13
Barnabas ma, Saulus ma ekea mena doonaasi naadi wiginta menaa
Antiokia magaa kaa Yesus mikee gaayaa bagee yuwa okoo paagoo nabi bagee ma, Ogatamee me menaa mée topetaa see bagee miya agoo, kuwa ko Barnabas ma, Simeon ma, Kirene magaa kaa mée to Lukius ma, Menahem ma, Saulus ma kuwa agoo. Simeon mee ko wiyaagoo to ekaa da ko Niger see ekaa miya weeyaa. Menahem mee ko idukaa Herodes Antipas ma ekea enaataa muniwoo seta yogaa to mee.
Okoo Tuhan Wa too ebo ekee, naano agiyoo tapoo toogee, kisee yaukuwageekea kaboo Roh Kudus me asiino, "Barnabas ma, Saulus ma ekea Ni me asiipa agiyoo pe-naukuwanaasi yoka nawigineai" see asigi. Okoo naano agiyoo tapoo omegee, sembahyang ukuwagee naadi kaama Barnabas ma, Saulus ma ekea kaa yagaa yamaata kaama "Eto ko pooi" see asegea.
Kisee Roh Kudus me ekea pooi see aseta kaama ekea peedoota Seleukia magaa kaa peemaata kaama bedaa kapal komaa taa Siprus see maga okogoo to kaa peegea. Kiyoo maga ena ekaa da ko Salamis magaa kaa peemaata kaama mee magaa kaa Yahudi bagee me sembahyang segee see ee yuwa yiba Ogatamee me menaa eeweganaakea. Yohanes waa miya epo weganaa, peenaaki. Mee maga okogoo to kaa Ogatamee me menaa yadoonaa segee naadi wodopasi magaa ena ekaa da ko Papos magaa kaa kiyoo mena eeweganaaka too ko Yahudi bagee ena ekaa da ko Bar-Yesus tupi. Waa duya yago bagee ena, nabi poga-poga see mée to, mee magaa kaa Gubernur wa kaa tabogetaa see mée. Gubernur mee ekaa da ko Sergius Paulus, dimi ipi see mée. Waa Ogatamee me menaa yiino see naadi asiino, "Barnabas ma, Saulus ma ekea badaa namaagii" see asigi. Ekea badaa maageeta wa paagoo peemaata kaama Ogatamee me menaa eewegataakea. Kiya mee nabi poga-poga see mée to me Gubernur me Yesus mikee gaapi naadi be kaa ekea maamaa taamege-taamege see kooki. Mee mée to waa Yunani menaa kaa ekaa da ko Elimas. Kiya Saulus mee, wiyaagoo to ekaa da ko Paulus mee Roh Kudus esee-awigi naadi kaama wa me mee mée to maamaa diitoo naadi kaama 10 asiino, "Aa ko mée deebaa taano dimii ma, pedeo agiyoo ukuwaano too dimii ma kuwa maamaa gaataa see mée. Aa Iblis me yogaa, aa mikee menaa ma yape see mée to kadeega. Tuhan me topoo see menaa kuwa a me 'Koopoo too, si yii' see wegageeke menaa kuwa aa se ekeasiipe ye? 11 Eto ko aa nekeenii. Tuhan me pedeo agiyoo kadootaagi. Aa emaa digiyoo kaape, kenoo to miya aa peenaa ma se diipe, taa kaapa naagoo ewo" see asigi naaki taka ena emaa masii to kaa ayayaa da mokoo takiinega, gaayaa naaki agiyoo-pagiyoo uduma diino naka, eepoono bagee yagaa yaamaga-yaamaga senaaki. 12 Gubernur me kuwa agiyoo yuwa deeta kaama Tuhan kaa topeta menaa kuwa omaago, dimi nagimegao naadi Yesus mikee gaagi.
Pisidia magaa kaa ma, Antiokia magaa kaa ma kiyoo eeweganaa seta menaa
13 Paulus ma, waa ma epo peenaa see bagee yuwa ma kuwa Papos magaa kaa Ogatamee me menaa wegamaata kaama peedoota kapal komaa taa Pampilia wee kaa magaa ena, Perga magaa kaa peemaayu. Peemaata kaama Yohanes Markus mee Paulus nuwaa goetaata wa too Yerusalem magaa kaa metaki peegi. 14 Kiyoo kaama Paulus nuwaa okoo muguu naadi Pisidia wee kaa magaa ena, Antiokia magaa kaa peemaata kaama Sabat naagoo yoka sembahyang segee see ee yiba seemetaa, kiyoo animaayu. 15 Kuwa kaboo da mee ee kaa ebo-ebo yuwa me Musa me menaa ma, nabi bagee me menaa ma kuwa ponee ena eewegamaata kaama okoo me mée waa ena paagoo asiino, "Paulus nuwaa paagoo kisee pe-naasii: 'Neawaagi nokaa yuwa, inii dimi mena daamaa pesee mée kiyaabuu siyaa menaa ena agoo kepa ko daamaa niiwegaai' see kisegea, see kuwa pe-naasii" see asegea naadi kisee pe-asigi.
