6
Gəzə kwəmaa dzəkən *vici dəkəva ka Zhəwifə
(Mt 12:1-8; Mk 2:23-28)
1 Ma tə nahwəti vici, fəca vici dəkəva ka Zhəwifə na, ka taŋə kar Yesəw lə mbəzli ta səɗa ci dzəvəri mbə vəh alkamari. Ma ghəshi mbə dza va na, dza mbəzli ta səɗa ci va ka slərɓə alkamari va, ka zəmə.
2 Ma sa nashi nihwəti mbəzli mbə *ka Farisahi mbə məni tsəgha, ma kə ghəshi kaa ngəshi na: «Tawa dzəmbəŋwəy ghwəy mbə məni shi makəmmə *kwəma pəhəti Hyala va məni ghwəmmə fəca vici dəkəva kia?» kə ghəshi.
3 Ma kə Yesəw kaa ngəshi na: «Wa səəkə ghwəy jangəhwə mbə Zliya Hyalaa dzəkən kwəmaa niy mənti kar *Davitə va ghəshi lə mbəzli kwasəbə bay sa? Tə nahwəti vici sa niy ghəratishi may,
4 təhwə niy dzəmbəy Davitə mbə *ciki Hyala, dza həŋ ɓəvə peŋ tsa ka məndi ta Hyala li, mbaꞌa zəməhwə, mbaꞌa tatahanavəshi kaa mbəzli kwasəbə va, mbaꞌa ghəshi zəməhwə kwərakwə. Ya tsəgha niy nə kwəma pəhəti Hyala, ka zəmə peŋ tsa va məndi kala war *ka ta Hyalaw kəy, niy naɓəti Davitə Hyalaw» kə.
5 Zhini ma kə Yesəw ngəshi ɓa na: «Yən sləkə na vici dəkəva, yən Zəghwə yakə ndə ngəri» kə.
Kar Yesəw lə ntsa məti məti dəvə tsa
(Mt 12:9-14; Mk 3:1-6)
6 Ma fəca nahwəti *vici dəkəva diɓa na, mbaꞌa Yesəw kafəy, dzay dzəmbə *ciki ɓasəva tsa ka Zhəwifə. Sa dzəmbəy na na, dza na ka ɓananshi kwəma Hyala kaa mbəzli. Mbaꞌa tsahwəti ndə niy nza tiɓa mbə mbəzli va məti məti dəvə kwa bəzəmə ci.
7 Dza *ka ɓənipə kwəma pəhəti Hyala lə *ka Farisahi ki, war ka fə ghən ta Yesəw, ta nighə nda nza naa mbəli ntsa va fəca vici dəkəva, sa ɗi ghəshi ngali kwəmaa dzəkən ta mbə ghəshiy ɓanci fəti.
8 Mbalaa ma Yesəw naci ki na, gwaꞌa sənata na kwəma təkə ghəshi. Dza na ki, ma kə kaa ntsa məti məti dəvə tsa va tsəgha na: «Satiŋa, a gha garəŋa tiɓa tə jipə mbəzli» kə. Pəlhəm ntsa va satiy, mbaꞌa garəy məgarə tiɓa.
9 Ma sa garəy ntsa va ki, ma kə Yesəw kaa mbəzli tə pətsa va na: «A pənəy, njaa nə *kwəma pəhəti Hyalaa? Mənim kwəma wəzə na kaa ndə fəca vici dəkəva nə na shəkəna? Naa mənim kwəma gəmgəm na nə na? Kwal tsaa mbəlanti piy tsa ndə na sa ndammə na ta naa? Naa tsaa zamti piy tsa ci na?» kə.
10 Sa gəzəkə na tsəgha na, dza na mbaꞌa fati mətsə ci ti shi gwanashi ka nighəshi. Dzəghwa ma kə kaa ntsa məti məti dəvə tsa va ki na: «A ntsa təɗi dəvə gha va» kə. Dzəghwa ntsa va mbaꞌa təɗata, war sa təɗata na na, dza dəvə ci mbaꞌa mbəlita kwəriŋ tsəgha.
