☰ LUKAS 11
11
Hil Najom Jaḳ Nabë Sënë
(Mt 6:9-15; 7:7-11)
1 Buk ti lob Yesu medo nejom raḳ loḳ nyëġ len ti. Jom raḳ ggovek, loḳ yi hur maluh ti nër vu yi bë, “Mehöböp, ġetahu he doḳ jomraḳsën nabë sën Jon netahu yi hur maluh wirek lo.” 2 Loḳ nër yah vu sir bë, “Bë ham najom jaḳ, og ham nanër nabë sënë:
‘Amaġ,
arëm yö gëp vabuung.
Gemehönon pin degurek babum.
3 Ġebo nos vu he noh vu buk pin.
4 Log ġedahun he nġaa nipaya na.
In he nġo nedahun mehönon pin hir nġaa nipaya sën denevonġ vu he lo ya.
Log su gweli he na vu pelëpinsën.’ ”
5 Log nër vu sir ving bë, “Maḳ bë ham ti kedi mena vu yi alam ti doḳ buk vuheng menanër vu nabë, ‘Sa mehö-e! Ġebo brët löö vu sa rë, 6 in sehöġ vatëveḳ ti medo meyam benahën neverup vu sa, lob nos teka su nedo vu sa in bë ga rë.’ 7 Loḳ yi alam ti sën lo maḳ rëḳ nanër nah vu yi nabë, ‘Su ġegwee vu sa. In sa vehii repinġ beniwëëk raḳ gehe los hurmahen ahëp yiing ya; om sa su yoh vu bë rëḳ ḳedi menök bo nġaa ti vu honġ rë.’ 8 Rëḳ mu sa nanër vu ham nabë: Maḳ su rëḳ kwa bo yi mehö saga nabë bo vu yi rë, rëḳ mu netahi menegeyeh loḳ, om rëḳ kedi mebo nġaa pin sën neraḳ vu in lo vu yi. 9 Om sa nanër vu ham nabë: Bë ham kwetaġ nġaa vu Anutu, og rëḳ bo vu ham. Geham bë sero nġaa, og ham rëḳ natöḳ jaḳ. Geham bë pepa jaḳ repinġ, og Anutu rëḳ tahinin vu ham. 10 In alam pin sën deneketaġ nġaa vu Anutu lo, og nevo vu sir. Galam sën denesero nġaa lo, og denetöḳ vu. Galam sën denepepa raḳ repinġ lo, og Anutu netahinin vu sir.
11 Bë ham ti nalu ketaġ nos vu ama, og maḳ rëḳ bo ġelönġ ti vu yi? Ma bë ketaġ ġël vu yi, og maḳ rëḳ bo nyël ti vu yi? Ma! 12 Log bë nalu ketaġ ḳöḳrëëh ġahis ti vu ama, og maḳ ama rëḳ bo veveeyaġek ti vu yi? Rëḳ nama! 13 Ham alam nimin paya rëḳ ham nevo nġaa nivesa vesa vu nalumin lo. Gaḳ Amaġ sën nedo yaġek lo nevonġ nġaa nivesa rot kesuu ham, om rëḳ bo Anon Vabuung vu alam sën deneketaġ vu yi lo.”
Denër Bë Yesu Nevonġ Huk Raḳ Belsebul* Niwëëk
(Mt 12:22-30; Mk 3:20-27)
14 Yesu tii memö kwa nġengöleng ti to meya in mehöti, genevengwënġ nivesa. Lob alam kwaj neya nġahi mederanġa nemaj. 15 Rëḳ sir vahi denenër bë, “Netii memö to deneya raḳ memö hir ala Belsebul* niwëëk.” 16 Gesir vahi kwaj nevo bë deseggi Yesu, lom denër vu bë gevonġ nġaa böp yaġek yi ti medegelë. 17 Rëḳ raḳ ayoj ni, lob nër vu sir bë, “Bë alam dob timu debasuh sir bedengis sir, og hir nyëġ rëḳ nabumeng na. Log alam degwa ti bë debasuh sir medengis sir, og rëḳ arëj nama na. 18 Om nabë Satan losho yi alam debasuh sir na yu luu medengis sir, og hir nyëġ rëḳ gëp niwëëk nabë va? Senër sënë in ham nër bë sa nehetii memö raḳ Belsebul* niwëëk. 19 Rëḳ bë Belsebul* neloḳ vu sa yönon besa nehetii memö to deneya, og maḳ re neloḳ vu ham alam besën denetii memö to deneya agi? Om ham alam saga degenġo ham ġaġek sagi medeseggi rë. 20 Rëḳ mu nabë Anutu nema neloḳ vu sa, besa nehetii memö lo, og saga tato bë Anutu yam vu ham ggovek ya in bë geġin ham.
