17
Yesus me menaa Tesalonika magaa kaa eewegata menaa
1 Paulus ma, Silas ma ekea peedoota Ampipolis magaa kaa peemaata kaama bedaa muguu naadi Apolonia magaa kaa. Kiyoo peemaata kaama bedaa muguu naadi Tesalonika magaa kaa peemaayu. Kiyoo Yahudi bagee me sembahyang segee see ee ena agoo.
2 Sabat naagoo Paulus mee ee yiba seemetaa, kuwa ko wa me maga gakata peenaa siyaa yuwa peemaata kaama ukuwayaa-ukuwayaa yuwa see see. Seemeta kaama kiyoo bagee yuwa Ogatamee me menaa daamaa nekeensi naadi kapoge yiba menaa ipiipi eewegataa. Sabat naagoo kaagaa wedo kisee eewegageeki.
3 Wa me eewegaano menaa ko kisee: "Ogatamee me wigintaata Mée Ebo Kristus Waa boodi ma boomaata kaama aya andoo pootagi see menaa da mee idukaa kaama wegawoo seta. Mee wegawoo seta Mée mee ko Yesus mee" see kuwa Paulus me okoo eewegagee seta menaa.
4 Kuwa yiitookea bagee yuwa noonaa Paulus me menaa mikee menaa nao see gaagea. Yunani bagee yuwa miya, okoo Ogatamee yaapaagee see bagee eebaa mikee gaagea. Ebo ekaa yago apii noonaa miya Yesus mikee gaagea. Kuwa okoo uduma Paulus ma, Silas ma ekea sekaataa peegea.
5 Yahudi bagee noonaa me okoo inii yaato wisintaata ekea yaato peedaakea naadi be kegea. Apanaa bagee okoo miya ekea be kisi naadi bagee yuwa abaano see naadi peedoota mee magaa kaa agiyoo-pagiyoo pe-doogee, edaagee taa see yoo kiyoo peegea. Peemaata kaama kiyoo dimi pedeo aii amoka peenaa see bagee yuwa "Meei" see asenaa naadi okoo paagoo Paulus ma, Silas ma wisineekee menaa eewegagea. Okoo miya kagoo ebo see dimii kedaakea naadi kaama okoo paaya ebo menaa kaa weganaakea naaki mee magaa kaa bagee yuwa miya kagoo ma epo enaataa Paulus ma, Silas ma abaano see naadi peedoota Yason see mée to me ee kaa. Peemaata kaama ekea peneata mée paagoo dogeamaano see naadi kenee to omaago ma pee-yakabaapeasegea.
6 Ee yiba pakaanta kaama deegea naaki Paulus ma, Silas ma ewo. Se deemaaga naadi Yason ma, Yesus mikee gaayaa bagee noonaa yuwa ma okoo too topea yoka peneasegea. Peneata kaama badaa maadoota mee magaa kaa ebo bagee yuwa paagoo dogeamaata kaama ekeasegea. Ekeata kaama kuwa ebo bagee yuwa paagoo ebo menaa kaa "Kuwa bagee kuwa okoo me eeweganaakea menaa kuwa me se-magaa, we-magaa uduma mée yuwa aakago-maakago, aawisi-maawisi segee siyaa. Nakaayoo miya inii paagoo meemaata kaama kisee koo senaakea.
7 Yason waa miya okoo wa me ee kaa badaa magapi. Bedaa inii ebo mée eetotaa see mée Kaisar mee wa me menaa okoo uduma si yayeegea. Okoo me apanaa eboo ekaa da ko Yesus mee 'Wa too mikee magaa to kaa tookee Eboo' see weganaakea menaa kuwa pedeo" see asegea.
8 Okoo kisee asegea naaki kuwa ebo bagee yuwa ma, apanaa yiitookea bagee yuwa uduma okoo miya kagoo ma menaa wegagea.
9 Kiyoo ebo bagee yuwa me Yason ma, waa ma bagee yuwa ma asiino, "Ikii digiyoo ee yiba se peesi naadi kepee kuwa ikii edaapea kepa ko ikii daba kipeeyaape" see asegea. Kuwa kepee masemaata kaama okoo ee kaa daba peeyaagea.
Yesus me menaa Berea magaa kaa eewegata menaa
10 Mee naagoo unuu kiyoo Yesus yiba ena kenaa bagee yuwa me Paulus ma, Silas ma ekea asiino, "Berea magaa kaa moga pooi" asegea. Daatooyiba yaato ekea peedoota Berea magaa kaa peemaata kaama Yahudi bagee me sembahyang segee see ee yiba seemetaa.
11 Kiyoo magaa kaa bagee yuwa okoo mena tupiino ede, okoo Tesalonika magaa kaa bagee see see se. Paulus me Kristus kaa eewegataa see menaa yuwa daamaa ede ma yayiitookea. Egapii gakata Paulus me eewegagee see menaa kuwa mikee menaa ye, makapaa menaa ye naadi Ogatamee me kapogee yiba ipiipi daamaa deegeekea.
