24
End asoxari ar Isak eŋ
1 Ga niyitarak, Abëraxam kwël dëŋ ko xarënd. Axwën Kaxanu yël baŋo oɓetak ol gër ɓeỹ ɗek.
2 Akey amat, Abëraxam w̃ac këŋo axarëk ar okaɗëp od gër ekun edexëm an, ar bax nëkonand ɗek napul irexëm an, do fel këŋo: «Këla, ɗilaliw tan ataxan andeƴ aŋ gër emef endam.
3 Awa gërëgako yaŝarël gër ow̃ac or Axwën Kaxanu, mëŋ ar rik orën do gë ebar an, mëne din aƴëŋo cala na asoxari ar asëñiw̃ën an gër odënaw̃ od gër ebar ed Kanahaŋ, ro gër ed lëg këme.
4 Ƴeyiɗ xali gër ebar edeɓi, gër ed rëw̃ këne fën, eƴo calaw asoxari ar asëñiw̃ën Isak an.»
5 Yaka këŋo xaɗëp in: «Ɓamat asoxari an, aŋo ñandiɗ na exe tëfëgu xali gër ebar elo ro. Mo ɓakaliɗ nde fën asëñix?»
6 Yaka ko Abëraxam: «Adokiŋ, din këreƴëŋo ɓakaliɗ na ɗe!
7 Axwën Kaxanu, mëŋ ar ex gër orën an, nëcëtëgu ke gër ekun ed faba, gër ed rëw̃ këne. Mëŋ w̃acëgu ke do yaŝar ko mëne ayël këɓi yël oxwën or ebar elo ro ol, ɓërandëw̃ëra andam ɓën. Mëŋ dëŋ këŋo law̃ënëgu meleka irexëm in exi ɗëngweli. Awa fën këƴo ŝotëguɗ asoxari ar asëñiw̃ën an.
8 Eyaŝar ed nëỹali këmi elo, ax bo na ga sëra ki, angëmëne asoxari an aŋo ñandi ex na exi tëfëgu. Ɓari din këreƴëŋo ɓakaliɗ na fën asëñiw̃ën.»
9 Ata xaɗëp in lilali ko ataxan aŋ gër emef end Abëraxam, axwën arexëm eŋ. Mondako yaŝar baxo mëne ari ko ri er fel këŋo in.
End ebar ed Abëraxam eŋ
10 Ga xucak eŋo, xaɗëp in w̃eɗ këɓi ogelemba epëxw gër kece ir ogelemba od axwën arexëm, do kwël ƴe ko, gë ɗek ɓeɓëxëɓënaxik ɓër fëxwëndëra baŋo axwën arexëm ɓën. Ƴe ko kwël ond gër ebar ed Mesopotami oŋ, xali gër angol and Naxor.
11 Mondako ƴe bani ɓakey ɓakey, h̃ataxën këni ɗam gër angol, ler në andu. Ata xaɗëp in foxin këɓi ogelemba ok eni pedaraxën ɓër enga endexëm ɓën. Amëd aŋo bani ƴowërawënd genëka, ɓësoxari ɓën gër edëmb ed men.
End cale ind xaɗëp ir Abëraxam eŋ
12 Ata xaɗëp in ŝale ko mondako: «Axwën, wëj ex Kaxanu, ar yata këŋo Abëraxam, axwën aram an. Axara xara këmi, yelex doro fëña iram in, do masinële mondako mëne alëkaya lëkaya këƴ eter ed yata këƴo axwën aram el!
13 Wëno ro këme xwëŝa, gër ed këni ƴowënd odënaw̃ od ɓela ɓër gër angol aŋo ok, eni dëmb men oŋ.
14 Endënaw̃ end këmo fel: “Axara xara këmi, ñëw̃ël eput edeƴ el me ceɓaxën men ond lapara këƴ oŋ”, do mëŋ exe yaka: “Awa ceɓël, arëmbën rëmbënëgu ɓëte ogelemba odeƴ ok eni ceɓ!” Gilexo asoxari ar sanan këƴo Isak, xaɗëp ireƴ an! Angëmëne mondako ri këƴ, anang këme nang mëne alëkaya dëŋ lëkaya këƴ eter ed yata këƴo Abëraxam, axwën aram el.»
End Rebeka eŋ
15 Xaɗëp in axo ŋata bana pere cale iŋo ga h̃atëgu ko gë eput el monapara, Rebeka aɓiw̃ ar Betuwel asëñiw̃ ar Milëka, asoxari ar Naxor, aɓaỹe ar Abëraxam an.
