21
Yeesu hiiguna Yerusaleemuge hari hhaꞌaloo
(Maariko 11:1-11; Luuka 19:28-40; Yohaana 12:12-19)
Yeesu haa sirakoomiisee dosi giyaa ilii daadaauusiri yaamu gu Yerusaleemuge, gi dayri tongoo da Betifaage, daa ilaciyaa waara haa oõ gu Miseyituuni.* Teꞌesii, Yeesu gi ya⁄abi sirakoomiisee dosi cada, sigigi kaay tuba, “Taa⁄amida tongotiray naqatloo da pandaa doogunay waara. Qatlay goo ilii daadee tongoteesii, cirakiray hoo slayday daqutoꞌoo haa nanku daqutoꞌoo digiĩ kufi. Unkuray gweedankina, ligiraa khayday tiꞌii daqa dooii. Bere unkuray dangoo maasi ha heedi gimba waku, sugu kaadee ubee, ‘Looimoo gu Goõ gi slai,’ doo hheꞌesiye heedikee dangoo geemay ciraai.” Gimbaki yaay ca⁄i taqaaqay, ma dabuꞌudi gimbakira daa tletimi ha Isaaya tletimiisay gu Iliitleemu tuba,
“Kaawa sa hida gu yaamu gu Sayuuni ubee,
‘Yuꞌudaa mutemi googuna yaa khoci daqa doogunay!
Ina ti murumuꞌuusay yaanii day rawaa gu daqwayge,
yaani ilii day nanku daqway, nanku daqutoꞌoo.’ ”
Da hheꞌesi, sirakoomiisetira da cada gi waaudiri, inay gi laqiri idoo sigaani ilii kaay ha Yeesu. Inay suguraagi khayri daqutoꞌotira haa daqumokira. Teꞌesii, inay gi hhafiifiniri qayroo koina dandaiĩ gu daqwaai hhakeesii, da hheꞌesi Yeesu gi ibiidi rawaa gu qayroo hhakeesii. Raqa da didiri da hida gi hhafiifiniri qayroo koina amooge, wakinay yaagi qeetimisiri elemu gu khai, haa gigi hhafahhafiri amooge, ma laqaniri muree daqa Yeesuge. Raqatira da hida daa giyati pandaa dosii haa hatira daa aluũ kosaa waara, gonkoinaa gi maahhiri tay kakaanay tuba,
“Nanku Dawdi, dugu hhaꞌaleesiye!
Duguũ ⁄aafi ina gwaa khawa hari uma gu Taataa Iliitleemu!
Iliitleemu dugu hhaꞌaleesiye rawaa gu rawge.”
10 Yeesu giyaa ilii day Yerusaleemuge, hida goõ gu yaamu hhakee hiraatii tlairi, hingigi maamisiri inay haa inay tuba, “Hiĩ ti miyaa?” 11 Raqatee da hida daa waara sliimaa haa Yeesu, gi ilaki⁄isidi inay tuba, “Hiĩ ti Yeesu. Ina ti tletimiisaykira gwaa yaamu gu Nasareeti da Galilaaya dahha.”
Yeesu mara gu didiruge gu Iliitleemu
(Maariko 11:15-19; Luuka 19:45-48; Yohaana 2:13-22)
12 Da hheꞌesi, Yeesu gii day efeenaa da mara gu didiruge gu Iliitleemu. Teꞌesii, gi tlaatleesi gusiisiru hida goõ gwaa naadiidimee haa gwaa kirigiigimee idadu sa hadimisu sadaaka. Slime gi slaslakhi meesasuu gu hida gwaa alaalaamee peesay, haa kiteeri gu hida gwaa naadiidimee kundee. 13 Ina gi kaay sa inay tuba, “Daa handikimi Handikaa da Iliitleemuge tuba, ‘Mara goy duguti eteedina mara gu ilii firoo.’ Inkoo unkuray gwaatii fookidiri ‘maraiya da fiisiisee.’