16 Paulus yiinaageeta kaama mena wegaano see naadi yagaa waseata wegata menaa kuwa ko kisee: "Ikii Israel bagee ma, bedaa ikii apanaa tomaa kaa bagee yuwa kiya Ogatamee Wa too weda, Wa too ebo ekee taa see bagee yuwa miya ikii kuwa uduma ni me menaa nayiitoo taai. 17 Idukaa ko Israel bagee me yaapaagee see Mée Ogatamee Wa me inii mée tomaa asii-kaba-kaba seta bagee yuwa daamaa wigintaata. Wigintaata kaama okoo apanaa bagee me magaa kaa, Mesir magaa kaa kiyoo omegee, toogee seta kiya inii ebo tomaa da mée kiyaata kaama Mesir magaa kaa kaama omaago ma daba mée peeyaata. 18 Okoo ebo mee maga ugii da kaa omegeeka too Ogatamee mee si yayeegee seta kiya Wa me okoo daamaa deegee naadi kisee too tahun mée wiya. 19 Kanaan magaa kaa eepakaamaata kaama kiyoo maga epoo bagee mée tomaa petoo to yapedeo kiyaata kaama okoo me magaa yuwa Israel bagee paagoo yawuditaata.+ 20 Kuwa uduma, petamanii Ogatamee me inii mée tomaa asii-kaba-kaba seta bagee yuwa wigintaata kaama kisee too Kanaan magaa mee yawuditaata naagoo kuwa yaayupi umiwoo seta yuwa egataayaa naaki tahun empat ratus lima puluh.
Israel bagee yuwa Kanaan magaa kaa omegee, toogee naadi kaama Ogatamee me okoo paagoo ebo bagee yuwa ebo tuyaabuu segee see kisee too nabi Samuel mee.+ 21 Kiyoo kaama Israel bagee yuwa me 'Magaa da kaa ebo tookee bagee ena inii paagoo ebo mée yatuyaai' see idimegea.+ Ogatamee me Benyamin apaa kaa mée, Kis me yogaa Saul mee ebo yatuyaata. Saul wa me ebo toogee seta kuwa tahun mée wiya. 22 Kiyoo kaama Ogatamee me Saul waa ebo toowoo seta kuwa be naadi kaama wa me komoo Daud mee ebo tuyaata.+ Ogatamee me wegaano, 'Isai yoopaa Daud mee Anii ou nagaataa see mée deega. Ni me daamaa, ede see gaayaa agiyoo uduma wa me naukuwamagaapi' see wegata. 23 Daud ma apaa kaa bagee kabawoo, umiwoo naadi kaama Israel bagee daba daagimaa peeyaano Mée Yesus mee agoo keta, idukaa kaama Ogatamee me agoo kiyaatagi see wegawoo seta Mée mee.+ 24 Yesus Wa me menaa weganaa taano taa kaboo da Yohanes see mée to me Israel bagee paagoo 'Ikii me pedeo dimii, pedeo menaa kuwa uduma ekeata uwo tukumaai' see weganaa seta.+ 25 Yohanes me yaukuwaano agiyoo yuwa yaukuwatagaano see koo taaki too wa me wegaano, 'Ikii naa kaasee nagaagea ya? Anii ko Ogatamee me wigintaata wegawoo seta Mée se kiya daamaa nekeenii: Waa uuto meepi Mée mee ko esee ebo. Anii peedi yoka Wa me bado doko yabeano kuwa miya iyo, weda' see wegami.+
26 Kuwa me kemaata neawaagi nokaa, neebee nokaa ikii Abraham me asii-kaba-kaba seta bagee ma, bedaa ikii apanaa tomaa kaa bagee kiya Ogatamee Wa too weda, Wa too ebo ekee taa see bagee miya ikii uduma daamaa nekeenii. Ogatamee me inii paagoo mée daagimaa peeyaano menaa kuwa mée ase-maneemi. 