12
Tek jun ixok xuya' jun ak'om ri jubul ruxla' chrij raken ri Jesús
Tek xa waki' chic c'a k'ij nrajo' riche (rixin) chi ma napon ri k'ij riche (rixin) ri nimak'ij pascua, ri Jesús xbe pa tinamit Betania, ri rutinamit ri Lázaro; ri Lázaro ri xcom el y xbec'asox pe chiquicojol ri caminaki' ruma ri Jesús.* Y ri chiri' xban c'a jun nimawa'in, ruma xapon ri Jesús. Y ya c'a ri Marta ri niniman nilin apo pa mesa. Y chuka' ri Lázaro tz'uyul chiquicojol ri winek ri ye tz'uyul apo pa mesa riq'ui ri Jesús. Xpe c'a ri María rana' ri Lázaro, xberuc'ama' c'a pe jun libra ak'om ri jubul ruxla' ri nardo rubi', ri sibilaj jotol rajel y xuya' chrij raken ri Jesús y xerusula' ca riq'ui ri rusmal tak ruwi'. Y ri jay ri' can xnoj c'a riq'ui ri ruxla' ri ak'om ri'. Y c'o c'a jun chique ri discípulos ri ma xka ta chuwech chi queri' xban chare ri ak'om jubul ruxla', y ri' ya ri Judas Iscariote ri ruc'ajol ri jun achi ri Simón rubi'; ri discípulo ri xtijacho na riche (rixin) ri Jesús pa quik'a' ri winek. Riya' xubij c'a: ¿Achique c'a ruma tek xa ma xc'ayix ta re jubulaj ak'om re'? Re ak'om re' xa xbe ta chi oxi' ciento denarios, y ri puek ri' xya'ox (xya') ta chique ri pobres,§ xcha'.
Tek riya' xubij queri', ma ruma ta c'a chi yerajo' ri pobres, y nrajo' ta yeruto', ma que ta ri'. Xa ruma c'a chi ya riya' ri yacol puek y c'o c'a nrelek'aj el, ruma chi riya' can alek'om wi.* Can yac'ari' tek ri Jesús xubij chare ri Judas: Ma tanek ta. Xa taya' c'a ca chi tubana' na ri nrajo' ri ránima. Ruma re ak'om re' can ruyacon pe riche (rixin) chi nuya' chuwij tek xa napon ri k'ij chi xquibemuk ca. Ruma ri pobres xa can yec'o wi iwuq'ui y xabachique k'ij utz niben utzil chique. Yac'a riyin ma ronojel ta tiempo xquic'oje' iwuq'ui, xcha' ri Jesús.
Ri principali' tek sacerdotes nicajo' chuka' chi nicamisex ri Lázaro
Tek ri Jesús xnabex c'a pe cuma ri rech aj Israel chi c'o pa Betania, xepe. Y sibilaj c'a ye q'uiy winek ri xepe. Quinojel c'a ri winek ri' xepe ruma ri Jesús y riche (rixin) chuka' chi niquitz'et ca ri Lázaro, ri xc'asox pe ruma ri Jesús chiquicojol ri caminaki'.§ 10 Pero ri principali' tak sacerdotes xquiya' chiquiwech chi nicajo' niquicamisaj chuka' ri Lázaro. 11 Ruma chi xa can rumac ri Lázaro tek ye q'uiy quech aj Israel ri ye'el el quiq'ui riye' ruma niquinimaj ri Jesús.*
Ri xbanatej tek ri Jesús xoc apo pa tinamit Jerusalem
12 Pa ruca'n k'ij, ri chiri' pa tinamit Jerusalem, can ye sibilaj c'a ye q'uiy winek yec'o. Quinojel c'a ri' ye aponak chiri' ruma ri nimak'ij. Y tek xquic'axaj c'a chi benak apo ri Jesús, 13 xequic'uaj apo ruxak tak che' ri nibix palma chare, xebe chuc'ulic y riq'ui c'a quichuk'a' niquibij: ¡Matiox chi petenak re jun achi re'! ¡Yare' ri Rey riche (rixin) re katinamit Israel, y can banon pe bendecir ruma ri Ajaf Dios, y can pa rubi' ri Ajaf Dios petenak wi! yecha'.
14 Y ri Jesús can c'o c'a jun ti alaj bur ri xril, riche (rixin) chi xuch'ocolbej, can achi'el wi c'a ri nubij chupan ri ruch'abel ri Dios ri tz'ibatal ca. Chiri' nubij:
15 Man c'a tixibij ta iwi' riyix ri yix riche (rixin) chic ri tinamit Sion;
ruma yac'are' petenak ri Rey riche (rixin) re itinamit,
ch'ocol pe chrij jun ti alaj bur.
