12
Ngenet Lu Riq Ama Kaaqiirang
Mat 10.26-27
1 De qatias buup ne ama tausen ne ama qaqet i ra iing demna. I maikka buup na ra be ren binmes per a na. Dav as nauirl iv aiv aa de ma Iesus ka taqen per ama qaqet dai qa ruqun aa risura ma’, “Ngenet lu riq ama Parasiqena araa tekmeriirang ama kaaqiirang i ai de iirang ngere riirl ip taquarl ama Yis i ai de ra tu nget pe ama bret ip ngere riirl.
2 De ngene lu, ama tekmeriirang i qurli iirang pe ama trleses dai nasat de qurli iirang sekgames. De ama lengi mai i qurli nget pe ama trleses dai nasat de ama qaqet tat drlem a nget.
3 Taqurla be ama lengi mai i sa ngen meraqen na nget pe ama arlenki dai diiv ama qaqet te narli nget men ama nirlaqa. De ama lengi mai i sa ngen siqak per a na na nget pe ama vet, dai diip ta raarl veleqes ne ama vet de ra taqen slep katias i ra taqen na nget aavanau.”
4 “Guariqena, ngul sil ba ngen taqurliani. Kula ngeneng ning ama qaqet i ai de re peleng ama qetdingki naik. Dav aiv aa de saqias kuasik mager ip te rekmet ne a qeni nasat.
5 Dap diip ngu reqerl a ngen ne luqa i maikka mager ip ngeneng ning me qa. Maikka mager ip ngeneng ning luqa i aa dlek ip ke prleser a ngen, de saqikka aa dlek ip mager ip ket dan ama qaqeraqa samer ama altingki. Dai be maikka ngul sil ba ngen, ip maikka mager ip ngeneng ning me qa.
6 De ngen drlem ai i ai de ren ban per ama uaiqiirang i iirang ip taquarl ama qirliim naver ama maiirl. I ai de ama qelaingiiram ama udiiram ama quiirem-iiram dai ver ama uaiqiirang ama ngeriqit niirang. Dav ama Ngemumaqa dai ai de quasiq ai ngerlangken per a qa ne a qeni raquarl ama uaiqini ama giliini.
7 De ama qesing mai ver a ngen pes dai sa qat drlem aiv ama qesna na nget. Taqurla be quasik mager ip ngeneng ning. I ngen dai a ngen anbandem dai nget peviit daleng ama uaiqiirang i buup niirang.”
8 “De maikka ngul sil ba ngen, ai ariq aiv iaq i qel sil sevet gua rlenki de iari araa saqang, dai saqikka diip ngua, ama qaqet araa Rarlimka dai diip ngu sil ne ama atlu sevet luqa aa rlenki gel ama Ngemumaqa aa Angeluqena.
9 Dav ariq aiv iaq i qem ngim temanau na ngua dama qaqet araa saqang, dai saqikka diip ngu ngim temanau na qa dama Ngemumaqa aa Angeluqena araa saqang.
10 De ariq aip nemka i qa meraqen ama qaqet araa Rarlimka ne ama lengi ama vu nget dai mager iv ama Ngemumaqa qe reviktem se liina ama viini. Dap nemka i qa meraqen ama Qevepka ama Glasingaqa mavik, dai quasik mager iv ama Ngemumaqa qe reviktem se luqa aa viini.
11 De ariq aip ta tit se ngen sev ama lautu-vem-nget, de savet ngen ama Barlta nep ma Gaman araa saqang, de iari i ama Barlta, de quasik mager ip ngeneng ning de ngen dru a ngen a qevep maberl ma’, “Ngu lu diiv uure piirlit araa snanpet iirang nanaa?”
12 I qatikka diip pet luus aa ip ngen deraqen, dai diiv ama Qevepka ama Glasingaqa qe su ngen te ama lengi ip mager ip lua ngen deraqen na nget sagel ta.”
