DAALƐA
Mↄizi lá sɛ̃́ia
Yã́ pↄ́ kú láɛ bee guuↄ
Bibeli lá sɛ̃́ia tↄ́n Daalɛa. À luabɛ ń dṹniao kɛa yã'òwɛ̃ɛ, ì to wà dↄ̃ lá Lua gbɛ̃nazĩnaↄ kɛ̀, lá duuna ń taasio gɛ̃̀ dṹnia guu, lá Lua ì yã́sɛ ń gbɛ̃nazĩnaↄ. Bee gbɛa lápi bui pↄ́ wì mɛ Isailiↄ bↄkĩi ↄ̀lↄwɛ̃ɛ.
Lɛɛ 1-11. Kpelewa wá fↄ̃ dṹnia pↄ́ wá kú a guuɛ bee gbá dↄ̃i? Kpelewa gbɛ̃nazĩna dɛi? Dé a dɛ a ũ dṹnia guui? Bↄ́yãi gbɛ̃nazĩnaↄ ìↄ ĩ́i ń kↄ̃oi? Vãipi ɛsɛ kúa? Yãgbɛaa beeↄá wá gbãdeↄ yã́ɛ ↄ̃ Daalɛa lá lɛɛ 1-11 lɛ́ a bↄↄlɛkɛwɛ̃ɛ: Gↄ̃ɛ ń nↄɛo kɛa (1-2), an kɛ̃akↄ̃wa ń Luao (3), Abɛli ń Kãinio (4), Nↄee yã́ ń idaa dṹniala yã́o (6-9), Babɛli kpɛdidiakↄ̃a (11).
Lɛɛ 12-50 lɛ́ lá Lua gbɛ̃nazĩna suabaayã zɛkàlɛ yã'owɛ̃ɛ, lá à Isaili dezi káauↄ sìsi à ń sɛ́ a zↄ̀blenaↄ ũ. Ablahaũ tↄbↄ̀ a luanaaikɛa ń a misiilɛa Luaɛo yã́iɛ, ↄ̃ aà yãkɛapi lɛ́ gbɛ̃́ↄ da zɛ́wa e ń a gbão (12.1-25.18). Bee gbɛa aà nɛ́ Izaaki ń aà tↄũna Yakↄbu pↄ́ wì mɛ lↄ Isailio ń a nɛgↄ̃ɛ gbɛ̃ↄn kuɛpla pↄ́ dɛ Isaili bui kuɛplaↄ dezi káauↄ ũo yã́ (25.19-35.29). Yosɛfuá Yakↄbu nɛ́ↄ doɛ. Yakↄbu ń a nɛ́ↄ ń a daɛↄ taa Egipi bùsuu yã́ musu, Yosɛfupi mɛ́ ń mide ũ (37.1-50.26).
Daalɛa lá yã́ pↄ́ gbɛ̃́ káaueↄ kɛ̀ↄ bↄↄlɛkɛ̀wɛ̃ɛ, azaiasa yã́ pↄ́ Lua kɛ̀ↄ. Gĩa sɛ̃́ia lápi Lua dṹniakɛa bↄↄlɛkɛ̀wɛ̃ɛ. Bee lɛ́ Lua zↄ̃ↄkɛ ↄlↄwɛ̃ɛ. Aàpi mɛ́ kɛ̀. Lápi láakĩi Lua lɛgbɛ̃̀ à mɛ̀ á gi àↄ laaidↄ a gbɛ̃́ↄwaɛ. Za lápi daalɛa e a midɛawa Lua mɛ́ mide ũ. Ì to wà a dↄ̃, ì yã́kpalɛkɛńnↄ à ń swã́gaga, ì a gbɛ̃́ↄ da zɛ́wa à dↄńlɛ, ì to an yã́ àↄ wɛbↄa lá á yeiwa.
Wá kɛ kpelewa ni? Lua ye wà a náaikɛ, wí lɛ́ pↄ́ a gbɛ̃̀ↄ yã́si, wíↄ zĩkɛ a yãdilɛaↄ ń a ikoyãↄwa. Lápi Isailiↄ fɛlɛkaayã ziↄ dàu a sìuwɛ̃ɛ, kɛ́ wà e dↄ̃ lá an dezi káauↄ Lua náaikɛ̀, wí Lua náaikɛ màa gbã sↄ̃.
1
Lua dṹnia kɛa
Asĩnizĩ Lua musu ń zĩ́lɛo kɛ̀. Gu da pãɛ, a kɛkɛao, gusia mɛ́ da ísiaa, ↄ̃ Lua Nisĩna lɛ́ yàakpa ípia. Ɔ̃ Lua mɛ̀: Gu pu!* Ɔ̃ gu pù. A è gupuapi maa, ↄ̃ à gupua kɛ̃̀aa ń gusiao. À tↄkpà gupuaɛ fãanɛ, gusia sↄ̃ gwãasĩna. Gu sì, gu dↄ̀, a gↄↄ sɛ̃́ian we.
Ɔ̃ Lua mɛ̀: Bàluma àↄ ku íↄ zãnguo, kɛ́ à ípiↄ kɛ̃kↄ̃wa. Ɔ̃ à bàluma kɛ̀ màa, à í pↄ́ kú bàluma zíɛ kɛ̃̀kↄ̃wa ń í pↄ́ kú a musuo. Ɔ̃ à tↄkpà bàlumapiɛ luabɛ. Gu sì, gu dↄ̀, a gↄↄ plaaden we.