Quec'ari' ri tz'ibatal ca.
16 Y pa nabey mul, ronojel re' man c'a xk'ax ta chiquiwech ri rudiscípulos.§ Y xk'ax chiquiwech can c'a ya tek ri Jesús c'astajnek chic el chiquicojol ri caminaki' y tek c'o chic ruk'ij ruc'ojlen.* C'ac'ari' tek xnatej chique chi ronojel re' can tz'ibatajnek wi ca; y can queri' wi ri xbanatej.
17 Y ri winek c'a ri xetz'eto riche (rixin) ri Jesús tek xusiq'uij (xroyoj) ri Lázaro ri caminek chic el riche (rixin) chi xc'astej pe chiquicojol ri caminaki', can niquitzijola' c'a chique ri nic'aj chic winek. 18 Y rumac'ari', tek ri Jesús xa nakaj chic c'o wi apo chare ri tinamit Jerusalem, ri winek can xepe c'a riche (rixin) chi noquic'ulu', ruma can quic'axan chic c'a ri milagro ri xuben riq'ui ri Lázaro. 19 Yac'a ri achi'a' fariseos niquibila' c'a chiquiwech: Titzu' la' xa majun nikach'ec, ruma xa ma niquinimaj ta katzij y xa quinojel ri winek ye benak riq'ui, yecha'.
Yec'o winek griegos nicajo' yech'o riq'ui ri Jesús
20 Y chiquicojol c'a quinojel ri winek ri ye aponak pa tinamit Jerusalem riche (rixin) chi niquiya' ruk'ij ri Dios chupan ri nimak'ij, yec'o chuka' ye ca'i' oxi' winek griegos. 21 Re ca'i' oxi' c'a winek re', xe'apon apo riq'ui ri Felipe ri aj Betsaida ri tinamit ri c'o pa rucuenta ri Galilea, riche (rixin) chi niquic'utuj jun utzil chare; ruma riya' jun rudiscípulo ri Jesús. Ri winek ri' xquibij c'a chare: Táta, riyoj nikajo' yojch'o riq'ui ri Jesús.
22 Ri Felipe xbe y xberubij c'a chare ri Andrés ri can discípulo chuka'. C'ari' chi ye ca'i' xebe apo c'a riq'ui ri Jesús y xquibij chare: Yec'o ca'i' oxi' winek griegos ri nicajo' yech'o awuq'ui.
23 Y ri Jesús can yac'ari' xubij chique ri ca'i' discípulos ri': Ya xapon ri k'ij, riche (rixin) chi riyin ri C'ajolaxel ri xinalex chicojol xtiya'ox (xtya') chic nuk'ij nuc'ojlen chila' chicaj. 24 Can kitzij c'a re xtinbij chiwe: Jun ruwech trigo wi ma nimuk ta ka pan ulef, ri ti ruwech ri trigo ri' xa choj c'a queri' xtic'oje'. Pero wi nimuk ka pan ulef, ri ti ruwech trigo ri', xtiq'uis c'a chuxe' ri ulef, pero xtitz'uc pe y xtuya' ruwech.§ 25 Y que chuka' ri' ri winek ri sibilaj nupokonaj ri ruc'aslen wawe' chuwech re ruwach'ulef, ma xtril ta ruc'aslen riche (rixin) xtibe k'ij xtibe sek. Yac'a ri ma nupokonaj ta ri ruc'aslen wawe' chuwech re ruwach'ulef wuma riyin, can jun c'aslen riche (rixin) xtibe k'ij xtibe sek ri nuyec apo.* 26 Wi can c'o c'a jun winek ri nrajo' nuben ri nusamaj, can quirutzekelbej c'a. Y ri acuchi (achique) c'a yinc'o wi riyin, can chiri' c'a chuka' xtic'oje' wi riya'. Ri can xtibano c'a ri nusamaj, xtiya'ox (xtya') c'a ruk'ij ruma ri Nata'.
Tek ri Jesús nubij chi napon pa camic
27 Riyin can sibilaj c'a nik'axo ri wánima wacami. ¿Pero la xtinbij ta c'a chare ri Nata': Quinacolo' c'a chuwech re k'axomal re'? Tek xa can rumari' xinoka. Rumari' tek c'a yinc'o na wacami. 28 Yac'ari' tek Riya' xubij: Nata', can tabana' c'a chi xtik'alajin ta ri ak'ij ac'ojlen, xcha'. Y can yac'ari' tek c'o jun ch'abel xpe chila' chicaj§ y xubij: Can nbanon chic c'a queri'. Y xtinben chic c'a jun bey, chi can xtik'alajin wi ri nuk'ij nuc'ojlen.