27 Yerusalem magaa kaa bagee ma, okoo me ebo bagee miya okoo me 'Yesus mee ko idukaa kaama wegawoo seta Mée mee ii' see kuwa nekeeniino taa. Sabat naagoo gakata okoo nabi bagee me Yesus kaa wegawoo seta menaa kuwa yeegeekea kiya 'Mee Yesus kaa menaa ii' see kuwa nekeeniino taa kemaata 'Yesus waa bogaano gaano pedeo' see asemea. Kuwa me kaama idukaa nabi bagee me Yesus mee 'Kisee bogaatagi, kisee booyaatagea' see wegawoo seta menaa kuwa okoo me uwa daayaagea. 28 Yesus kaa pedeo menaa ena ma taa kiya okoo me Pilatus paagoo 'Wogeepeasii' see asegea.+ 29 Kuwa idukaa Wa kaa yaebeamaata menaa kuwa uduma okoo me yaukuwaaniyaata kaama Wa bootaa da piya bokoo to kaa kaama yagokakomeeta kaama beapa yiba ogo maataagea+ 30 kiya Ogatamee me Yesus bootaa da aya andoo peeyaagi. 31 Waa aya andoo peeta kaama unu eebaa mée kisee deeyaabuu segee simi. Kuwa bagee kuwa ko Waa bogaano taa kaboo Galilea magaa kaa kaama Yerusalem magaa kaa too epo peenaa seta bagee yuwa. Kuwa Yesus deeta bagee yuwa me eto kiipaa Israel bagee yuwa paagoo eeweganaa taakea. 32 Eto ko kuwa daamaa menaa kuwa inii kiiwegage, kuwa ko Ogatamee me idukaa inii ma tomaa kaa bagee yuwa paagoo 'Anii kisee daamaa kiukuwaaniyaabuu taata' see aseta menaa kuwa 33 eto kiipaa inii okoo me asii-kaba-kaba seta bagee yuwa paagoo Ogatamee me mée yaukuwaaniyaagi. Kuwa menaa kuwa idukaa Mazmur kapogee yiba yaayaa seta menaa wiyaagoo to mee yiba ebeamaata. Ogatamee me aseta menaa kuwa ko kisee:
'Aa ko Niyoopaa, Anii kenaagoo Agaataagi kega' see menaa ebeamaata. Mzm 2:7
Kuwa menaa uduma Yesus kaa uwa daasi naadi Waa aya andoo peeyaagi. 34 Yesus boota kaama aya andoo peeyaagi yoka wiyaagoo se bogaapi, bootaa da se dabiipa. Kuwa kaa menaa idukaa Ogatamee me wegata, kuwa ko kisee:
'Ani me idukaa Daud paagoo "Kisee daamaa kaukuwaata" see aseta see see
ikii kaa miya taa ma taa kiukuwaata' see wegata. Yes 55:3
35 Mee mokoo menaa Daud me Mazmur kapoge yiba menaa ena miya kisee:
'Anii ko Aa ma dimii menaa kaa too umiwoo see mée yoka
ni me boota maa to mee A me dabiino be naadi se naekeasiipe' see menaa ebeamaata. Mzm 16:10
36 Daud waa Ogatamee me aseta menaa uduma daamaa yaukuwamaata kaama boota. Boota kaama wa me bagee yuwa ogo maagee seta yoo kiyoo miya ogo maataata. Wa bootaa da dabeepeata 37 kiya Ogatamee me aya andoo peeyaami Mée mee peenaa ma dabiino taa.
38 Kuwa me kemaata neataagi nokaa yuwa, neebee nokaa yuwa, daamaa nayii. Mee Mée mee Waa mée yaboomi kuwa kaa kaama inii me pedeo yuwa epa mée yaekeasiino menaa kuwa kisege.+ 39 Mee Mée mee mikee gaayaa bagee yuwa uduma Ogatamee me okoo me pedeo yuwa kaa menaa kuwa uduma yataa kiyaayaa. Kiya Musa me menaa deewoo see kaa kuwa Waa ma menaa kuwa si yataa kiyaayaa yoka naadi kisege. 40 Kisee kemaata nabi bagee me gaamaasi naadi wegawoo seta menaa kuwa ikii kaa uwa se daasi naadi daamaa nekeenii. Nabi bagee me menaa ena mee ko kisee:
41 'Ikii nawisintaa see bagee yuwa gaamagaai.
Ikii me umiwoo, toowoo siyaa begaa kaa Anii yaai-yaai agiyoo kimiyaabuu taapa.
Kuwa koo taapa menaa yuwa kiiwegagea kaapa miya ikii me kuwa mikee menaa yoka see kuwa se gaapea.