14 Hida gwaa ilahhamaahhamee haa sletuusee gi ilii hadakayri Yeesu mara gu didiruge gu Iliitleemu. Ina gigi hhoeemisi inay. 15 Teꞌesii, hhapalooee da deni haa maarimamaa da sariyaa da diini, yaa aniri gimba gu bakaꞌasa Yeesu giyaa yondiidi. Kara, yaa akhasiri daaqay maahhaminay mara gu didiruge gu Iliitleemu, kakaanay tuba, “Nanku Dawdi, dugu hhaꞌaleesiye.” Sa gimbakee, inay gi slahhaahhaairi. 16 Inay gi maasiri Yeesu tuba, “Ugu akhaakhamisidaabaslii daaqay hhakee idoó gi oiiꞌinee?” Yeesu gigi ilaki⁄isi inay tuba, “Ha akhaakhamisa. Unkuray haa somintiriibaslii Handikaa da Iliitleemuge? Daa kaadi tuba, ‘Hari afaiĩ gu daaqay gu digidakwi, haa hhakaꞌa gu ruꞌumee, ha slayda daareesa da loi.’ 17 Da hheꞌesi, Yeesu gigi may hida hhakee, gii ca⁄i yaamu gu Yerusaleemugo, gi waaudi tongoo da Betaniyaage, gi gui yade.
Yeesu ilawaasi ⁄ancimoo
(Maariko 11:12-14, 20-24)
18 Qatlay gu heetlawaa, Yeesu giyaa ilii kikaaki⁄iye Yerusaleemuge, yaa arimi qori. 19 Ina giyaa ilii khociicine, yaa arimi ⁄ancimoo kenga gu amooge, gugi ilii hadakay ciyoomoo gosii. Teesaaqay see, yaa slayba ⁄aamu, ti loo⁄oo kilesi ginaa slay. Teꞌesii, Yeesu gi ilawaasi ⁄ancimokee, kakaana tuba, “Etaa hamaa ⁄aamutaaba ⁄aamu.” Qatlaykeesii loi loii ⁄ancimokee gi kay sumuku. 20 Sirakoomiisee dosi giyaa ilii aniri gimbaki gungii ca⁄u daqa ⁄ancimooge, inay gi bakairi, kakaanay tuba, “⁄ancimoki hiĩ malee kay ciraai taqay?” 21 Yeesu gigi ilaki⁄isi inay tuba, “Gu lou, ana sangu kaawa unkuray ambee, bere ha ⁄imbiday Iliitleemu, qiigiꞌimoo see hhaku, ha yonditay ti hiĩ kilesiiba gu ⁄ancimoo. Gu lou, hiidahhasiday kaawa sa oki ubee, ‘Waaudi tiaa, taa⁄a hanguu kwahhade tlawa da didirige,’ gimbakee hiilaqadi teesaaqay. 22 Kara, gimba sliimaa ga firintee firoo doogunay, Iliitleemu sangu hadisi, bere ha ⁄imbiday ina.”
Yeesu dugu maamisi ⁄uuru gosi gu tawaaloo
(Maariko 11:27-33; Luuka 20:1-8)
23 Yeesu yaay day kara mara gu didiruge gu Iliitleemu. Qatlay giyaa ilii caacaahhaahhamisiye, hhapalooee da deni haa gaduũ gu Yahuudi yaagi khayri daqa dosii, gugi maasiri tuba, “Gimbaki haguri ⁄uuru gu tawaaloo mala yondimaamita, kara ha miyaa suguũ hadisi hiidahhasatee?” 24 Yeesu gigi ilaki⁄isi inay tuba, “Ana see hangu maasa unkuray gimba leẽ. Bere sinoo kaaday, ana see sangoo kaawa, ti hari ⁄uuru gu miyaa yondimaamida gimbaki. 25 Inkoo sini kaadee, hiinunqudimisu gu Yohaana, yaa kaadahhi? Yaa rawaa gu raw dahhi, baku yaa daqa hida dahhi?” Inay gi tlaatleesiri gimba inay haa inay tuba, “Bere dandiray hoo kaawana tuba, hiinunqudimisu gu Yohaana yaa rawaa gu raw dahhi daqa Iliitleemugo, ina hindoo maasi tuba, ‘Asu unkuray magwaa ⁄imbidiriiba?’ 26 Kara, bere hoo kaawana tuba, hiidahhasa dosi yaa daqa hida dahhada, haã tlaꞌamuudani raqati da hida hhanki. Maꞌaana, hida goõ yoó ⁄imbiyay tuba, Yohaana ti tletimiisay.” 27 Teesaaqay, inay gi ilaki⁄isiri Yeesu tuba, “Dandiray ha hhidina.” Teꞌesii, Yeesu sigigi kaay tuba, “Ana see sangu kaawaaba, ti hari ⁄uuru gu tawaaloo mala yondimaamida gimbaki.”
