Yù bilin ni Namarò nga meyannung kâ Apu Kesu Kiristu: Yù bagu nga tarátu ni Namarò sù ira nga mangikatalà kâ Apu Kesu Kiristu Lukas 11

Yù Meyannung sù Ákkimállà tam

Mattiu 6:9-13; 7:7-11

1 Á tádday ággaw nakimállà si Apu Kesu mángin. Kabalin na nakimállà, jimikkì kuna yù tádday nga sinudduán na, á kinagi na kuna, “Apu, ituddum bì nikami gapay yù ákkimállà mi ta kunnay ta pangituddu ni Kuan sù ira makituddu kuna.” 2 Á kinagi ni Apu Kesu nira, “Nu makimállà kayu, kunniaw yù kagian naw:

‘Ammò, parè lâ ta sikaw yù meparáyaw sù ira ngámin nga tatolay.

Á parè lâ ta mabì nga duttál yù pammagurem ta dabbuno.

3 Á iyawâ mu nikami yù kanam mi ta kággággaw.

4 Á pakomák kami ta liwâ mi,

ta pakomá mi gapay yù liwâ da nikami nayù ira ngámin nga ikáttole mi.

Á ilillì kami lâ sù mamalliwâ nikami.’ ”

5 Á kinagi ni Apu Kesu gapay nira, “Á ta ángngarigán nu ajjan yù tádday nikayu nga umay ta bale nayù kopun na ta tangngá na gabi, á kagian na kuna, ‘Kopun, iddám mà bì ta ipamakák ku ta álliuk ku. 6 Ta ajjan yù kopuk ku nga kalalabbè na lâ ta balè, á awán bulubugá ta ipamakák ku kuna!’ 7 Á ta ángngarigán nu itabbák nayù kopun na, nga kun na, ‘Arák kami bì sikkágan, ta nelitukin yù puertá, á nakkaturugin yù ira ánâ ku, á molangà gumikkáng nga mangiyawâ nikaw,’ kun na nakuan. 8 Á kagiak ku nikayu ta mássiki nu napiá yù ákkopud da, manakì nga gumikkáng nga mangiyawâ. Ngam mapuersá sangaw nga gumikkáng nga mangiyawâ sù ngámin nga awágan na, gapu ta ari mattukkâ nga makkiddaw kuna.

9 “Á kunnian gapay nakuan nikayu sù pakimállà naw kâ Apu. Ari kayu mappasirán nga makimi-imállà kâ Namarò. Taddánát takayu ta kiddawan naw lâ kiddawan kuna yù awágan naw, tapè iyawâ na nikayu. Á magala-alek kayu, tapè málek naw, ánna makkatakatol kayu, tapè patallungan na kayu. 10 Ta yù ira ngámin nga makimállà kâ Apu, iddán na ira. Á yù ira ngámin nga magalek, málek da. Á patallungan ni Apu yù ira ngámin nga makkatol kuna.

11 “Á sikayu nga egga anâ na, ta ángngarigán nu makkiddaw yù abbing ta sirá, iddán naw panò ta iráw? Ari gemma! 12 Á nu makkiddaw ta illuk, iddán naw panò ta asisípì? Ari gemma! 13 Á sikayu, mássiki nu narákè kayu, ammu naw mangiyawâ ta napiá sù ira ánâ naw. Á nepatalugáring kâ Yáma tam ta lángì, ta awán ta kárik piá nayù ángngiddù na nittam, á iyawâ na yù Mangilin nga Ikararuá na sù ira ngámin nga makkiddaw kuna.”

Yù Meyannung kâ Apu Kesu ánna yù Meyannung kâ Satanas

Mattiu 12:22-30; Markus 3:20-27

14 Á ajjan yù tolay nga umal megapu sù nattaliponak. Á pinapáno ni Apu Kesu yù anitu nga nagumal sù tolay. Á páno nayù anitu, nagubobuk yù ngaw nagumal, á nepallà yù kapállâ nayù ira tatolay. 15 Ngam yù ira káruán nga tatolay, kinagi ra, “Papanáwan na yù ira nattaliponak megapu sù pakáwayyá ni Satanas, nga abbúnat tam ta Belsebul, nga kátannangán nayù ira anitu,” kud da.

