11
Yichrayal (Israel) Yerrcha
Wurra Wangarr ngoyurra a-yerryerrmiyana burrwa aburr-yigipa gu-galiya yerrcha, ya? Ngika, a-la! Wurra ngaypa ng-gunaga jarra Yichrayal (Israel) ng-guyinda minypa Aybriyam (Abraham) an-ngaypa an-guwelamagepa, minypa ngaypa Benyjamin (Benjamin) ngu-bapurr. Wurra Wangarr gala ngoyurra a-yerryerrmiyarna burrwa aburr-yigipa gu-galiya yerrcha aburr-gata mu-ngoyurra nipa gu-borrwurra burrwa birripa barra aburr-yigipa aburr-ni. Ngika. Wurra gala ana-goyburrpa nyibu-borrwa, ya, mu-jurra gu-yurra janguny? Minypa Yichrayal yerrcha nipa Yiláyja (Elijah) burr-ngurrjinga nula Wangarr, a-yinanga,
“Bunggawa, a-lay,
an-nginyipa an-mujaruk an-guyinda gun-guna rrawa, wurra birripa aburr-guna abu-buna aburr-workiyana,
gipa an-jaranga a-juwuna a-jiwa.
Rrapa gun-nginyipa belabila gu-maya gun-guyinda gatiya minypa bubu-wuna aburr-workiyana minyjak,
birripa aburr-guna jarra gipa gubu-rrumurra nggula.
Rrapa ngaypa ng-gurdiya ngardapa ngaypa gun-nginyipa janguny ngu-rrimanga burrwa,
wurra minypa birripa jal aburr-nirra ngunabu-bu barra.”
Nipa Yiláyja a-yinagata a-wena, wurra nipa Wangarr ana-nyala a-yinmiyana gu-ngurrjinga nula, ya? Minyja nipa a-yinagata nula,
“Ngika, wurra ngaypa jarra ngubin-dimanga aburr-ngaypa wupa gu-galiya yerrcha 7,000,
birripa gala aburr-marrngoypiyarna nula Beyal (Baal) an-gata an-guripa.”
Wangarr a-yinagata a-wena, rrapa gun-narda gun-maywapa minypa gun-guniya. Minypa aburr-werranga Yichrayal yerrcha nipa Wangarr a-jerrjerrjiyana burrwa, wurpa lika birripa aburr-jaranga ngika, wurra minypa nipa nyanma gu-borrwurra rrapa a-gunggajinga burrwa. Rrapa minyja nipa a-jerrjerrjiyana burrwa ngardawa nipa wupa ngardapa an-molamola, gun-narda ngika minypa birripa wupa jama aburr-ji; wurra gun-burral jarra nipa wupa ngardapa gu-borrwurra rrapa a-gunggajinga burrwa.
Lika ngayburrpa nguburr-yinmiya barra ngubu-borrwa? Wurra aburr-jaranga Yichrayal yerrcha aburr-barparpuna; gala gubu-manggarna gun-gata birripa gubu-bitimarra. Minyjiya. Aburr-werranga Wangarr mu-ngoyurra a-jerrjerrjiyana burrwa, birripa wupa gubu-menga; wurra aburr-werranga jarra mun-molma mun-derta mun-gorla burrwa. Minypa janguny gu-yurra, gu-yinaga,
“Wangarr burr-bawuna barra aburr-gerna aburr-ni.
Minypa mipila aburr-jirra gala barra aburr-gana,
rrapa gelama aburr-jirra gala barra aburr-galiya.
Rrapa minypa gu-yinagatiya gu-bamuna, aa gun-guniya gugu.”
Rrapa minypa nipa Daybit (David) a-wena,
“Gun-gata birripa gubi-rrimarra gun-birripa gun-gumarrkapcha,
wurra gun-narda burr-yolka barra birripa aburr-lijiwarriya,
ngardawa birripa wupa jarra werra aburr-negiyana.
10 Mun-birripa mun-barra barra an-munya wupa aburr-gana,
rrapa jonama aburr-jirra aburr-jonamurrmiyapa barra aburr-ni aburr-workiya
minypa gu-jama rrapa gu-mari burr-bu barra.”