Luqa I Buup Ne Aa Tekmeriirang Dap Kuasik Aa Saikngias
13 De iak naver ama qaqet i buup na ra qa ruqun ma Iesus ma’, “Gua Tiksiqa sa uune mam ka ngip, dai be ngu narliip ngi ruqun gua rarlimka ip ka ratmet a uune mam aa tekmeriirang ip ke qurl a ngua re iarang.”
14 Dap ma Iesus ka ruqun na qa ma’, “Guakka. Ngu lu, nemka qa mu ngua ip ngua tatmet se uin dap kua ngua tatmer uan a tekmeriirang? Kurli ngua!”
15 De ma Iesus ka ruqun na ra mai ma’, “Maikka ngenet lu! De ngene taqa uas ip kula vem ngen se ama tekmeriirang ip taquarl iaq i qe teksenas. I ariq aip luqa i maikka buup ne aa tekmeriirang, dai quasiq ai qe iames nagel liirang aa, aa tekmeriirang.”
16 Baiv aa de qa qurl a ra re iaq ama qasiquatka ma’, “Iaq i buup ne aa qelaing, de aa sleng ngere tal ama asmes i buup.
17 De luqa i buup ne aa qelaing dai de aa rlan dai qa tu aa qevep ma’, “Diiv iara ngu sana? I quasik gua a nge ama vetki ip mager i ngu iing demna ne gua asmes mai vem ki.”
18 De qa ruqun ma’, “Diip ngu rekmet taqurliani: Gua vet mai i ai de sagel gua asmes, dai diip ngu rattem se nget, de diip ngu req ama slurlnget. De diip ngu iing demna ne ama wit de ngene gua tekmeriirang ama atliirang pe lungera ama vet.
19 De mager ip diip ngua tu gua qevep taqurliani, gua tekmeriirang ama atliirang dai diip kurli iirang se ama ages i buup na nget. Dai be iara ngua tu ama maspetki. De diip ngua tes de ngu srluup de ama arlias per a ngua.”
20 Dav ama Ngemumaqa qa ruqun na qa ma’, “Ngi dai ama qabaing per a ngi. I diip nani vet luqia ama arlenki de ngi ngip. Be ama tekmeriirang i sa ngia iing demna niirang be qurli iirang aa, dai ngu lu diip nemka qa aar iirang?”
21 Dai saqikka raqurla sagel lura i ai de re ngingdemna ne araa tekmeriirang i buup niirang. Dap ta dai ama vu ra na ra dama Ngemumaqa aa saqang.”
Kula Ngen Dru A Ngen A Qevep Maberl
Mat 6.25-34
22 De ma Iesus ka ruqun aa risura ma’, “Taqurla dai maikka ngul sil ba ngen, ip kuasik mager ip ngen dru a ngen a qevep maberl sever a nas ma’, “Ngu lu diiv uure iames nagel ama asmes i nget naqua? De uure srluuv ama aiqi i qi naqua?” De quasik mager ip ngen dru a ngen a qevep sever a nas de ngene tuqun ma’, “Ngu lu, diiv uure rurlisnas ne ama luan i nget naqua?”
23 I ama iames dai maikka nget peviit dav ama asmes dai naqatikka nget tenavuk. De ama qetdingki dai qi veviit dav ama luan dai naqatikka nget tenavuk.
24 I ngen dru a ngen a qevep sever ama uaik i ai de quasiq ai ngeret matna sagel angera asmes. Dai de quasiq ai ngere ngingdemna ne ama asmes de nge tu nget pe ama asmes arla vet. Dav ama Ngemumaqa dai ai de qen ban a nget te ama asmes. Dap ngen dai maikka ngen peviit daleng ama uaik.
25 De quasik mager iv a qeq aa rutka qa taarl i aa dlek ip ke rluses ne aa mugunes iara ver ama aivetki.
26 Dai ariq aip kuasik maget na ngen ip ngene tekmet ne ama tekmeriirang taqurla, ama giliirang, dai ngu lu ngen dru a ngen a qevep maberl sevet ngene iarang ama tekmeriirang ama barl iirang ip nanaa?
