7
Stefanusɛ abɛ̌nlédé myaŋgó
ḿ bad bé Israɛl âkáa
1 Prisɛ ambáámbáa ansɛdéd Stefanusɛ aáken, “Ḿmɛ́n mekan mésyə̄ə̄l ḿme ábɛ́n bad béhɔ́bé wɛ áyə̄l, médé mbále-yɛ?”
2 Dɔ́ɔ Stefanusɛ ábóótédé bad bé káánsɛl pɔ́le akale. Anhɔ́b aá, “A-baányaŋ ne besáá ábêm, nyélâm metúu. Dyǒb dé ehúmé dêmpií echɛd sáŋ Abrahamɛ áde ábédé á mbwɔ́g e Mɛsopotemia, adɛ̂hɔ́b aá mɔ́kag adyɛɛ á dyad á Haran.
3 Dyǒb dénlāā mɔ́ aá ‘Tɛdé echoŋ túmbé, étɛde-ʼɛ ádōŋ aloŋ ékag á ndɔɔb eche mɛ́lūmēdtē wɛ.’
4 Né-ɔɔ́, Abrahamɛ antɛdé ndɔɔb e Kaldeya áhyɛ ádyɛ̄ á dyad á Haran. Ámbīd e kwééd eche Abrahamɛ sáá, Dyǒb dêmbɛ̌l Abrahamɛ ákɛ ádyɛ̄ á ndɔɔb eche nyédíí áhed nɛ́n bɔɔb.
5 Ene póndé Dyǒb dénkêmbaá Abrahamɛ ké abɛ̂n á ndɔɔb eche ándāāsɛ̄nnē mɔ́. Boŋ pɛn Dyǒb dênhɔ́b nɛ́n aá ene ndɔɔb ěsuunéd bɔ́ ḿme mbyaa. Póndé eche Dyǒb dénláá-ʼɛ́ Abrahamɛ nɛ̂, eenkênwálɛ́ɛ́ mwǎn ké nhɔ́g.
6 Dyǒb dénlāā mɔ́ nɛ́n aá, ‘Ḿmôŋ mbyaa mɛ́bɛ̄ beken á aloŋ á bad bémpēe. Áwed-taá bɛ́bɛ̄ɛ̄ betâŋ, békūd-tɛ metuné etûn é póndé éche édé dyam mbwɔ́kɛl é mwɛ̌ éniin.
7 Boŋ mɛ̌kɔ̄gsɛ̄n ádê aloŋ á bad áde bɛ́bɛnlɛ́ɛ́ nɛ́ɛ betâŋ. Ámbīd enɛ̂, ḿmôŋ mbyaa mɛ́bīd á aloŋ-tê wɛ̂, bétīm áyə̄l e ádɛ́n abwɔ́g á hǒm, békānnē á dǐn ádêm áhed.’
8 Hɛ́ɛ Dyǒb ábɛ́lé boŋ Abrahamɛ ápɛ̄ á nchemtɛn ne mɔ́ tə̂ŋgɛne ngáne béyagɛɛ́ bad, nɛ̂ŋgáne eʼchemléd bé melɛ̌ ḿme Dyǒb ámwédé ne ábē bad. Né-ɔɔ́, Abrahamɛ an'yǎg awe mwǎn Aisigɛ ámbīd e eʼpun saámbé áde béchyáá mɔ́. Aisigɛ mɔ́-ʼɛ an'yǎg awe mwǎn Jakɔbɛ, Jakɔbɛ mɔ́-ʼɛ áyāg ábe bǎn dyôm ne bébɛ ábe bédé ábɛ̄d betaa.
9 “Ábê betaa bénwōōn mwǎnyaŋ nhɔ́g, Josɛbɛ kɔ́njí á nlém-tê. Né-ɔɔ́, bénsōm mɔ́ nɛ̂ŋgáne ntâŋ. Bad ábe bénsōmmē mɔ́ áwāb, bênkɛɛ́n mɔ́ á aloŋ á Egipto. Boŋ Dyǒb démbɛ̄ mɔ́ ámbīd,
10 ábɛ̄l-lɛ atóm metake mésyə̄ə̄l áte. Dyǒb dêmbɛ̌l Farao kə̂ŋ e Egipto anwógɛ́n Josɛbɛ menyiŋge ábɛ̄-ʼɛ Josɛbɛ debyɛ́ɛ́, áde ápédé áwe áʼsō. Nɛ́n dêmbɛ̌l Farao ambɛ̌ Josɛbɛ atii á ngɔ́menaa ámīn e aloŋ ne ámīn e ábē bwěm éʼsyə̄ə̄l.
