A Pwooti Wâé
na e tii wo
Ioane
Atabuhi ko a tii
Woo na e tii a tii ce?
Wo Ioane, pa apostolo. Kehe icehi ana time e uce pii ace niin, ne ha a tii ce. Kehe e te ju pii cehi pie ‘pa céiu acémun’, ke ‘pali te junihe eânime Iésu ten’. (Omehi 19.26; 20.2,2; 21.20.)
E tii éniile?
Ha awieme a jo 70 me 100 (wieli 80−85), ha a benaamwon na wo Ioane, he e mwo ko mu ha a province Asia (ha amu Turki jenaa). E tii alecehe Mataio, me Maréko me Luka.
E tii me dee?
Te ati lépwona lé hane a pwaaden, me a juuju me a mulip (14.6).
É ko ade na e tii?
Nime Ioane me e pébé lépwo apulie na lé téne a pwooti, beme lé temehi pie wo Iésu, ke pa Mesia, pa Naî Padué, li lé caa pii beetieng ânebun wo lépwo péroféta.
Ade ace âne a tii ce?
Time uce piwie a bwo uti nen de Ioane, me a bwo uti nen de Mataio, me Maréko, me Luka. Be time e uce uti ati ni pwooti me ni penem de Iésu. Kehe e te pipatemehi cehi ni naado na e mu ha aduwo, ne he ni pwooti me ni penem de Iésu. Weengi ni âne a tii: Wo Iésu Kériso, ke pa Pwooti na e pele Padué, ânebuhe a bwo tabuhi na ati ni naado. Ke e pé a éé apulie, ke e mulie ha awiemenye ne éni pwo bwohemwo. Weeng, ke pa ju pwéélang; ke pa pwaaden, ke e pomwa ko a ju mulip ne pele Padué. Ke weeng mwo ‘pa awéihi muto’, na e péékenye ni apulie nge pele Caa.
7 ni inenaado ke 7 ni bwopiinen ne ha a tii te Ioane
E pé a numéro 7 (a inenaado ko ana hején) wo Ioane, beme e habwii pie wo Iésu, ke pa Naî Padué.
7 ni inenaado na pwojunuun de Iésu
E taatééhi a tabe beme a tabe megele (2.1−12)
E pwo me tieden a cunu ko pa apulie (4.43−54)
E pwo me wâé pa tebwomwa ha a tan iitihi (5.1−18)
Lé wiinaado ne ni apulie na 5000 jélé (6.1−15)
E engen pwo bwotabe (6.16−21)
E pwo me e niê wo pa bwi (9.1−7)
E pwo me e mulie mwo wo Lazare (11.1−44)
7 ni ocine na e te pipii ne mwo kon wo Iésu
E pii wo Iésu pie: Woéo, ke:
É pwoloa na e ne a mulip (6.35,51)
É pwéélang pwo a bwohemwo (8.12)
É pomwa te ni muto (10.7,9)
É piwéihi muto (10.11,14)
Pana é ne a mulip, ke é pamulipi mwo ni apulie mu ha amele (11.25)
É pwaaden, ke é juuju, ke é mulip (14.6)
Pa ju éé tabe megele (15.1,5)
Nye woni ko a bwo tii nen «Woéo» be a béhabwiinen pie, e pé a nii Padué wo Iésu, «Woéo pana é mu lang ânebun, ke é jenaa, ke é dieli mwo.» (Omehi Ioane pwahamii tii 8 me 13, me Exode 3.14.) E wonaa beme e habwii tenye pie, time uce pa apulie cehi, be e âbé mu ko Padué Caa.
A bwomune a tii te Ioane
Pa Pwooti na e âbé mu ko Padué (1.1−51)
Pajuujuhi ke pipwopweehi (1.19−51)
Ni penem den ne pele ni apulie (2.1―12.50)
Penem den ne Judé ke Samari (2.13―4.54)
Lé tabuhi cubwonieng wo lépwo apihuô (5.1―6.71)
Penem den ne Iérusaléma (7.1―12.50)
E pipamwoiu lépwo acémun den (13.1―17.26)
Bénebwéne piwiinaado (13.1−30)
Bénebwéne pipamwoiu (13.31―16.33)
Bénebwéne pwopwoiitihi (17.1−26)
A bwo mele ke mulie cemwo ten (18.1―21.25)
Lé imwieng ke lé pwo me e mele (18.1―19.42)
E mulie cemwo mu ha amele (20.1―21.25)
1
A pwooti na e pé a éé apulie
1 Ha atabuhi kon, ke a Pwooti.
Ke a Pwooti, ke e pele Padué.