11 Ma sa nata nihwəti mbəzli kwəma va tsəgha na, mbaꞌa nəfə tsa shi satiy tərəŋwəy. Dza ghəshi ka sləka kwəma kwa jipə shiy dzəkən shi dza ghəshiy məni lə Yesəw.
Kar Yesəw lə mbəzli ta səɗa ci məŋ lə bakə ni
(Mt 10:1-4; Mk 3:13-19)
12 Dza Yesəw geꞌi ghala vəghwə tsa va, mbaꞌa dzəməy mə kəlaŋ ta cəꞌwə. Dzəghwa na virvirvir key pi ghəci hyamti mbə cəꞌwə Hyala.
13 Ma sa kərəy pi na, dza na daꞌ harvə *mbəzli ta səɗa ci. Dzəghwa na təraꞌ, təraꞌ təraꞌ ghəci təravə mbəzli məŋ lə bakə mbə shi. Ma kə kaa ni təravə na va na: «Ghwəyəy ka kwalee nza ghwəy na ghwəy» kə kaa ngəshi.
14 Avanashi sləneɗemer mbəzli va: Shimaŋw tsa fanati na slən Piyer ghəshi lə Andəre zəmbəghəy, Zhakə, Zhaŋ, Fəlipə ghəshi lə Bartelemi,
15 Matiye, Təmasə, Zhakə zəghwə Alfe mbaꞌa Shimaŋw tsa har məndi: «Ndə pərslə ta hiɗi ci»
16 Zhəwdə zəghwə Zhakə, mbaꞌa Zhəwdasə Isəkariyətə, ntsaa dzaa nga ɗafa ta Yesəw. Ava tsəgha ghəshi.
Yesəw lə mbəzli ɗaŋ, mbaꞌa ka zəlghwə
(Mt 4:23-25)
17 Dzəghwa Yesəw ki, mbaꞌa səkway lə mbəzli təravə na va səəkə mə kəlaŋ tsa va, mbaꞌa ghəshi səkwaa garəshi tə ngwəla. Tə pətsa va, mbəzliy nəwvə kwəma ci niy nza ɗaŋ. Tiɓa nihwəti mbəzli niy ɓasəshi diɓa. Mbəzliy səəkə tə hiɗi ka Zhəwde, lə mbə məlmə Zherəwzalem, lə mbə məlməhi tə miy həl, lə ni tə hiɗi ka Tir lə Shidaŋw.
18 Gwaꞌa niy səəkə ghəshi. Ta fa kwəma ɓənipə Yesəw, mbaꞌa ta mbəə kwəmavə mbəlishi va zəleghwer shi niy ɓasətəvashi mbəzli va gwanashi. Lə mbəzli mananshi gazlakata niy səəkəshi na, mbaꞌa ghəshi mbəlishi kwərakwə.
19 Dzəghwa ya tsamaɓa ndə mbə mbəzliy ɓasəshi va na, war ka pəla kwal tsaa dapay, sa nzana, mbə səvəri bərci niy nza mbə vəgha ci ka mbəlishi gwanashi.
Mbəzli mbə vəshi, lə ni tə ngəraꞌwə
(Mt 5:1-12)
20 Dzəghwa Yesəw njəꞌwə nighəti *mbəzli ta səɗa ci. Ma kə kaa ngəshi na:
«Vəshi na tə ghwəy, ghwəy ka ndərma.
Sa nzanay, ghəy na shiy dzaa nzəy mbə mbəzli sləkə Hyala
tə pi kwəti mbə mazə tsa nzə.
21 Vəshi na tə ghwəy, ghwəy mbəzli mbə ma sənzənva.
Sa nzanay, ghwəy na shiy dzaa ngəsliŋwəy tərəŋw.