11 Ámbīd enɛ̂, nzaa e ngíne empɛ̌ á aloŋ á Egipto ne á aloŋ á Kanahan. Ene nzaa empɛɛ́n metake mé ngíne, ábɛ̄d betaa bénkênwóŋ-ʼaá ndyééd eche bédyágkē.
12 Né-ɔɔ́, áde Jakɔbɛ áwógé bán ndyééd edé á Egipto, anlóm ábe bǎn áwed. Nɛ́dē ábɛ̄d betaa. Nɛ̂ dɔ́ɔ ábédé bɔ́ ngen eʼsó âkɛ áwed.
13 Áde bǎn ábe Jakɔbɛ békíí á Egipto ngen éche élóntɛ́né ébɛ, Josɛbɛ ampalé yə̌l áte wɛ́ɛ baányaŋ. Hɛ̂ dɔ́ɔ Farao ásóŋtɛ́né tə̂ŋgɛne túmbé echě Josɛbɛ.
14 Né-ɔɔ́, Josɛbɛ anlyə́gtɛ́n baányaŋ aá béláa sáá Jakɔbɛ, áhyag ne eche túmbé esyəə́l á Egipto. Bɔ́ moosyəə́l bébédé móom mé mod saámbé ne bétáan.
15 Dɔ́ɔ Jakɔbɛ bɔ́ moosyəə́l békíí á Egipto. Áwed-taá mɔ́ ne ábe bǎn, betaa ábe syánē bêndyɛɛ́ʼɛ́ kə́ə́ŋ béwɛ́-ʼɛ.
16 Ámbīd e nɛ̂, béntēd bɔ́ ndim bésūɛ̄n ámbīd á dyad á Shekɛm, bélímé mɔ́ áwed á ndɔɔb echě Abrahamɛ ánchanɛ́nné mɔné wɛ́ɛ bǎn bé túmbé e Hamɔ.
17 “Áde póndé ékwógé apɛ echě Dyǒb dɛ́lōnēdtē dyam áde ánlāāʼɛ́ Abrahamɛ aá mɔ́ɔ̄bɛ̌l, mesoŋgé ḿme ábɛ̄d bad ábe bébédé á Egipto mêmmǎd achə́ge bwâmbwam.
18 Kə́ə́ŋne á asóg, kə̂ŋ empée echě enkêmbíí myaŋgó ḿme Josɛbɛ, empɛ̌ á nkamlɛn.
19 Anwóŋ akwâb tə̂ŋgɛne ábɛ̄d betaa átagté-ʼɛ bɔ́. Ankə̌ŋ bétɛ̄dē ábab bǎn á ebwɔ́g, âbɛl boŋ béwɛ̂.
20 Ḿmê mesú dɔ́ɔ béchyáá Mosɛɛ. Abédɛ́ɛ mwǎn awě ambǒŋ bwâmbwam. Bêntɔgɛ́n mɔ́ á ndáb wɛ́ɛ sáá á etûn é ngɔn éláán.
21 Ámbīd enɛ̂ dɔ́ɔ bétɛ́dté mɔ́ á ebwɔ́g-te. Hɛ́ɛ mwǎn a mmwaád awě Farao ádíbté mɔ́, átēdē mɔ́ ngáne awě mwǎn, átɔgné-ʼɛ mɔ́ kə́ə́ŋ ákwogéʼ.
22 Bén'yə̄gēd Mosɛɛ debyɛ́ɛ́ á bad bé Egipto ásyə̄ə̄l kə́ə́ŋ abɛ́ ndəle e mod á nhɔ́btéd ne á mbɛltéd.
23 “Áde Mosɛɛ ápédé móom mé mwɛ̌ méniin, mewêmtɛn mêmpií mɔ́ âkɛ dɛ́nyīn baányaŋ bé Israɛl.