29 Y tek xac'axex c'a ri ch'abel ri' cuma ri sibilaj ye q'uiy winek ri yec'o chiri', yec'o q'uiy xebin chi xa jun coklajay ri xquic'axaj. Yac'a ri nic'aj chic xquibij chi jun ángel ri xch'o pe chare.
30 Y ri Jesús xubij c'a chique: Ri ch'abel ri xiwac'axaj ri xpe chila' chicaj, xch'o pe iwuma riyix y ma wuma ta riyin. 31 Wacami can k'ij chic chi ri Dios nuk'et tzij pa ruwi' re ruwach'ulef, y ri itzel winek ri chapayon re ruwach'ulef, can xtelesex c'a el.* 32 Y tek riyin xquijotobex chuwech cruz, ri winek can xquepe c'a wuq'ui; ruma riyin can xquisamej pa tak cánima, xcha'.
33 Ri Jesús xubij c'a queri', riche (rixin) chi xuk'alajsaj c'a achique rubanic xtiban chare chi xticamisex. 34 Ri winek xquibij c'a chare: Riyoj ketaman ri nubij chupan ri ruch'abel ri Dios chi tek xtipe ri Cristo, can xtic'oje' riche (rixin) xtibe k'ij xtibe sek.§ Riyit abin chi yit c'a riyit ri C'ajolaxel ri xatalex chkacojol, ¿achique c'a ruma nabij chi yajotobex chuwech cruz? Can tak'alajsaj c'a chkawech achique c'a chi achi ri' ri C'ajolaxel.
35 Yac'ari' tek ri Jesús xubij chique: Ri Sakil* can c'a c'o na juba' iwuq'ui. Can chupan c'a ri Sakil ri' quixbiyin wi, ruloman chi c'a c'o na iwuq'ui. Ruma wi ma xtiben ta queri', c'a tek xtina', nik'ekumer pe chiwech; y ri xa pa k'eku'm nibiyin wi, ma retaman ta acuchi (achique) benak wi. 36 Rumari', tek c'a c'o na re Sakil iwuq'ui, can ticukuba' ic'u'x riq'ui, riche (rixin) chi yixoc ralc'ual ri Sakil ri'. Quec'ari' ri xerubij ri Jesús chique ri winek. C'ac'ari' xeruya' ca, y majun c'a xetaman ta acuchi (achique) xbe wi.
Can tz'ibatal c'a ca chi ye q'uiy ri ma xqueniman ta riche (rixin) ri Cristo
37 Ri Jesús can xerubanala' wi q'uiy milagros chiquiwech ri winek. Pero ma riq'ui wi ri' riye' ma xquinimaj ta. 38 Y quec'ari' xbanatej, ruma c'o c'a chi nibanatej na ri rutz'iban ca ri profeta Isaías ri xk'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca. Riya' rutz'iban c'a ca:
Ajaf, ri ach'abel ri xkatzijoj chique ri winek, ¿la can c'o cami jun ri xniman?
¿C'o cami c'a jun ri xk'ax yan chuwech, ruma xutz'et ri awuchuk'a'?§
Queri' nubij ri rutz'iban ca ri Isaías.
39 Re winek re' can ma yecowin ta niquinimaj, ruma chupan ri rutz'iban ca ri Isaías nubij chuka':
40 Can banon c'a chique riye' chi ma yetzu'un ta y cowirnek ri cánima;
riche (rixin) chi ma niquitz'et ta ri nic'ut chiquiwech,
ma nika ta ka pa tak cánima,
y ma nitzolin ta pe quic'u'x riche (rixin) chi riyin nchojmirisaj ri quic'aslen,* nicha' ri Ajaf.
Queri' ri tz'ibatal ca ruma ri Isaías.
41 Ri profeta Isaías, ri achi ri xk'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca, xubij quere' tek xutz'et yan c'a ruk'ij ruc'ojlen ri Ajaf Jesús, y chrij c'a Riya' ch'onak wi ca.