16 Endënaw̃ end yek mbaŋ ebaxo, emeja fo ɓayi baxo, do gë asoŝan ani nangër bana. Mëŋ ŝëla bax gër andu rëmbëgu ko men oŋ.
17 Xaɗëp in hër ko, fed këni, do re ko: «Axara xara këmi, ñëw̃ël eput edeƴ el, me ceɓaxën men ond lapara këƴ oŋ.»
18 Yaka ko endënaw̃ eŋ: «Ceɓël faba, ceɓël!» Ỹëw̃ ko aỹand eput el, exo ceɓaxën xaɗëp in.
19 And fed këŋo aŋ, endënaw̃ eŋ re ko: «Arëmbën këmëni rëmbënëgu ɓëte ogelemba odeƴ ok eni ceɓ xali eɓi ped.»
20 Ata xat ko aỹand gër aceɓa men ond ɓayita bax gër eput oŋ. Ɓaka ko aỹand exo dëmbëgu ɓëte polo gër andu. Rëmbëndëra këɓi mondako ɗek ogelemba ok.
21 Ata asoŝan an ko yëlarand ba Axwën Kaxanu dëŋ nde rik eŋo ex yexën fëña irexëm in.
22 And ŝeɓ këni ogelemba xali fed këɓi aŋ, asoŝan an yëpëtën këŋo anëna atiɓax and kaŋe, gë ɓëŋwën ɓëtiɓax ɓënd kaŋe, do ɓakëra këŋo endënaw̃ eŋ gër onëxar.
23 Xaɗëp in w̃ëka ko: «Wëj endënaw̃ end noỹo wa hi këƴ? Axara xara këmi, pelële. Aŝot nde këmi ŝot gër ndewën në er këɓo xey?»
24 Yaka ko endënaw̃ eŋ: «Wëno itox ind Betuwel hi këme. Faba iram, asëñiw̃ ar Milëka, alindaw̃ ar Naxor, hi ko.»
25 Re ko ɓëte: «Er këni ƴamb ogelemba in ax gi ex na mopaỹ gër ndeɓi. Ɓëte aŝot kën ŝot gër ed këŋun xey.»
26 Ata asoŝan an ga rëngw ko, foxi ko gër lëngw ir Axwën Kaxanu.
27 Re ko: «Aye ri ko Axwën Kaxanu, mëŋ ar yata këŋo Abëraxam, axwën aram an. Gayikwa alëkaya lëkaya ko eter ed yata këŋo axwën aram el. Axwën Kaxanu w̃ëlaw ke ŝëw̃ gër ɓëmaỹe ɓënd axwën aram.»
28 Ata endënaw̃ eŋ hër ko eŋo tëfëtanëx nëm ɗek endeƴ eŋo.
29 Rebeka, imaỹe itoŝan ebaŋo na ind bano w̃acënd Labaŋ. Labaŋ hërëgu ko gër ed ebaxo asoŝan ajo, ler gër andu.
30 Ga wateli baŋo aɓinëm Rebeka anëna aŋ, gë ɓëŋwën ɓëŋ, do wël baŋo ga ko reƴa ɓend felëgu baŋo asoŝan ajo ɓeŋ, ƴowaxënëgu baxo Labaŋ gër asoŝan ar h̃atëgu bax gë ogelemba ok, ler gër andu.
31 Ata re ko Labaŋ: «Ƴow wëj ar gë oɓetak or Axwën Kaxanu an! Inew̃a ɓayixën këƴ gër ed h̃atëgu këƴ ro? Ƴene gër ndeɓi, aŝotën këmëni ŝotën ogelemba ok gër ed këni hi.»
32 Asoŝan an h̃at ko gër iciw̃. Labaŋ fel këɓi odexëm enëɓi pëtëra ogelemba ok, do enëɓi kwëtindëra olëɓ oŋ. Xoɓëndëran këɓi ondës do gë enenar. Yël këɓi ɓëte asoŝan ajo do gë ɓela ɓër laŋëtagu baŋo ɓën men ond eni neɓaraxën osapar oreɓën oŋ.
33 Ata rëɗën kënëɓi ecemar el. Ɓarikan asoŝan ajo re ko: «Wëno pere fo këme reƴa olaw̃ën ol ɗamana mi ƴambëraxën.» Yaka këŋo Labaŋ: «Awa deƴal!»