24 Antán ngáne mod a Egipto átagtɛɛ́ mwǎnyaŋ nhɔ́g. Dɔ́ɔ ákíí áhed âtimtɛn. Anwóŋgɛ́n mɔ́ áwúɛ́-ʼɛ ane mod a Egipto.
25 Mosɛɛ anwémtɛ́n aá ábē bad béchem nɛ́n bán Dyǒb áhɛde mɔ́ abɛnled âhúd bɔ́ á mekáá mé bad bé Egipto, boŋ bénkênnyínné nɛ̂.
26 Epun éche ébádtɛ́né, antán ábē bad bé Israɛl bébɛ běn ne běn béwaneʼ. Anhɛ̌d nzii eche áyālɛ̄ɛ̄ bɔ́ âkɔ́m nsaŋ. Dɔ́ɔ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, ‘Éesaá mbále bán baányaŋ bɔ́ɔ nyédíí-yɛ? Chán-nɔ̄ nyé mod-tɛ́ áhɛdɛɛ́ waáb alɔ́gɛn?’
27 Boŋ ane mod awě ahɛdéʼáá waáb alɔ́gɛn nɛ̂, antínéd Mosɛɛ á nkəg ásɛdté mɔ́ aáken, ‘Nzɛ́-módɛ́ abagé kunze aá ékamlan ne âkáad sé?
28 Ehɛde mɛ́mpē awúu ngáne éwúú mod a Egipto chǎn-ɛ?’
29 Awóg áde Mosɛɛ áwógé nɛ̂, ansǒb ákɛ̄ á mbwɔ́g e bad bé Midian. Áwed-taá ádyɛ́ɛ́ kə́ə́ŋ boŋ áchyāā ábe bǎn bé baachóm bébɛ.
30 “Ámbīd e móom mé mwɛ̌ méniin dɔ́ɔ ángɛl épíídé Mosɛɛ á ehyáŋge. Empií mɔ́ a muú-te, ḿmé ménkōbɛ̄n mwǎ bwɛl. Nɛ́n ábédé bɛnbɛn ne mbɔɔd e Sinai.
31 Áde Mosɛɛ ányíné ádɛ́n akan, menyáké ménkōb mɔ́. Ansídé bɛnbɛn aá mɔ́tôŋ anɔn bwâm, dɔ́ɔ áwógé ehɔ́b éche Sáŋgwɛ́ɛ́ nɛ́n aá,
32 ‘Mɛ́ɛ ndé Dyǒb áde ábôŋ betaa, Dyǒb áde Abrahamɛ, Aisigɛ ne Jakɔbɛ bébɛ́nléʼáá.’ Ne mbwɔ́g ń ngíne Mosɛɛ enkênchuʼɛ́ anɔn áhed.
33 Hɛ́ɛ Sáŋgwɛ́ɛ́ álâŋgɛɛ́ mɔ́ aá ‘Húd metámbé á mekuu áyə̄le abwɔ́g á hǒm áde étyéémé nɛ́n ádíi hǒm áde ásáá.
34 Nnyíné ngáne ábêm bad ábe bédé á aloŋ á Egipto békudɛɛ́ metake bwâmbwam. Nwógé ngáne béwennadté dɔ́ɔ nhyédé bɔ́ awôŋgɛn. Bɔɔb-pɔɔ́ hyǎg, mɛ̌lōm wɛ á Egipto.’
35 Anɛ́n Mosɛɛ mɔ́ɔ bad bé Israɛl bémbāŋgē á yə̌l boŋ bésɛdté mɔ́ bánken, ‘Nzɛ́-módɛ́ abagé wɛ kunze âkamlɛn ne âkáad sé?’ Mɔ́-ʼaá Dyǒb dénlōmmē âkamlɛn ne âsoŋ ábē bad. Nɛ́n dêmbenléd áde ángɛl êmpiíʼɛ́ mɔ́ áde bwɛl bénkōbpē muú.
36 Mosɛɛ awed mɔ́ɔ ambídɛ́n bad bé Israɛl á Egipto. Ambɛ̌l ne eʼchemléd áwed ne á Eyəke é edíb é nkwɛ̌. Ambɛ̌l-lɛ menyáké ne eʼchemléd áde bébédé á ehyáŋge á etûn é móom mé mwɛ̌ méniin.
37 Anɛ́n Mosɛɛ mɔ́ɔ anláá bad bé Israɛl aá, ‘Dyǒb dɛ́lōmē nyé nkal éʼdəə́dəŋ awě ǎbīd átîntê echɛ̂n melemlem nɛ̂ŋgáne álómé me.’