42 Pero ma riq'ui wi ri', ye q'uiy chique ri achi'a' ri pa moc (comon) yek'ato tzij chiquicojol ri israelitas ri xeniman riche (rixin) ri Jesús. Xa yac'a chi ma xquik'alajsaj ta qui', ruma niquixibij qui' chiquiwech ri fariseos, chi man xa que'okotex pe chupan ri jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios. 43 Queri' xquiben, ruma riye' más nika chiquiwech ri quik'ij ri niya'ox (nya') cuma ri winek, que chuwech ri quik'ij ri niya'ox (nya') ruma ri Dios.§
Ya ri ruch'abel ri Jesús ri xtik'ato tzij pa quiwi' ri winek
44 Y ri Jesús riq'ui c'a ruchuk'a' xch'o y xubij: Ri niniman c'a wuche (wixin) riyin, ma xu (xe) ta c'a riyin ri yirunimaj, xa can nunimaj c'a ri Dios* ri yin takayon pe. 45 Ri nitz'eto wuche (wixin), can nutz'et c'a chuka' ri Dios ri yin takayon pe. 46 Ruma yin c'a riyin ri Sakil ri xipe chuwech re ruwach'ulef riche (rixin) chi achique c'a ri xtiniman wuche (wixin), ma xtic'oje' ta ca chupan jun k'ekumlaj c'aslen.§ 47 Y ri winek ri nrac'axaj ri nuch'abel y xa ma nuyec ta pa ránima y ma nuben ta ri nrac'axaj; ma yin ta c'a riyin ri xquik'ato tzij pa ruwi'. Ruma riyin xipe chuwech re ruwach'ulef, ma riche (rixin) ta chi nk'et tzij pa quiwi' ri winek.* Riyin xipe riche (rixin) chi yencol ri winek. 48 Ri netzelan c'a wuche (wixin) y ma nuc'ul ta ri nuch'abel pa ránima, pa ruq'uisbel k'ij can xtik'at na c'a tzij pa ruwi'. Ri xtik'ato tzij pa ruwi' can ya ri ch'abel ri xenk'alajsaj. 49 Ruma ri ch'abel ri xenk'alajsaj chiwech, can ya c'a ri Nata' ri biyon pe chuwe, y xa ma yin ta riyin yibin. Can ya c'a Riya' ri yin takayon pe y rubin c'a pe chuwe achique chi ch'abel ri nonbij y nonk'alajsaj chiwe. 50 Y can wetaman c'a chi ri rubin pe ri Nata' Dios chuwe, can nuya' wi c'a c'aslen riche (rixin) xtibe k'ij xtibe sek. Rumari' re ch'abel re nonbij c'a chiwe, can achi'el ri rubin pe ri Nata' chuwe riyin, can queri' rubixic xonbana' chiwe riyix.
* 12:1 Jn. 11.43, 44. 12:3 Lc. 10.38, 39. 12:3 Cnt. 1.12. § 12:5 Mt. 26.8, 9; Mr. 14.4, 5. * 12:6 Pr. 26.25; 28.20. 12:7 Mt. 26.12. 12:8 Dt. 15.11; Mt. 26.11; Mr. 14.7. § 12:9 Jn. 11.43, 44. * 12:11 Mr. 15.10; Jn. 11.45. 12:13 Sal. 72.17-19; Mt. 21.9; Mr. 11.8-10; Lc. 19.38. 12:15 Zac. 9.9. § 12:16 Lc. 18.34. * 12:16 Jn. 7.39; He. 1.3. 12:20 1 R. 8.41-43. 12:23 Jn. 13.31, 32; 17.1. § 12:24 1 Co. 15.36. * 12:25 Lc. 9.24; 17.33. 12:26 1 Ts. 4.17. 12:27 Lc. 12.50; Jn. 13.21. § 12:28 Mt. 3.17. * 12:31 Lc. 10.18; Jn. 16.11. 12:32 Jn. 8.28. 12:33 Jn. 18.32. § 12:34 2 S. 7.13; Sal. 89.36; 110.4; Is. 9.7; Ez. 37.25; Dn. 2.44; Mi. 4.7. * 12:35 Is. 42.6; Jn. 1.9; 8.12; 9.5; Ef. 5.8. 12:35 Jer. 13.16; Jn. 11.10. 12:36 1 Ts. 5.5. § 12:38 Is. 53.1; Ro. 10.16. * 12:40 Is. 6.9, 10; Mt. 13.14, 15. 12:41 Is. 6.1. 12:42 Jn. 9.22. § 12:43 Jn. 5.44. * 12:44 1 P. 1.21. 12:44 Mr. 9.37. 12:45 Jn. 14.9. § 12:46 Jn. 8.12. * 12:47 Jn. 3.17. 12:48 Dt. 18.18, 19.