27 Maikka mager ip ngene raqam ngim sagel ama qunam, aip ngu lu ai de ngere riirl nanaa. I ai de quasiq ai ngeret matna de quasiq ai ngere tekmet ne ama luan bareq a nas. Dap maikka ngul sil ba ngen ma’, “Murl ma Solomon ka muremiis ne aa tekmeriirang mai dap kuasiq ai qa muremiis ne ama luan ama atlunget ip taquarl lungera ama qunam.”
28 Ama takanaut dai iara de qurli nget per ama sleng dap naqatti aiv aa de ra diq a nget de ra rlu na nget semer ama altingki ip nge rang. De naqatikka ama garas maden taqurla, dai ai de ama Ngemumaqa qa turem nget.
Taqurla dai ngen ama qaqet i naqatikka a ngen a tuaqevep ama gil-nget, dai maikka mager ip ngen drlem ai ama Ngemumaqa dai diip ke uas tem ngen peviit daleng liirang aa.
29 Taqurla dai quasik mager ip ngen dru a ngen a qevep maberl de ngene tuqun ma’, “Ngu lu diiv uues ama gi?” Dap kua ma’, “Ngu lu, diiv uure srluup kua?”
30 Lura ama qaqet per ama aivetki dai re mali re liirang aa ama tekmeriirang. Dav a ngene Mam dai sa qat drlem se liirang aa mai i ngene narliip se iirang.
31 Maikka mager ip slepslep per a ngen te liirang aa i ama Ngemumaqa qe uas tem iirang. Baiv aa de liirang aa mai i qerlka ngene narliip se iirang, dai diip ke van a ngen tem iirang.”
Ama Ngemumaqa Dai Qa Veviit Daleng Ama Qelaing
Mat 6.19-21
32 “Dap ngen, i ama liinka ama langas ne gua sipsip, dai qula ngeneng ning. I aa ngene Mam ke narliip ken ban a ngen te aa tekmeriirang i qe uas tem iirang.
33 De mager ip ngenem nem a ngen a tekmeriirang mai iv ama qaqet ten ban per iirang. De ngenerl kuarl te lungera ama qelaing barek lura ama qaqet i quasiq araa qerang, ip ngen derat never a ra. Taqurla, de diip ngene taneng ama tekmeriirang ama atliirang i quasik mager iv iirang ngere murlas. De ngene ngingdemna ne ama tekmeriirang ama atliirang ip sev uusep. I vuusep dai ai de quasiq ai lenges lenges ne liirang aa ama tekmeriirang. Dai de quasiq ai ama suamta rat den sagelna, dai de quasiq ai ama gerengaqi are uis ngere lenges ne ama tekmeriirang.
34 I saqikka a ngen a tuaqevep dai diip kurli nget pet luqia ama luqupki sagel kurl a ngen a tekmeriirang ama atliirang.”
Mager Iv Ama Qaqet Ta Tuvem Nanas
Mat 24.42-44
35 De ma Iesus kel sil ne ama qasiquatka, ma’, “Mager iv ama qaqet te urlisnas ne ama luan de ra tik men nanas ne ama liit. De ra aandem araa mudem ip tem ngim, de qurli ra i ra muvem nanas.
36 De maikka mager ip ta dai raquarl lura i qurli ra de rem ngim naa ne ama araa Mastaqa i qe narliip kerl guirl naver ama rangerlvet angera asmeski ama slurlki. Be aip lua i qa men be qe deldel mer ama tarlka de maikka diip masna re rattem mer ama tarlka.
37 De ariq aiv ama Mastaqa qa men dai qa lu aa buaiskena i quasiq ai re brlaing, dai lura ama buaiskena dai mager iv ama arlias per a ra. De ngul sil ba ngen ne ama revan, i qatikka diiv ama Mastaqa qa ruvem nanas, de diip ke ruqun na ra ip ta ruqun. De qatikka diip ka, qerl kurl a ra re ama asmes.
