id sa iyang gibaliko?
14 Kon maayo ang imong kahimtang, paglipay.
Apan kon anaa ka sa kalisod, pamalandong.
Hinumdomi nga ang Dios ang naghatag
sa maayo nga kahimtang ug sa kalisod.
Busa dili gayod kita masayod
kon unsa ang mahitabo sa umaabot.
15 Niining akong kinabuhi nga walay pulos, nakita ko ang tanan:
adunay mga tawong matarong nga nangamatay
luyo sa ilang matarong nga kinabuhi,
ug adunay mga daotan nga nagkinabuhi
ug taas luyo sa ilang daotang kinabuhi.
16 Ayaw pagpalabig huna-huna nga labihan ka na kamatarong
ug kamaalamon kay basig madaot ka.
17 Ayaw usab pagpasulabi sa pagpakadaotan ug pagpakabuang.
Kon imo kining himuon, basin mamatay ka
sa dili pa nimo panahon.
18 Likayi ang pagpakaaron-ingnon nga matarong ka
ug ang pagbuhat ug daotan
kay ang tawong adunay pagtahod sa Dios
makahimo sa paglikay niining mga butanga.
19 Ang kaalam makahatag sa tawong maalamon ug gahom nga mas dako
kaysa gahom sa napulo ka tigdumala sa usa ka lungsod.
20 Wala gayoy tawong matarong dinhi sa kalibotan nga dili makasala
ug kanunayng maayo ang binuhatan.
21 Ayaw tagda ang tanang gisulti sa mga tawo
kay tingalig makadungog ka nga gitunglo ka
sa imong sulugoon,
22 kay ikaw mismo nahibalo nga sa makadaghang higayon
nakapanunglo ka usab sa uban.
23 Gisulayan ko pagsabot kining mga butanga pinaagi sa akong kaalam.
Naghuna-huna ako nga akong masabtan,
apan dili diay ingon niini kasayon.
24 Dili ko matugkad ang mga panghitabo;
lisod gayod kini sabton.
Wala gayoy makasabot niini.
25 Apan padayon akong nagtuon, nagsusi, ug nangita sa kaalam
aron maangkon ko ang tubag sa akong mga pangutana,
ug aron masabtan ko nga binuang ang pagbuhat
ug daotan ug hinungog ang pagbinuang.
26 Nadiskobrehan ko nga ang babayeng maninintal
mas mapait pa kaysa kamatayon.
Ang iyang gugma sama sa lit-ag,
ug ang iyang mga bukton sama sa kadena.
Makaikyas kaniya ang tawo nga nagtuman sa Dios sa iyang kinabuhi,
apan ang makasasala malit-agan gayod niya.
27-28 Ako, ang magwawali nag-ingon,
“Gisuta ko gayod pag-ayo ang matag butang
sa akong pagpangita sa tubag sa akong mga pangutana.
Sa gihapon, wala nako makita ang mga tubag.
Apan akong nadiskobrehan nga sa 1,000 ka mga lalaki
aduna ray usa nga matarong,
apan wala gayoy ni usa ka babaye nga matarong.
29 Labaw sa tanan,
nadiskobrehan ko nga gihimo sa Dios ang tawo nga matarong
apan nagtinguha kini sa pagbuhat ug daotan.”