16 Á yù ira káruán nga tatolay, ari ira nanguruk sù pakáwayyá ni Apu Kesu, á yáyù nga inikomá ra kuna ta akkuán na paga yù makapállâ, tapè masingad da. 17 Ngam ammu ni Apu Kesu yù egga ta nonò da. Á kinagi na nira, “Á ta ángngarigán nu ajjan yù tangapáppatulán, nga maddaráma yù ira tatolay, á makkakátalamán ira sangaw. Onu ajjan yù tangapamiliá, nga maddaráma yù ira mawwawági ánna yù ira darakal da, á ari iren mattatádday, ta makkakátalamán ira gapay. 18 Á yáyù nga ammu tam ta ari máyâ nu papanáwan ni Satanas yù ira anitu nga masserbi kuna, ta nu kunnian yù akkuán na nakuan, makkakákontará ira, á makkakátalamán ira gapay sangaw. Ngam kagian naw ta papanáwak ku yù ira nattaliponak megapu sù pakáwayyá ni Satanas. Kuruk panò? Ari gemma kuruk.

19 “Á ta ángngarigán nu si Satanas nakuan yù mangiyawâ nikán sù pakáwayyâ sù ira anitu, á asinni laguk panò yù mangiyawâ sù ira kábulun naw ta pakáwayyá ra nga mamapánaw sù ira nattaliponak? Ari panò si Namarò galâ yù mangiyawâ nira? Wan, kuruk nga si Namarò yù paggapuán nayù pakáwayyá ra, á yáyù nga aggira yù mamanunnù nikayu, nga mangipakánnámmu ta ari kustu yù kagian naw nga meyannung nikán. 20 Ta kuruk nga si Namarò gapay yù paggapuán nayù pakáwayyâ nga mamapánaw sù ira nattaliponak. Á yáyù panákkilalán naw ta ajjanin nikayu yù pammagure ni Namarò.”

21 Á nagángngarigán si Apu Kesu, tapè ipakánnámmu na ta masikan yù pakáwayyá ni Namarò ánnè kâ Satanas. Kinagi na nira, “Masikan si Satanas nga kunnay ta tolay nga naparán yù ira ármas na, nga magguárdiá sù bale na, tapè awán ta makatallung nga maggubâ ta kukuá na. 22 Ngam nu ajjan yù masikan ánnè kuna nga umay mangnguá kuna, appútan na ánna gubatan na yù ármas na nga ikatalà na ta ángngiyígù na ta baggi na. Á gubatan na gapay yù ngámin nga kukuá na, nga balláyan na sù ira kábulun na.”

23 Á kinagi ni Apu Kesu paga, “Ngámin yù ira tatolay nga ari metádday nikán, aggira yù makikontará nikán. Á yù ira tatolay nga ari mangabbák nikán ta pagágál ku sù ira umay metádday nikán, aggira yù mamawarawarâ sù ira umay nakuan nikán.”

Yù Panoli nayù Anitu sù ngaw Nagunagán

Mattiu 12:43-45

24 Á nagubobuk paga si Apu Kesu nga kinagi na nira, “Á yù anitu, ta páno na sù nagunagán na, umay ta namagá nga lugár nga magalek ta pagibannagán na. Á gapu ta arán na málek yù paggianán na tán, nonotan na ta mattoli sù nánawán na. 25 Á mattoli laguk, á masingan na yù tolay nga nammapiá ngin ta kun na balay nga napakarenuánin, nga awán ta maggián kuna. 26 Á umay laguk yù anitu nga magágál ta pitu nga kábulun na nga anitu nga narákè ánnè kuna, tapè mepaggián ira kuna. Á mattoli ira nga maggián sù tolay, á mappanà laguk yù ággián nayù tolay.”

Yù Kuruk nga Ággayáyâ tam

27 Á ta pagubobuk ni Apu Kesu sù ira magaru nga tatolay, ajjan yù babay nga iniyássikan na yù ággubobuk na, á kinagi na, “Magayáyâ yù babay nga nangiyanâ nikaw, nga namasusu nikaw!” kun na. 28 Ngam simibbák si Apu Kesu, á kinagi na, “Más magayáyâ paga yù tolay nga magginná sù bilin ni Namarò ánna manguruk sù taddán na!”

Gustu ra Masingan yù Pamagaddátu ni Apu Kesu

Mattiu 12:38-42; Markus 8:12

29 Á nalannapán yù ira magaru nga tatolay nga nagarimummung kâ Apu Kesu. Á kinagi na nira laguk, “Narákè yù ira tatolay ta ággawo, ta yá lâ gustu ra innan yù makapállâ nga panákkilalád da, ta lage ra manguruk ta si Namarò yù maddok nikán. Ngam awán ta ipasingak ku nikayu nga panákkilalán naw, nu ari lâ yù kunnay sù makapállâ nga inipasingan na ngaw ni Jona, nga yù ngaw ábbilinán ni Namarò túrin ta Ninaba. 30 Ta yù nesimmu ngaw kâ Jona, yáyù yù panákkilalán nayù ira taga Ninaba ta si Namarò yù naddok kuna. Á kunniû gapay nikán, sikán nga Kaká na ngámin na tatolay. Ta ajjan sangaw yù mesimmu nikán, nga panákkilalán nayù ira tatolay ta ággawo.