21 Nabë mehö niwëëk ti medo los nġaa-beġö-yi megeġin yi begganġ nivesa, og yi nġaa pin yö nedo nivesa. 22 Rëḳ mu nabë mehö los niwëëk ngwë niwëëk kesuu yi beberup ngis yi medahun na, og nevo yi nġaa-beġö-yi sën kwa nevo bë rëḳ doḳ vu yi lo vër, betum bo yi nġaa pin vër bebo gelek yi alam.
23 Mehöti sën su neloḳ vu sa rë lo, og nesis beġö vu sa. Gemehöti sën su neloḳ vu sa menesupin sipsip ving rë lo, og netii sir meya denepalët loḳ.”
Yesu Nër Ġaġek Peggirinsën Raḳ Memö Sën Neyom Ggökin
(Mt 12:43-45)
24 “Memö nipaya sën to neya in mehönon ti lo, og to meya medo neyoh nyëġ nivevo menesero nyëġ len ti in bë sewah doḳ. Rëḳ su netöḳ vu rë lob nenër bë, ‘Maam saḳ nah mena ġalë begganġ sën sa nado loḳ wirek lo rë.’ 25 Lob yah verup rëḳ nelë bë desekee begganġ sën lo bedevuneḳ vu menedo meris. 26 Lob rengö yi beyah ḳo memö nemadvahi-bevidek-luu sën denevonġ nġaa nipaya rot medenekesuu yi lo, beyom denedo loḳ begganġ sënë. Lob mehö sën nedo paya wirek lo, mëm nedo paya ya veröḳ yi rot.”
Alam Sën Kwaj Vesa Lo
27 Alam yu böpata denedo, geYesu nenër ġaġek sënë, loḳ avëh ti nare loḳ sir vuheng bepisek in bë, “Avëh ti sën ḳo honġ wirek, bevo rur vu honġ lo, maḳ yö nedo los kwa vesa.” 28 Rëḳ Yesu nër yah bë, “Rëḳ mëm alam sën denenġo Anutu yi ġaġek agi medenesepa loḳ lo, og mëm kwaj vesa rot mekesuu yi.”
Alam Detahi Bë Degelë Nġaa Böp
(Mt 12:38-42; Mk 8:12)
29 Log alam nġahiseḳë denesup sir yam ggök ggökin rot, lob nër vu sir bë, “Alam vu buk sënë og sir alam nij paya, om deketaġ bë degelë nġaa böp yaġek yi. Rëḳ mu sa su rëḳ tato nġaa böp ti vu sir rë. Gaḳ yiḳ sëḳ tato nġaa böp nabë sën Yona lo mu vu sir beggovek. 30 Wirek alam Nineve delë nġaa böp sën töḳ vu Yona lo mederaḳ ni medeggërin sir. Om yiḳ alam vu buk sënë rëḳ degelë nġaa böp natöḳ vu Mehönon Nalu nabë saga in dejaḳ ni medegërin sir. 31 Log vu Buk-tamusën og Anutu rëḳ seggi mehönon hir ġaġek, lob rëḳ avëh-los-bengö vu sën sanġ neverup lo kedi bare menanër ġaġek jaḳ alam vu buk sënë nabë denevonġ nġaa nipaya. In wirek avëh sënë nedo dob nenga, rëḳ yam in bë genġo Solomon* yi ġaġek los kwa böp. Gaḳ mehö sën nedo gwëbeng agi kesuu Solomon*, rëḳ ham su nġo aye rë. 32 Log vu Buk-tamusën og Anutu rëḳ seggi mehönon hir ġaġek, lob rëḳ alam Nineve kedi debare medenanër ġaġek jaḳ alam vu buk sënë nabë denevonġ nġaa nipaya. In alam Nineve denġo Yona aye medeggërin sir yah vu Anutu. Gaḳ mehö sën nedo gwëbeng agi kesuu Yona, rëḳ ham su wërin ham rë.”
Yesu Nër Bë Hil Malad Tu Hil Navid Yi Ram
(Mt 5:15; 6:22-23)
33 “Mehöti su netaggi loḳ ram menevun luḳ ya reek len ma, nekeyoveḳin dëg raḳ rë. Gaḳ netunġ raḳ ya reek in bë alam sën dedoḳ na begganġ ayo lo degelë nyëġ. 34 Log malam tu navim yi ram. Bë malam natum in nġaa nivesa, og ranġah rëḳ gegwanġ na navim pin los dahis. Gaḳ bë malam natum in nġaa nipaya, og navim pin rëḳ malaḳenu doḳ. 35 Om gweġin honġ nivesa, in rëḳ ranġah sën nedo loḳ honġ lo malaḳenu doḳ. 36 Nabë navim pin ranġah rot, gelen ti su malaḳenu rë, og navim pin rëḳ ranġah na veröḳ nabë sën ram nejëh raḳ honġ.”
