12
Yesus me Wa me topenaa see bagee yuwa paagoo gaamaasi naadi aseta menaa
Mat 10:26-27
Kuwa kaboo da mée eebaa, se egamaayaa kutuu naadi mée sipi kaa aabatagi-maabatagikea. Yesus me mée topetaa see menaa kuwa Wa me topenaa see bagee yuwa keta asiino, "Parisi kaa bagee okoo me ragi yeeyee kuwa ikii gaai. Okoo tapaato yaato ena, semoo yiba yaato ena see bagee yuwa.*+ Mée me koogo maapetaa see menaa uduma awee da kaa kedaa taapa, bedaa koogo boonemaata menaa yuwa uduma miya ipi kiyaabuu taapea.+ Kisee kemaata ikii me daatooyiba yaato wegayaa menaa kuwa bedaa egapi yaato awee da kaa yiipea, bedaa ikii ee yiba koogo ebe kaa menaa, poko kaa menaa aasee siyaa menaa kuwa yoo da kaa mena ebo kaa wegakumiipea.
Ogatamee mee too wedaasi naadi menaa
Mat 10:19-20,28-33, 12:32
Ni me epa see bagee yuwa, wae. Ani me kisiino ko: Mée se wedaai. Okoo má yaato too wugimaayaa, mee kaama asii agiyoo ena ma se ukuwamaayaa yoka se wedaai.+ Wedaano ko Ogatamee Wa too wedaai. Waa ko má yaato wugimaata kaama neraka biyaa yiba mée tameepeasiyaa see Mée. Mikee, Wa too wedaai, mée kuwa wedaakee se. Mugipo daaya see bedoo mee aii agiyoo, esee peedi see bedoo, imi idibi waa naa enaataa kepe peedi wiya too masiyaa agiyoo da, se maa? Mikee kiya bedo ena too too mee miya Ogatamee me se gaabuu siyaa. Bedaa ikii edooyuu apa uduma miya Wa me daamaa kiegamaata ipi. Ikii ebo, apanaa agiyoo see see se, mugipo daaya see bedoo maamaa eebaa kiyaa miya ikii ma endagii se, kisee Wa me ikii kigaataa see yoka mée se wedaai.+
Ani me kisiino ko: Okoo mée paagoo weda taa ma 'Anii Yesus sekaataa bagee' see asiyaa bagee kuwa Mée Yogaa mee me miya Ogatamee me malaikat bagee yuwa paagoo 'Waa ko Ni sekaataa nameeno weda taa see mée yoka' see yawegaata. Kiya okoo mée paagoo Anii nawisintaata 'Yesus mee anii ewo see Mée' see nawegayaa bagee kuwa Ani me miya wisintaata Ogatamee me malaikat bagee paagoo 'Mee ko Anii ewo see mée yoka' see yawegaata.+
10 Mée Yogaa mee pedeo see yawegaa-wegaa siyaa bagee kuwa uduma Ogatamee me epa ekeasiyaa kiya Roh Kudus mee pedeo see yawegaa-wegaa siyaa bagee kuwa epa se ekeasiyaa.
11 Mée me ikii kipeneata sembahyang segee see ee kaa eboo yuwa paagoo miya kiipootagea, apanaa eboo yuwa paagoo miya kiipootagea kiya ikii kiipeeyaa kaboo 'Anii kaasee menaa wegaapa, kaasee menaa wegaapa?' see dimii kuwa se abaai. 12 Ikii mena wegaano kaboo 'Kisee wegaai, kisee wegaai' see dimii kuwa Roh Kudus me ikii kisi-manee taapi yoka se gaagaa taai" see asigi.