31 “Á nu duttál yù ággaw nga pamanunnù ni Namarò sù ira ngámin nga tatolay, gumikkáng yù ngaw rena nga nammaguray ta Seba, á massistígu ta kuruk nga liwâ naw. Ta minay yù rena nga naggapu ta arayyu nga páppatulán tapè ginnán na yù aru nga napiá nga inituddu nayù ngaw Patul Solomon. Á yáyù nga awayyá nayù ngaw rena nga mangikeká nikayu, ta manakì kayu magginná, mássiki nu ajjan ta arubáng naw kunangane yù makáwayyá ánnè kâ Patul Solomon.

32 “Á yù ira ngaw taga Ninaba gapay, gumikkáng ira sù ággaw nga pamanunnù ni Namarò ta tolay, á massistígu ira ta kuruk nga liwâ naw. Ta nabbabáwi ira ngaw ta liwâ da ta pakaginná ra sù bilin ni Namarò nga inilayalayâ na ngaw nira ni Jona. Á yáyù awayyá ra nga mangikeká nikayu, ta mássiki nu ajjanin nikayu kunangane yù makáwayyá ánnè kâ Jona, ngam manakì kayu manguruk kuna.”

Yù Meyárik ta Isingan

Mattiu 5:15; 6:22-23

33 Á kinagi ni Apu Kesu paga, “Á ta ángngarigán, nu paggatangan na tolay yù isingan, arán na gemma ituttù onu kallabán ta palanggána. Ngam ipe na sù ággianán na ta utun, tapè manawagán yù ira ngámin nga tullung ta balay. 34 Á yù keyarigán nayù matá na tolay yù isingan, nga paggapuán na nawák, tapè makasingan. Á ta ángngarigán nu napiá yù matá na, napiá gapay yù ánningan na. Ngam nu jikkù yù matá na, á buling nga maggián ta kallà. Á ta kunnian gapay sù ángnguruk na kâ Namarò. Nu napiá yù ángnguruk na, manawagán yù nonò na megapu sù bilin ni Namarò, á kánnámmuán na yù napiá, á napiá gapay yù akka-akkuán na.

35 “Mappalán kayu laguk, marakè kun na kallà yù nonò naw! 36 Nu napiá yù ángnguruk naw kâ Namarò, kuruk nga manawagán kayu nga awán bulubugá ta kallà ta nonò naw. Á kunnay ta manawagán na kayin nayù isingan.”

Yù Pamappalán ni Apu Kesu sù ira Parisio ánna yù ira Mangituddu sù Tunung ni Moyses

Mattiu 23:1-36; Markus 12:38-40; Lukas 20:45-47

37 Á kabalin na nagubobuk ni Apu Kesu, ajjan yù tádday nga Parisio nga nangapà kuna ta umay kumán ta bale ra. Á minay laguk nepallálláng nira. 38 Ngam nakaddák yù Parisio ánna napállâ, ta arán na sinuppál ni Apu Kesu yù kustombare na Kudio nga mabbaggaw lage ra kumán. 39 Á kinagi ni Apu Kesu kuna, “Sikayu nga Parisio, mabbaggaw kayu ta passuelu ánna tariaw, tapè malínis yù masingan. Ngam arán naw pakarenuán yù egga ta nonò naw nga ari masingan, ta mangilogò kayu ánna narákè yù akka-akkuán naw. 40 Maguyung kayu! Awán ta awayyá naw nga ilímak kâ Namarò yù egga ta nonò naw. Ta aggina lâ yù namarò sù masingan ánna ari masingan. Pidde na kayu ánna yù nonò naw, á ammu na gemma yù pinatattam naw ta nonò naw.

41 “Pakarenuán naw laguk yù nonò naw nga ari masingan, tapè ammu naw mangikállà sù ira kábulun naw. Ta nu napiá yù egga ta nonò naw nga ari mepasingan, á napiá gemma gapay yù mepasingan nga akka-akkuán naw sù ira kábulun naw.

42 “Magimuguk kayu, sikayu nga Parisio, ta mapanunnután kayu! Ta mássiki nu matunung kayu sù ángngiballe naw kâ Namarò sù mekamapulu sù ngámin nga makkakerumá nga kiruk nga atang, ngam mangilogò kayu sù ira kábulun naw ánna arán naw iddukan si Namarò. Máwák nakuan nga tángngagan naw yù iddù naw kâ Namarò ánna iddukan naw gapay yù ira kábulun naw. Á uputan naw gapay nga iballay kâ Namarò yù mekamapulu.

