12
Yeesu ti Looimoo gu Sabaato
(Maariko 2:23-28; Luuka 6:1-5)
1 Letu waka baloo da Sabaato, Yeesu haa sirakoomiisee dosi yaa hiicatiri hari tla⁄aã gu qaymamuu gu ganoo. Qatlaykee sirakoomiisee dosi yaa qoriimidiri gi tlaatleesidi kereꞌemisu sagaiĩ gu ganoo, gi tooinaa ⁄aginay.
2 Inkoo, Farisaayoo gwaa waaree teꞌesii giyaa ilii aniri gimbakee, gi kaayri sa Yeesu, tuba, “Yuꞌudiyaa, sirakoomiisee doogu soꞌoyi yondimaamita yondu daa kitlakuusi sariyaage baloo da Sabaatoge!”
3 Teꞌesii Yeesu gi ilaki⁄isi sa inay tuba, “Haa somintiriibaslii gimba gu Iliitleemuge, idoo Dawdi giyaa laqi ina haa hida kosi qatlay giyaa ilii qoriimidiri?
4 Ina yaa hiiday mara gu Iliitleemuge, ina haa hida kosi gi ⁄aginiri mukaate daa qaasi pandaa da Iliitleemu. Mukaatetee dagaa kitlakuusi ⁄agoo heedi lensee, ti hhapalooee kilesi naa ⁄agiiginay.
5 Baku haa somintiriiba kitaabuu gu sariyaa da Musaage tuba, kila baloo da Sabaato hhapalooee goó yondiidee mara gu didiruge gu Iliitleemu, yoóti slasla⁄uudiisiyay baloo da Sabaato. Teesaaqay see, digoó faadiyaabaslii tuba, konay dakoo?
6 Inkoo, unkuray sangu kaawa ambee, tiꞌii wana heedi leẽ gu didiru ba⁄ay da mara gu didiru see gu Iliitleemu.
7 Bere haati aloo caahhaday maꞌaana da Handikati da Iliitleemu doó kaawa tuba, ‘Ana ⁄awaariru guni slaꞌa, sadaaka doogunaaba da da⁄araa,’ unkuray haa aloo ilawaasidaaiiba hida hhanki gooba dakoo.
8 Inkoo, Nanku Heedi, na Looimoo gu baloo da Sabaato.”
Yeesu hhoeesi baloo da Sabaatoge
(Maariko 3:1-6; Luuka 6:6-11)
9 Da hheꞌesi, Yeesu yaa waaudi teꞌesaa, gii guuma kay sinagoogige.
10 Teꞌesii yaa wana heedi waku daba gosi gwaa tingara⁄uudu. Farisaayoo yaati khuꞌuuꞌunay Yeesu naraꞌa, ma slayri amoo dari sitaakiru. Inay gugi maasiri Yeesu tuba, “Ti kitlakuubaslii sariyaage hhoeꞌesa heedi baloo da Sabaatoilee?”
11 Yeesu gigi ilaki⁄isi inay tuba, “Inkoo, bere leẽ tla⁄aã googunay bee⁄imoo gosi hingii huui bondage, gii ca⁄asiyaabaslii ciraai gimati baloo da Sabaato?
12 Guti lou, heedi guti kaaru hari khisla ba⁄ay da bee⁄imoo! Inkoo, ti kitlakuu sariyaage yondu hhoinay baloo da Sabaatoilee.”
13 Da hheꞌesi, gi kaay sa heedikee tuba, “Tafaꞌasi daba googu!” Heedikee gi tosaa tafaꞌasi daba gosi, cirakiray lenge dugugi hhoeesi sumuku gi hikira gu caduu pahha tleehhidi.
14 Teꞌesaa Farisaayoo gii ca⁄iri sinagoogiteesaa, higi tlaatleesa kayri idara inay haa inay, idoo gi ilii gaasiyee Yeesu.
Yondimiisay daa hiileehhi ha Iliitleemu
15 Yeesu giyaa ilii caahhi Farisaayoo idoo giyaa ilakhuukhuꞌuuꞌumisiyee, gi waaudi daqateesaa. Hida wa⁄a gugi sirakoniri, ina gi hhoeemisi ga⁄iidee goõ.
16 Teꞌesii Yeesu gigi ilii⁄oo⁄i inay, ma mayri kaawaraa sa hida ina na miyaa.
17 Gimbaki yaa teesaaqay hiica⁄i, dama hiigaasi gimbakira daa kaay hari amoo da tletimiisay Isaaya tuba,
18 “Yuꞌudiyaa! Hiĩ na yondimiisay goy gwaa hiileehhi.
Ina ga slae, haa dinaa muunaboo⁄eesi hari khisla ha ina.
Ana sugu hadisa ina Muuna goy,
ina ma kakaami haaki dooi daqa hida gu hhapapu sliimaa.