Dimi taa see senawii mée ena kaa ebea-ebea menaa
13 Kiyoo kutuukea bagee yuwa mée waa ena me Yesus asiino, "Guru wae, neawaagi mee enaataagi me daa kepee, daa agiyoo kuwa wa me naawudisi yoka A me nawegaai" see asigi. 14 Kiya Yesus me asiino, "Mée yogaa to, ekea yupii da kaa mena kiwegataa see mée mee Anii se" see asigi. 15 Aseta kaama bedaa kiyoo topea bagee yuwa paagoo asiino, "Ikii kepe ou, agiyoo ou kisee ou dimi-pami kuwa nekeenii. Agiyoo tabaa da eebaa kiyaa miya umiino, toono begaa da kuwa daamaa too kaapa se yoka gaai" see asigi.+
16 Kiyoo kaama Yesus me ebea-ebea menaa ena eewegaano ko kisee: "Kepe yago mée ena wa me weekee agiyoo yuwa maamaa eebaa iyaga. 17 Wa me dimi yiba gaano, 'Ni me weta agiyoo eebaa kiya maagee yoo sikii taa yoka kaasee naa ukuwaapa?' see gaagi. 18 Bedaa wa me gaano, 'Ni me ukuwaanaka agiyoo eto nekeenega, mee ko ni me daaii, yigimeeii taa see ee kuwa peedi yoka anii kabamaata kaama bedaa wiyaagoo ebo-ebo taanaka. Ebo-ebo taata kaama ni me gandum poo yuwa ma, apanaa agiyoo yuwa ma uduma kuwa ee yuwa yiba magaapa.+ 19 Anii kuwa agiyoo uduma awemaata kaama ni me gaawoo taapa dimii mee ko kisee: Ni me maagee sepa agiyoo tabaa da eebaa yoka eto kaama wodoo anii pesee too umiwoo, toowoo taapa, se gaagaa siwoo taapa. Ani me umiino, toono kuwa ede ma, ede ma too noowoo, toowoo siwoo taapa' see gaagi. Wa me kisee gaagi 20 kiya Ogatamee me asiino, 'Ei, dimi taa see mée, eto mee digiyoo mee aa bogaape yoka a me ekaato noowoo taano see naadi maagee sepe agiyoo kuwa aa se naape, se maa?' see aseta" see kuwa Yesus me eewegagi.
21 Bedaa Yesus me asiino, "Okoo agiyoo-pagiyoo okoo ekaato kaa too yigimeeii taa see bagee kuwa kisee kaata. Kisee bagee kuwa Ogatamee me 'Okoo daba kiyaa bagee yuwa too' see gaayaa" see asigi.+
Gaano pedeo agiyoo kaa dimi se gaagaa taai naadi topeta menaa
Mat 6:25-34
22 Yesus me mee ebea-ebea menaa da eewegamaata kaama Wa me topenaa see bagee yuwa paagoo asiino, "Kisee kemaata ikii me gaano pedeo agiyoo kaa se gaagaa taai. 'Inii maagiyoo naapea, inii maa da kaa maagiyoo magaapea?' see kuwa dimi se nagimaai. 23 Kuwa agiyoo kuwa ebo agiyoo se. Naano agiyoo kuwa ebo maa diya peedi, dimi menaa da mee too ebo, bedaa doka kuwa ebo maa diya peedi, maa da mee too ebo. 24 Epaawee peenaa see bedoo kuwa deeweei. Okoo keepa weeno miya taa, daaii, yigimeeii taa see ee miya taa kiya Ogatamee me naano agiyoo daamaa manegeeki. Bedo kuwa peedi, ikii ma endagii taa see agiyoo kiya Wa me kisee daamaa manegeeki kemaata ikii miya daamaa kineewoo taapi. 25 Dimi gaagaa see kaa waa ekaato umiino, toono begaa togoo kiyaayaa bagee naa ena agoo ye? 26 Kisee kemaata ikii dimi gaagaa see kaa peedi agiyoo ena miya se agoo kiyaayaa gaayu ko kaasee kaa apanaa agiyoo kaa dimi gaagaa siyaa?
27 Boo pui kuwa ikii deeweei. Kuwa boo pui kuwa ukuwaano agiyoo miya taa, doka iyaakee miya taa kiya kuwa diino yago. Ani me kisiino ko: Salomo waa senawii ebo, wa me maagee seta dokaa kuwa diino daamaa kiya kuwa boo pui kuwa esee diino daamaa, Salomo me dokaa see see se.+ 28 Kuwa boo kuwa ebo agiyoo se, eto kenaagoo iyata kaama tokoma mee da badegeeta biyaa kaa yuwitaayaa agiyoo kiya Ogatamee me diino daamaa yakiyaabuu see. Kisee kemaata Wa me ikii me dokaa kuwa miya kuwa boo kuwa asii esee daamaa kiagoo kiyaabuu siwoo taapi, se maa? Ikii dimi gaagaa naadi Ogatamee kaa dimi se maageekea bagee kuwa naa yaai. 29 See keta yoo 'Inii maagiyoo naapea, mapea uwoo naapea?' see kuwa se gaagaa taai. 30 Kuwa dimii kuwa ko mée tomaa-tomaa uduma kisee gaagaa siyaa dimii yuwa. Ikii me gaano pedeo agiyoo uduma Ikiitaagi mee ipi yoka dimi gaagaa see se 31 kiya ikii me Ogatamee Wa too ebo mée eetoono kuwa ou see dimii mee gaawoo taai. Mee kaama ikii me gaano pedeo agiyoo kuwa Wa me kineewoo taapi.