Ilaꞌaaꞌaatisa da yaꞌay cada
28 Yeesu gi ilakoomi gimba tuba, “Unkuray ha malee ilatahhaday gimbaki? Heedi waku yaa kona yaꞌay cada gu hhawatee. Ina gi hadakay daqa nankosii gu badiisuge, sugugi kaay tuba, ‘Nankoy, letuti taa⁄a yondiidi yondu qaymoo da sabiibuge.’ 29 Nakee gi ilaki⁄isi tuba, ‘Hadakawaaba.’ Teesaaqay see, qariqaaqari gii fooki ilahudaa kosi, gi yondu kay yondukira qaymooge. 30 Da hheꞌesi, taatakee kosi gi hadakay daqa nankosii gu coko⁄uge, sugugi kaay idoo giĩ ilii kaay sa hikira gu didiru. Nakee gi ilaki⁄isi tuba, ‘Ee taataa, ha hadakaw.’ Teesaaqay see, nakee yaa hadakayba qaymooge.” 31 Da hheꞌesi, Yeesu gi maasi inay tuba,
“Ti naw haloo tla⁄aã gu hhankii gu cadage guũ yondiidu, idoo diĩ iliislaiye gooay ha taataa gosi?” Inay gugi ilaki⁄isiri tuba, “Hikira gu badiisu.” Teꞌesii, Yeesu sigigi kaay inay tuba, “Gu lou, sangu kaay unkuray ambee, karaanimaiĩ gu koodi haa slipalauusee, giyaadiyay hiiguma pandaa doogunay, Tawaaloo da Iliitleemuge. 32 Yohaana Hiinunqudimiisay yaa khay daqa doogunay, sangugi laqami amoo daa tafaꞌadi, unkuray hagwaa ⁄imbidiriiba ina. Teesaaqay see, karaanimaiĩ gu koodi haa slipalauusee, yaa ⁄imbiri ya⁄aboo dosi. Unkuray gaamati antiri see gimbakee goõ, haa kwahhadiriiba tlakwaroo dooguna, haa gugi ⁄imbidiri ina.”
Ilaꞌaaꞌaatisa da dooslimiisee da tlakwi
(Maariko 12:1-12; Luuka 20:9-19)
33 Yeesu gi ilakoomi gimba tuba, “Itatiisa sangu kaay ilaꞌaaꞌaatisa waka. Heedi gu kooma qaymoo, yaa daamisi sabiibu qaymoo dosii. Ina gii khangaꞌasi qwaama qaymoo goõ, gi fooli bonda hhafidage sa iliitinqiru ⁄aamu gu sabiibu, haa gi tleehhi tlankoo sa ga⁄aw gu qaymootee. Da hheꞌesi, qaymotee gigi dubisi sa dooslimiisee wakinay, ina gi hhiyuudi hhapee wakayge da segenge.
34 Qatlay gu we⁄inay gu sabiibu giyaa ilii day, ina yaa ya⁄abi tongee dosi daqa dooslimiisetiray, ma sugwaay oyiri bara da ⁄aamu gosi, bueemaa gu dubisaraa pahha. 35 Teesaaqay see, tongetee dagagi ooyimi ha dooslimiisetira, leẽ gugi difiri, waku gugi gaasiri, kara waku gugi cakhadiniri hari tle⁄eẽ. 36 Looimoo gu qaymoo gi ya⁄abi kara tongee wakinay wa⁄a, ba⁄ay da hhakira see gu pandaa. Teesaaqay see, dooslimiisetira gigi laqiri hhakee see, idoo giyaa laqiri gooay hhakira gu pandaa. 37 Asunkuilee, gi ya⁄abi nankosi loi daqa dooinay, gi kaay tuba, ‘Inkoo, inay muriidiyay nankoy.’