12 Kisee topegee siwoo naadi kaama mée maamaa eebaa, Yahudi bagee miya, Yunani kaa ekaa yago bagee miya, ekaa yago apii miya, okoo eebaa Yesus mikee gaagea.
13 Paulus me Ogatamee me menaa Berea magaa kaa kisee eewegataaki yoka see menaa kuwa doodoota Tesalonika magaa kaa bagee paagoo eewegagea naaki Yahudi bagee yuwa me be kaa Berea magaa kaa peegea. Peemaata kaama mee magaa kaa miya Paulus ma, Silas ma wisineekee menaa eeweganaakea naaki kiyoo bagee yuwa noonaa me miya ekea be kegea, kagoo ma menaa wegagea.
14 Okoo kisee koo taakea kaboo kiyoo Yesus yiba ena kenaa bagee yuwa me Paulus asiino, "Aa maakaa piku gebo yaato moga pooi" asegea. Silas ma, Timotius ma ekea se peegea, Berea magaa kaa togea.
15 Paulus mee badaa maadoota Atena magaa kaa eepeegea. Peemaata kaama Paulus me asiino, "Silas ma, Timotius ma ekea ni paagoo mani isii, see kisigi see kuwa pakaa-naasii" see asigi. Asigi naadi metaki pakagea.
Yesus me menaa Atena magaa kaa eewegata menaa
16 Paulus waa Atena magaa kaa kaama Silas ma, Timotius ma ekea esegea kuwa diitoo taaki too ko deamaayaa naaki mee magaa kaa bagee me makapaa ogatamee ebea-ebea yaapaagee taano see naadi ipiipii seta agiyoo-pagiyoo maamaa eebaa agoo. Wa me kuwa agiyoo yuwa yaai, dimi boodi ebo.
17 Waa kiyoo omegee naadi Yahudi bagee me sembahyang segee see ee yiba Yahudi bagee miya, apanaa tomaa kaa bagee okoo Ogatamee yaapaagee see bagee yuwa miya okoo uduma paagoo Ogatamee me menaa daamaa ipiipi eewegageeki, bedaa egapii gakata mee magaa kaa agiyoo-pagiyoo pe-doogee, edaagee taa see yoo kiyoo tuyaa bagee paagoo miya Ogatamee me menaa daamaa pe-eewegageeki.
18 Mee magaa kaa apanaa bagee me mée tupiwoo see menaa ipi see bagee miya agoo. Tupiwoo see menaa ena mee ekaa da ko Epikuros me menaa, ena mee Stoa me menaa. Kuwa menaa ipi see bagee yuwa paagoo Paulus me asiino, "Yesus mee kisee menaa doometa, kisee boota kaama aya andoo peeta" see menaa kuwa eewegagi naaki okoo noonaa me "Yaai, mee aii menaa-panaa doonaa see mée mee mapea menaa mée eewegagi ya?" see asegea. Apanaa bagee me asiino, "Waa ko apanaa tomaa kaa bagee me dimi magaakee eboo me menaa yadoonaa see mée to kepa" see asegea.
19 Okoo Paulus badaa maadoota okoo me mena wegataa see yoo, Areopagus kutuu to kaa peemaata kaama okoo me Paulus asiino, "A me mée topenaa see menaa mee inii eto kenaagoo too yeepe. Inii ipi kaano see yoka a me mée ipi kiyaape ye?
20 Aa mée dimi nagimiyaa menaa doompe. Inii kuwa menaa nekeenege naaki ou dimii mee ebo yoka mée daamaa ase-manee taai" see asegea.
21 Okoo me kuwa asegea kuwa ko Atena magaa kaa bagee ma, Atena magaa kaa kiyoo meekee bagee ma okoo uduma etokaa si yeetaa see menaa kuwa kisee too wegaamoo, yiitoo taano too ede kegea, apanaa menaa, apanaa agiyoo kuwa peedi, okoo kisee gaataa see bagee yuwa kemaata kisee Paulus paagoo asegea.
22 Kuwa kaboo da Areopagus kutuu to kaa kiyoo kutuukea bagee paagoo Paulus me yiinaageeta kaama asiino, "Ikii Atena magaa kaa bagee yuwa nayiitoo taai. Ikii me dimi magaakee eboo eebaa ebo ekee, yaapaagee taano omaago see bagee yuwa ii see kuwa kideega.