43 “Magimuguk kayu, sikayu nga Parisio! Ta paggagammung naw sù kapilliá, karagatán naw yù magitubang sù kapiánán nga ággitubangán nayù maráyaw ánna yù pakialimánu nayù ira tatolay ta pappassiár naw ta dápun.

44 “Magimuguk kayu, sikayu nga Parisio! Sikayu yù kunnay ta tanam nga ari namárkán, nga iguppuguppè nayù ira tatolay gapu ta arád da ammu ta ajjan.” Yáyù kinagi ni Apu Kesu sù ira Kudio nga Parisio, ta nu iguppè da yù tanam, mebiláng ira ta marapingán, nga ari mepaggagammung sù ira kábulud da nga maddáyaw kâ Namarò. Á yáyù keyarigád da gapu ta agippípiá ira. Á mekanakanâ nira yù ira káruán nga tatolay gapu ta arád da ammu ta narákè yù nonò da.

45 Á simibbák yù tádday nga mangituddu sù tunung ni Moyses, á kinagi na kâ Apu Kesu, “Mesturu, mekanakanâ kami nga mepasiránán sù kinagim sù ira Parisio!” kun na. 46 Á kinagi ni Apu Kesu kuna, “Sikayu nga mesturu sù tunung ni Moyses, magimuguk kayu gapay, ta mapanunnután kayu sangaw gapay. Sikayu yù kun na maddok sù ira mangáttu ta narámmà, nga arán na ira bulubugá abbágán. Jigirigátan naw yù ira tatolay, ta ipatuppál naw nira yù tunung nga lannapán naw, á arád da matuppál.

47 “Magimuguk kayu! Ta pakkástán naw yù ira tanam nayù ngaw ira ábbilinán ni Namarò, nga pinapáte nayù ira ngaw naggaká nikayu. 48 Á sikayu, negittá yù nonò naw ta nonò nayù ira ngaw naggaká nikayu ánna anugutan naw yù kingnguá ra sù ira ngaw ábbilinán. Ta ari kayu manguruk sù bilin ni Namarò nga initúrâ nayù ira ngaw ábbilinán. Áppè pípiá kayu nga maddáyaw sù ira námmatay megapu ta pamakkástá naw sù tanam da. Á nu doban na má ni Namarò yù ira káruán na ábbilinán na, á sikayu nga kunnay sù ira ngaw naggaká nikayu, sikayu yù mamapátay nira.

49 “Á yáyù nga nappasingan ta kuruk yù kinagi ni Namarò ngaw nga nabayágin. Kinagi na, ‘Dobak ku ta umay nira yù ira ábbilinák ku, á papatáyad da yù ira káruán, á jigirigátad da yù ira káruán,’ kun na. 50 Á sikayu laguk yù pabbabálatán ni Namarò sù pamapáte ra ngaw sù ira ngámin nga ábbilinán na ta áddè ngaw o-olu nga napapátay ta áddè kunangan. 51 Si Abel nga anâ ni Adan yù ngaw o-olu nga natay megapu sù panguruk na kâ Apu Namarò, á aggira ngámin nga ábbilinán nga siminubbâ kuna ta áddè kâ Sakariâ nga naporián, nga pinapáte ra ta námmuák nayù mangilin nga kapilliá ta taging nayù pangiyátangán. Wan, á kagiak ku nikayu ta sikayu nga matolay kunangan yù pabbabálatán ni Namarò megapu ta pate nayù ngaw ira ngámin nga ábbilinán na.

52 “Magimuguk kayu, sikayu nga mangituddu sù tunung ni Moyses! Kunnay ta inituttù naw yù ánnúsi nga mabbukâ ta pakánnámmu na tolay sù kuruk nga bilin ni Namarò nga meyannung ta ángngiyígù na ta tolay. Mapanunnután kayu, gapu ta manakì kayu manguruk, á ipugik naw gapay yù panguruk nayù ira tatolay nga umay nakuan kâ Namarò,” kun na. 53 Á ta páno di Apu Kesu tán nga balay, nakujjà yù mammang nayù ira Parisio ánna yù ira mesturu sù tunung ni Moyses, megapu sù kinagi ni Apu Kesu nira. Á ninonò da yù aru nga makkakerumá nga iyabbû da kuna, 54 tapè makagi na nakuan yù ipamaliwâ da kuna.