38 Dooslimiisetira giyaa ilii aniri nakee yaa khoci, gi gimbuusiri inay haa inay tuba, ‘Hiĩ na aalimiisayi gu qaymoti. Inkoo, hagu gaasanee, ma hiiowani aalimee dosi.’ 39 Teesaaqay ina giyaa ilii day, inay gugi ooyiri, gugi duukhiri kenga gu qaymoo da sabiibuge, haa gugi gaasiri. 40 Inkoo, looimoo gu qaymoo da sabiibu gimaa ilii khaye, dooslimiisetee gimaati malee laqi?” 41 Inay gugi ilaki⁄isiri tuba, “Ina gimaati hhamisi sumuku hida hhakee gu tlakwi. Da hheꞌesi, qaymotee da sabiibu gigi dubisi kara sa dooslimiisee waka, gumaa hadisee bara da ⁄aamu gosi, qatlay gu buꞌuuꞌuruge.”
42 Da hheꞌesi, Yeesu sigigi kaay inay tuba, “Unkuray kahhadaaii somaa Handikaa da Iliitleemu?
‘Tlaa⁄ukira giyaa siꞌiri tlehhidiisee,
hikee hiĩ tlaa⁄u gu didiru tleehhidi gu musingi.§
Gimbaki yaa daqa Taataa Iliitleemu dahhi,
kara guti hhou khisla daqa doorii.’
43 Teesaaqay, ana sangu kaawa unkuray ambee, Iliitleemu surukusi Tawaaloo dosi daqa doogunaa, haa gigi hadisi sa hida gu hhapapu wakinay, gu laqwalee ⁄aamu sa ina. 44 Heedi gwii huua rawaa gu tlaa⁄ukii, hitii kereꞌemidi pencerehhemay haa pencerehhemay. Kara, heedi da iliihuuiye ha tlaa⁄uki, dugutii saadisi sumuku.”
45 Hhapalooee da deni haa Farisaayoo giyaa ilii akhasiri ilaꞌaaꞌaatimisukee gu Yeesu, yaa baraslayiri tuba, Yeesu inay giniĩ giimaamisi. 46 Inay, gi dabiidiri amoo dari oowaraa ina. Inay yaa tlaꞌamuudiri raqatee da hida, sa gimba yaa aniri tuba, raqatee yaa anti Yeesu ti tletimiisay.
* 21:1 21:1 oõ gu Miseyituuni: Qatlaykira oki yaa kona khai wa⁄a gu miseyituuni. 21:5 21:5 Yuꞌudii kitaabuu gu Sakariyaa 9:9. 21:9 21:9 dugu hhaꞌaleesiye: Qatlaykira gu Yeesu, gimbaki hosaana dugwaati gi maamisi sa daareesa mutemi. Hhayukii hosaana ti hhaꞌaleelemisi Looimoo gu Goõ Yeesu, na Masiiya haa hiifaakooge Iliitleemu ina loi. 21:9 21:9 Yuꞌudii kitaabuu gu Daareesoo 118:25-26. 21:12 21:12 idadu sa hadimisu sadaaka: Tiꞌii hida yaati naadiidina haa yaati kirigiiginay kuꞌunaanay, difaay, du⁄iya haa idadu wakinay gu kaari daa slaiye sa hadimisu sadaaka mara gu didiruge gu Iliitleemu. 21:13 21:13 Yuꞌudii kitaabuu gu Isaaya 56:7. 21:13 21:13 Yuꞌudii kitaabuu gu Yeremiyaa 7:11. 21:16 21:16 Yuꞌudii kitaabuu gu Daareesoo 8:2. § 21:42 21:42 tlaa⁄u gu didiru tleehhidi gu musingi: Tiꞌii Yeesu hingiti ilakhuukhuꞌusi haa tlaa⁄u gu didiru gu musingi doó siꞌiye ha tlehhidiisee, maꞌaana dosi idoo dugu ilii labaꞌasiye, dugu ilii siꞌiye haa dugu ilii gaasiye ha Yahuudi. 21:42 21:42 Yuꞌudii kitaabuu gu Daareesoo 118:22-23.