11 Wurra gun-narda minypa Yichrayal yerrcha aburr-lijiwarriyana, aburr-mungbiyanapa aburr-bona, ya? Wurra ngika, a-la! Jarra birripa aburr-lijiwarriyana, wurra gu-gata wenga Wangarr Jentayl (Gentile) yerrcha burr-jarlapurda burr-ganyja minyja barra Yichrayal yerrcha mu-werrmbarra burrbi-na gun-molamola birripa Jentayl yerrcha gubu-barripuna. 12 Ngardawa gun-gata birripa Yichrayal yerrcha aburr-lijiwarriyana, gu-gata wenga gun-molamola gu-nirra burrwa Jentayl yerrcha. Wurra minypa Yichrayal yerrcha birripa aburr-barparpuna rrapa gu-gata wenga Jentayl yerrcha gun-molamola gubu-barripuna, lika nuwurra Yichrayal yerrcha barrwa barra aburr-ngukurdanyjiya, gu-gatiya ngacha gun-molamola warrpam.
Jentayl (Gentile) Yerrcha
13 Wurra ana-goyburrpa Jentayl yerrcha ngaypa barra gun-guna ngu-wengga ana-gorrburrwa. Minypa Wangarr nguna-gurrmurra ngaypa ngu-mujaruk ana-gorrburrwa warlaman nyiburr-gurdiya gorlk Jentayl yerrcha, gu-gurda ngacha jama ngaypa burr-guya ngu-rrimanga ngu-nirra 14 minyja barra aburr-ngaypa aburr-borrmunga Ju (Jew) yerrcha birripa mu-werrmbarra nyirrbi-na ana-goyburrpa Jentayl yerrcha, minypa ana-goyburrpa gun-molamola nyibu-barripuna, rrapa gu-gata wenga ngaypa minypa barra wanngu nguburr-nega aburr-gata burr-guta aburr-yinmiyapa Ju yerrcha. 15 Ngardawa minypa gun-gata Wangarr burr-bawuna Ju yerrcha rrapa gu-gata wenga gun-mola burrwa warlaman aburr-gurdiya gorlk barra aburr-ngukurdanyjiya nuluwa Wangarr, wurra nuwurra gun-gata Wangarr barrwa burr-ma barra Ju yerrcha, gun-narda minypa gun-guyinmiya ngacha? Wurra minypa birripa mu-ngoyurra aburr-juwuna rrapa barrwa aburr-molamiyana, ngaja, ngarla!
16 Minyja bubu-borrwa gun-maywapa ranginy: Gun-gata minypa gandichawa mbi-rrimanga aburr-workiya, rrapa wolawola mbi-rrumunga, mun-nerranga abu-wucha Wangarr mun-nigipa, wurra nipa Wangarr mun-molamola mu-nenga mun-nigipa wupa ngardapa ngika, wurra burr-gurla mun-molamola mu-nenga mun-birripa burr-guta. Rrapa barrwa gun-maywapa minypa gun-jong: Minyja gun-jong barra gu-jirra nipa gun-molamola, gun-narda minypa rrapa mernda gu-jirra burr-guta gun-molamola.
17 Minyja bubu-borrwa meyali gun-jong gun-nelangga alip (olive). Nipa an-gata jaga an-gugana mu-rrumurra mernda mu-jirra mun-gata, rrapa a-bona, mun-nerranga mu-menga mernda mu-jirra alip gun-jong, wurpa lika gala ana-nga mu-na a-jejiga mun-gata. Lika muna-ganyja, gu-maywapa mu-garrana mu-ngoyurra mu-rrumurra gun-gata gun-jong mernda mu-jirra. Wurra gun-gata alip gun-jong gu-werranga gu-rrawa gu-ji, nipa minypa gun-burral ana-goyburrpa Jentayl yerrcha, minypa Wangarr nyirr-menga, lika gun-guniya gugu gu-ngardapiya arrkula. Minypa gun-jong barra gu-jirra gun-gata gun-molamola, nipa minypa gun-burral Yichrayal yerrcha Wangarr mu-ngoyurra burr-wuna gun-nigipa gun-molamola janguny. 18 Wurra ana-goyburrpa Jentayl yerrcha gala nyiburr-yinmiya nyiburr-ngurrjiya ngardapa, jimarn jarra ana-goyburrpa nyiburr-molamola wurra Ju yerrcha aburr-werra. Ngika. Wurra minyja ana-goyburrpa wupa ngardapa nyiburr-yinda nyiburr-ngurrjiya, wurra jarra gun-guna bubu-borrwa: Ana-goyburrpa minypa gun-gata gun-jong mernda gu-jirra gu-werranga gu-rrawa wenga nipa jaga an-gugana nyirr-menga, nyirr-ganyja gurda, nyirr-garrana. Wurpa lika mernda gu-jirra gala gu-yinmiya nipa wupa ngardapa gun-molamola gu-ni, wurra gun-jong barra gu-jirra gu-gata wenga jarra mernda gu-jirra gun-molamola gu-nirra gu-workiya.