34 Ata re ko: «Wëno xaɗëp ir Abëraxam hi këme.
35 Axwën Kaxanu mbaŋ yël këŋo oɓetak ol axwën aram an, do ala ar gapak hi ko. Ayël yël këŋo oɓeci, gë opeỹ, gë oxeƴ, gë koɗi, gë kaŋe, gë ogelemba, gë opali, gë okaɗëp otoŝan, do gë okaɗëp otoxari.
36 Sara, alindaw̃ ar axwën aram an, gand oxar go dëŋ rëw̃ën këŋo itoŝan. Do axwën aram an, asëñiw̃ ijo yël këŋo ɗek er xwën ko in.
37 Wëno ayaŝar yaŝar këme gër axwën aram mëne ari këme ri ang fel ke ak: “Këreƴo calaɗ na asoxari ar asëñiw̃ën an gër odënaw̃ od gër ebar ed Kanahaŋ, gër ed lëg këme ro.
38 Ɓarikan ƴeyiɗ gër ɓër hi këmi ekun eɓat, gër ɓër ɓar këmi andëw̃ëra. Fën këƴo ŝalagu asoxari ar asëñiw̃ën an.”
39 Wëno yaka këmo axwën aram an: “Ɓamat asoxari an axo maɗ na exe tëfëgu.”
40 Yaka ke: “Wëno din këme rind er re ko Axwën Kaxanu in, mëŋ dëŋ këŋo law̃ëneliwëgu meleka irexëm in exi dëca ex ye fëña ireƴ in. Calaguɗo asoxari ar asëñiw̃ën an gër ɓër ɓar këmi andëw̃ëra, gër ɓër hi këmi ekun eɓat.
41 Angëmëne ah̃at h̃at këƴ gër ɓër ekun edam, ax bo na ga sëra ki eyaŝar ed yaŝar këƴ elo. Ɓëte angëmëne ɓën eni ŋëp eni yëlëgu endënaw̃ eŋ, oŝëɓa ax bo na ga sëra ki gë eyaŝar ed yaŝar këƴ elo.”
42 Doro ga h̃atëgu këme gër andu, ŝale këme: Kaxanu, wëj ar yata këŋo Abëraxam, axwën aram an, dëcale ex ye fëña iram in. Axara xara këmi, masinële asoxari ar asëñiw̃ ar axwën aram an.
43 Nëkoɗ ga xwëŝa këme ler gër andu ro, endënaw̃ end kë ŝanëgu edëmb ed men do wëno mo mëka: Këla ñëw̃ël eput edeƴ el me ceɓaxën men ond lapara këƴ oŋ,
44 do mëŋ exe yaka: “Awa ceɓël, arëmbën këmëni rëmbënëgu ogelemba odeƴ ok eni ceɓaxën ɓën ɓëte!” Gilexo asoxari ar sanan këƴo asëñiw̃ ar axwën aram an!
45 Ɗamana me ŋata cale indam iŋ, h̃atëgu ko Rebeka, eput el monapara. Ŝëla ko gër andu do rëmbëgu ko men oŋ. Ata wëno re këme: “Axara xara këmi, ñëw̃ël eput edeƴ el me ceɓaxën men ond lapara këƴ oŋ.”
46 Ỹëw̃ ko aỹand eput ed lapara baxo el, do re ko: “Ceɓël, arëmbën këmëni rëmbënëgu ɓëte ogelemba odeƴ ok eni ceɓ!” Wëno ŝeɓ këme, do ɓëte rëmbënëgu këɓi ogelemba ok ŝeɓ këni.
47 W̃ëka këmo: “Endënaw̃ end noỹo wa hi këƴ?” Yaka ko: “Aɓiw̃ ar Betuwel hi këme! Faba iram, asëñiw̃ ar Naxor hi ko, itoŝan ind rëw̃ këŋo Milëka iŋ.” Wëno ataŋ ɓakëra gë amocën aŋ, do gë ɓëŋwën ɓëŋ gër onëxar.
48 Axwën Kaxanu, mëŋ ar yata këŋo Abëraxam, axwën aram an, w̃ëlaw ke sëw̃ wëno ar ocal od asoxari ar asëñiw̃ ar axwën aram an. Mëŋ ŝëxwëndër këɓo gë endënaw̃ end aɓinëm ar axwën aram eŋ. Ata ga rëngw këme, foxi këme gër lëngw ir Axwën Kaxanu, ŝëkwa këmo.