Vəshi na tə ghwəy, ghwəy mbəzli nza wahə
kwa mətsəhi ghwəy sənzənva.
Sa nzanay, ghwəy na shiy dzaa ꞌwəshi.
22 Mbaꞌa kə mbəzli kala ɗi mətsə ghwəy, mbaꞌam ndəghamtəŋwəy, ka tsəərəŋwəy, ka ndərəŋwəy, war tə sa nəwra ghwəy yən Zəghwə yakə Ndə ngəriy, vəshi na tə ghwəy.
23 War mbaꞌa pə ghwəy nata nava kwəma mənta tsəghay, ə pə ghwəy taa vəshi ghalaɓa, ka ɓərməə dzəta ghwəmə va nava vəshi. Sa nzanay, ta ngavəŋwəy zhəmə ghwəy dza Hyala mə ghwəmə. War tsəgha niy sanshi jijihishi ngəraꞌwə kaa ka gəzə kwəma Hyala mbəradzə kwərakwə.
24 Ta səəkə dza ngəraꞌwəə dzəkən ghwəy, ghwəy ka shiy.
Sa nzanay a ghwəy kwəmavə tsa ghwəy wahə tikə tə hiɗi.
25 A ngəraꞌwə kən ghwəy, ghwəy mbəzli bəhəbəhə ni sənzənva.
Sa nzanay, ta dzəkən ghwəy dza maa dza.
A ngəraꞌwə kən ghwəy, ghwəy mbəzliy ꞌwəshi sənzənva.
Sa nzanay, barcicəkwə dza ghwəy nza,
war lə wahə kwa mətsə ghwəy.
26 Ngəraꞌwə dza naa nza kən ghwəy, mbəzli kəə gəzə war kwəma wəzə wəzə naa dzar kaɓaka ghwəy. Sa nzanay, war tsəgha niy gəzə jijihishi kwəma wəzə wəzə na dzar kwa kaɓaka ka Hyala ka dzərvə mbəradzə kwərakwə» kə.
Ɗim ka jaka ghwəy
(Mt 5:38-48; 7:12)
27 Zhini ma kə Yesəw diɓa na: «Na na ghwəy, ghwəy mbəzliy fa kwəma gəzee nay, ə pə ghwəy ɗi kwəma ka jaka ghwəy, mananshim kwəma wəzə na kaa mbəzliy ɗi ma mətsə ghwəy.
28 Mbaꞌa kə mbəzliy bazlaŋwəyəy, ə pə ghwəy təfanshi miy tsa wəzə tsa na na ghwəy. Mbaꞌa kə mbəzliy tsəərəŋwəyəy, ə pə ghwəy cəꞌwə wəzə hwər tsa Hyalaa dzəkən shi.
29 Mbaꞌa kə ndə ləkavəghaŋa dəvə vəgha ghən ghay, ə pə gha zhəghanavə nahwəti bəlaa tərmbə, a ghəci ləkəŋa vəgha diɓa. Mbaꞌa kə ndə sərəhwə ləkwəsa kən ghən tsa ghay, zlay a ghəci zhiniy sərəhwə lə ɗaŋkəci tsa kən ghay ta gwaꞌa.
30 Ya tsamaɓa ndə ɗəw na shiy va ghay, ɓə pə ghaa ɓancishi. Mbaꞌa kə ndə ɓəhwəŋa shi ghay, ka nə gha war gha zhanavəra shi ya, pə gha ngəci ma.
31 Njasa ɗi ghwəy va məndiy məniŋwəy kwəma wəzə nay, war tsəgha pə ghwəy mananshi kaa mbəzli kwərakwə.
32 Ma kala tsəgha, mbaꞌa pə ghwəy ɗi war mbəzliy ɗi kwəma ghwəy gwaꞌa tsəghay, zhəmə njaa naa ndəghə ghwəy va Hyalaa? A ghwəy sənay ya mbəzliy məni *kwəma jikir nay, a ghəshiy ɗi mbəzliy ɗi kwəma shi kwərakwə.