32 Ei, Ni me domba tabaa da ikii se wedaai. Ikii kuwa ko eebaa taa kiya Ikiitaagi Wa me ebo totaa see yoo kiyoo ikii ebo toono komoo kiniino ede kigi yoka se wedaata+ 33 ikii me agiyoo-pagiyoo pe-doogeeta kaama masiipea kepee yuwa daba bagee yuwa manii, kisee ikii nekee kepe ayaabu ena agoo kiyaai. Mee kepe ayaabuu to se nuku kiyaa, epoo to wodoo agiyoo ikii masegee siwoo siyaa, kisee too se taa kiyaa. Kuwa agiyoo oma maseekee bagee se masiyaa, dene-dene kuwa miya se nuyaa.+ 34 Ikii me ou gaayaa agiyoo kuwa kaa too dimi maayaa yoka daamaa nekeenii."§
Yesus mee ikii se nekeeniyaa kaboo meetagi yoka ipiipi deewoo taai naadi ebea-ebea menaa
35 "Ikii me eboo me agiyoo yaokagee see kaa magaakee dokaa kuwa maawoo, peto wakimiwoo, kisee ikii me eboo miyaa mee maamaa diitoo siwoo taai. 36 Mee ko kisee: Agiyoo yaokagee see bagee kuwa okoo me eboo waa mée me api goetaa see yoo naano agiyoo pe-noogiino see naadi peegi. Waa peeta kaama wodoo okoo me eboo moga meepi ye, epee meepi ye naadi maamaa diitoo, kisee too mee eboo meemaagi. Waa kene tugu-tuguki kaboo okoo moga kene yakabataagea. Mee see see ikii miya kisee daamaa yaukuwaano see naadi maamaa diitoo, ekaato ipiipii siwoo, umiwoo taai.+ 37 Kisee agiyoo yaokagee see bagee kuwa daamaa, ede nao. Anii mikee kisiino ko: Mee eboo meemaata kaama 'Ikii ko paayaa see dimii taa, daamaa ipiipi nadiitoo siwoo see bagee yuwa yoka naano ke, animaayu taai' see asiipi. Kiyoo kaama agiyoo yaokagee see bagee me magaakee dokaa kuwa wa too maataata kaama naano agiyoo okoo paagoo yawudiipi, kisee yaukuwaapi.*+ 38 Mee eboo mee daatooyiba yupigapi yee, awiino taa kaboo yee meemaata kaama wa me agiyoo yaokagee see bagee yuwa agiyoo daamaa ipiipii semaata nadiitoo taakea see deeyu ko kuwa bagee yuwa daamaa, ede nao, see kuwa mikee kisega. 39 Daamaa nekeenii: Oma masetaa see mée daatooyiba yaato mee kenoo kaa, mee kenoo kaa meepi see kuwa ee epoo mée ipi naaki ee se nakabasi naadi ipiipi see diitoo siyaa. 40 Mee mokoo miya Mée Yogaa mee meetagi mee ikii se nekeeniyaa kaboo meetagi yoka ikii daamaa ipiipi diitoo siwoo taai" see asigi.