Ke a Pwooti, ke Padué.
2 E te mu pele Padué
ha atabuhi kon.
3 Tai ni naado ati,
ke lé tabuhi mu kon.
Te tice celi e tabuhi heme tieeng.
4 É mu kon, ke pwo a mulip,
a pwéélang te ni apulie.
5 E pwéélang ha a melepiing.
Ke time e uce hegieng
na a melepiing.
A bwo pajuujuhi na a pwéélang
6 Wo Padué, ke e pahede pa apulip na pii kon pie Ioane.
7 E âbé beme e *pajuujuhi a pwéélang, beme lé céihi ne kon ne ni apulie ati.
8 Time e uce âbé mu kon a pwéélang, kehe e tuie beme e pajuujuhi a pwéélang.
9 A pwéélang naa, ke a ju pwéélang na e tuie ne pwo a bwohemwo, beme e pwéélang ko ni apulie ati.
10 Ke a Pwooti, ke e caa mu pwo a bwohemwo. Ke e tabuhi a bwohemwo wo Padué ko a Pwooti. Ke time lé uce temehieng ne pwo a bwohemwo.
11 E tuie ne pele ni béén, ke time lé uce hegieng.
12 Nina lé hegieng, ke lé céihi ne ko a niin, ke e ne telé a pihuô beme lé naî Padué.
13 Time lé uce âbeele mu ko ana nime pa apulie kon, kehe lé âbeele mu ko Padué.
E pé a éé apulie a Pwooti
14 Ke e pé a éé apulie a Pwooti, ke e mu hadeniinye, ke ubwo a pwonimen konye. Ke genye caa alihi a bwo ubwo na a wâé ten, a wâé te pa Naîn na te céiu nang, na e âbé mu ko Caa.
15 E pajuujueng wo Ioane, ke e pii me ubwo pie: «Weeng pana é piieng pie, e bo âbé céing wo pa apulie na te nihe pwonaado ne kon kojaéo, be e caa te mi mu ânebuhung.»
16 Nye caa tai hegi ati a *adéihi, ko a bwo eânimen denye.
17 Mepwo é ne ko ni patén, ke e ne tenye mu ko *Moosé. Kehe wo Iésu *Kériso, ke a pwaaden ko a *pipwoééhe tice ja kon, ke a *juuju.
18 Te tice pace apulie celi e ali Padué, kehe te pa Naîn na te céiu nang, be e mu ko Caa, ke weeng na e pipatemehieng denye.
Ioane pa apipuu apulie
Mataio 3.1−12; Maréko 1.1−8; Luka 3.1−18
19 Wo lépwo apihuô juif ne *Iérusaléma, ke lé pahede lépwo béé *apwoâpwailo me lépwo béé apipenem ko a *mwaiitihi me lé â tahimwo Ioane pie: «Wogo, ke he woo?»
20 Ke time e uce waaneduwohi kolé, kehe e te pii telé pie: «Woéo, ke time uce pa Mesia.»
21 Ke lé tahimwoeng mwo pie: «Wogo ke he woo? He wogo ke wo péroféta *Élia [na me e mi ânebuhen]?» Ke e pii telé pie: «Ûhu!»
Ke lé tahimwoeng mwo pie: «Kona wogo ke he pa Péroféta [na e piieng wo Moosé]?» Ke e pii telé pie: «Ûhu!»
22 Ke lé pii ten pie: «Kona wogo, ke he woo? Go pii teme, beme geme â pii te lépwona lé pahedekeme bé. Kona wogo, ke he go pii pie woté ne kom?»
23 Ke e hegi ne telé pie: «Woéo, ke wo pali e piieng wo péroféta Isaia:
Pwo pa apulie ha a da
na e toii da pie:
“E âbé wo Padaame!
Pwopweehi a pwaadeniin!”»
Ésaïe 40.3
24 Mepwo é ne ko ni apulie na pahedelé ngen, ke lé mu hadeniilé ne ni Farasaio. [Woélé, ke a céiu dihe pwoiitihi te lépwo *Juif.]
25 Ke lé tahimwoeng mwo pie: «É mu ko ade na go puu ni apulie, hemepie time uce wogo wo Kériso, ke time uce wogo wo Élia, ke time uce wogo pa Péroféta?»
26 Ke e hegi ne telé wo Ioane pie: «É puu ni apulie ko a tabe, kehe e ha awiemewé wo pa apulie na time geé uce temehieng.