Ɔ̃ Lua mɛ̀: Í pↄ́ kú zĩ́lɛ kãaa gudoũ, gugii bↄ. Ɔ̃ à kɛ̀ màa. 10 À tↄkpà gugiipiɛ tↄↄlɛ, ↄ̃ à tↄkpà í pↄ́ kã̀aaɛ ísia. Ɔ̃ a è à kɛ̀ maa. 11 Ɔ̃ Lua mɛ̀: Láↄ bↄlɛ tↄↄlɛ ń sɛ̃̀ wɛdeↄ ń lí nɛdeↄ, baade ń a buio. Ɔ̃ à kɛ̀ màa, 12 láↄ bↄ̀lɛ tↄↄlɛ ń sɛ̃̀ wɛdeↄ ń lí nɛdeↄ, baade ń a buio. Ɔ̃ Lua è à kɛ̀ maa. 13 Gu sì, gu dↄ̀, a gↄↄ àaↄ̃den we.
14 Ɔ̃ Lua mɛ̀: Pↄgupunaↄ aaↄ ku musu, aaↄ fãanɛ kɛ̃́kↄ̃wa ń gwã́o, aaↄ dikpɛↄ ń gↄↄↄ ń wɛ̃ↄ ↄlↄnɛ́. 15 Aaↄ dɛ pↄgupunaↄ ũ musu, kɛ́ aaↄ dṹnia pu. Ɔ̃ à kɛ̀ màa. 16 À pↄgupuna zↄ̃ↄↄ kɛ̀ mɛ̀n pla, a pↄ́ pↄ́ gbãa ìↄ kible fãanɛ, a pↄ́ pↄ́ busɛ ìↄ kible gwã́. À saanaↄ kɛ̀ lↄ. 17 À ń pɛpɛ musu aaↄ dṹnia pu, 18 aaↄ kible fãanɛ ń gwãasĩnao, aaↄ gupua kɛ̃kↄ̃wa ń gusiao. Ɔ̃ a è à kɛ̀ maa. 19 Gu sì, gu dↄ̀, a gↄↄ síiↄ̃den we.
20 Ɔ̃ Lua mɛ̀: Pↄ́ wɛ̃nideↄ í pa yↄ̃̀ɛyↄ̃ɛ, bãↄ ligua musu, aaↄ vua bàlumau. 21 Ɔ̃ à pↄ́ wɛ̃nide pↄ́ kú íu yↄ̃̀ɛyↄ̃ɛↄ kɛ̀ ń kpↄ̀ gbɛ̃̀nɛↄ píi baade ń a buio. À bãↄ kɛ̀ píi lↄ baade ń a buio. Ɔ̃ a è à kɛ̀ maa. 22 À báaadàńgu à mɛ̀, aaↄ nɛ'i, aaiↄ kↄ̃́, kpↄↄ i ísia pa, bãↄ i kↄ̃ tↄↄlɛ. 23 Gu sì, gu dↄ̀, a gↄↄ sↄoden we.
24 Ɔ̃ Lua mɛ̀: Pↄ́ wɛ̃nideↄ aaↄ ku tↄↄlɛ, pↄtuoↄ ń pↄ́taa'onkuawaↄ ń sɛ̃̀anↄbↄↄ baade ń a buio. Ɔ̃ à kɛ̀ màa. 25 Lua sɛ̃̀anↄbↄↄ kɛ̀ baade ń a buio. À pↄtuoↄ kɛ̀ baade ń a buio. À pↄ́taa'onkuawaↄ kɛ̀ baade ń a buio. Ɔ̃ a è à kɛ̀ maa.
26 Ɔ̃ Lua mɛ̀: Wà gbɛ̃nazĩnaↄ kɛ wá taa ũ, aaiↄ dɛwáwa, aaiↄ iko vĩ kpↄↄwa ń bãↄ ń pↄtuoↄ ń sɛ̃̀anↄbↄↄ ń pↄ́taa'onkuawaↄ píi. 27 Ɔ̃ Lua gbɛ̃nazĩnaↄ kɛ̀ azĩa taa ũ. Aà zĩa taa ↄ̃ à ń kɛ́ a ũ. À ń kɛ́ gↄ̃ɛ ń nↄɛoɛ.§ 28 À báaadàńgu a ònɛ́: Àↄ nɛ'i, íↄ kↄ̃́, í dṹnia pa, íↄ gbãablewà. Àↄ iko vĩ kpↄↄwa ń bãↄ ń pↄ́ wɛ̃nide pↄ́ ì táa'o tↄↄlɛwaↄ píi. 29 Ɔ̃ Lua mɛ̀: Ma pↄ́ wɛ́nade pↄ́ kú tↄↄlɛwaↄ kpàwá á pↄblea ũ píiɛ ń lí nɛdeↄ píi. 30 Ma blɛ pↄ́ ì bↄlɛ tↄↄlɛwa kpà pↄ́ wɛ̃nideↄwa píi an blɛ ũɛ, nↄ̀bↄↄ ń bãↄ ń pↄ́taa'onkuawaↄ píi. Ɔ̃ à kɛ̀ màa. 31 Lua pↄ́ pↄ́ á kɛ̀ↄ è píi, à kɛ̀ maa wásawasa. Gu sì, gu dↄ̀, a gↄↄ sooloden we.
* 1:3 2Kln 4.6 1:7 2Piɛ 3.5 1:26 1Kln 11.7 § 1:27 Mat 19.4