19 Ina naanaqiyaaba haa hida, ma maahharaa see,
gimati afoo dosi see daga akhasiyaaba balabalaage.
20 Yondimiisay goy qeetisiyaaba cikwahhiya daa tlupi pahha.
Kara, ina hhamisiyaaba mumbaalakaꞌa goó eehha,
hida maati amoolaa caahhiyay tuba, ina yoóti yondiidi gimba gu haaki.
21 Kara, hida gu hhapapu sliimaa himaati iliipaꞌanay ina.”
Yeesu haa Belisebuuli
(Maariko 3:20-30; Luuka 11:14-23)
22 Da hheꞌesi hida haraagi khayri daqa Yeesuge heedi daa ilii khaabaaꞌadi gieeri, haa yaa ilahhami haa afana⁄adi. Yeesu gugi hhoeesi, ina gii dahhasi cocoꞌomoo haa khuꞌuduũ.
23 Raqa goõ da hida yaati bakaꞌadi, hingigi maamisiri inay haa inay tuba, “Angamalee, hiĩ ti na Nanku Dawdi.”
24 Teꞌesii, Farisaayoo giyaa ilii akhasiri gimbakee, gi kaayri tuba, “Ina, gieeri giyoótii ca⁄amisi hari ⁄uuru gu Belisebuuli, hiĩ gu didiri sa gieeri goõ!”
25 Inkoo, Yeesu yaa caahhi ilahudaa koina, gi kaay sa inay tuba, “Bere hida gu hhapee leẽ hingii deehhiniri raqoo haa raqoo, haa gi qwaqwatlinay inay haa inay, hhapee dooina gi hhamisiyay. Kara, bere hida gu yaamu leẽ baku hida gu mara leẽ hingii deehhiihhiniri raqoo haa raqoo, ⁄uuru gu hida hhakee see hiikaaiyaaba, tii faaki goõ.
26 Nama amotee leẽ, bere Sataanimoo gusina Sataanimoo, ina loi hingii deehhimi, tawaaloo dosi malee qadita?
27 Bere guti lou, ana hoótii ca⁄amisa gieeri harii dahhasa da Belisebuuli, hida kokuna haroó hiidahhasa da miyaa hiica⁄amisiyay gieeri? Teesaaqay, inay loi himaa hukunay unkuray.
28 Inkoo, bere ana gieeri giyoótii ca⁄amisa hari ⁄uuru gu Muuna gu Iliitleemu, gimbaki ti laqaaqana tuba, unkuray dangwaani ilii khay ha Tawaaloo da Iliitleemu.
29 Kara, bere heedi slai cihharaa mara gu heedi gu kooma ⁄uuru, magu afafiisi khooslay gosi, kwanda hiti gesaa khiidina heedikee gu kooma ⁄uuru. Teꞌesii gi asu fiisi idadu sliimaa gi kone.
30 Heedi gu hhaku hari bara dooi, hikee hinoóti kanimisi. Kara heedi goóba hiikurunkura hida daqa dooii, yoóti pasidimisi.
31 Inkoo, sangu kaawa unkuray ambee, hida digi ilamooyina ha Iliitleemu tlakwaroo dooina goõ, haã gimba gooina see gonkosaa gu belendeqesa Iliitleemu. Hiĩ gumaa belendeqesa Muuna gu Iliitleemu, tlakwarotee tosi dagamaa ilamooyinaaba coko⁄o seei.
32 Kara, heedi gu kaawa gimba goó kanimisa Nanku Heedi, Iliitleemu gi ilamooyina ina. Inkoo, heedi gu belendeqesa Muuna gu Iliitleemu, ina dugu ilamooyinaaba coko⁄o seei ha Iliitleemu, ibinaa da inkooge ma ibinaa daa khocage.
Khaimoo haa ⁄aamu gosi
33 Ilatahha, khaimoo gu hhou yoóti ⁄aamuudi ⁄aamu gu hhou. Nama teesaaqay, khaimoo gu tlaku, yoóti ⁄aamuudi ⁄aamu gu tlaku. Khaimoo dugoóti baraslayi hari ⁄aamu gosi.
34 Ye, unkuray laqwaloo da deesasee gu koomee qada! Ha malee hiidahhasiday kawaa gimba gu hhou, tay unkuray hoóti yonditay tlakwaroo? Sa gimba heedi, yoóti gimbuusi gimbakaꞌa gwaa hacu muuna gosii.
35 Nama teesaaqay, heedi gu hhou hari ibinaa dosi yoótii ca⁄asi gimba gu hhou muuna gosaa. Slime heedi gu tlaku hari ibinaa dosi yoótii ca⁄asi gimba gu tlaku muuna gosaa.