33 Mbaꞌa pə ghwəy mananshi kwəma wəzə na, war kwataka kaa mbəzliy məniŋwəy wəzəy. Zhəmə njaa naa ndəghə ghwəy va Hyala kia? A ghwəy sənay, ya mbəzli jikir niy, tsəgha məni ghəshi kwərakwə.
34 Mbaꞌa pə ghwəy ɓanshi təm war kwataka kaa mbəzli sənashi ghwəy a ghəshi dzaa wavəŋwəy sa ghwəy, pə ghwəyəy. Zhəmə njaa naa ndəghə ghwəy va Hyalaa? A ghwəy sənay, ya mbəzliy məni kwəma jikir nay, war kaa nihwəti mbəzliy məni kwəma jikir na nja ghəshi, ka ghəshiy ɓə təm tsa shi, ta mbay mbəzli vaa wanshi sa shi kwərakwə.
35 Ma na na ghwəy, ghwəy mbəzliy nəwray, ə pə ghwəy ɗi ka jaka ghwəy, mananshim kwəma wəzə na, ɓanshim təm kaa mbəzli bərkəti ma ghwəy gar kwəmavə təm və shi. Ma ghalaɓay, ta kwəmavə zhəmə dikə na dza ghwəy va Hyala ta ghwəmə, ka məniŋwəy ndərazhi nzə. Sa nzanay, Hyala na nanzə na, aa məni wəzə kaa mbəzli gwanashi. Kaa ka ndərəm lə kaa ka viniꞌwə shiy gwaꞌa.
36 Ə pə ghwəy məni wəzə hwər kaa mbəzli tərəŋw, njasa nza Dəŋwəy Hyala va mbə məni wəzə hwər tərəŋw kaa mbəzli kwərakwə» kə.
Ka ndərə nihwəti mbəzli ghwəy ma
(Mt 7:1-5)
37 Zhəghwa ma kə Yesəw ngəshi ɓa na: «Ka ndərə nihwəti mbəzli ghwəy ma, ghalaɓay, ka dza Hyalaa ndərəŋwəyəw. Ka ɓə fəti ghwəy kaa nihwəti mbəzli ma, ghalaɓay, ka dza Hyalaa ɓəŋwəy fətiw. Mbaꞌa kə ndə məntəŋwəy *kwəma jikir nay, ə pə ghwəy pəlay mbə nəfə tsa ghwəy, ghalaɓay, ta pəlataŋwəy kwəma ghwəy jikir na dza Hyala mbə nəfə nzə kwərakwə.
38 Nganshim shiy kaa nihwəti mbəzli, ghalaɓay ta ngaŋwəy shiy dza Hyala kwərakwə. Mbaꞌa pə ghwəy nga shiy kaa nihwəti mbəzliy, tsəgha dza Hyala ngaŋwəy shiy, paf, ka shikə ɓəratatatə njasa ka ha vaa shikə ta tasaw. Sa nzanay, war njasa ka ghwəy vaa mananshi kaa nihwəti mbəzliy, tsəgha dza Hyalaa bərkəti ta məniŋwəy kwərakwə» kə.
39 Dza Yesəw diɓa, mbaꞌa ɓəlanakəshi fir, ma kə na: «Ya wa ndəy aa sənay, ka mbay ghwəlfəə kəsəvə tsahwəti ghwəlfə nja ghəci ta canci kwaləw. Mbaꞌa kə kəsəvəy, bakanashi dza ghəshiy shakaghwavashi kwa kəꞌwə.
40 Ndə ɓəni shiy tiɓa mbaꞌa taŋəti ntsaa ɓananci shiy tə sənashi shiw. Nanzə ki, mbaꞌa kə ɓənəhwə shi va wəzə gwaꞌay, yəmə dza naa nza lə ndə ɓananci shiy tsa va.