38 Melemlem mé Mosɛɛ mɔ́ɔbédé nlatɛ́n ne ábɛ̄d bad á ehyáŋge. Abédé áwed ne ábɛ̄d betaa áde ángɛl eche Dyǒb dénlōmɛ̄nnē nlébtéd á Mbɔɔd e Sinai énhɔ̄bpē áwāb. Ḿmɛ́n nlébtéd ḿme Mosɛɛ ânkudté wɛ́ɛ ángɛl mɔ́ɔ syánē dédíí déhídɛɛ́.
39 “Ábɛ̄d betaa bénkênwógɛ́nné Mosɛɛ, boŋ bémbāŋ mɔ́ á yə̌l, bétimé béwēmtān âtim ámbīd á Egipto.
40 Áde Mosɛɛ ályə́gé adé á mbɔɔd e Sinai dɔ́ɔ bad bé Israɛl bélâŋgɛɛ́ mwǎnyaŋ Arɔnɛ bán, ‘Bɛlé sé bwěm ábe bɛ́bē nɛ̂ŋgáne myǒb ábe bɛ́lyə̄gēd sé áyə̄le séebíiʼɛ́ dyam áde ábɛ́nlédé ne Mosɛɛ awě ambídéd sé á Egipto.’
41 Hɛ́ɛ bébɛ́lé chǒm éche éwágné mwǎn a nyag boŋ bébootéd eʼlém awúu âbɛ chɔ́ mendɛ. Bêmbɛl kə́ə́ŋne ngande, âwóg menyiŋge ne chǒm éche bébɛ́nlé ḿmab mekáá.
42 Dɔ́ɔ Dyǒb ákúnnédé bɔ́ mbíd boŋ áchennéʼ bɔ́ âkânned ngumɛ éche édé ámīn. Ébɛ́nlédé ngáne éténlédé á kálag e bekal béʼdəə́dəŋ nɛ́n bán,
‘Á-bad bé Israɛl, áde nyémbɛ̄ɛ̄ á ehyáŋge á etûn é móom mé mwɛ́ méniin saké mɛɛ́ nyékwɛ́nléʼáá káa nyétúmméʼáá eʼlém âbɛ mendɛ.
43 Tɛ́ndɛ echě dyǒb áde béchəgɛɛ́ bán Molɛk mɔ́ɔ nyémpēmmē.
Ediídiŋgɛ-ʼɛ éche tintinɛ a dyǒb áde béchəgɛɛ́ bán Rɛfan chɔ́ɔ̄ nyéhyɔ́mnáá.
Ḿmɛ́n myǒb mɔ́ɔ̄ nyébɛ́nlé mekáá boŋ nyébwɔ̄gkē mebóbóŋ.
Né-ɔɔ́, mɛ̌běn nyé, nlóm nyé hǒm áde áchábnédé tómaa aloŋ á Babilɔn.’ ”
44 Stefanusɛ ambɛ́ abád ámpē aá, “Áde ábɛ̄d betaa bébédé á ehyáŋge bénwōŋ Ebem é Dyǒb échě élûmte nɛ́n bán Dyǒb ádé ne bɔ́. Bénlōŋ chɔ́ nyaa echě Dyǒb dénlāāʼɛ́ Mosɛɛ aá álôŋ chɔ́. Nsáaned ḿme Dyǒb délūmēdtē Mosɛɛ mɔ́ɔ ánhīdtē.
45 Ámbīd e póndé ábɛ̄d betaa bênkǒb ene tɛ́ndɛ á mekáá ḿme ábab besáá. Bénwālē chɔ́ áyə̄l áde bɔ́ɔbɛ Josua békóbné meloŋ ndɔɔb echě Dyǒb dênnanɛ́ɛ́ bɔ́ bad áte. Ene tɛ́ndɛ embɛ́ ebɛ́ áhed kə́ə́ŋne á póndé eché Dabidɛ.