49 Awa gërëgako angëmëne kwël lëkaya kën do aɓayeli ɓayeli këŋun aminëmëra and gë axwën aram aŋ, peline. Angëmëne ax gi ex na mondako, ɓëte peline me gi gë enang nang.»
50 Ata Labaŋ do gë Betuwel yaka këni: «Endeƴ eŋo gër Axwën Kaxanu xaniwëk, ɓiyi ami kor na mi de aw̃a w̃a këmi ba ami ma ex na.
51 Nëkoɗo Rebeka, meɗëlo en ƴe. Gilexo alindaw̃ ar asëñiw̃ ar axwën areƴ an, ang re ko Axwën Kaxanu ak.»
52 Xaɗëp ir Abëraxam in ga wël ko eŋo, foxi ko, gër lëngw ir Axwën Kaxanu, eƴiỹ el ŋëŝ gër ebar.
53 Yëpëtëgu ko oỹënga or eñaŋënan or koɗi, gë or kaŋe, do gë ɓanjëm, yëlëra këŋo Rebeka. Yëlëra këɓi ɓëte ɓeɓëxëɓënaxik aɓinëm ar Rebeka do gë nëm irexëm.
End eñër ed Rebeka eŋ
54 Ga xucak eŋo, xaɗëp ir Abëraxam in do gë ɓër laŋëtagu baŋo ɓën ƴambëra këni, ŝeɓëra këni, ata lakira këni. Ga xeyëk, and nëngëtara këni aŋ, xaɗëp in re ko: «Teɓine ngwa me ɓaka gër axwën aram.»
55 Yaka këno aɓaỹe ar endënaw̃ do gë nëm: «Ɓayileɓo wa pere endënaw̃ eŋ ɓakeƴ epëxw, do gwëre ngwa en ƴeɗ.»
56 Yaka këɓi: «Kërene cac na ɗe gayikako Axwën Kaxanu rik ye ke fëña iram in. Teɓine me maỹi gër axwën aram.»
57 Yaka këno: «Macënëŋone endënaw̃ eŋ enëŋo mëkaye er yëla ko in.»
58 Awa ga w̃ac këno Rebeka, w̃ëka këno: «Ỹandi ki nde en ƴe gë ala ajo?» Yaka ko: «Iyo aỹandi ỹandi ke.»
59 Ata w̃a këni enëɓi teɓ eni ƴe gë Rebeka, ar ekun edeɓën an, mëŋ do gë xaɗëp isoxari irexëm in. Kwël sëfër këni gë xaɗëp ir Abëraxam in do gë ɓër laŋëtaw baŋo ɓën.
60 Ɗamana eni ƴexën, ŝalen këno Rebeka mondako:
«Wëj aɓaỹe areɓi an,
oɓaŝ oreƴ ol gilexëni owëli owëli!
Ɓërandëw̃ëra andeƴ ɓën
kwënindëlexëni ɓangol ɓand ɓërangoỹëra andeɓën ɓaŋ!»
61 Rebeka do gë okaɗëp otoxari odexëm ok ga ỹëpara këni ƴaŋ gër ogelemba, kwël sëfa këno asoŝan an. Xaɗëp ijo, mondako w̃ëla baŋo Rebeka.
62 Amëd aŋo, rëfa baxo Isak ga hiw ko gër andu and bani w̃acënd Laxahi Rohi gayik gand ladawe ir Negeb lëg baxo.
63 Genëka, Isak ŝan ko exo nëkonaraw gër apuỹ. Ga rënëta ko, wat këɓi ogelemba ga këni ƴow endexëm eŋ.
64 Ata Rebeka ga rënëta ko, wat këŋo Isak. Ga raɗ ko, feda ko gër gelemba,
65 do w̃ëka këŋo xaɗëp ir Abëraxam in: «Noỹo ex wa asoŝan ar gër apuỹ ar këɓo xacagund ajo?» Yaka ko xaɗëp in: «Axwën aram Isak ex.» Ata Rebeka laɓaya ko anjëm and baxo laɓayarand aŋ.
66 And fed këni aŋ, xaɗëp in sëfëtandëra këŋo Isak ɗek er riw baxo in.
67 Na ex Isak h̃ateli këŋo Rebeka gër aner and Sara, nëm irexëm. Mondako xana baŋo Rebeka, do mëŋ hi ko alindaw̃ ar h̃an këŋo. Mondako fuŋara baŋo end nëm ir seɓëta baŋo eŋ.