Nġaa Nipaya Sën Alam Parisai* Los Tatovaha Denevonġ Lo
(Mt 23:1-36; Mk 12:38-40; Lk 20:45-47)
37 Yesu nër ġaġek sënë ggovek, log Parisai* ti nër bë na mega nos geving yi. Lob ya meloḳ ya begganġ ayo beya nedo ya tevor. 38 Lob Parisai* sënë lë bë Yesu sesor meya nedo ya tevor menegga nos gesu ripek nema rë, lom kwa ya nġahi. 39 Rëḳ Mehöböp nër vu yi bë, “Ham Parisai*, ham neripek kap los perë navi mu, gaḳ ham ayomin og hodeḳ los nġaa nipaya pup ya. 40 Ham kwamin ma! Anutu sën nero nġaa demi lo, maḳ su nero ayo peggo ving rë? 41 Gaḳ ham doḳ vu alam sën deneraḳ vu in nġaa, loḳ mëm ham rëḳ nimin röp jaḳ los dahis.
42 Rëḳ mu ham Parisai*! Gëpin ham! In ham nos pin vu huk saga sën ham neḳo anon ti ti ggëp sën netu nemadluho lo, beham netunġ netu seriveng vu Anutu. Ham netunġ nos böp los mahen mahen pin nebë yeseḳ los ḳele navi, gejojeng reggu nivesa aggagga. Rëḳ mu ham nehök nġaa niröp los sën ahëmin geving Anutu lo. Yönon, horek sën nebë hil abo nġaa sën netu nemadluho natu seriveng vu Anutu lo, og hil su rëḳ ġevuu na rë. Rëḳ mu mëm hil sepa doḳ nġaa böp sënë namuġin.
43 Wöp-o! Ham Parisai*! Gëpin ham! In ham ahëmin neving panġsën bë ham medo lël mala doḳ dub ayo geham ahëmin neving bë alam debengwënġ vu ham medegeḳo ham jaḳ doḳ alam tabaaḳ.
44 Wöp-o! Gëpin ham! In ham nebë heljënġ sën neggëp vunsën loḳ söv ġebinë lo. Alam su deneraḳ ni rë, geyö medo deneggök ham ggëp vavunë.”
45 Lob alam-horek-yi ti nër yah vu yi bë, “Ġenër nebë saga, om ġenër ġaġek nipaya yam raḳ he ving.” 46 Loḳ Yesu nër yah bë, “Ham alam-horek-yi, gëpin ham ving! In ham netelë nġaa maggin raḳ ya mehönon kwaj. Rëḳ ham ti su netelo nema ya in bë doḳ vu sir teka rë.
47 Wöp-o! Gëpin ham! In ham ḳenumin lo desis alam-denenër-ġaġek-ranġahsën lo wirek medediiḳ, log gwëbeng og ham medo nelev begganġ-bedub-yi nivesa vesa raḳ nedo waaḳ sën denebë seḳëj loḳ lo. 48 Ham nevonġ nebë sënë, log ham kwamin nevo ham ḳenumin lo hir nġaa nipaya saga beham ahëmin nivesa in. In ham ḳenumin denesis alam saga, log ham nevuneḳ vu hir bedub.
49 Nebë saga om sën Anutu los kwa böp nër bë, ‘Sëḳ ġevonġ alam-denenër-ġaġek-ranġahsën los sinarë la dena vu sir, lob rëḳ dengis sir la denadiiḳ, gedegetii vahi na depalët doḳ.’ 50 Nebë saga om Anutu rëḳ nanër alam-denenër-ġaġek-ranġahsën pin sën denesis sir wirek vu nyëdahis sën Anutu tunġ yaġek los dob beyam verup gwëbeng agi degwa gëp vu alam vu buk sënë nabë desis sir ving. 51 Loḳ sën Abel diiḳ wirek lo rot, beyam verup loḳ Sakaria sën diiḳ loḳ jepö degwa los dub ayo vabuung vuheng atov lo. Sa nanër vu ham yönon nabë: Anutu rëḳ nanër nabë nipaya pin nyëvewen rëḳ natöḳ vu alam sën denedo gwëbeng agi.
52 Wöp-o! Ham alam-horek-yi! Gëpin ham! In ham vun kii sën tateḳin aggata vu mehönon medejaḳ ġaġek los kwa böp ni lo. Ham su nġo nepedi veluung avi meneloḳ ya rë, log ham newërin aggata in alam vahi sën denevonġin bë dedoḳ na lo ving.”
53 Lob Yesu vu begganġ sënë ayo beto meyah dobnë, lob alam-horek-yi losho Parisai* nij wëëk medenevonġ newa newa in bë denanër ġaġek jaḳ yi. Lob deneloḳ tepëḳ in ġaġek agga ti ti vu yi panġsën in bë degenġo aye. 54 Lob deseji yi in bë denatöḳ jaḳ ġaġek ti berup avi, lob degevonġ ġaġek vu yi.
☰