41 Sa wana nighə gha kwasheɓi məzaɗi jəw ni tə mətsə zəməŋa, kala nighəvə tsəm tsa dikə tsa va gha tə mətsə ghaa?
42 Njaa dza ghaa mbay ni kaa zəməŋa na: “A zəmə, kadiw di e ɓantəŋa kwasheɓi məzaɗi tə mətsə gha ni jəw ni” pə gha, mbaꞌa gha zlay tsəm tsa dikə tsa va tə mətsə ghaa? Ma gha gha ntsaa ɓəti ghən tsa gha tsa ka ntsa slar tsay, a pə gha ɓanti pərɓa tsəm tsa dikə tsa va tə na gha va mətsə di na gha. Ma ghalaɓa kiy, nza gha mbay nay pi ɗiweŋ ɗiweŋ ta ɓananti kwasheɓi məzaɗi tə mətsə zəməŋa» kə.
Tə kwəma gəzə na səvəri mbə miy tsa ci ka məndiy sənay ntsa wəzə tsa, lə ntsa jikir tsa
(Mt 7:16-20; 12:33-35)
43 Ma kə Yesəw kaa tsahwəti fir ɓa na: «Ka mbay dəŋw fə wəzə naa yati ya gəmgəm naw. Ka mbay dəŋw fə gəmgəm naa yati ya wəzə naw.
44 Ya tsamaɓa dəŋw fəy, war tə ya ci ka məndiy sənay sa wəzə tsa na, kə məndi. Sənzənvay, ka mbay məndiy ngəlivə ya bəzakə tə gwəviɗiw. Zhini ɓay, ka mbay məndiy ngəlivə ya shəkən tə dəŋw mbəzakwaw.
45 Ava tsəgha na, ma ntsa wəzə tsay, sləni wəzə na ka naa məni, sa nzana shi wəzə ni shi mbə nəfə tsa ci. Ma tsa gəmgəm tsa ndəy, sləni gəmgəm na ghəciy məni, sa nza shi mbə nəfə tsa ciy shi gəmgəm ni. Sənay tə ghwəy, kwəmaa təhay nəfə tsa ndə na sa ka ndəə gəzə səkwa tə miy ci» kə.
Kwəmaa dzəkən ceker bakə
(Mt 7:24-27)
46 Ma kə Yesəw kaa ngəshi ɓa na: «Tawa harɗa ghwəy, “A Ndə sləkəŋəy, a Ndə sləkəŋəy” pə ghwəy, kala məni kwəma ghwəy, njasa gəzaŋwəy ya?
47 Ya wa ntsaa səəkəy dzəvəghee mbaꞌa favə kwəma gəzəkee, dzəghwa na ka məni njasa gəzəkee vay, avanashi shi yəməva na li shi:
48 Yəmyəm na lə ntsaa ɗi nga ciki, laꞌ laꞌ laꞌ lati pərɓa kəꞌwə təɗəm, mbaꞌa fəti səɗa ciki tsa ci tə kəlɓa səəkə kwa hiɗi. Ma sa ngamti na na, mbaꞌa ghərakwəli səəkəta tə nahwəti vici, pəyaꞌ həl təhəy ka dəzlay ciki tsa ci va, shaŋ ghənzə ta ngəzlamti, sa ngay na wəzə tə kəlɓa.
49 Ma na ntsaa favə kwəma gəzee, kala məni kwəma favə na vay, yəmyəm na lə ntsaa ghavə vaa fəti səɗa ciki tsa ci dzəy tə hiɗi gəmshi, kala lay ya kəꞌwə jəwə, mbaꞌa ngati. Ma sa kərəy na lə ngaci, tə nahwəti viciy mbaꞌa ghərakwəli səəkəta pəyaꞌ həl təhəy, ka dəzlay ciki tsa ci va, nzaꞌjəw, gərip, ghəci ngəzlay. Kala zhiniy tərmbə ya jəw tsətsə» kə Yesəw.