27 Weeng na e âbé alecehung. Ke time uce jan ne kong me e tuwo ni tai ko ni dihibwaan.»
28 Tai ninaa, ke tuie ne Bétani, ko a céiu goon ne Ioridano, he na e pipuu apulie nelang wo *Ioane pa apipuu apulie.
Pa Naî Padué wo Iésu
29 É ha acaama hen, ke e ali Iésu wo Ioane, he e âbé céiieng. Ke e pii pie: «Weengi pa *Nahi Muto te Padué. Weeng na e pétaabwon ni ta pwo te ni apulie pwo bwohemwo.
30 Weeng na é caa mi piieng, pie: Pwo pana e bo âbé alecehung, na te nihe pwonaado ne kon kojaéo, be e caa te mi mu lang ânebuhung.
31 «Time é uce mi temehieng ânebun, ke é âbé puu ni apulie ne ha a tabe, beme e patemehieng te lépwo *Isaraéla.»
32 Weengi ana e uti wo Ioane: «É alihi a *Jenen Iitihi he e opé mu he miiden pwohewii a meni pwojo, ke e ole huîin.
33 Time é uce mi temehieng. Kehe pana e pahedeéo me é puu ni apulie ko a tabe, ke e pii tong pie: “Pana go bo alihi heme e ole huîin a Jenen Iitihi, ke weeng pana e bo puu ni apulie ko a Jenen Iitihi.”
34 «É alihi, ke é pajuujuhi pie: Weeng pa *Naî Padué.»
E tode ni acémun den
35 É ha acaama hen, ke e mwo te mu lang wo Ioane me lupwo acémun den.
36 Ke e ali Iésu, ke e pii pie: «Neko ali Nahi Muto te Padué!»
37 Lu caa téne wo lupwo acémun den a bwopiinen naa, ke lu âcéi Iésu.
38 E biteeng wo Iésu, ke e alilu he lu ko âcéin, ke e pii telu pie: «Geu hanee?» Ke lu pii ten pie: «Rabi (pa apipune), é wé he celi go mu lang?»
39 Ke e hegi ne telu wo Iésu pie: «Geu âbé me geu alihi.»
Ke lé tai miân, beme lé alihi he celi e mu lang. He babwén ko paa inetéale ko alecehe goahen, ke lé mu lang ha a tan naa.
40-41 Wo André, pa céiu béélé, ke e â too Simon Pétéru, pa âjiénen, ke e pii ten pie: «Gemu caa too pa Mesia [pana pipégalieng].» A bwopiinen pie ‘Kériso’ [he pwo *grek].
42 Ke e pééeng nge céii Iésu. Ke e alieng wo Iésu, ke e pii ten pie: «Wogo Simon, pa naî Jonas. Bo a niim pie Céfas †.» Ai Pétéru: a bwopiinen pie ‘a péi’.
E tode Filip me Natanaël
43 É ha acaama hen, ke e â Galilé wo Iésu. Ke e too Filip, ke e pii ten pie: «Go âbé céing!»
44 Wo Filip, ke pa apulie Betsaïda, a mwopopwaalé te André me Pétéru.
45 E ân wo Filip, ke e too Natanaël, ke e pii ten pie: «Geme caa too pali e piieng wo Moosé ne he ni patén, ke lé cihe mwo kon ne ni péroféta! Wo Iésu mu Nazaret, pa naî Josef.»
46 Ke e pii ten wo Natanaël pie: «He te jan me e âbé mu Nazaret aceli wâé?»
Ke e hegi ne ten wo Filip pie: «Âbé me go alihi!»
47 E ali Natanaël wo Iésu, he e âbé beniieng, ke e pii ne kon pie: «Weengi pa ju Isaraéla, na te tice pipwohuô kon.»
48 E pii ten wo Natanaël pie: «Go temehiéo mu wé?»
Ke e hegi ne ten wo Iésu pie: «Ânebuhe a bwo todeko te Filip, he go ko mu haahi a majing, ke é caa te aliko.»
49 E hegi ne ten wo Natanaël, ke e pii ten pie: «Pa apipune, wogo pa Naî Padué, pa daame Isaraéla!»
50 E hegi ne ten wo Iésu pie: «Go céihi be he é pii tem pie, é aliko ne haahi a majing? Go bo alihi ce naado celi nihe ubwo koja anaa!»
51 E pii mwo pie: «É pii tewé a juuju pie: Geé bo alihi a miiden heme tehi, ke lé bo taa ke ole ne ni *âcélo te Padué, huîi pa *Nahi Apulie.»