Agiyoo yaokagee see bagee yuwa kaa ebea-ebea menaa
Mat 24:45-51
41 Petrus me asiino, "Tuhan, kuwa ebea-ebea menaa kuwa inii too gaamaasi naadi mée asege menaa ye, mée uduma asege menaa ye?" see asigi. 42 Bedaa Yesus me ebea-ebea menaa kaa eewegaano, "Agiyoo yaokagee see bagee yuwa kuwa dimi daamaa bagee gaayu ko waa kaasee mée? Mee ko wa me eboo me menaa uduma daamaa yayeewoo see mée, waa dimi ipi kaa too yaukuwagee see mée. Kisee mée to gaayu ko mee eboo me wa paagoo asiino, 'Kuwa agiyoo yaokagee see bagee apanaa yuwa kuwa a me daamaa nadiitoo taai, bedaa naano agiyoo eewudiino kuwa miya a me too' see asiipi. 43 Mee eboo maga nawigeeta ee kaa meemaata deeyaa naaki mee mée to me kuwa agiyoo yuwa daamaa yaukuwataaki yoka mee mée to daamaa, ede nao. 44 Anii mikee kisiino ko: Mee kaama wodoo wa me agiyoo-pagiyoo uduma 'A me too nadeewoose yoka' see asiyaa.+
45 Agiyoo yaokagee see mée dimi pedeo gaayu ko waa dimi yiba ni me eboo mee moga se meepi yoka naadi kaama kuwa agiyoo yaokagee see bagee apanaa yuwa, paayogaa miya, api miya kuwa kopaa dakamegee taano ma, naano dimii kaa too omegee taano ma, boomagaa see uwoo noogee taano ma, kisee ukuwagee siyaa. 46 Wa me eboo meepi naagoo ewo yoka waa miyaa naagoo mee mée to kopaa dakamemaata kaama Ogatamee si yayeetaa see bagee yuwa dogeamaayaa yoo kiyoo dogeamaapi.+
47 Kuwa agiyoo yaokagee see bagee okoo me eboo me aseta menaa yuwa yeegea, ipi kiya waa meeno taa kaboo ipiipii taano taa, wa me menaa kuwa si yaukuwagee siyu ko okoo kopaa dakamaano kuwa ebo kaata.+ 48 Mée noonaa ko mee eboo me aseta menaa kuwa ewo, yiino taa. Mee eboo meeno taa kaboo okoo miya kopaa dakamiyaa agiyoo ukuwagee seta kiya kopaa dakamaano mee ko peenaa too kaata. Kuwa me kemaata Ogatamee me aseta menaa maamaa yeetaa, maamaa ipi see bagee kuwa okoo paagoo 'Kuwa Ni me kiseta menaa kuwa daamaa naokagee sepea ye' naadi apaadee taatagi, bedaa Wa me agiyoo eebaa naokageesi naadi kaama yaekeata bagee kuwa paagoo miya 'Kuwa Ni me kiekeata agiyoo kuwa koga ma nakiyaagea ye?' see asiitagi" see asigi.
Yesus me "Anii mée aapekadaasi naadi meta" see aseta menaa
Mat 10:34-36
49 "Anii meta mee ko magaa da kaa biyaa uwaakumiino see naadi meta. Eto kiipaa miya biyaa peega naaki esee daamaa see gaaga. 50 Anii boodi abaano ebo kaata, ae-wae siyaa agiyoo yiba natukumiyaa mokoo. Kuwa agiyoo yuwa Anii boodi abaamaata eto totaaka naaki daamaa, ede. Boodi abaano taa kaa Anii be, Anii dimi gaagaa segeeka.+ 51 Anii magaa da kaa mée tomaa uduma aaemee-emee siyaano see naadi meta see nagaagea ye? Anii mée aaemee-emeesi naadi menaa doomega se kiya mée aapekadaasi naadi meta.+ 52 Kuwa ko eto kaama wodoo ee ena kaa mée okoo idibi waa naa tuyaa yoo aawisii taapea. Kisee mée okoo wedo ma apanaa mée ekea wiya ma aawisii taapea. 53 Nagamee ma, paayogaa to ma ekea aawisii taapea, okooto ma, ukuyogaa to ma ekea aawisii taapea, paimee baayo ma, apimee ma ekea aawisii taapea, kisee aapekadaa taapea" see asigi.