38 Be qua ariq aip ka men de ama arlenki are rlan, dap kua lua i ama durlaikka qe rarlma i qek nak, dai qa lu ra i quasiq ai re brlaing, dai lura ama buaiskena dai mager iv ama arlias per a ra.
39 Dai mager ip ngen drlem sevet liini iara. Arik luqa qa drlem aip maikka qesnada de ama suamka qat den ip ke suam sev aa vetki, dai mager ip luqa i aa vetki dai qa ruvem nanas de qe uas ip te luqa i qe narliip ke suam. I luqa i aa vetki, dai quasik ke narliiv ama suamka qe bungdem ner aa vetki ip ke suam.
40 Taqurla dai saqikka mager ip ngen, ngen druvem nanas. I ama qaqet araa Rarlimka dai naqatikka mager ip ka ren pet liina ama qeleqini, i aip ngen dru a ngen a qevep ai quasik mager ip ka ren.”
Ama Qasiquatka Sevet Luqa I Qa Maarl Madlek De Qet Matna
Mat 24.45-51
41 Baiv aa de ma Pita qa ruqun na qa ma’, “Gua Slurlka, kua ngia sil ne luqa ama qasiquatka ip bareq a uut naik, dap kua bareq ama qaqet mai?”
42 De ama Slurlka qa ruqun ma’, “Diip ngu sil sevet luqa i qa maarl madlek de qet matna de aa tuaqevep dai ama atlunget. Dai de qe taqa uas te aa rletki. I luqa i diiv aa Barlka qa ru qa ip ke uas te aa buaiskena. De diip ken ban a ra re ama asmes i aip lua i ip ta tes.
43 Baip laiv aa de luqa ama Barlka qa guirl, dai qa lu luqa i qet matna raqurla ip taquarl mekai qa ruqun na qa. Dai luqa dai mager iv ama arlias per a qa.
44 Dai maikka ngul sil ba ngen ne ama revan. I luqa ama Barlka dai diip ka ru luqa ip ke uas te aa tekmeriirang mai.
45 Dav ariq aip luqa ama buaiska qa tu aa qevep ma’, “As gua Barlka dai as diip kuasiq ai masna qa ren.” Taqurla de qa arles i qe uamet ne aa rluaviq ama buaiskena ama quatta de ngen ama nankina. De qa tes de qe srluup ken a ra be qe kabaing.
46 De diip luqa i qe uas te aa rluavik dai diiv aa Mastaqa qa ren i aip kuasik luqa qa muvem nanas. I diip ka ren pet liina ama qeleqini i aip luqa ama buaiskena araa Aamngimka ka tu aa qevep ai as diip kuasiq aa Mastaqa qa ren. De diiv ama Mastaqa qa raarl ne luqa de qa lenges na qa. De diip ka ru luqa gel lura i ama vura, i quasik ta tu araa qevep.
47 De ama buaiska i sa qat drlem ai aa Mastaqa qe narliip se qa ip lu qet matna raqurla, dap kuasiq ai qa tuvem nanas de qet matna ip taquarl aa Mastaqa qe narliip. De diiv aa Mastaqa qe urlistik per a qa maden.
48 Dap luqa ama buaiska i quasik kat drlem aa Mastaqa aa narliip dap katikka qe tekmet ne ama tekmeriirang i mager ip ke karabus sever iirang arle ves, dai diiv aa Mastaqa qe karabus na qa quarla.” Dai ma Iesus kel sil ne liina i raqurliani ma’, “Lura i re uas te ama rleriirang ama giliirang dai quasik mager ip leklek per araa ngerik ip te taqat teqerl ne araa barlta araa lengi. Dap lura i ra uas te ama rleriirang i maikka buup dai mager ip te dlek se liirang aa ama rleriirang ip te plisit ne iirang, be diip tet lu ama ranbandem.”