36 Gu lou, ana sangu kaay, baloo da hukumuuge, Iliitleemu maa hukuna hida sa gimba sliimaa gu tlaku giyaa gimbuusiri.
37 Maꞌaana hari gimba googu dugumaa faadi konta haaki ha Iliitleemu, haa hari gimba googu dugumaa hukuna.”
Laqaru gu gimba gu bakaꞌasa gu Yoona
(Maariko 8:11-12; Luuka 11:29-32)
38 Da hheꞌesi, Farisaayoo wakinay haa maarimamaa da sariyaa, gi kaayri sa Yeesu tuba, “Maarimuu slaꞌana sandima laqanti gimba leẽ gu kaaru gwaa daqa doogu dahha.”
39 Ina gigi ilaki⁄isi inay tuba, “Laqwaloo da hida gu tlakwi haa gwaa slipalauumidee, inay ti slaiyay, sigima laqami gimba gu kaaru. Inkoo, inay sigi laqanaaba gimba lensee gu kaaru, sigi hikira kilesi laqana gu tletimiisay Yoona.
40 Yoona goóay yaa ibiidi balalu tami waꞌay gu guraꞌa gu samaakimoo gu didiru tleemaa haa amasi. Nama teesaaqay leẽ, Nanku Heedi himaa ibiidi waꞌay gu ayisa daa hiikhuri maraiyage balalu tami tleemaa haa amasi.
41 Slime balotee da hukumuu hida gu Ninaawi, maa qadidiyay sliimaa haa hida gu laqwaloti, gi kaayay tuba, hida gu laqwaloti digi ilawaasiye. Sa gimba hida hhanki gu Ninaawi, qatlay sigaa ilii kaay gimba gu Iliitleemu ha Yoona, gii fookidiri daqa Iliitleemuge tlakwaroo dooinaa! Inkoo, tiꞌii wana heedi gu didiru ba⁄ay da Yoona see!
42 Nama teesaaqay leẽ, baloteesii malikiyaa da hhapee da Seeba, maa qadita tay kakanta tuba, laqwaloti da inkoo, daga ilawaamisi ha Iliitleemu sa dakoo dooina. Sa gimba malikiyatee, yaa hhiyuti yadaa hhapee da segeẽ loaa, ma itatiisidi waaway gu Solomooni. Inkoo, tiꞌii wana heedi gu didiru ba⁄ay da Solomooni see, teesaaqay see unkuray goó itatiisidaaiiba!
Ki⁄araa da gieeri
(Luuka 11:24-26)
43 Qatlay gieeri dugoó ilii ca⁄asiye daqa heedigo, yoóti niini⁄imidi hhapee da kaaruuge, dabiidi daqa da ilii fiifisa. Ina yoó slayaaba daqa,
44 teꞌesii yoóti kaay tuba, ‘Inkoo, ha ki⁄a marakiray kooii, gaa ilii ibimaamide.’ Qatlay giyoó iliiki⁄iye teꞌesii, yoóti slay mara gosi konaaba idoo lensee, duguũ fiici haa duguũ tlemi naraꞌa.
45 Da hheꞌesi, gieeri yoóti waaudi haa hiraagi khay gieeri wakinay fanqu gu tlakwi hari khisla ba⁄ay da ina see. Gieeri hhakee goõ gugi iliigunay heedikee haa gi ibiidiyay daqa dosii. Teesaaqay, heedikee ibinaa dosi yoóti tlakwaakwayda hari khisla ba⁄ay da hatira da tlaatleesoo see. Daganimaa ilii wana daqa laqwalotii da tlakwi.”
Hhiee gu Yeesu haa iyoo dooina
(Maariko 3:31-35; Luuka 8:19-21)
46 Qatlay Yeesu giyaa ilii kahhiye cocoꞌomooge haa raqatee da hida, iyoo dosi haa hhiee kosi yaagi khayri, gi qadimidiri khoorooge, slaiyay cocoꞌomoo haa ina.
47 Heedi waku gi kaay sa ina tuba, “Yuꞌudiyaa, iyoo doogu haa hhiee koku khoorooge wanay hiĩ qadimidiri, slaiyay cocoꞌomoo haa ugu.”
48 Yeesu gi ilaki⁄isi heedikira tuba, “Hoó malee ilahudeesiday, iyoo dooi na miyaa, haa hhiee koi niĩ miyaa?”
49 Teꞌesii, gii laqasi daba gosi yade khuꞌusa daqa sirakoomiisee dosii, haa gi kaay tuba, “Yuꞌudiyaa, hhaã na amu koi haa hhiee koi!
50 Kila heedi goó iliikooma yondiida slaꞌamuu gu Taataa gooi gu rawaa gu raw, hikee na hhia gooi, hhioo dooi haa iyoo dooi.”