23 Anii kuwa ikii me ebo ekee, yaapaagee taano see naadi ebea-ebea ipiipii seta agiyoo-pagiyoo kuwa deenaa siyaa naaki dimi magaakee eboo ena, wa paagoo agiyoo kupi-manee taa see yoo agoo. Keagee da kaa ebeamaata menaa da mee ko kisee: 'Mee dimi magaakee eboo mee ekaa da ko ewo' see kuwa ikii me ebeamaata menaa. Eto ko ikii me ewo kaa ebo ekee, yaapaagee siwookea Eboo mee ikii daamaa nekeensea naadi kisi-manee taanaka, mee ko kisee:
24 Magaa to ma, magaa da kaa se-agiyoo, we-agiyoo kuwa uduma ogaataata Mée mee ko Wa too Eboo Ogatamee mee. Magaa da kaa miya, epoo to yaato miya Wa too Eboo yoka mée me ebo ekee, yaapaagee taano see naadi yamaataa see ee yiba Waa taa, Waa kiyoo se toogee siyaa.
25 Wa me gaano pedeo agiyoo ena ma taa yoka Waa maniino agiyoo miya taa, Waa yaukuwaano gaano pedeo agiyoo miya taa. Wa me too aya mée tuyaabuu siyaa Mée, Wa me too ebe noogaa da mée yaawitaayaa see Mée, Wa me too agiyoo-pagiyoo uduma daamaa mée manegee segee see Mée.
26 Petamanii Wa me mée ena too too wa keta ogaataata. Mée tomaa-tomaa agoo kaano taa kaboo Ogatamee Waa ekaato dimi daataata menaa ko kisee: 'Mee tomaa mee ko ebo tomaa kaata, mee tomaa mee ko peedi tomaa kaata, bedaa mee tomaa mee ko mee magaa kaa maamaa umiwoo, toowoo taatagea, mee tomaa mee ko mee magaa kaa eebaa se umiwoo, toowoo taatagea' see kuwa Waa ekaato dimi daataata. Mee kaama Wa me petamanii ogaataata mée to wa kaa kaama asii-kaba-kaba bagee yuwa agoo kedaa naadi Wa me mée tomaa-tomaa gakata se-magaa, we-magaa uduma daamaa mée tuyaabuu seta.
27 Wa me inii magaa da kaa bagee yuwa me Ogatamee mee se deemaaga ou, kisee Anii naabawoo naadi kaama nadeemaasi naadi mée tuyaabuu seta. Ogatamee Waa deemagaano kana see taa. Waa inii paagoo ekaapa, beesekaa se.
28 Idukaa mée ena me wegata menaa mee ko kisee: 'Inii Wa yiba umiwoo, toowoo siyaa, inii Wa yiba metaa, peetaa siyaa, inii aya toowoo siyaa' see wegata. Kuwa see see menaa kuwa ikii me bagee yuwa, kapoge ebeano ipi see bagee okoo miya kisee menaa ebeamaata. Mena ena mee ko kisee: 'Inii uduma ko Ogatamee Wa kaa kaama asii-kaba-kaba seta bagee yuwa' see menaa ebeamaata.
29 Inii uduma Wa kaa kaama asii-kaba-kaba seta bagee yuwa kemaata Waa ko kuwa mée me aii ogatamee ebea-ebea ipiipii siyaa agiyoo mokoo see see taa. Kuwa ipiipii siyaa agiyoo kuwa ko mée me aii dimii kaa emas pose waa, perak pose waa, oma waa kisee agiyoo me ukuwataa see agiyoo yuwa. 'Mee ipiipii seta agiyoo mee ko Ogatamee mee yoka' see dimii mee se gaai.
30 Idukaa kaama eto too mée tomaa yuwa me kisee ewo kaa ukuwawoo, umiwoo seta kiya Ogatamee me okoo pedeo kiyaano taa. Kiya eto kiipaa ko Wa me inii mée asiino, 'Mée uduma ikii me pedeo yuwa uduma ekeata Nii ma dimii menaa kaa too umiwoo, toowoo taai' see kuwa Wa me inii uduma mée aseta menaa.
31 Mée tomaa uduma wigintagaatagi naagoo Wa me mona daataata. Mee naagoo ko Ogatamee me daamaa wigintaata Mée Wa me magaa da kaa bagee yuwa topoo-topoo see kaa wigintagaatagi. Mee Mée to magaa da kaa bagee yuwa uduma mikee, Waa kisee Mée ii see kuwa gaasi naadi Ogatamee me Waa boota kaama aya andoo peeyaami" see kuwa Paulus me okoo asigi menaa yuwa.
32 Kiyoo yiitookea bagee yuwa noonaa me mée ena boota kaama aya andoo peemi see menaa kuwa naa kea nao naadi Paulus wisinegea. Kiya noonaa me "Mee menaa mee bedaa wiyaagoo yiino see yoka apanaa egapii ena kaa miya mée eewegaai" see asegea.
33 Paulus kuwa menaa eewegamaata kaama peetaaka too ko
34 mée noonaa kuwa mikee menaa yoka naadi wa sekaataa megea. Mée waa ena ekaa da ko Dionisius, kiyoo Areopagus kutuu to kaa mena wegagee see bagee ena. Kiyoo kaama api ena ekaa da ko Damaris, apanaa bagee miya mikee gaagea.