Kuasik Ama Aupka Dap Matmat Met Ne Ama Qaqet I Quasik Ta Tu Araa Qevep
Mat 10.34-36
49 “Sa ngua men saver ama aivetki ip ngua tu ama altingki ver a qi. De maikka ngu narliip luqia ama altingki dai maikka masna qia taarl. (Liina i ama tuvetki.)
50 De ngua dai diip gua qumespik te lenges na ngua. Be iara dai as kuasik ngua ral liina, dav ama merlenka ver a ngua.
51 Dav ani ngen dru a ngen a qevep ai ngua men ip ngu tiktik de ama arasmesna mai naver ama aivetki? Dai quasik.
Dap ngul sil ba ngen, ai ngua men ip matmat met ne ama qaqet.
52 I iara de nasat dai quariq aip kurl ama qaqet ama ngeriqit na ra ve iaiq ama vetki, dai diip matmet ta be diiv ama liiniam ama udiam. Be diiv ama depguas na ra dai diiv araa qumes-iam ne aiam. De liiam aa dai saqikka diiv ian aa qumespik ne lura ama depguas na ra.
53 I diip matmat met ne ama qaqet, be diiv ama ngerlmamka dai diiv aa qumeska ne aa uimka, de ama rluimka dai aa qumeska ne aa mam. De diiv ama ngerlnan dai diiv ara qumeski ne are uimki, de ama rluimki dai ara qumeski ne are nan. De ama ngerlnan dai diiv ara qumeski ne ara reveski, de ama rluimki dai diiv ara qumeski ne ara reveski.”
Kuasik Tet Lu Ama Rarlimini Pe Ama Ngemumaqa Aa Rleriirang
Mat 16.2-3
54 De qa ruqun ama buurlem ne ama qaqet ma’, “Aip lua i ngenet lu ama aavulki lua sagel ai de ama nirlaqa qat dan, dai de masmasna ngene tuqun ma’, “Diiv ama qaikki qia terl.” De qatikka ai de ama revan i ama qaikki qia terl.
55 Dai de ngenet lu ama laurlka i qat den mianai manau, dai de ngene tuqun ma’, “Saqi diiv ama nirlaqa qat den aa. De qatikka ama revan i ai de ama nirlaqa qat den taqurla.’
56 Ngen dai ama kaak-met-ta na ngen! I maikka ai de ngene taqat lu liirang aa ver ama aivetki ngen ama uusepka de ngen drlem ama rarlimini ve iirang angera rleng. Dai saqikka raqurla dai iara i ngenet lu ama Ngemumaqa aa rleriirang i iara iirang nget den. Dai saqikka liirang aa ngere siquat. Dav ai de ngenet lu liirang aa de quasiq ai ngene mali re ama rarlimini ve iirang angera rleng.”
Ngi Seserl Ver Ama Lengi Gel Luqa I Ip Ke Kot Se Ngi
Mat 5.25-26
57 “De ngu lu nanaa be qatikka ngen dai quasik ngene taqa mu a ngen a qevep de ngene tuqun ai mager ip ngene tekmet ne ama tekmeriirang ama seserl iirang?
58 As aip lua i ngia tit saver ama kot i ngi ne gia qumeska, be as lua i qurli uin per ama aiska, de ngi reqerl sa seserl ver ama lengi varlen me uin iv uan a iam nana. I quasik mager ip sa qurl uin per ama kot de ngi seserlvet. I ariq aip kuasik ngia rekmet ne luqa ip giak na qa, dai arik ma qa nem ngi sagel ama Jas de diip ke kot se ngi. De luqa ip ke kot se ngi, dai arik ma qa nem ngi sagel ama Diitdiit-per-a-qa ip ka rlu ngi ve ama arlenka-vem-ki.
59 De maikka ngul sil ba ngi ai quasik mager ip masna ngia iit nev ama arlenka-vem-ki. I mager ip nauirl dai ngi virliit gia dinau ne ama qelaing mai.”