54 Bedaa Wa me kiyoo topea bagee yuwa asiino, "Ikii uwaataa da keno seomigi yaato sinu pakaga see deeyu ko 'Deka weepa yoka' see kuwa wegayaa, kaama too mikee deka wiyaa. 55 Bedaa ikii yamuyaato kaama bo pakaga see deeyu ko 'Kenaagoo ko awee kaapa' see kuwa miya wegayaa, kaama too mikee awee kiyaa. 56 Ikii ipi poga-poga naadi mée deebaa see bagee yuwa yaai. Sinu, bo, kisee agiyoo deeta kaama 'Kisee kaapa, kisee ukuwaaniipa' kuwa ikii ipi see bagee kiya eto kiipaa ukuwaandaa taaka agiyoo kuwa ikii deegea kiya kaasee kaa se nekeenegea ya?+
57 Kisee agiyoo ukuwaandaa taaka yoka ikii me 'Kuwa mikee menaa ii' see kuwa kaasee kaa se pekataayaa ya? 58 Daamaa nekeenii: Aa kakagoo kiyaa mée to me mena pekataa see bagee yuwa paagoo kaapeeyu ko eta mana kaa kaama dimi daamaata kaama moga mena taa kiyaai. Mena taa kaano taa kiyu ko amokiyoo mena pekataa see bagee paagoo kadogeamaayaa. Kiyoo kaama polisi yagaa kaa kapeaniyaata kaama digiyoo ee yiba katameamaayaa. 59 Kisee kiyaa naadi Ani me kasiino ko: Aa kuwa kaidimpi kepee uduma maniyu too mee digiyoo ee yiba kaama aa daba kapeeyaayaa yoka kuwa menaa mani taa kiyaai" see asigi.§+
* 12:1 "Parisi kaa bagee kuwa okoo me ragi yeeyee kuwa ikii gaai" see aseta menaa mee mena nekeeniino yaato ko ragi yeeyee roti semoo yiba kaama roti uduma iyadoo pakayaayaa see see okoo me pedeo dimii, pedeo menaa kuwa me mée eebaa deebaa siyaa yoka gaai naadi ebea-ebea menaa kuwa. + 12:1 Mat 23:25-28 + 12:2 Luk 8:16-17 + 12:4 Why 2:10 + 12:7 Luk 12:24 + 12:9 Luk 9:26 12:10 Roh Kudus mee pedeo see yawegaa-wegaa siyaa kuwa ko "Yesus Wa me paa yaabagaapii segeeki kuwa Roh Kudus me pesee kaa se kiya paa tawata kaama too yaabagaapii siyaa" kisee pedeo see yawegaa-wegaa siyaa kuwa. + 12:15 1Tim 6:6-11, Ibr 13:5 + 12:18 Luk 12:24 + 12:21 Luk 6:24, 16:19-31, Yak 5:1-3 12:25 Dimi gaagaa see kaa waa ekaato umiino, toono begaa togoo kiyaayaa bagee ena ma taa. Mee mokoo miya mée me dimi gaagaa see kaa okoo me gaano pedeo agiyoo kuwa se agoo kiyaayaa yoka dimi se gaagaa seta Ogatamee kaa too dimi maawoo taai naadi aseta menaa mee. + 12:27 1Raj 10:4-7 + 12:32 Luk 22:29 + 12:33 Luk 6:38, 11:41, 18:22 § 12:34 "Ikii me ou gaayaa agiyoo kuwa kaa too dimi maayaa" see aseta menaa kuwa ko mée me ou gaayaa agiyoo kuwa ko magaa da kaa agiyoo gaayu ko magaa da kaa agiyoo kaa dimi maayaa kiya Ogatamee mee ou gaayu ko Ogatamee kaa dimi maayaa see kuwa nekeensi naadi aseta menaa. + 12:36 Mat 25:1-13, 1Pet 1:13 * 12:37 Mee eboo meemagaano taa kaboo kuwa agiyoo yaokagee see bagee yuwa waa daamaa nadiitoo, ni me agiyoo daamaa naukuwawookea yoka naadi waa meemaata kaama waa ekaato dimi peedi ekeata kaama kuwa wa me agiyoo yaokagee see bagee yuwa ebo ekeata okoo paagoo naano agiyoo yawudiitagi, kisee aapeka siyaa mokoo. + 12:37 Luk 22:27, Yoh 13:4-5 + 12:44 Luk 19:15-19 + 12:46 Luk 21:34, Why 16:15 + 12:47 Yak 4:17 12:49 "Magaa da kaa biyaa uwaakumiino" see mee mena nekeeniino yaato ko Yesus me doometa menaa kuwa me mée tomaa yuwa aapekadaa naadi kaama mena si yayeetaa see bagee kuwa wigintagaa siyaa ebea-ebea menaa mee. + 12:50 Mrk 10:38 + 12:51 Luk 2:34 12:52 "Ee ena kaa bagee aawisii taapea" see aseta menaa mee ko 'Yesus yaato bagee yuwa okoo too, Waa be kiyaa bagee yuwa okoo too, kisee aapekadaasi naadi meta' see kuwa nekeensi naadi aseta menaa. + 12:56 Mat 16:2-3 § 12:59 "Aa kakagoo kiyaa yuwa mani taa kiyaai" see aseta menaa mee ko Ogatamee me mée wigintagaatagi naagoo mée pedeo kiyaayaa naadi Ogatamee ma menaa kuwa eto kiipaa mani taa kiyaai naadi ebea-ebea menaa mee. + 12:59 Mat 5:25-26