Kuwa Ni me ikii kaa kimiyaabuu taapa agiyoo kuwa me
ikii dimi nagii-nagii naadi kaama bogaai' see menaa ebeamaata. Hab 1:5
Kuwa menaa kuwa ikii kaa miya kisee uwa daayaa naadi kisege" see asigi.
42 Paulus me kuwa menaa wegamaata kaama Barnabas ma ekea poono see kaboo kuwa yiitoo sepea bagee yuwa me asiino, "Ei, Sabat naagoo kaama mee miya bedaa kuwa see see menaa mée eewegaai" see maamaa asegea. 43 Kiyoo bagee yuwa uduma peedaakea kaboo Yahudi bagee noonaa ma, bedaa apanaa tomaa kaa bagee kiya Ogatamee Wa too ebo, Wa too weda see gaayaa bagee noonaa miya okoo Paulus ma, Barnabas ma ekea sekaataa peegea. Ekea me okoo asiino, "Ogatamee me mée epa dimii mee ma aagadi-maagadi naadi umiwoo, toowoo taai" see asepegeekea.
44 Unu petoo omemaata kaama bedaa mee magaa kaa bagee maamaa eebaa Tuhan me menaa yiino see naadi megea. 45 Yahudi bagee ebo-ebo yuwa me yaai, mée eebaa ekea me menaa too yayeegeekea yoka naadi Paulus ma, wa me wegataaki menaa ma wisinegea. "Mée deebaa see menaa too" see yawegagea. 46 Paulus ma, Barnabas ma weda taa, dimi uu kaa asiino, "Ogatamee me menaa kuwa enaa me ikii Yahudi bagee keta kiiwegaano gaano pedeo yoka naadi kiiwegageeke kiya ikii kuwa menaa be kegea. Ikii Ogatamee paagoo iminoo miya, iminoo miya se eetoogee taapea bagee yuwa ii see kuwa ikii me mée deeyaagea yoka inii mée tomaa-tomaa apanaa yuwa paagoo pe-eeweganaa taape.+ 47 Kuwa ko idukaa Tuhan me inii kaa mée aseta menaa ena mee ko kisee:
'Aa uwoo to, magaa to uduma mée tomaa-tomaa yuwa paagoo ago napeeyaasi naadi kawigintaaga,
Ni me mée daba daagimaa peeyaano menaa eeweganaa see mée kakiyaaga' Yes 49:6
see menaa ebeamaata yoka enaa mée tomaa apanaa yuwa paagoo mena pe-eeweganaa taape" see asegea.
48 Kiyoo mée tomaa apanaa yuwa me kuwa menaa yeeta kaama esee ede kegea, Ogatamee me menaa ebo nao naadi yaapaageekea. Kuwa Ogatamee me iminoo miya, iminoo miya kisee too toowoosi naadi wiginta bagee yuwa okoo uduma Yesus mikee gaagea. 49 Mikee gaata kaama Tuhan me menaa yadoonaa segee naadi kaama mee magaa kaa bagee uduma yeemaagea. 50 Okoo me kuwa menaa yadoonaakea kuwa Yahudi bagee me kisee be kegea naadi peedoota mee magaa kaa ebo ekaa yago bagee yuwa paagoo asegea. Ogatamee mikee gaayaa apii yuwa miya asegea. Okoo paagoo "Paulus ma, Barnabas ma ekea niiabagaai" see yaweganaa naadi kisee abagagea. 51 Ekea me ikii kisee si yayeegea bagee yoka naadi bado kaa maga ponee yuwa takadekumiino see naadi bado pasi-pasikea. Ekea me kisee okoo kaa yaukuwamaata kaama Ikonium magaa kaa peegea. 52 Kuwa kaboo da kuwa Antiokia magaa kaa Yesus mikee gaayaa bagee yuwa okoo me ede dimii mee maamaa pudii, bedaa okoo Roh Kudus mee miya pudii, kisee omegee, toogee segeekea.
+ 13:19 Yos 21:43-45 + 13:20 Hak 2:16, 1Sam 7:15-17 + 13:21 1Sam 8:4-9, 9:15-17 + 13:22 1Sam 15:10-11, 16:1-13 + 13:23 Yes 11:1-10, Mat 1:1 + 13:24 Luk 3:3 + 13:25 Yoh 1:20,27 + 13:28 Mat 27:22-23 + 13:29 Mat 27:57-61 + 13:38 Yoh 1:17, Gal 2:16, Plp 3:9 + 13:46 Luk 14:23-24