19 Wurra ana-goyburrpa waygaji nyiburr-yinda, “Ngaw, ngarla, wurra aburr-werranga mernda gu-jirra aburr-rrumiyana ngayburrpa barra nyiburr-ni.” 20 Gun-narda gun-burral. Wurra Wangarr bun-dumurra ngardawa birripa gala marr aburr-balcharrarna nula, rrapa ana-goyburrpa nyiburr-gata nyiburr-nirra ngardawa ana-goyburrpa marr nyiburr-balcharra nula, gu-gurdiya ngacha wupa. Lika gala nyiburr-yinmiya ana-goyburrpa wupa ngardapa wana nyiburr-negiya. Wurra buburr-gurkuja. 21 Ngardawa Wangarr gala a-derichingarna; wurra minypa aburr-gata Ju yerrcha gala marr aburr-balcharrarna nula, nipa burr-bawuna marrban birripa mu-ngoyurra aburr-yigipa aburr-ni. Rrapa ana-goyburrpa nyiburr-yinagatiya: Minyja gala marr nyiburr-balcha nula, nipa gala barra a-dericha; wurra a-yirdiyapa barra nyirr-bawa.
22 Minyja bubu-borrwa: Wangarr nipa an-mola, wurpa nipa rrapa an-derta an-gorla. Minypa nipa an-derta an-gorla burrwa aburr-gata Ju yerrcha abu-gerbawuna, wurra ana-goyburrpa Jentayl yerrcha nipa an-molamola ana-gorrburrwa minyja nipa ana-murna mu-nguy nyiburr-ni. Wurra minyja gun-nyagara, nipa barra nyirr-bawa. 23 Minyjiya. Rrapa aburr-gata Ju yerrcha minyja barrwa birripa aburr-ngukurdanyjiya rrapa marr aburr-balcha nula, nipa Wangarr rrapa barrwa burr-garra barra, minypa gun-maywapa ranginy gun-jong mernda mu-jirra wolawola mbi-garraja aburr-workiya gun-jong gun-molamola gu-guyinda. Ngardawa Wangarr nipa ganyjarr gu-rrimanga a-yirda barra burr-jarlapa Ju yerrcha. 24 Minypa nipa a-bona, ana-goyburrpa gu-werranga gu-rrawa nipa nyirr-menga rrapa nyirr-garrana gu-guna gu-jong alip nipa jaga a-ganaja a-workiya wuriya ana-goyburrpa gala mu-ngoyurra gatiya nyiburr-nirrarna. Rrapa Ju yerrcha aburr-yinagatiya: Minypa nipa barrwa burr-ga barra gurda rrapa burr-garra barra gu-molamola, wurpa lika birripa mu-ngoyurra ngunyuna aburr-guyinda.
Wangarr A-gunggajinga Arrkula Ju Yerrcha Rrapa Jentayl Yerrcha Burr-guta
25 Jela, worla, gun-narda ngaypa ngu-wena ana-gorrburrwa ngaypa jal ngu-nirra barra ana-goyburrpa meyali nyibu-malawa. Gala yapa ana-goyburrpa nyibu-borrwa, jimarna bama nyiburr-yinda ana-goyburrpa wupa nyiburr-molamola wurra Yichrayal yerrcha aburr-werra. Wurra bubu-borrwa barra marn․gi nyiburr-ni: Gun-guniya burdak aburr-werranga Yichrayal yerrcha mun-birripa mun-molma mun-derta mun-gorla burrwa nuwurra Jentayl yerrcha aburr-yinmiyapa aburr-jaranga aburr-ngukurdanyjiya barra rrapa marr aburr-balcha nula Wangarr. 26 Lika gu-gata wenga aburr-bulapalawa Yichrayal yerrcha nipa Wangarr barra wanngu burr-nega. Minypa janguny gu-yurra, gu-yinaga,
“Wanngu An-gunega gu-gata wenga rrawa Jayan (Zion),
nipa barra ana-boy,
gun-nerra gu-yerrnyja burrwa aburr-gata Jeykap (Jacob) burr-yika gu-galiya yerrcha.