46 Nsimé ń Dyǒb ńhídéʼáá Dabidɛ. Né-ɔɔ́, ancháŋ Dyǒb aá ábɛ mɔ́ kunze mɔ́lōo Dyǒb áde Jakɔbɛ ábɛ́nléʼáá ndáb.
47 Boŋ Solomonɛ, Dabidɛ mwǎn, mɔ́ɔ̄ antǐm Dyǒb ene ndáb alóo.
48 Boŋ kénɛ̂ Dyǒb á Ngum éēdyɛ̄ɛ̄ʼɛ́ á ndáb eché baányoŋ bélóŋné mekáá. Édé nɛ́n ngáne nkal éʼdəə́dəŋ nhɔ́g ahɔ́bé aá Dyǒb áhɔ́bé aá,
49 ‘Nkoŋ ḿmīn mɔ́ɔ̄ ńdé ádêm atii dé nkamlɛn,
nkǒŋsé-ʼɛ ḿbɛ́ wɛ́ɛ ḿbannɛɛ́ mekuu.
Nyaa e ndáb ehéé nyéhɛle-sɛ nyêlóó mɛ?
Kéʼɛ héé mɛ́kɔ̄mmɛ̄ɛ̄ áte?
50 Mměn meémaaʼɛ́ ábɛ́n bwěm abɛl-ɛ?’ ”
51 Stefanusɛ ambád ahɔ́b aá, “Nyêdíi bad ábe béwúú nló áte. Nyêlɛlé nlém á abum. Nyêkɔ́lé metúu áyə̄l e eyale é Dyǒb. Nyêdíi melemlem nɛ̂ŋgáne ábɛ̄n betaa, nyêtə̂ŋgan Edəə́dəŋ éche Ésáá.
52 Nkal éʼdəə́dəŋ ké nhɔ́g alyəgé áse awě enkênkǔd metake á mekáá ḿme ábɛn betaa-yɛ? Bénwūū mésɛ́nzɛ mé Dyǒb mésyə̄ə̄l ḿme seʼ bɔɔ́d mêmbɛ̌l ehə́ŋgé áyə̄l e epɛ éche Ane awě abɛle mekan ḿme métə́ŋgɛ́né. Nyé-ʼɛ bɔɔb nyêsómé mɔ́, nyêwúú-ʼɛ mɔ́.
53 Nyé běn-naá nyêkudé mbéndé éche Dyǒb álómé mbwiined ne éche ángɛl boŋ kénɛ̂ nyéehídɛɛ́ chɔ́.”
Bélúmé Stefanusɛ meláá
54 Áde bad bé mbwɔ́g béwógé mekan ḿme Stefanusɛ áhɔ́bé, bênlǐŋ bwâmbwam kə́ə́ŋ yə̌l ésōgē bɔ́ áte.
55 Stefanusɛ-ʼɛ Edəə́dəŋ éche Ésáá énlōn mɔ́ áte. Nɛ́ɛ ánɔ́né ámīn ányīnēʼ ehúmé é Dyǒb, ányīnēʼ Yesuɛ ngáne átyéémé Dyǒb á ekáá émbáá.
56 Dɔ́ɔ áhɔ́bɛɛ́ aá, “Nyénɔneʼ, nnyíneʼ nɛ́ɛ dyǒb ánédnédé, Mwǎn-a-Moonyoŋ átyéémé Dyǒb é ekáá émbáá.”
57 Hɛ́ɛ bad bé mbwɔ́g béhédé esaád é ngíne békútɛ́n-nɛ metúu ne mekáá boŋ bɔ́ moosyəə́l bébōnlād mɔ́.
58 Bêndol mɔ́ bésyəŋnéd mɔ́ á dyad-tê, bébootéd mɔ́ meláá alúm. Bad ábe béntyēēm mbóŋ âkɔ́gsɛn Stefanusɛ bénhūd ḿmāb nkob áyə̄l békɛ bébānē áʼsō-te wɛ́ɛ kɔ́demod pɔ́g bán Sɔɔlɛ ánɔne bɔ́.
59 Áde bélúmɛɛ́ Stefanusɛ meláá nɛ̂, ankáné aá, “A-Sáŋgú Yesu, mmǒŋ kǒb échêm edəə́dəŋ.”
60 Dɔ́ɔ ábwɔ́gé mebóbóŋ boŋ ákāntē ehɔ́b ámīn aá, “A-Sáŋ, lagsɛ́n bɔ́ ḿmɛ́n mbéb ḿme bébɛlɛɛ́.” Amaá-aá ahɔ́b nɛ̂, awɛ́-ʼɛ.