27 Gu-gurdiya ngacha minypa ngaypa gun-burral ngu-nega barra burrwa gun-gata ngaypa gochila ngubin-dana,
minypa ngaypa baywarra ngu-nega barra burrwa gun-nerra gun-gata birripa mu-ngoyurra gubi-rrimarra.”
28 Minypa Jesus gun-nika gun-molamola janguny, gun-narda nula mun-bachirra burrwa nipa Wangarr rrapa birripa Ju yerrcha, barra nyanma ana-goyburrpa Jentayl yerrcha gun-gata janguny nyibi-rrima nyiburr-ni. Wurra minypa gun-gapa mu-ngoyurra nipa Wangarr gu-borrwurra burrwa Ju yerrcha birripa barra aburr-yigipa aburr-ni, gu-gurda nula nipa burr-guya jal a-nirra burrwa, ngardawa minypa gochila bin-dana aburr-birripa nyanyapa burra yerrcha. 29 Minypa gun-gata gun-molamola gun-guyinda nipa burr-wuna rrapa minypa a-jerrjerrjiyana burrwa, gun-narda nipa gala a-yinmiya a-barrjejiga. 30 Wurra minypa ana-goyburrpa Jentayl yerrcha mu-ngoyurra gala nyiburr-galiyarrarna nyiburr-workiyarna nula Wangarr rrapa barrwa gugu nipa a-gunggajinga ana-gorrburrwa ngardawa Ju yerrcha birripa jarra aburr-lijiwarriyana, 31 gu-gurda nula birripa gala aburr-galiya nula aburr-workiya barra nyanma ana-goyburrpa nipa a-gunggaja ana-gorrburrwa, rrapa gu-gata wenga minypa birripa aburr-gata burr-guta nipa a-gunggaja barra burrwa. 32 Minypa gu-yinmiyapa ngardapa ngardapa arr-gurdiya gorlk Wangarr arr-bawuna ngarripa barra gerna arr-ni, rrapa gu-gata wenga nipa barra a-gunggaja arrkula minypa Ju yerrcha rrapa Jentayl yerrcha burr-guta.
Wangarr Ngayburrpa Barra An-molamola Ngubi-nega
33 Nipa Wangarr wana gun-gugunggaja gu-rrimanga arrkula gun-molamola warrpam, rrapa gun-molamola gu-jarlapurda arrkula a-workiya minypa nipa wupa ngardapa marn․gi gun-ngiya gun-burral. Minypa ngarripa gala arr-yinmiya arr-birripiya nipa a-yinmiya gu-borrwuja a-workiya; gala ngarripa marn․gi nipa a-yinmiya jama a-jirra. 34 Minypa janguny gu-yurra, gu-yinaga,
“Ya? Ana-nga marn․gi nula Wangarr nipa a-yinmiya gu-borrwuja a-workiya?
Ana-nga jimarna nipa ana-nyala barra a-gurdagurdarra Wangarr nipa a-yinmiya barra jama a-ji?”
35 “Rrapa ana-nga mu-ngoyurra a-wuna Wangarr gun-nga, jimarna barra nipa Wangarr guna-gurdanyja nula?
Wurra gala ana-nga, a-la!”
Gun-narda janguny.
36 Ngardawa nipa Wangarr gu-jarlapuna gun-bulapalawa,
rrapa nipiya ana-murna gu-jarlapurda gu-ganyja,
ngardawa gun-nigipa.
Nipa an-nelangga ngayburrpa barra an-molamola ngubi-negapa barra nguburr-ni nguburr-workiya.
Gun-nardiya rrapa ganapiya.
11:1 Bilipay 3:5 11:3 1 Kings 19:10,14 11:4 1 Kings 19:18 11:8 Deuteronomy 29:4; Isaiah 29:10 11:10 Psalms 69:22-23 11:26 Isaiah 59:20-21 11:27 Jeremiah 31:33-34 11:33 Isaiah 55:8 11:34 Isaiah 40:13 11:35 Job 41:11 11:36 1 Gorint 8:6